યુનાઇટેડ કિંગડમ: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત

Content deleted Content added
નાનું r2.7.3) (રોબોટ ઉમેરણ: sa ફેરફાર: lez, or, pcd
નાનું r2.7.3) (રોબોટ ફેરફાર: diq:Britanyaya Gırde, pam:Pisanmetung a Ka-arian; cosmetic changes
લીટી ૮૨:
|calling_code = 44
}}
'''યુનાઇટેડ કિંગડમ ઓફ ગ્રેટ બ્રિટન અને ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ''' <ref>યુનાઇટેડ કિંગડમ અને અન્ય આધારિત પ્રદેશોમાં, [[યુનાઇટેડ કિંગડમાં ભાષાLaઓ|અન્ય ભાષાઓ]] સત્તાવાર રીતે કાયદેસરની [[દેશી ભાષા]] [[પ્રાદેશિક ભાષા|(પ્રાદેશિક) ભાષાઓ]] તરીકે [[પ્રાદેશિક અને લઘુમતી ભાષા માટે યુરોપીયન પત્ર|પ્રાદેશિક અથવા લઘુમતી માટે યુરોપીયન ચાર્ટર]] તરીકે ઓળખાય છે. આમાંથી દરેક, યુકેના સત્તાવાર નામ નીચે પ્રમાણે છે :
 
* 4
લીટી ૮૯:
* 7
* {{lang-cy|Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon}}</ref> (સામાન્ય રીતે '''યુનાઇટેડ કિંગડમ ''' , '''યુકે''' , અથવા '''બ્રિટન''' )<ref>ભૌગોલિક અને રાજકીય સંદર્ભમાં શબ્દ "બ્રિટન"ના વપરાશની વધુ સમજણ માટે જુઓ [[બ્રિટન ઇસ્લેસની પરિભાષા|]]ટર્મિનોલોજી ઓફ ધ બ્રિટીશ ઇસલેસ</ref>તરીકે ઓળખાય છે.
જે [[સાર્વભૌમ રાજ્ય|પ્રજાસત્તાક રાજ્ય]] છે અને [[યુરોપ ખંડ|યુરોપીયન ઉપખંડ]]ના ઉત્તરપૂર્વ દરિયાકિનારા સામે આવેલું છે. તે [[આઇલેન્ડ દેશ|ટાપુ દેશ છે]],<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/615557/United-Kingdom|title= Encyclopaedia Britannica|quote=Island country located off the north-western coast of mainland Europe|accessdate=2007-09-25}}</ref><ref name="Countries">{{cite web|url=http://www.number10.gov.uk/Page823|title=Countries within a country|publisher= www.number-10.gov.uk|accessdate=2007-06-13|quote=Countries within a country}}</ref> જેમાં ઘણા [[દ્વીપસમૂહ|દ્વીપસમૂહો]]આવેલા છે જેમાં [[ગ્રેટ બ્રિટન]] , [[આયર્લેન્ડ]]નો ઉત્તરપૂર્વ ભાગ, અને ઘણા નાના ટાપુઓ આવેલા છે. [[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ]] એક માત્ર યુકેનો ભાગ છે જે [[રિપબ્લિક ઓફ આયર્લેન્ડ યુનાઇટેડ કિંગડમ બોર્ડર|જમીન સરહદ સાથે]]છે, જેમાં [[રીપબ્લિક ઓફ આયર્લેન્ડ|આયર્લેન્ડ પ્રજાસત્તાક]]સાથે ભાગ પડાવે છે.<ref>http://www.ukinvest.gov.uk/Northern-Ireland/en-GB-list.html</ref><ref>http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/2455710/Border-checks-between-Britain-and-Ireland-proposed.html</ref>જમીન સરહદ સિવાય યુકેની આસપાસ [[એટલાન્ટિક સમુદ્ર]] , [[ઉત્તર સમુદ્ર]], [[ઇંગ્લીશ ચેનલ|ઇંગ્લીશ ખાડી]] અને [[આઇરિશ સમુદ્ર|આઇરીશ સમુદ્ર]] આવેલો છે. સૌથી મોટો ટાપુ, ગ્રેટ બ્રિટન, [[ફ્રાંસ]]સાથે[[ચેનલ ટનલ]] દ્વારા જોડાયેલો છે.
 
 
યુનાઇટેડ કિંગડમ [[બંધારણીય શાસક]] અને [[એકતા રાજ્ય|એકરૂપ રાજ્ય]] છે જેમાં ચાર[[યુનાઇટેડ કિંગડમના દેશો|દેશો]]નો સમાવેશ થાય છે: [[ઇંગ્લેંડ|ઇંગ્લેડ]], [[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ]], [[સ્કોટલેન્ડ]] [[વોલ્સ]].<ref>{{cite web|url=http://www.statistics.gov.uk/geography/uk_countries.asp|title=The Countries of the UK|publisher=www.statistics.gov.uk|dateformat=dmy|accessdate=10 October 2008}}</ref> તેની [[સંસદીય પદ્ધતિ]] દ્વારા તેની [[લંડન]]માં આવેલી [[સરકારની બેઠક]] દ્વારા સંભાળ રાખવામાં આવે છે. લંડન એ [[રાજધાની (રાજકીય)|રાજધાની]] જેમાં [[બેલફાસ્ટ]], [[કાર્ડિફ|કાર્ડિફ્ફ]] અને [[એડિનબર્ગ]]માં રાષ્ટ્રીય વહીવટ [[ફરજ સોંપણી|સોંપવામાં]] આવ્યો છે. આ ત્રણેય અનુક્રમે ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ, વોલ્સ અને સ્કોટલેન્ડની રાજધાનીઓ છે. [[જર્સી]] અને [[દૂધાળું ઢોર|ગ્યુર્નસી]]ના [[ચેનલ આઇલેન્ડ|ખાડી ટાપુ]] [[બેઇલીવિક]]અને [[ઈસ્લે ઓફ મેન|ઇસ્લે ઓફ મેન]] [[તાજ નિર્ભરતા|ક્રાઉન ડેપેન્ડસી]]છે અને યુકેનો ભાગ નથી.<ref>{{cite web|url=http://www.direct.gov.uk/en/Governmentcitizensandrights/LivingintheUK/DG_10012517|title=Key facts about the United Kingdom|accessdate=2008-06-26|work=Government, citizens and rights|publisher= [[Directgov]]|quote=The full title of this country is 'the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland'. 'The UK' is made up of England, Scotland, Wales and Northern Ireland. 'Great Britain' (or just 'Britain') does not include Northern Ireland. The Channel Islands and the Isle of Man are not part of the UK.}}</ref>
યુકે ચૌદ [[બ્રિટીશ વિદશી પ્રદેશો|વિદશી પ્રદેશો]]ધરાવે છે,<ref>{{cite web|url=http://www.fco.gov.uk/en/fco-in-action/global-network/|title=FCO global network|work=FCO in Action|publisher=[[Foreign and Commonwealth Office]]|accessdate=2008-06-26}}</ref> દરેક[[બ્રિટીશ સામ્રાજ્ય]]નાના ભાગ છે, જે 1922ની ઊંચાઇએ આવેલું છે, અને વિશ્વની ત્રીજા ભાગની જમીનનો સમાવેશ કરે છે આમ તે [[સૌથી મોટા સામ્રાજ્યની યાદી|ઇતિહાસમાં સૌથી મોટું સામ્રાજ્ય]]છે. બ્રિટીશની અસર સતત રીતે ભાષા, સંસ્કૃતિ અને તેની અગાઉની ઘણી વસાહતમાં જોઇ શકાય છે.
 
