સ્ફટિક: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત
Content deleted Content added
Maharshi675 (ચર્ચા | યોગદાન) |
Maharshi675 (ચર્ચા | યોગદાન) No edit summary |
||
લીટી ૧:
{{cleanup}}
[[File:Unknown Quartz crystal 66.JPG|thumb|ક્વાર્ટ્ઝ સ્ફટિક. આ બહુસ્ફટિકીય ખનીજ નમૂનાના વ્યક્તિગત દાણા સ્પષ્ટ દ્રશ્યમાન થાય છે.]]
'''સ્ફટિક''' અથવા '''સ્ફટિકીય ઘન''' એક એવો [[ઘન]] પદાર્થ છે જેના ઘટક [[અણુ]]
''સ્ફટિક'' શબ્દ પ્રાચીન ગ્રીક શબ્દ polytonic(κρύσταλλος) પરથી ઉતરી આવ્યો છે, જેનો અર્થ છે. "ખડક-સ્ફટિક"<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dkru%2Fstallos κρύσταλλος], હેનરી જ્યોર્જ લિડેલ, રોબર્ટ સ્કોટ,''એ ગ્રીક-ઇંગ્લિશ લેક્સિકન'', પરસ્યુ ડિજિટલ લાઇબ્રેરી</ref> અને polytonic પરથી "બરફ", "બરફીલો ઠંડો, હીમ".<ref>[http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dkru%2Fos κρύος], હેનરી જ્યોર્જ લિડેલ, રોબર્ટ સ્કોટ, ''એ ગ્રીક-ઇંગ્લિશ લેક્સિકન'', પરસ્યુ ડિજિટલ લાઇબ્રેરી</ref><ref>{{Cite journal|year=2000|contribution=kreus-|contribution-url=http://www.bartleby.com/61/roots/IE243.html|title=The American Heritage Dictionary of the English Language: Fourth Edition: Appendix I: Indo-European Roots|postscript=<!--None-->}}.</ref> એક સમયે ક્વાર્ટ્ઝ (કાચમણિ), અથવા "ખડક સ્ફટિક"નો ઉલ્લેખ કરવા તેનો ઉપયોગ થતો હતો. દૈનિક જીવનમાં ઉપયોગમાં લેવાતી મોટા ભાગની ધાતુઓ બહુસ્ફટિકો છે. સ્ફિટક જોડીયા રચવા માટે સ્ફટિકોને ઘણીવાર સમપ્રમાણરીતે આંતરવૃદ્ધિ કરવામાં આવે છે.
લીટી ૧૦:
પ્રવાહી અથવા પ્રવાહીમાં ઓગળેલા પદાર્થમાંથી સ્ફટિકીય માળખું રચાવાની પ્રક્રિયાને ઘણીવાર '''સ્ફટિકીકરણ''' કહેવાય છે. સ્ફટિક શબ્દના મૂળ અર્થના જૂના ઉદાહરણમાં ઠંડુ કરાયેલુ પાણી તેની પ્રાવસ્થા બદલીને પ્રવાહીમાંથી ઘન સ્વરૂપમાં ફેરવાય છે. આ પ્રક્રિયા બરફના નાના સ્ફટિકો રચાવાથી શરૂ થાય છે અને જ્યાં સુધી તે ફ્યુઝના થાય ત્યાં સુધી તે વધતા રહે છે અને એક બહુસ્ફટિકીય માળખાની રચના કરે છે. બરફના ભૌતિક ગુણધર્મોનો આધાર વ્યક્તિગત સ્ફટિકો અથવા દાણાના કદ અને ગોઠવણ પર રહેલો હોય છે. ઓગળેલી સ્થિતિમાંથી ઘનીકરણ પામેલી ધાતુમાં પણ આ જ ગુણધર્મ જોવા મળે છે.
પ્રવાહી ક્યું સ્ફટિક માળખું રચશે તેનો આધાર પ્રવાહીના રસાયણશાસ્ત્ર, તે જે સ્થિતિમાં ઘનીકરણ થાય છે તે અને એમ્બિયન્ટ દબાણ|સ્ફટિક માળખું રચશે તેનો આધાર પ્રવાહીના [[રસાયણશાસ્ત્ર]], તે જે સ્થિતિમાં ઘનીકરણ થાય છે તે અને [[એમ્બિયન્ટ દબાણ]] પર આધાર રાખે છે. ઠંડુ કરવાની પ્રક્રિયા સામાન્ય રીતે સ્ફટિકીય પદાર્થના નિર્માણમાં પરિણમે છે ત્યારે ચોક્કસ સ્થિતિમાં પ્રવાહી બિનસ્ફટિકીય સ્થિતિમાં થીજી જઇ શકે છે. મોટા ભાગના કિસ્સામાં, ઠંડુ થવાની પ્રક્રિયા એટલી ઝડપથી થાય છે કે
સ્ફટિકીય માળખા તમામ પ્રકારના
==સ્ફટિકીય પ્રાવસ્થાઓ==
*[[પોલિમોર્ફિઝમ]] એ ઘન પદાર્થની એક કરતા વધુ સ્ફટિક સ્વરૂપમાં અસ્તિત્વ ધરાવવાની ક્ષમતા છે. દાખલા તરીકે, પાણી [[બરફ]] સામાન્ય રીતે ષટકોણી સ્વરૂપ Ice Ihમાં જોવા મળે છે, પરંતુ તે ઘનીય બરફ, [[રોમ્બોહેડ્રલ]] બરફ, અને અન્ય ઘણા સ્વરૂપમાં પણ અસ્તિત્વ ધરાવે છે.
*એક જ અણુમાં
*શુદ્ધ રાસાયણિક ઘટકો માટે પોલિમરિઝમ એલોટ્રોપી તરીકે ઓળખાય છે. દાખલા તરીકે,
== વિશેષ કિસ્સાઓ ==
લીટી ૩૨:
[[અકાર્બનિક]] [[દ્રવ્ય]], જો તે જે [[ભૌતિક સ્થિતિ]]માં સૌથી સ્થિર હોય છે તે સ્થિતિ મેળવવા માટે મુક્ત હોય તો તેનું સ્ફટિકીકરણ થાય છે. યોગ્ય સ્થિતિ હેઠળ સ્ફટિક જે કદ હાંસલ કરે છે તે માટે કોઇ મર્યાદા નથી. નાઇકા, મેક્સિકોમાં [[કેવ ઓફ ક્રિસ્ટલ્સ]]માં 10 મીટર મોટા [[સેલેનાઇટ]] સિંગલ સ્ફટિકો મળી આવ્યા છે.<ref>[http://ngm.nationalgeographic.com/2008/11/crystal-giants/shea-text નેશનલ જીયોગ્રાફિક, 2008. ][http://ngm.nationalgeographic.com/2008/11/crystal-giants/shea-text કેવર્ન ઓફ ક્રિસ્ટલ જાયન્ટ્સ]</ref>
સ્ફટિકીય [[ખડકો]] [[જલીય]] [[દ્રાવણો]] અથવા પીગળેલા [[લાવા]]માંથી ઘનીકરણ પામ્યા છે. મોટા ભાગના
==લક્ષણો==
લીટી ૬૧:
| હળવું વાહક
|}
==સંદર્ભો==
|