પોલિયો: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત
Content deleted Content added
Sushant savla (ચર્ચા | યોગદાન) |
No edit summary |
||
લીટી ૨૦:
૧% થી પણ ઓછા મામલામાં વિષાણુ [[કેંદ્રીય તંત્રિકા તંત્ર]]માં પ્રવેશ કરી જાય છે, અને સૌથી પહેલાં મોટર ન્યૂરૉન્સ (સ્નાયુ) ને સંક્રમિત અને નષ્ટ કરે છે જેના કારણે માંસપેશિઓ માં નબળાઈ આવી જાય છે અને વ્યક્તિ ને તીવ્ર [[પક્ષાઘાત]] થઈ જાય છે. પક્ષાઘાત ના વિભિન્ન પ્રકાર એના પર નિર્ભર કરે છે કે આમાં કઈ તંત્રિકાઓ શામિલ છે. [[કરોડરજ્જુ]] નો પોલિયોનું સૌથી સામાન્ય રૂપ છે, જેની વિશેષતા અસમમિત પક્ષાઘાત થાય છે જેમાં મોટેભાગે પગ પ્રભાવિત થાય છે. [[બુલબર]] પોલિયો થી [[કપાલીય તંત્રિકાઓ]] (cranial nerves) દ્વારા સ્ફૂર્તિત માંસપેશિઓ માંનબળાઈ આવી જાય છે. બુલબોસ્પાઇનલ પોલિયો બુલબર અને સ્પાઇનલ (કરોડરજ્જુ) ના પક્ષાઘાત નું સમ્મિલિત રૂપ છે.<ref name = PinkBook>{{cite book | author = Atkinson W, Hamborsky J, McIntyre L, Wolfe S (eds.) | chapter = Poliomyelitis | title = Epidemiology and Prevention of Vaccine-Preventable Diseases (The Pink Book) | edition = 10th ed. | pages = 101–14 | publisher = Public Health Foundation | location =Washington DC |year = 2007 | url = http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/pinkbook/downloads/polio-508.pdf | format = PDF}}</ref>
પોલિયોમેલાઇટિસ ને સૌથી પહેલાં ૧૮૪૦ માં [[જૈકબ હાઇન]] એ એક વિશિષ્ટ પરિસ્થિતિ ના રૂપમાં ઓળખ્યો,<ref name=Paul_1971>{{cite book| author = Paul JR| title=A History of Poliomyelitis| publisher=Yale University Press| location= New Haven, Conn| year=1971| pages=16–18| isbn= 0-300-01324-8| series= Yale studies in the history of science and medicine}}</ref> પણ ૧૯૦૮ માં [[કાર્લ લેંડસ્ટીનર]] દ્વારા આના કારણાત્મક એજેંટ, [[પોલિયોવિષાણુ]] ની શોધ કરાઈ હતી. <ref name=Paul_1971/> જોકે ૧૯ મી સદી થી પહેલાં લોકો પોલિયો ને એક પ્રમુખ મહામારી ના રૂપ થી અજાણ હતા, પણ ૨૦ મી સદી માં પોલિયો બાળપણની સૌથી ભયાવહ બીમારી બની ને ઉભરાયો. પોલિયોની મહામારીએ હજારો લોકો ને અપંગ કરી દીધા જેમાં વધુપડતા નાના બાળકો હતા અને આ રોગ માનવ ઇતિહાસમાં ઘટિત સૌથી અધિક પક્ષાઘાત અને મૃત્યુઓ નો કારણે બન્યો. પોલિયો હજારો વર્ષોથી ચુપચાપ એક [[સ્થાનિકમારી]] વાળા [[રોગજ઼નક઼]] ના રૂપમાં મોજૂદ હતો, પણ ૧૮૮૦ ના દશકમાં આ એક મોટી મહામારી ના રૂપમાં [[
૧૯૧૦ સુધી, મોટાભાગના દુનિયા ના ભાગ આની ચપેટમાં આવી ગયાં હતા અને દુનિયા ભરમાં આના શિકારોમાં એક નાટકીય વૃદ્ધિ નોંધાઈ હતી; વિશેષકર શહેરોમાં ગર્મી ના મહીના દરમ્યાન આ એક નિયમિત ઘટના બની ગઈ. આ મહામારી, જેણે હજારો બાળકો અને મોટાઓને અપંગ બનાવી દિધા, આની રસી ના વિકાસની દિશામાં પ્રેરણાસ્રોત બની. [[જોનાસ સૉલ્ક]] કે ૧૯૫૨ અને [[અલ્બર્ટ સાબિન]] ના ૧૯૬૨માં વિકસિત પોલિયો ની [[રસી]] ને કારણે વિશ્વમાં પોલિયોના દર્દી ઘણો ઘટાડો નોંધાઈ.<ref name=Aylward_2006>{{cite journal |author=Aylward R |title=Eradicating polio: today's challenges and tomorrow's legacy |journal=Ann Trop Med Parasitol |volume=100 |issue=5–6 |pages=401–13 |year=2006 |pmid=16899145 | doi = 10.1179/136485906X97354 <!--Retrieved from CrossRef by DOI bot-->}}</ref> [[વિશ્વ સ્વાસ્થ્ય સંગઠન]], [[યૂનિસેફ]] અને રોટરી ઇંટરનેશનલ ના નેતૃત્વમાં વધેલ ટીકાકરણ પ્રયાસોથી આ રોગ નું વૈશ્વિક ઉન્મૂલન હવે નિકટ જ છે.<ref>{{cite journal |author=Heymann D |title=Global polio eradication initiative | url=http://209.85.215.104/search?q=cache:bdeN6aDyjY4J:www.scielosp.org/scielo.php%3Fscript%3Dsci_arttext%26pid%3DS0042-96862003000900020+site:scielosp.org+polio&hl=en&ct=clnk&cd=1&gl=us |journal=Bull. World Health Organ. |volume=84 |issue=8 |pages=595 |year=2006 |pmid=16917643 |doi=10.2471/BLT.05.029512}}</ref>
| |||