 
લીટી ૧૦૩:
== ઈતિહાસ ==
[[ચિત્ર:Sadler, Battle of Waterloo.jpg|thumb|left|વોટરલૂના યુદ્ધે નેપોલીયન યુદ્ધ અને પેક્સ બ્રિટાન્નીકાના પ્રારંભનો સંકેત આપ્યો હતો.]]
1 મે 1707ના રોજ [[ગ્રેટ બ્રિટનનું સામ્રાજ્ય|કિંગડમ ઓફ ગ્રેટ બ્રિટન]]<ref>{{cite web|url=http://www.parliament.uk/actofunion/ |title=Welcome|publisher=www.parliament.uk|dateformat=dmy|accessdate=7 October 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.scotshistoryonline.co.uk/union.html |title=The treaty or Act of the Union |publisher=www.scotshistoryonline.co.uk |dateformat=dmy|accessdate=27 August 2008}}</ref>ની રચના [[કિંગડમ ઓફ ઇંગ્લેંડ]]ના [[રાજકીય સંઘ]] દ્વારા કરવામાં આવી હતી. (જેમાં[[વોલ્સ]])અને [[કિંગડમ ઓફ સ્કોટલેન્ડ]]નો સમાવેશ થાય છે. આ ઘટના [[સંઘની સંધિ|યુનિયનની સંધિ]]નું પરિણામ હતી, જે અંગે 22 જુલાઇ 1706ના રોજ સંમતિ વ્યક્ત કરવામાં આવી હતી,<ref>{{cite web|url=http://www.nationalarchives.gov.uk/pathways/citizenship/rise_parliament/docs/articles_union.htm |title=Articles of Union with Scotland 1707|publisher=www.parliament.uk |dateformat=dmy|accessdate=19October 2008}}</ref>અને ત્યાર બાદ [[ઇંગ્લેંડની સંસદ|ઇંગ્લેડની સંસદ]] અને [[સ્કોટલેન્ડની સંસદ]] બન્ને દ્વારા 1707માં [[યુનિયન 1707ના પગલાંઓ|યુનિયનનો કાયદો]]પસાર કરીને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. 1707. આશરે એક સદી બાદ [[કિંગડમ ઓફ આયર્લેન્ડ]], 1691માં ઇંગ્લીશના નિયંત્રણ હેઠળ હતું, તેને [[યૂનિયન 1800ના પગલાં|યુનિયન કાયદો ૧૮૦૦]] પસાર કરીને [[યુનાઇટેડ કિંગડમ ઓફ ગ્રેટ બ્રિટન અને આયર્લેન્ડ|યુનાઇટેડ કિંગડમ]]ની રચના માટે કિંગડમ ઓફ ગ્રેટ બ્રિટન સાથે ભેળવી દેવામાં આવ્યું હતું. <ref>{{cite web |url=http://www.actofunion.ac.uk/actofunion.htm#act | title=The Act of Union |publisher=Act of Union Virtual Library |dateformat=dmy|accessdate=15 May 2006}}</ref> ૧૭૦૭ પહેલા ઇંગ્લેંડ અને સ્કોટલેન્ડ અલગ રાજ્યો હોવા છતાં તેઓ 1603માં [[યૂનિયન ઓફ ક્રાઉન્સ|યુનિયન્સ ઓફ ક્રાઉન્સ]]થી [[વ્યક્તિગત સંઘ|વ્યક્તિગત યુનિયન]]માં હતા, જ્યારે [[ઇંગ્લેન્ડનો જેમ્સ-1|જેમ્સ VI સ્કોટના રાજા]]એ કિંગડ્મ ઓફ ઇંગ્લેંડ અને આયર્લેન્ડનો આનુવંશીક તાજ પહેર્યો હતો અને તેની [[રોયલ કોર્ટ|કોર્ટ]] from એડિનબર્ગથી ખસેડીને લંડન લઇ ગયા હતા. <ref>{{cite book|title=Chronology of Scottish History|publisher=Geddes & Grosset|isbn=1855343800|last=Ross|first=David|year=2002|quote=''1603:'' James VI becomes [[James I of England]] in the [[Union of the Crowns]], and leaves Edinburgh for London|page=56}}</ref><ref>{{cite book|title=Claiming Scotland: National Identity and Liberal Culture|publisher=Edinburgh University Press|isbn=1902930169|last=Hearn|first=Jonathan|year=2002|quote=Inevitably, James moved his court to London|page=104}}</ref>
 
[[ચિત્ર:The British Empire.png|thumb|left|એવા પ્રદેશો કે જ્યાં એક સમયે બ્રિટીશ સામ્રાજ્યનો એક ભાગ હતા.બ્રિટીશ વિદેશી પ્રદેશો (બ્રિટીશ એનાટાર્ટિક ટેરિટરી સિવાય)ની નીચે લાલ લાઇન કરવમાં આવી છે.]]
 
તેમની પ્રથમ સદીમાં સંસદીય સમિતિના [[પશ્ચિમી દુનિયા|પશ્ચિમી]] ખ્યાલોને વિકસાવવામાં તેમજ સાહિત્ય, કલા અને વિજ્ઞાન ક્ષેત્રે મહત્વનું પ્રદાન કરીને અગત્યની ભૂમિકા ભજવી હતી.<ref>{{cite book |last=Ferguson |first=Niall |authorlink=Niall Ferguson |year=2003 |title=Empire: The Rise and Demise of the British World Order |publisher=Basic Books |isbn=0465023282}}</ref> યુકેની આગેવાની હેઠળની [[ઔદ્યોગિક ક્રાંતિ]]એ દેશને સ્થાપિત કર્યો હતો અને [[બ્રિટીશ સામ્રાજ્ય]]ને આગળ ધકેલવામાં વેગ પૂરો પાડ્યો હતો. 1807માં [[ગુલામ વેપાર કાયદો 1807|ગુલામ વેપાર કાયદો]] પસાર કરવામાં આવ્યો હોવા છતાં [[એટલાન્ટિક ગુલામ વેપાર]]સહિત આ સમયગાળા દરમિયાન, યુકે અન્ય [[મહા સત્તા]]ની જેમ [[સંસ્થાનવાદ|વસાહતવાદ]] શોષણમાં સામેલ હતું, અને [[ગુલામ વેપાર|ગુલામીમાં વેપાર]]ને નાથવા માટે યુકેએ અગ્રણી ભૂમિકા ભજવી હતી. <ref>[http://www.bbc.co.uk/devon/content/articles/2007/03/20/abolition_navy_feature.shtml ગુલામી સામે સંઘર્ષ ][http://www.bbc.co.uk/devon/content/articles/2007/03/20/abolition_navy_feature.shtml જો લૂઝમોર]બીબીસી દ્વારા </ref>[[નેપોલિયન પ્રકારના યુદ્ધ|નેપોલિયોનિક યુદ્ધ]]માં [[ફ્રાંસનો નેપોલિયન 1|નેપોલિયન]]ની હાર બાદ, યુકે 19મી સદીની મુખ્ય નૌકા શક્તિ તરીકે ઉભરી આવ્યું હતું અને 20મી સદીના મધ્ય ભાગમાં અગ્રણી સત્તા તરીકે રહ્યું હતું. બ્રિટીશ સામ્રાજ્ય ૧૯૨૧ સુધી તેના મહત્તમ કદ સુધી વધ્યું હતું અને [[વિશ્વયુદ્ધ ૧|પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ]] બાદ ભૂતપૂર્વ જર્મન અને ઓટ્ટોમન વસાહતો પર [[લીગ ઓફ નેશન્સ]] ફરજિયાત બનાવ્યું હતું. એક વર્ષ બાદ વિશ્વના પ્રથમ મોટા પાયાના આંતરરાષ્ટ્રીય બ્રોડકાસ્ટીંગ એવા [[બીબીસી]]ની રચના કરવામાં આવી હતી.
 
 
લીટી ૧૧૮:
 
 
1970માં વૈશ્વિક આર્થિક મંદી અને ઔદ્યોગિક સંઘર્ષને કારણે, 1980માં નોંધપાત્ર [[ઉત્તર સમુદ્રી ઓઇલ|ઉત્તર સમુદ્ર]]આવક પ્રવાહ અને આર્થિક વૃદ્ધિ જોવા મળી હતી. [[માર્ગારેટ થેચર|માર્ગારેટચ થેચર]]ની આગેવાનીના કારણે યુદ્દ પછીના રાજકીય અને આર્થિક સંમતિઓને દ્રષ્ટિએ નોંધપાત્ર ફેરફાર જોવા મળ્યો હતો; તે જ ચીલો 1997થી [[ટોની બ્લેયર]] અને ગોર્ડોન બ્રાઉનની [[મજૂર પક્ષ (યુકે)#ન્યુ લેબર|ન્યૂ લેબર]]સરકાર હેઠળ ચાલુ રહ્યો હતો.
 
 
લીટી ૧૨૬:
[[ચિત્ર:Elizabeth II greets NASA GSFC employees, May 8, 2007 edit.jpg|left|thumb|upright|એચએમ રાણી એલિઝાબેથ 2]]
 
યુનાઇટેડ કિંગડમ એ [[બંધારણીય શાસક]] છેઃ [[યુનાઇટેડ કિંગડમના એલિજાબેથ 2|રાણી એલિઝાબેથ 2]] યુકે તેમજ 15 અન્ય [[કોમનવેલ્થ પ્રાંત|કોમનવેલ્થ દેશો]]ના વડા છે જે યુકેને અન્ય રાજ્યોની સાથે [[વ્યક્તિગત સંઘ|પર્સોનલ યુનિયન]]માં રાખી રહ્યા છે. [[ઈસ્લે ઓફ મેન|ઇસ્લે ઓફ મેન]] અને જર્સીના [[મેજિસ્ટ્રેટ કે બૅલીફનું
કાર્યક્ષેત્ર|બેઇલીવિક]] અને [[ગ્યુર્નસે|ગ્યુર્નસી]]ના [[તાજ નિર્ભરતા|ક્રાઉન ડિપેન્ડન્સીઝ]] સામે ક્રાઉન સર્વોપરિતા ધરાવે છે, આ દેશો કે જે યુનાઇટેડ કિંગડમના ભાગ નથી છતાં યુકે સરકાર તેમના વિદેશી બાબતો અને સંરક્ષણનું સંચાલન કરે છે અને યુકે સંસદને તેમના વતી ધારાઓ ઘડવાની સત્તા છે.
 
