ભાવનગર-ધોળા રેલ્વે લાઈન

ભાવનગર-ધોળા રેલ્વે લાઇન એ ભાવનગર રાજ્યની ભાવનગર સ્ટેટ રેલ્વે દ્વારા ભાવનગર-ગોંડલ રેલ્વે લાઇનના ભાગરૂપે બનાવવામાં આવેલી રેલ્વે લાઇન છે.

ભાવનગર-ધોળા જંકશન વિભાગ

૦ ભાવનગર ટર્મીનસ ૧ ગઢેચીનું નાળું ૩ ભાવનગર પરા (ભાવનગર શહેર) ૭ ચિત્રાનું નાળું ૮ નારી રોડ ઘોલેરા રોડ - ઓવરબ્રિજ ૧૦ વરતેજ માલેશ્રી નદી વલ્લભીપુર રોડ - લેવલ ક્રોસીંગ ૧૬ ખોડીયાર મંદિર ખારી નદી ખાખરીયા રોડ - લેવલ ક્રોસીંગ નેસડા રોડ - લેવલ ક્રોસીંગ ઘાંધળી રોડ - લેવલ ક્રોસીંગ ૨૧ સિહોર જંકશન ગૌતમી નદી પાલીતાણા બાજુ મોટા સૂરકા રેલ્વે સ્ટેશન કરકોલીયાનું નાળુ સોનપરી નદી ૨૮ સોનગઢ ૩૪ બજુડ આંબલા - બજુડ રોડ - લેવલ ક્રોસીંગ ૩૯ સણોસરા સણોસરી નદી રંઘોળી નદી ધોળા - વલ્લભીપુર રોડ - લેવલ ક્રોસીંગ ૪૯ ધોળા

વિગત

આ ભાવનગર-ગોંડલ રેલ્વે લાઇનના સર્વેક્ષણ અને બાંધકામના આદેશો અનુક્રમે ૧૧ માર્ચ ૧૮૭૮ અને ૧૯ માર્ચ ૧૮૭૯ ના દિવસોએ બહાર પડાયા હતા. આ રેલ્વે-લાઇનના બાંધકામ માટે ભાવનગર અને ગોંડલ રાજ્યો દ્વારા બ્રિટીશ સરકારને ઠેકો આપવામાં આવ્યો હતો અને કામની દેખરેખનું કામ એક સમિતિ કરતી હતી. ઉત્તર દિશાના ભાવનગરથી વઢવાણ વાયા ધોળા વિભાગ અને પશ્ચિમ દિશાના ધોળાથી ઢસા વિભાગના બાંધકામનો ખર્ચ ભાવનગર રાજ્ય દ્વારા અને ઢસાથી ધોરાજી સુધીના બાંધકામનો ખર્ચ ગોંડલ રાજ્ય દ્વારા ભોગવવામાં આવ્યો હતો. જ્યારે બાંધકામ થયું ત્યારે આ મીટર-ગેજ સેવા હતી. જેને ભારતની આઝાદી પછી ગુજરાત રાજ્યના પશ્ચિમ રેલ્વેના ભાવનગર વિભાગમાં સમાવેશ કરવામાં હતી. હાલમાં આ લાઇનનું ગેજ-પરિવર્તન થઇ ચુક્યું હોવાથી હાલમાં આ લાઇન બ્રોડ-ગેજ લાઇન તરીકે સેવા આપે છે. ભાવનગર-ધોળા રેલ્વે લાઇન ભાવનગર ટર્મીનસથી શરૂ થઇ ૪૯ કિલોમીટરનું અંતર કાપીને ધોળા જંકશન પર પુરી થાય છે. જેમાં વચ્ચે સિહોર પાસેથી પાલીતાણા જતો ફાંટો અલગ પડે છે.

અન્ય માહિતી

• ભાવનગર શહેરના ગઢેચી વિસ્તારમાં રેલ્વેને લગતા શિક્ષણ માટે એક અનુદાન સહાય મેળવતી શાળા પણ સ્થાપવામાં આવી.. આ શાળાને ૧૮૮૫-૮૬ના વરસ માટે ૧૧૫ ઇમ્પેરીયલ રૂપીયાની આર્થિક મદદ ફાળવવામાં આવી હતી ઉપરાંત વરસ દરમ્યાન શાળા-કર્મચારીઓના આવાસો બનાવવા માટે ૫૫૪૬ ઇમ્પેરીયલ રૂપિયાના ખર્ચને સમિતિએ માન્ય રાખ્યો હતો..

• કાર્યરત થયાના દિવસથી ૩૧ ડીસેમ્બર ૧૮૮૫ના દિવસ સુધી શરુઆતના સસપેન્સ બેલેન્સ સહિત કુલ ભંડોળ ૯૬,૨૫,૦૩૧ ઇમ્પેરીયલ રૂપિયા થયેલું. જેમાંથી ૬૭,૪૧,૦૨૪ રૂપિયા ભાવનગર રાજ્યનો ભાગ હતો અને ૨૮,૮૪,૦૦૭ રૂપિયા ગોંડલ રાજ્યનો ભાગ હતો..

• લાઇનની કુલ લંબાઇ ૧૯૨.૩૧ માઇલ થતી હતી. એથી દરેક માઇલ દીઠ ભંડોળ ૪૮,૫૫૧ ઇમ્પેરીયલ રૂપિયા થયેલું.

• કુલ વાર્ષિક ખર્ચ ૩,૩૨,૯૯૧ ઇમ્પેરીયલ રૂપિયા થયેલો. જેમાં પુલને ખુલ્લો મુકવાનો, પ્લેટ-પાથરવાવાળા માટેના ઘર બનાવવાનો, કાયમી કાર્યાલયના બાંધકામનો, કર્મચારીઓના ઘરના બાંધકામનો, ગઢેચી અને ઘોળા એ બંને જગ્યાએ પાણીની ટાંકી અને પરબના બાંધકામનો, ૪ નવા બીજા દરજ્જાના કેરેજ અને ૪૦ બોગી બનાવવાનો ખર્ચ સામેલ છે.

બાહ્ય કડીઓ

• બોટાદ-ધોળા-ભાવનગર વચ્ચેનાં સ્ટેશનો