લીટી ૧૩૩:
 
 
યુકે પાસે [[વેસ્ટમિનીસ્ટર પદ્ધતિ]] પર આધારિત [[સંસદીય પદ્ધતિ|સંસદીય સરકાર]] છે જેનું આખા વિશ્વમાં અનુકરણ કરવામાં આવ્યું છે -જેને [[બ્રિટીશ સામ્રાજ્ય]]નો વારસો કહી શકાય.[[યુનાઇટેડ કિંગડમની સંસદ]] કે જે [[વેસ્ટમિનીસ્ટરનું સ્થળ|વેસ્ટમિનીસ્ટરના મહેલ]]માં મળે છે તેને બે ગૃહ છેઃ ચુંટાયેલ [[યુનાઈટેડ કિંગડમનું હાઉસ ઓફ કોમન્સ|હાઉસ ઓફ કોમોન્સ]] અને નિમાયેલ [[હાઉસ ઓફ લોર્ડઝ]] અને કોઇ પણ પસાર થયેલા ખરડાને કાયદો બનાવવા માટે [[રોયલ એસેન્ટ|રોયલની અનુમતિ]]ની જરૂર પડે છે. [[Scottish Parliament|સ્કોટલેન્ડ]]માં સંસદની [[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ વિધાનસભા|ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ]] અને [[સ્કોટ્ટીશ સંસદ|વોલ્સમાં વિધાનસભાની સોંપણી કરી ત્યારથી યુનાઇટેડ કિંગડમમાં તે આખરી ધારાસભા સત્તા છે. આ તમામ સાર્વભૌમ સંસ્થાઓ નથી અને તેની રચના પ્રજાની સંમતિથી]] [[લોકમત]]માં દર્શાવ્યા અનુસાર થઇ હોવા છતાં તેને યુકે સંસદ દ્વારા નાબૂદ કરી શકાય છે.
 
[[ચિત્ર:Westminster palace.jpg|thumb|સંસદગૃહ]]
 
યુકેના સરકારના [[યુનાઈટેડ કિંગડમના વડાપ્રધાન|વડા વડાપ્રધાન]] [[સરકારનો વડો|સરકારના વડા]]નું પદ સંસદસભ્ય સાથે લેગવળગે છે, જે હાઉસ ઓફ કોમન્સમાં વિશ્વાસનો બહુમત મેળવી શકે છે, સામાન્ય રીતે તે ચેમ્બરમાં સૌથી મોટા રાજકીય પક્ષનો પ્રવર્તમાન નેતા હોય છે. ઔપચારીક રીતે શાસક દ્વારા વડાપ્રધાન અને કેબિનેટની નિમણૂંક [[તેણી મેજેસ્ટીની સરકાર|હર મેજેસ્ટીઝ સરકાર]]ની રચના કરવા માટે થાય છે, વડાપ્રધાન કેબિનેટની પસંદગી કરતા હોવાથી એક સંમેલનમાં એચએમ રાણી વડાપ્રધાનની પસંદગીને માન આપે છે. T[[યુનાઇટેડ કિંગડમની કેબિનેટ|કેબિનેટ]] પરંપરાગત રીતે બન્ને ધારાસભાઓમાં રહેલા વડાપ્રધાનના પક્ષમાંના સભ્યોમાંથી રચવામાં આવે છે અને મોટે ભાગે તે હાઉસ ઓફ કોમન્સ હોય છે જેને [[જવાબદાર સરકાર|તેઓ જવાબદાર]] હોય છે.વડાપ્રધાન અને કેબિનેટ દ્વારા એક્ઝિક્યુટિવ સત્તાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જે લોકોએ [[તેણી મેજસ્ટીની અત્યંત માનપાત્ર સલાહકારમંડળ|હર મેજેસ્ટીની અત્યંત માનવાચક વ્યક્તિગત કાઉન્સીલ]]માં સોગંદ લીધા હોય તે [[ક્રાઉનના પ્રધાન|મિનીસ્ટર્સ ઓફ ક્રાઉન]] બને છે. [[સંસદ સભ્ય|એમપી]], [[મજૂર પક્ષ (બ્રિટન)|લેબર પક્ષના]] ના નેતા ''આરટી હોન'' [[હ્રોડોન બ્રાઉન|ગોર્ડન બ્રાઉન]]૨૭ જૂન 2007થી વડાપ્રધાન હતા, તેમજ તેઓ [[ટ્રેઝરની પ્રથમ લોર્ડ|ટ્રેઝરીના ફર્સ્ટ લોર્ડ]] અને [[નાગરિક સેવા માટેના પ્રધાન|સિવીલ સર્વિસ]] પ્રધાન હતા.<ref name="npm">{{cite news | url= http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/6245682.stm | title= Brown is UK's new prime minister | daymonth=27 June|year=2007 | accessdaymonth= 23 January|accessyear=2008| work= BBC News | publisher= [[BBC News|news.bbc.co.uk]] }}</ref>
 
 
હાઉસ ઓફ કોમન્સની ચુંટણી માટે, યુકે હાલમાં [[યુનાઇટેડ કિંગડમ મતવિસ્તાર|૬૪૬ મતવિસ્તરો]]માં વહેંચાયેલું છે, જેમાં ઇંગ્લેંડમાં ૫૨૯, ૧૮ ઉત્તરીય આયર્લેન્ડમાં અને [[2005થી સ્કોટ્ટીશ વેસ્ટમિનીસ્ટર મતદાનવિસ્તાર|૫૯ સ્કોટલેન્ડ]]માં અે ૪૦ વોલ્સમાં છે,<ref>[http://www.statistics.gov.uk/geography/westminster.asp Westminster Parliamentary Constituencies] statistics.gov.uk, ૧૦ ઓક્ટોબર 2008ના રોજ મૂલ્યાંકન કરાયેલું </ref> જોકે [[પછીની યુનાઇટેડ કિંગડમ સામાન્ય ચુંટણી|આગામી સામાન્ય ચુંટણી]]માં આ ક્રમાંક વધીને ૬૫0નો થશે.દરેક મતવિસ્તાર [[બહુમતી મતદાન વ્યવસ્થા|સરળ બહુમતી]]થી સંસદના એક સભ્યને ચુંટી કાઢે છે. સામાન્ય ચુંટણીની ઘોષણા શાસક દ્વારા જ્યારે વડાપ્રધાન તેવી સલાહ આપે ત્યારે કરવામાં આવે છે. સંસદની કોઇ ઓછામાં ઓછી અવધિ નહી હોવા છતાં [[સંસદીય કાયજો 1911|સંસદીય કાયદા (૧૯૧૧)]]માં નવી ચુંટણી અગાઉની સામાન્ય ચુંટણીના પાંચ વર્ષમાં થવી જોઇએ તેવું કરવાની જરૂર છે.
 
 
લીટી ૧૫૫:
[[ચિત્ર:Stormont Parliamentary Building 01.JPG|thumb|સ્ટોરમોન્ટ, બેલફાસ્ટમાં સંસદની ઇમારતો, વિધાનસભાની બેઠક]]
 
[[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ]], [[સ્કોટલેન્ડ]] અને [[વોલ્સ]] એમ દરેક પાસે તેની પોતાની [[એક્ઝિક્યુટિવ (સરકાર)|સરકાર કે એક્ઝિક્યુટિવ]] છે, જેનું સંચાલન [[પ્રથમ પ્રધાન]] અને [[અવક્રાંતિ|સોંપણી કરાયેલ]] [[અનેક ધારાસભાઓ દ્વારા ઘડાયેલ|એક ગૃહ ધરાવતા]] ધારસભા દ્વારા કરવામાં આવે છે.ઇંગ્લેંડ, યુનાઇટેડ કિંગડમનો સૌથી મોટો દેશ છે, જેની પાસે સોંપણી કરાયેલ એક્ઝિક્યુટિવ કે ધારાસભા નથી અને દરેક મુદ્દે તેનો વહીવટ અને નિયમન સીધું જ યુકે સરકાર અને સંસદ દ્વારા જ કરવામાં આવે છે. આ પરિસ્થિતિએ બહુચર્ચીત [[વેસ્ટ લોથીયન પ્રશ્ન|વેસ્ટ લોથીયન પ્રશ્નો]]માં વધારો કર્યો છે, જેમાં ઇંગ્લેડ કે જેનું સંચાલન સોંપણી કરાયેલ તેમના પોતાના મતવિસ્તાર દ્વારા સંચાલન કરવામાં આવે છે તેને સંબંધિક બાબતો પર ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ, સ્કોટલેન્ડ અને વોલ્સના એમપી કેટલીકવાર નિર્મણયાત્મક<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/scotland/3432767.stm|title=Scots MPs attacked over fees vote|publisher=BBC News|date=27 January 2004|dateformat=dmy|accessdate=21 October 2008}}</ref> રીતે મત આપી શકે છે તે અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરવામાં આવી છે.<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/talking_politics/82358.stm|title=UK Politics: Talking Politics The West Lothian Question|publisher=BBC News|date=1 June 1998|dateformat=dmy|accessdate=21 October 2008}}</ref>
 
 
લીટી ૧૬૪:
 
 
[[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ એક્ઝિક્યુટિવ]] અને [[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ વિધાનસભા|વિધાનસભા]] પાસે સ્કોટલેન્ડને જે સોંપણી કરાયેલ છે તેને બંધ કરવાની સત્તા છે. [[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ એક્ઝિક્યુટિવ]] હાલમાં પ્રથમ પ્રધાન [[પીટર રોબિન્સોન (રાજકારણી)|પીટર રોબિન્સન]], ([[ડેમોક્રેટિક યુનીયનીસ્ટ પાર્ટી]]) અને નાયબ પ્રથમ પ્રધાન [[માર્ટિન મેકગિનેસ|માર્ટીન મેકગિનેસ]] ([[સિન ફેઇન]]) દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે.<ref name="northernireland1">{{cite web|url=http://www.northernireland.gov.uk/index/your-government/devolved-government.htm |title=Devolved Government - Ministers and their departments |publisher=Northern Ireland Executive |dateformat=dmy|accessdate=17 October 2008}}</ref>
 
=== સ્થાનિક સરકાર ===
[[ચિત્ર:ManchesterTownHall OwlofDoom.jpg|thumb|માંન્ચેસ્ટર ટાઉન હોલ, જેનો ઉપયોગ માન્ચેસ્ટરનીસ્થાનિક સંભાળ માટે થતો હતો, તે વિક્ટોરીયન યુગ ગોથીક પુનઃસજીવન આર્કિટેક્ચરનું ઉદાહરણ છે. ]]
 
યુનાઇટડે કિંગડમના દરેક દેશ પાસે અગાઉ યુનાઇટેડ કિંગડમ કેવું હતું તેની યાદી સાથે સ્થાનિક સરકારની અલગ પદ્ધતિ છે. 19મી સદી સુધી તે વ્યવસ્થાઓમાં નાનો ફેરફાર હતો પરંતુ, ત્યારથી ભૂમિકા અને કાર્યોનો સતત વિકાસ થતો આવ્યો છે.<ref name="barlow">બારલો, આઇ., ''મેટ્રોપોલિટન મહાનગરીય સરકાર'' , (1991)</ref> ઇંગ્લેંડ, ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ, સ્કોટલેન્ડ અને વોલ્સમાં આ ફેરફારે સ્થાન એકસમાન રીતે લીધુ ન હતું અને સ્કોટલેન્ડ, વોલ્સ અને ઉત્તરીય આયર્લેન્ડમાં સ્થાનિક સરકારને સત્તાની સોંપણીનો અર્થ એવો થાય છે કે ભવિષ્યના ફેરફારો એકસમાન હશે નહી.
 
 
[[ઇંગ્લેંડમાં સ્થાનિક સરકાર]]નું ઓર્ગેનાઇઝેશન જટિલ છે, કેમ કે કાર્યોની વહેંચણી સ્થાનિક વ્યવસ્થાઓને આધારે અલગ પડે છે. [[ઇંગ્લેંડ]]માં સ્થાનિક સરકારને લાગેવળગતા કાયદાઓ યુકે સંસદ અને [[તેણી મેજસ્ટીની સરકાર|યુનાઇટેડ કિંગડમની સરકાર]] દ્વારા નક્કી થાય છે કેમ કે ઇંગ્લેંડ પાસે પોતાની અલાયદી સંસદ નથી.અપર ટાયર ઇંગ્લેંડના પેટાવિભાગો નવ [[ઇંગ્લેંડના પ્રદેશો|સરકારી ઓફિસ પ્રદેશો]] અથવા યુરોપીયન સંઘ સરકારી ઓફિસ પ્રદેશો છે.<ref>{{cite web|url=http://www.gos.gov.uk/national/|publisher=gos.gov.uk|dateformat=dmy|accessdate=31 July 2008|title=Welcome to the national site of the Government Office Network}}</ref> એક પ્રદેશ [[ગ્રેટર લંડન સત્તા|ગ્રેટર લંડન]] [[ગ્રેટર લંડન ઓથોરિત લોકમત, 1998|લોકમત]]માં દરખાસ્ત માટે લોકપ્રિય ટેકા માટે સીધી રીતે ચુંટાયેલ વિધાનસભા અને મેયર 2000ની સાલથી ધરાવે છે.<ref>{{cite web|url=http://www.london.gov.uk/london-life/city-government/history.jsp|title=A short history of London government|publisher=www.london.gov.uk|dateformat=dmy|accessdate=4 October 2008}}</ref> એવો ઇરાદો રાખવામાં આવ્યો હતો કે અન્ય રાજ્યોને પણ તેમી પોતાની ચુંટાયેલ પ્રાદેશિક વિધાનસભા આપવામાં આવશે પરંતુ [[ઉત્તરીય ઇંગ્લેંડ સોંપણી લોકમત, 2004|2004માં લોકમત]]માં ઉત્તર પૂર્વ પ્રદેશમાં સૂચિત વિધાનસભા તેનો અસ્વીકાર કરવામાં આવતા તે ખ્યાલ આગળ ધપતા અટકી ગયો હતો.<ref>"સરકાર હવે સ્કોટલેન્ડ અને વોલ્સમાં કરેલી સત્તાસોંપણીને પ્રદર્શિત કરવા ઇંગ્લેંડમાં આઠ અને નવ પ્રાદેશિક વિધાનસભાઓનું સર્જન કરવા તેની બાર વર્ષ જૂની યોજના વિખેરી નાખે તેવી ધારણા છે. "{{cite web|url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/article503255.ece|title=Prescott's dream in tatters as North East rejects assembly|dateformat=dmy|accessdate=15 February 2008|publisher=The Times}}</ref> પ્રાદેશિક સ્તરથી નીચે લંડનમાં ૩૨ જેટલા [[લંડન બોરોઘ]]નો સમાવેશ થાય છે અને બાકીના ઇંગ્લેંડમાં ક્યાં તો [[ઇંગ્લેંડના મહાનગર અને મહાનગર સિવાયના દેશો|કાઉન્ટી કાઉન્સીલ્સ]] અને જિલ્લા કાઉન્સીલ્સ અથવા [[એકતા સત્તા|એકરૂપ સત્તાઓ]]નો સમાવેશ થાય છે. એક જ સભ્યના વોર્ડમાં [[ફર્સ્ટ પાસ્ટ ધ પોસ્ટ|ફર્સ્ટ પા્ટ ધી પોસ્ટ]] અથવા એક કરતા વધુ સભ્યોના વોર્ડમાં [[એક કરતા વધુ સભ્યોની બહુમતીવાળી પદ્ધતિ|એક કરતા વધુ સભ્યની બહુમતી પદ્ધતિ]]થી સલાહકારોની ચુંટણી થાય છે. <ref>{{cite web|url=http://www.lga.gov.uk/lga/aio/39780|title=Local Authority Elections|publisher=Local Government Association|dateformat=dmy|accessdate=3 October 2008}}</ref>
 
 
[[ઉત્તર આયર્લેન્ડમાં સ્થાનિક સરકાર|ઉત્તરીય આયર્લેન્ડમાં 1973થી સ્થાનિક સરકાર]] ૨૬ જિલ્લા કાઉન્સીલમાં સમાયેલી છે, દરેકની ચુંટણી [[એકમાત્ર તબદિલ થઇ શકે તેવો મત|એકમાત્ર તબદિલ થઇ શકે તેવા મત]] દ્વારા કરવામાં આવી છે જેમની સત્તા કચરો ભેગો કરવો, કૂતરાઓને અંકુશમાં રાખવા અને બગીચાઓ અને સ્મશાનની જાળવણી જેવી સેવાઓ સુધી સીમીત છે.<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/northern_ireland/4449092.stm|title=NI local government set for shake-up|publisher=BBC|date=18 November 2005|dateformat=dmy|accessdate=15 October 2008}}</ref>જોકે, ૧૩ માર્ચ 2008ના રોજ એક્ઝિક્યુટિવ પ્રવર્તમાન વ્યવસ્થાને બદલાવવા માટે ૧૧ નવી કાઉન્સીલની રચના કરવાની દરખાસ્ત પર <ref>{{cite web|url=http://www.northernireland.gov.uk/news/news-doe/news-doe-130308-foster-announces-the.htm|title=''Foster announces the future shape of local government''|publisher=NI Executive|dateformat=dmy|accessdate=20 October 2008}}</ref>અને હવે પછીની સ્થાનિક ચુંટણી આ બાબતને ટેકો મળી રહે તે માટે ૨૦૧૧ સુધી મુલતવી રખાશે તેની પર સંમત થયા હતા. <ref>{{cite web|url=http://www.nio.gov.uk/local-government-elections-to-be-aligned-with-review-of-public-administration/media-detail.htm?newsID=15153|title=Local Government elections to be aligned with review of public administration|publisher=www.nio.gov.uk|dateformat=dmy|accessdate=2 August 2008}}</ref>
 
 
[[સ્કોટલેન્ડમાં સ્થાનિક સરકાર|સ્કોટલેન્ડમાં રહેલી સ્થાનિક સરકાર]]ને [[સ્કોટલેન્ડના પેટાવિભાગો|૩૨ કાઉન્સીલ વિસ્તારો]] કે જેમાં કદ અને વસતી એમ બન્ને રીતે બહોળો ફરક છે તેના આધારે વહેંચવામાં આવી છે. [[ગ્લાસગો]], એડિનબર્ગ, [[એબરડીન|એબર્ડન]] અને [[ડંડી|ડૂંડી]]ના શહેરો [[હાઇલેન્ડ કાઉન્સીલ વિસ્તારનું રાજકારણ|હાઇલેન્ડ કાઉન્સીલ]]ની જેમ અલગ કાઉન્સીલ વિસ્તારો છે, જેમાં સ્કોટલેન્ડનો ત્રીજા ભાગના વિસ્તારનો સમાવેશ થાય છે, પરંતુ તેમાં ફક્ત ૨૦૦,000થી વધુ માણસો છે.ઓથોરિટીમાં જે સત્તા આપવામાં આવી છે તેનું સંચાલન ચુંટાયેલ સલાહકારો દ્વારા થાય છે, જેમાંથી તેઓ હાલમાં ૧,૨૨૨<ref>{{cite web|url=http://www.psa.ac.uk/2007/pps/Bennie.pdf|title=STV in Scotland:Local Government Elections 2007|publisher=Political Studies Association|format=PDF|dateformat=dmy|accessdate=2 August 2008}}</ref> છે, તેમાંના દરેકને અલ્પ કાલીન વેતન ચૂકવવામાં આવે છે.ચુંટણીઓ એક કરતા વધુ સભ્યો ધરાવતા વોર્ડમાં [[એકમાત્ર તબદિલ થઇ શકે તેવો મત|એકમાત્ર તબદિલ થઇ શકે તેવા મત]] દ્વારા હાથ ધરવામાં આવે છે, જે ક્યાંતો ત્રણ અથવા ચાર સલાહકારોને ચુંટી કાઢે છે.દરેક કાઉન્સીલ [[પ્રોવોસ્ટ (સિવીલ)|પ્રોવોસ્ટ]] અથવા [[ખુરશી (સત્તાવાર)|કન્વીનર]]ની કાઉન્સીલની ખુરશી સંભાળવા માટે અને જે તે વિસ્તારના અગ્રણી તરીકે કાર્ય કરવા ચુંટી કાઢે છે. [[સલાહકાર|સલાહકારો]]ને [[સ્કોટલેન્ડ માટે સ્ટાન્ડર્ડઝ કમિશન|સ્ટાન્ડર્ડઝ કમિશન ફોર સ્કોટલેન્ડ]] દ્વારા લાગુ પાડવામાં આવેલી [[બ્લોગર્સ માટેની આચાર સંહિતા|આચાર સંહિતા]]ને અનુસરવાની હોય છે. <ref>જાહેર જીવન માળખામાં નૈતિક ધોરણો: {{cite web|title=Ethical Standards in Public Life |url=http://www.scotland.gov.uk/Topics/Government/local-government/ethical-standards|publisher=The Scottish Government |accessdate=2008-10-03}}</ref>સ્કોટલેન્ડની સ્થાનિક સત્તાનું પ્રતિનિધિઓનું એસોસિયેશન [[સ્કોટ્ટીશ સ્થાનિક સત્તામંડળનું સંમેલન|કોન્વેન્શન ઓફ સ્કોટ્ટીશ લોકલ ઓથોરિટીઝ]] (કોલસા) હોય છે.
 
 
લીટી ૧૯૧:
 
 
યુનાઇટેડ કિંગડમ અનેક ટેકનોલોજીકલી એડવાન્સ ક્ષેત્રોમાંનું એક ધરાવે ચે અને વિશ્વમાં શ્રેષ્ઠ તાલીમ પામેલ સશસ્ત્ર દળ ધરાવે છે. યુકે [[સક્રિય દળની સંખ્યાના આધારે દેશોની યાદી|માનવશક્તિ]]ની દ્રષ્ટિએ 27મું સૌથી મોટું લશ્કર ધરાવવા છતાં [[સંરક્ષણ મંત્રાલય (યુનાઇટેડ કિંગડમ)|સંરક્ષણ મંત્રાલય]] સહિતના સ્ત્રોતો અનુસાર યુકે વિશ્વમાં ત્રીજું સૌથી વધુ [[લશ્કરી ખર્ચના આધારે દેશોની યાદી|લશ્કરી ખર્ચ]] ધરાવે છે. હાલમાં કુલ સંરક્ષણ ખર્ચ કુલરાષ્ટ્રીય જીડીપીના ૨.૫ ટકા જેટલું છે[[કુલ ઘરેલુ ઉત્પાદન|GDP]].<ref>{{cite web|url=http://www.mod.uk/DefenceInternet/AboutDefence/Organisation/KeyFactsAboutDefence/DefenceSpending.htm |title=Defence Spending|publisher=MOD|dateformat=dmy|accessdate=6 January 2008}}</ref> ધ રોયલ નેવી [[બ્લ્યુવોટર નેવી|બ્લ્યુ વોટર નેવી]] છે, જે [[ફ્રેંચ નેવી]] અને [[યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ નૌકાદળ|યુનાઇટેડ સ્ટેટસ નેવી]]ની સાથે હાલમાં અનેક થોડામાંનું એક છે.<ref>{{cite web|url=http://www.henryjacksonsociety.org/stories.asp?pageid=49&id=279 |title=The Royal Navy: Britain’s Trident for a Global Agenda - The Henry Jackson Society |publisher=Henry Jackson Society|dateformat=dmy|accessdate=17 October 2008}}</ref>બે નવા [[સુપર કેરિયર|સુપરકેરિયર]] કદના [[રાણી એલિઝાબેથ વર્ગનું એરક્રાફ્ટ કેરિયર|એરક્રાફ્ટ કેરિયર્સ]] ખરીદવા માટે ૩ જુલાઇ 2008ના રોજ સંરક્ષણ મંત્રાલયે ૩.૨ અબજ ડોલરના કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા. <ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/7486683.stm|title=£3.2bn giant carrier deals signed|publisher=BBC News|date=3 July 2008|dateformat=dmy|accessdate=23 October 2008}}</ref>યુનાઇટેડ કિંગડમ [[પરમાણુ શસ્ત્રો ધરાવતા રાજ્યોની યાદી|પાંચ ઓળખી કઢાયેલા દેશો]]માંનો એક દેશ છે, જેની પાસે પરમાણુ શસ્ત્રો છે, તેમજ [[વાનગાર્ડ ક્લાસ સબમરીન]] આધારિત [[ટ્રાઇડન્ટ મિસાઇલ|ટ્રાઇડન્ટ ૨]] બોલેસ્ટિક મિસાઇલ સિસ્ટમ ધરાવે છે.
 
 
લીટી ૧૯૭:
 
 
[[યુનાઇટેડ કિંગડ્મ ખાસ દળો|યુનાઇટેડ કિંગડમ ખાસ દળો]] જમીન અને સમુદ્રના [[આંતકવાદ નિયંત્રણ|આંતકવાદ નાથવા]] અને [[પાણી અને જમીનમાં યુદ્ધ કરવું|ઉભયચર પ્રવૃત્તિઓ]] નાથવા માટે ઝડપી, મોબાઇલ અને લશ્કરી પ્રતિભાવ માટે તાલીમ પામેલી ટુકડીઓ પણ પૂરી પાડે છે અને ઘણી વાર ગુપ્ત અને વેશપલ્ટા જેવા કાર્યોની પણ જરૂર પડે છે. તદુપરાંત કાયમી લશ્કરને ટેકા માટે અનામત દળો પણ ઉપલબ્ધ છે. તેમાં [[પર્વતીય લશ્કર|ટેરિટોરીયલ આર્મી]], [[રોયલ નેવલ રિઝર્વ]], [[રોયલ મરિન રિઝર્વ|રોયલ મરિન્સ રિઝર્વ]] અને [[રોયલ ઓક્ઝીલરી એર ફોર્સ]]નો સમાવેશ થાય છે.આમ કુલ સક્રિય અને અનામત ફરજ પરની લશ્કરી વ્યક્તિઓની કુલ સંખ્યા આશરે ૪૨૯,500ને એંસી જેટલા દેશોમાં મૂકવામાં આવે છે. યુનાઇટેડ કિંગડમની લશ્કરી ક્ષમતા હોવા છતાં, તાજેતરની વ્યવહારીક સંરક્ષણ નીતિએ એવી ધારણા વ્યક્ત કરી છે કે અત્યંત જરૂર હોય તેવા ઓપરેશન યુતિના એક ભાગની જે હાથ ધરવામાં આવશે.<ref>રાષ્ટ્રીય આંકશાસ્ત્ર ઓફિસ ''યુકે 2005: યુનાઇટેડ કિંગડમ ઓફ ગ્રેટ બ્રિટન અને નોર્ધન આયર્લેન્ડની સત્તાવાર યરબુક'' , પી. 89 </ref> [[ઓપરેશન પાલીસર|સિયેરા લિયોનમાં દરમિયાનગીરી]], [[બોસ્નીયન યુદ્ધ|બોસ્નીયા]], [[કોસોવો યુદ્ધ|કોસોવો]], [[અફઘાનિસ્તાન]] અને [[ઓપેરશન ટેલિક|ઇરાક]]માં ઓપરેશનને એક બાજુ રાખીને આ તમામ બાબતને એક આધાર તરીકે લેવામાં આવશે. ખરેખર છેલ્લું યુદ્ધ કે જેમાં બ્રિટીશ લશ્કર એકલા હાથે લડ્યં હતું તે 1982નું [[ફોકલેન્ડ યુદ્ધ|ફાકલેન્ડ યુદ્ધ]] હતું, જેમાં તેનો વિજય થયો હતો.
 
== કાયદો અને ફોજદારી ન્યાય ==
લીટી ૨૦૭:
 
=== ઇંગ્લેડ, વોલ્સ અને ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ ===
[[ઇંગ્લીશ કાયદો]] અને [[ઇંગ્લેંડ અને વોલ્સ]] અને [[કોર્ટસ ઓફ નોર્ધન આયર્લેન્ડ|ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ કાયદો]] એમ બન્નેમાં લાગુ પડે તે જે [[common law|સમાન કાયદા]]ના સિદ્ધાંતને આધારે છે. સમાન કાયદાનો હેતુ એ છે કે કાયદો [[કોર્ટ]]માં બેસનાર [[જજ]] દ્વારા બનાવવામાં આવે છે, જેઓ તેમની સામે રહેલી બાબત પર તેમની સામાન્ય બુદ્ધિ અને [[ચૂકાદો|પ્રિસીડન્ટ]] (''[[સ્ટેર ડિસીસિસ|સ્ટેર ડિસીસીસ]]'' )ની જાણકારી લાગુ પાડે છે. [[કોર્ટસ ઓફ ઇંગ્લેંડ એન્ડ વોલ્સ|કોર્ટ ઓફ ઇંગ્લેંડ અને વોલ્સ]]નું સંચાલન સુપ્રીમ કોર્ટ ઓફ જ્યુડીકેચર ઓફ ઇંગ્લેંડ અને વોલ્સ દ્વારા કરવામાં આવે છે, જેમાં [[કોર્ટ ઓફ અપીલ ઓફ ઇંગ્લેંડ અને વોલ્સ|કોર્ટ ઓફ અપીલ]], [[હાઇ કોર્ટ ઓફ જસ્ટિસ|હાઇ કો્ટ ઓફ જસ્ટીસ]] (સિવીલ કેસ માટે) અને [[ક્રાઉન કોર્ટ]] (ફોજદારી કેસો માટે)નો સમાવેશ થાય છે. [[હાઉસ ઓફ લોર્ડઝ]] (સામાન્ય રીતે ફક્ત ધી હાઉસ ઓપ લોર્ડઝ તરીક ઓળખવામાં આવે છે) એપેલેટ કમિટી હાલમાં [[ઇંગ્લેંડ]], [[વોલ્સ]] અને [[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ]]માં ફોજદારી અને સિવીલ એમ બન્ને કેસો માટેની ઉચ્ચતમ કોર્ટ છે અને જે કોઇ પણ તે નિર્ણય લે તે અન્ય સ્થળોએ આવેલી ઉપલી નીચલી કોર્ટને બંધનકર્તા રહેશે. ઇંગ્લેડ અને વોલ્સમાં 1981અને 1995ના ગાળામાં ગુન્હાખોરીમાં વધારો થયો હતો, એટલા ઊંચા દરથી 1995થી ૨૦૦૭/8માં એકંદરે ૪૮ ટકાનો ઘટાડો થયો હતો.<ref>{{cite web |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/7511192.stm |title=Police-recorded crime down by 9% |publisher=BBC News |date=17 July 2008|dateformat=dmy|accessdate=21 October 2008}}</ref> ગુન્હાખોરીના દરમાં ઘટાડો થયો હોવા છતા [[ઇંગ્લેડ અને વોલ્સની જેલની વસતી|ઇંગ્લેંડ અને વોલ્સમાં જેલની વસતી]] સમાન ગાળા દરમિયાનમાં લગભગ બમણી એટલે કે ૮૦,૦૦૦ કરતા વધુ હતી જે ઇંગ્લંડ અને વોલ્સને પશ્ચિમ યુરોપમાં જેલમાં પુરવાની સંખ્યા દર ૧૦૦,૦૦૦એ 147નો ઊંચા દર થઇ ગયો હતો.<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/7235438.stm|title=New record high prison population|publisher=BBC News|date=8 February 2008|dateformat=dmy|accessdate=21 October 2008}}</ref> [[તેણી મેજેસ્ટીની જેલ સેવા|હર મેજેસ્ટીઝ પ્રિઝન સર્વિસ]] કે જે [[ન્યાય મંત્રાલય (યુનાઇટેડ કિંગડમ)|ન્યાય મંત્રાલય]]ને અહેવાલ આપે છે તે ઇંગ્લેંડ અને વોલ્સમા આવેલી તમામ [[જેલ|જેલો]]નું સંચાલન કરે છે.
 
=== સ્કોટલેન્ડ ===
લીટી ૨૧૯:
 
 
યુનાઇટેડ કિંગડમ સમશીતોષ્મ [[હવામાન]] ધરાવે છે, જેમાં આખા વર્ષમાં પુષ્કળ વરસાદ રહે છે. તાપમાન સીઝનની સાથે બદલાય છે પરંતુ ભાગ્યે જ અત્યત નીચુ{{convert|-10|C|lk=on}} કે અત્યંત ઉપર{{convert|35|C}} જાય છે.ત્યાં નૈઋત્યનો પવન વાય છે, તેમજ એટલાન્ટિક સમુદ્ર પરથી સતત હળવા અને ભીના સતત વાયરાઓ વાય છે. પૂર્વના ભાગ મોટે ભાગે આ પવનથી આચ્છાદિત રહે છે અને તેથી સૌથી સૂકા હોય છે. એટલાન્ટિકના પ્રવાહોને [[અખાતી પ્રવાહ|અખાતી ખાડી]] ગરમ રાખે છે, તેથી ખાસ કરીને પશ્ચિમમાં હળવો શિયાળો લઇ આવે છે, જ્યાં શિયાળો ખાસ કરીને ઊંચી ટેકરી પરના વિસ્તારમાં ભેજવાળો હોય છે.યુરોપની મુખ્ય જમીનથી નજીક હોવાથી અને ઉત્તરમાં સૌથી ઠવધુ ઠંડી હોવાથી ઇંગ્લેંડના દક્ષિણ પૂર્વમાં ઉનાળો સૌથી ગરમ હોય છે.શિયાળામાં અને વસતઋતુના પ્રારંભમાં બરફવર્ષા થઇ શકે છે, જોકે ઊંચી ટેકરીથી ભાગ્યે જ વધુ પડતી ઊંડાઇએ સ્થાપિત થાય છે.
 
 
લીટી ૨૨૫:
 
 
[[સ્કોટલેન્ડની ભૂગોળ|સ્કોટલેન્ડ]] યુકેના કુલ વિસ્તારના ત્રીજા ભાગમાં સમાયેલું છે, {{convert|78772|km2|sqmi|-1}},<ref>{{cite web |url=http://www.scotland.org/about/fact-file/index.html |title=Scotland Facts |publisher=www.scotland.org |accessedaymonth=16 July|accessyear=2008}}</ref>જેમાં આશરે ૮૦૦ જેટલા [[સ્કોટલેન્ડના ટાપુઓની યાદી|ટાપુઓ]],<ref>[http://www.independent.co.uk/travel/uk/the-complete-guide-to--scottish-islands-754070.html સ્કોટ્ટીશ આઇલેન્ડની સંપૂર્ણ માર્ગદર્શિકા] independent.co.uk, 19 મે 2001</ref> મુખ્યત્વે પશ્ચિમ અને મુખ્ય જમીનની ઉત્તરે આવેલા વિખ્યાત [[હેબ્રીડ્ઝ|હબ્રિજ]], [[ઓર્કની|ઓર્કની ટાપુઓ]] અને [[શીટલેન્ડ|શીટલેન્ડ ટાપુઓનો]] સમાવેશ થાય છે.સ્કોટલેન્ડની સ્થાનિક ભૂગોળ [[દોષ (ભૂસ્તરશાસ્ત્ર)|જિયોલોજિકલ રોક ફ્રેક્ચર]]{{ndash}} એવા [[હાઇલેન્ડ બાઉન્ડ્રી ફોલ્ટ]]{{ndash}}થી અલગ પડે છે, જે સ્કોટ્ટીશ મુખ્ય જમીનને વાંકીચૂંકી બનાવે છે અને [[હેલેન્સબર્ઘ|હેલેન્સબર્ગ]]થી [[સ્ટોનહેવન]] સુધી જાય છે. દોષરેખા બન્નેને અલગ અલગ પ્રદેશ તરીકે જુદા પાડે છે; જેમાં ઉત્તર અને પશ્ચિમમાં [[સ્કોટ્ટીશ હાઇલેન્ડઝ|હાઇલેન્ડઝ]] અને [[સ્કોટ્ટી લોલેન્ડઝ|લોલેન્ડ]] દક્ષિણથી પૂર્વનો સમાવેશ થાય છે. વધુ ખાડાટેકરા વાળા હાઇલેન્ડ પ્રદેશમાં [[બેન નેવીસ|બેન નેવિસ]] કે જે [[બ્રિટીશ ટાપુઓ|બ્રિટીશ ટાપુ]]માં {{convert|1343|m|ft|0}}સર્વોચ્ચ પોઇન્ટ છે તેના સહિત સ્કોટલેન્ડના પર્વતીય પ્રદેશનો સમાવેશ થાય છે. નીચીજમીનવાળા પ્રદેશો ખાસ કરીને [[ક્લાઇડનો ફાંટો|ફિર્થ ઓફ ક્લાઇડ]] અને [[ચતુર્થનો ફાંટો|ફિર્થ ઓફ ફોર્થ]]ની વચ્ચે જમીનનો સાંકડો ભાગ [[સેન્ટ્રલ લોલેન્ડઝ|સેન્ટ્ર્લ બેલ્ટ]] તરીકે ઓળખાય છે, જે સુંદર છે અને સ્કોટલેન્ડના સૌથી મોટા શહેર એવા [[ગ્લાસગો]] અને દેશની રાજધાની અને રાજકીય કેન્દ્ર એવા [[એડિનબર્ગ]] સહિતની મોટાભાગની વસતીનું ઘર છે.
[[ચિત્ર:BenNevis2005.jpg|thumb|સ્બેકોટલેન્ડમાં નેવિસ, બ્રિટીશ ટાપુઓમાં ઊંચામાં ઊચો પોઇન્ટ છે.]]
[[વોલ્સની ભૂગોળ|વોલ્સ]] કુલ યુકેના આવરણ{{convert|20758|km2|sqmi|-1}}ના દશમા ભાગ કરતા ઓછો ભાગ ધરાવે છે. વોલ્સ મોટે ભાગે પર્વતીય વિસ્તાર છે, જોકે [[દક્ષિણ વોલ્સ]]માં [[ઉત્તર વોલ્સ|ઉત્તર]] અને [[મધ્ય વોલ્સ]]ની તુલનામાં ઓછા પર્વતો છે. મુખ્ય વસતી અને ઔદ્યોગિક વિસ્તારો દક્ષિણ વોલ્સમાં છે, જેમાં દરિયાકિનારાના શહેર કાર્ડિફ્ફ (રાજધાની, રાજકીય અને આર્થિક કેન્દ્ર), સ્વાનસી અને ન્યુપોર્ટ અને [[દક્ષિણ વોલ્સ ખીણ|દક્ષિણ વોલ્સ વેલીઝ]] તેના ઉત્તરમાં સમાવેશ કરે છે.વોલ્સમાં સૌથી ઊંચા પર્વતોમાં [[સ્નોડોનીયા]] અને [[સ્નોડોન|સ્નોડાઉન]] ({{lang-cy|Yr Wyddfa}})નો સમાવેશ થાય છે, જે 1,085 મી (3,560 ફૂટ)સૌથી ઊંચો વોલ્સનો પર્વત છે.14 (કદાચ શક્યતઃ 15)વેલ્શ પર્વતો 3,000(914 મી)ફૂટથી વધુ ઊંચાઇના છે અને તે સામૂહિક રીતે [[વેલ્શ 3000]]તરીકે ઓળખાય છે.વોલ્સ ૧,200કીમી (૭૫૦ માઇલ્સ)નો દરિયાકિનારો ધરાવે છે.વેલ્શની મુખ્યજમીનની સામે વિવિધ [[આઇસલેન્ડ|ટાપુઓ]] આવેલા છે, જેમાંનો સૌથી ઊંચો [[એન્જલસે]] (''વીનીઝ મોન'' ) ઉત્તરપૂર્વમાં આવેલા છે. [[આયર્લેન્ડની ભૂગોળ|ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ]] ફ્કત(1/} ધરાવે છે અને મોટે ભાગે ટેકરીવાળો છે.તેમાં [[લોઘ નિયાધ|લૌફ નિયાઘ]],(1/} યુકેમાં સૌથી મોટું સ્થળ અને [[આયર્લેન્ડ]]નો સમાવેશ થાય છે.<ref>{{cite web |url=http://cain.ulst.ac.uk/ni/geog.htm |title=Geography of Northern Ireland |publisher=University of Ulster |dateformat=dmy|accessdate=22 May 2006}}</ref> ઉત્તરીય આયર્લેન્ડમાં સૌથી ઊંચો પર્વત [[સ્લીવ ડોનાર્ડ|સ્લિવ ડોનાર્ડ]] {{convert|849|m|ft|0}}[[વિલાપ કરતા પર્વતો|મૌર્ન પર્વતો]]માં આવેલો છે.
લીટી ૨૪૧:
 
== ડેમોગ્રાફી (વસતીમાં જન્મ, મૃત્યુ, રોગ વગેરેનો વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસ) ==
દર દશ વર્ષે યુકેના સમગ્ર ભાગમાં [[યુનાઇટેડ કિંગડમમાં વસતી|વસતી ગણતરી]]હાથ ધરવામા આવે છે. <ref>{{cite web|url=http://www.statistics.gov.uk/geography/census_geog.asp|title=Census Geography|publisher=www.statistics.gov.uk|dateformat=dmy|accessdate=10 October 2008}}</ref>[[રાષ્ટ્રીય આંકડાશાસ્ત્રની ઓફિસ|ઓફિસ ફોર નેશનલ સ્ટેટિસ્ટિક્સ]] ઇંગ્જલેડ અને વોલ્સમાં માહિતી એકત્ર કરવા માટે જવાબદાર છે. [[સ્કોટલેન્ડની જનરલ રજિસ્ટર ઓફિસ|જનરલ રજિસ્ટર ઓફિસ ફોર સ્કટલેન્ડ]] અને [[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ આંકડાશાસ્ત્ર અને સંશોધન એજન્સી|નોર્ધન આયર્લેન્ડ સ્ટેટિસ્ટિક્સ એન્ડ રિસર્ચ એજન્સી]] બન્ને પોતપોતાના દેશોમાં વતી ગણતરી માટે જવાબદાર છે. <ref>{{cite web|url=http://www.ons.gov.uk/about/surveys/census/index.html|title=Census|publisher=www.ons.gov.uk|dateformat=dmy|accessdate=11 October 2008}}</ref>
 
=== વસતી ===
તાજેતરની [[યુનાઇટેડ કિંગડમ વસતી 2001|2001માં વસતી]]અનુસાર, યુનાઇટેડ કિંગડમની કુલ વસતી 58,789,194, હતી જે [[યુરોપિય મંડળ|યુરોપીય સંઘ]]માં ત્રીજા ક્રમની સૌથી મોટી છે,અને [[કોમનવેલ્થ ઓફ નેશન્સ|કોમનવેલ્થ]]માં પાંચમા ક્રમની સૌથી મોટી અને વિશ્વમાં સૌથી મોટી વસતીમાં 21માં ક્રમે આવે છે. 2007ના મધ્યમાં એવું મનાતું હતું કે વસતી વધીને 60,975,000થઇ છે.<ref name="Population2007">{{cite news|url=http://www.statistics.gov.uk/CCI/nugget.asp?ID=6|title=Population estimates: UK population grows to 60,975,000|date=21 August 2008|publisher=Office for National Statistics|accessdaymonth=23 August|accessyear=2008}}</ref> પ્રવર્તમાન વસતી વધારો કુલ[[કાયમી વસવાટ|ઇમીગ્રેશન]]ને કારણે છે, પરંતુ વધતો જતો [[ફલદ્રુપતા દરને આધારે દેશો અને પ્રદેશોની યાદી|જન્મ દર]]અને વધી રહેલી આવરદાએ પણ તેમાં ફાળો આપ્યો છે. <ref>{{cite web |url=http://www.guardian.co.uk/business/2006/aug/25/immigrationasylumandrefugees.asylum |title=Rising birth rate, longevity and migrants push population to more than 60&nbsp;million |publisher=The Guardian |date=25 August 2006|dateformat = dmy|accessdate=25 August 2006}}</ref>૨૦૦૭ મધ્યની વસતી એવું પણ દર્શાવે છે કે સૌપ્રથમ વાર યુકે ૧૬ વર્ષથી નીચેની વયના બાળકોને બદલે વધુ નિવૃત્ત લોકોનું ઘર બની ગયું છે. <ref>{{cite news|url=http://www.guardian.co.uk/world/2008/aug/22/population.socialtrends|title=Ageing Britain: Pensioners outnumber under-16s for first time|last=Travis|first=Alan|date=22 August 2008|work=The Guardian|accessdaymonth=23 August|accessyear=2008}}</ref>
 
 
લીટી ૨૬૦:
|title=Emigration soars as Britons desert the UK}}
</ref> સંક્રતિ વ્યવસ્થાઓ રોમન્સ અને બલ્ગેરીયન્સને લાગે વળગે છે જેમના દેશો જાન્યુઆરી 2007માં ઇયુમાં જોડાયા હતા.<ref>{{cite news|url=http://www.guardian.co.uk/uk/2007/sep/23/immigration.eu|title=Home Office shuts the door on Bulgaria and Romania|last=Doward|first=Jamie|coauthors=Temko, Ned|date=2007-09-23|work=The Observer|page=2|accessdate=2008-08-23}}</ref> સત્તાવાર આંકડાઓ દર્શાવે છે કે ૨,૩ મિલીયન કુલ માઇગ્રન્ટ (સ્થળાંતર થયેલા)<ref>[http://www.dailymail.co.uk/news/article-1023512/Third-World-migrants-2-3m-population-boom.html અમારી ૨.૩એમ વસતી પાછળ ત્રીજા વિશ્વનું સ્થળાંતર કારણભૂત છે], ડેઇલી મેઇલ, 3 જૂન 2008</ref>લોકો 1997થી બ્રિટન જતા રહ્યા હતા,<ref>[http://www.thisislondon.co.uk/standard/article-23575160-details/Tories+get+tough+on+immigration+after+Labour's+U-turn/article.do ટોરીઝ કાયમી વસવાટના આકરા નિયંત્રણ માટે કહે છે], આ લંડન છે, 20 ઓક્ટોબર 2008</ref>તેમાંના 84% યુરોપની બહારના હતા,<ref>[http://www.telegraph.co.uk/news/newstopics/politics/labour/3230463/Immigration-Phil-Woolas-admits-Labour-responsible-for-string-of-failures.html કાયમી વસવાટ: ફિલ વૂલાસ સતત નિષ્ફળતાઓ માટે લેબરને જવાબદાર માને છે], ટેલિગ્રાફ, 21 ઓક્ટોબર 2008</ref>અને વધુ 7મિલીયન લોકો 2031સુધીમાં જશે તેવું મનાય છે,<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/7602526.stm માઇગ્રન્ટ નિયંત્રણ યોજનાને ફગાવતા પ્રધાન], બીબીસી સમાચાર, 8 સપ્ટેમ્બર 2008</ref>જોકે આ આંકડાઓ વિવાદાસ્પદ છે. <ref>{{cite web |url=http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1538598/Immigration-%27far-higher%27-than-figures-say.html |title=Immigration 'far higher' than figures say |publisher=The Telegraph |date=2007-01-05 |accessdate = 2007-04-20}}</ref>
છેલ્લા સત્તાવાર આંકડાઓ દર્શાવે છે કે 2007માં યુકેમાં કુલ ઇમીગ્રેશન આંક 237,000હતો જે, પાછલા વર્ષના 191,000 કરતા વધુ છે. <ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk_politics/7737134.stm યુકેનમાં કુલ સ્થળાંતરીત લોકોની સંખ્યા 237,૦૦૦ સુધી] બીબીસી સમાચાર, 19 નવેમ્બર, 2008</ref> યુકેમાં વિદેશી જન્મેલા લોકોનું પ્રમાણ અન્ય યુરોપીયન દેશોની તુલનામાં થોડું નીચે છે,<ref>{{cite web |url=http://www.migrationinformation.org/Feature/display.cfm?id=402 |title=Europe: Population and Migration in 2005 |author=Rainer Muenz |publisher=Migration Policy Institute |month=June | year=2006 |accessdate = 2007-04-02}}</ref>જ્યારે ખરેખર આંક આગામી બે દાયકામાં કદાચ બમણો થઇને ૯.1મિલીયનથી વધુના આંકે સ્પર્શી જશે. <ref name="immigrants">{{cite web|url=http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1577120/Britain-to-have-'9.1m-immigrants-by-2030'.html|title=Britain to have '9.1&nbsp;m immigrants by 2030'|publisher=Daily Telegraph}}</ref> તેજ સમયે ઇમીગ્રેશનને કારણે ઓછામાં ઓછા 5.5&nbsp;મિલીયન બ્રિટીશમાં જન્મેલા લોકો વિદેશમાં રહે છે,<ref name="BritsAbroad">{{cite web |url=http://www.ippr.org/publicationsandreports/publication.asp?id=509 |title=Brits Abroad: Mapping the scale and nature of British emigration |author=Dhananjayan Sriskandarajah and Catherine Drew |publisher=Institute for Public Policy Research |date=2006-12-11 |accessdate = 2007-01-20}}</ref><ref>{{cite web |url=http://news.bbc.co.uk/1/shared/spl/hi/in_depth/brits_abroad/html/default.stm |title=Brits Abroad |publisher=BBC News |accessdate = 2007-04-20}}</ref><ref>{{cite web |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/6210358.stm |title=5.5&nbsp;m Britons 'opt to live abroad' |publisher=BBC|date=2006-12-11 |accessdate = 2007-04-20}}</ref>જેમાં ટોચના ત્રણ સ્થળો જેમ કે [[ઓસ્ટ્રેલિયા|ઓસ્ટ્રેલીયા]], [[સ્પેઇન]], અને [[અમેરિકા|યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ]]નો સમાવેશ થાય છે. <ref name="BritsAbroad"/>
 
[[ચિત્ર:United Kingdom foreign born population by country of birth.png|thumb|300px|left|જન્મના દેશ દ્વારા વિદેશમાં જન્મેલી વસતી ]]
[[ચિત્ર:British expats countrymap.svg|thumb|300px|left|વિદેશમાં વસતો બ્રિટીશ નાગરિક ]]
 
2006માં ૧૪૯,૦૩૫ બ્રીટશ નાગરિકત્વ માટેની હતી, જે ૨૦૦૫ કરતા ૩૨ ટકા ઓછી છે. 2006માં જેટલા લકોને નાગરિકત્વ અપાયું તેનો આંક 154,૦૯૫ હતો, જે 2005ની તુલનામાં 5% ઓછો છે. સૌથી વધુ જૂથોને બ્રિટીશ નાગરિકત્વ અપાયું હતું તેમાં [[ભારત]], [[પાકિસ્તાન]], [[સોમાલિયા|સોમાલીયા]] અને [[ફિલીપીન્સ]]ના લોકોનો માવેશ થાય છે. <ref>જોહ્ન ફ્રીલવ મેનસાહ, [http://www.homeoffice.gov.uk/rds/pdfs07/hosb0807.pdf વ્યક્તિઓને બ્રિટીશ નાગરિકત્વ અપાયું યુનાઇટેડ કિંગડમ, 2006], હોમ ઓફિસ સ્ટેટિસ્ટિકલ બુલેટીન 08/07, ૨૨ મે 2007, 21 સપ્મેમ્બર 2007ના રોજ મૂલ્યાંકન </ref> 21.9% કુલ બાળખો ઇંગ્લેડ અને વોલ્સમાં 2006માં જન્મ્યા હતા, જેમની માતાઓ યુકેની બહારની હતી(669,601માંથી 146,956), એમ 2007માં પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવેલી સત્તાવાર સ્ટેટિસ્ટિક્સ યાદીમાં જણાવ્યુ્ હતું. <ref>[http://www.statistics.gov.uk/cci/nugget.asp?id=369 ૨૬ વર્ષોમાં સૌથી વધુ પ્રજનન દર]નેશનલ સ્ટેટિસ્ટિક્સ , 13 એપ્રિલ 2008ના રોજ મૂલ્યાંકન</ref>
 
 
ઓગસ્ટ 2007માં પ્રકાશિત થયેલા આંકડાઓ એવો નિર્દેશ આપે છે કે 682,940&nbsp;લોકોએ [[કામદાર નોંધણી યોજના|વર્કર રજિસ્ટ્રેશન સ્કીમ]] (મધ્ય અને પૂર્વીય યુરોપીયન રાજ્યો કે જે ઇયુમાં 2004માં જોડાયા હતા)માં ૧ મે ૨૦૦૪ અને ૩૦ જૂન 2007ની વચ્ચે અરજી કરી હતી, જેમાંથી 656,395 ને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. <ref>{{cite web|publisher=UK Border Agency, Department for Work and Pensions, HM Revenue & Customs and Communities and Local Government|url=http://www.ind.homeoffice.gov.uk/sitecontent/documents/aboutus/reports/accession_monitoring_report/report16/may04jun08.pdf?view=Binary|title=Accession Monitoring Report: May 2004-June 2008|accessdate=2007-08-26}}</ref> સ્વ-રોજગાર કામદારો અને લોકો કે જે કામ કરતા નથી (વિદ્યાર્થીઓ સહિત)તેમને આ યોજના હેઠળ નોંધણી કરાવવાની જરૂર નથી, તેથી આ આંકડાઓ ઇમીગ્રેશન પ્રવાહ પર નીચલી મર્યાદા સુચવે છે. આ આંકડાઓ એવું દર્શાવતા નથી કે કેટલા ઇમીગ્રન્ટસ ઘરે પરત ફર્યા છે, પરંતુ ૩૦ જૂન 2007ના રોજ પૂરા થતાં ૧૨ મહિનામાં અરજી કરનારાઓમાંથી 56% જેટલા લોકો વધુમાં વધુ ત્રણ મહિના સુધી રહેવાનું આયોજન કરતા હતા તેવું જાણવા મળ્યું છે, જેની સાથે નવા ઇયુ રાજ્યોમાંથી 2005માં કુલ માઇગ્રેશન આંક 64,000છે. <ref name="ONS">
{{cite web
|url=http://www.statistics.gov.uk/cci/nugget.asp?id=1311
લીટી ૨૮૧:
 
=== એથનિક જૂથો ===
યુકેની આજના દિવસની વસતી [[બ્રિટીશ ટાપુઓનો ઉત્પત્તિ ઇતિહાસ|વિવિઝ એથનિક સ્ટોક્સથી ઉતરતી]], જેમાં મુખ્યત્વે [[પિક્ટીશ|પ્રિ-સેલ્ટીક]], [[સેલ્ટસ|સેલ્ટીક]], [[રોમન નાગરિક|રોમન]], [[એન્ગ્લો સેક્સન|એંગ્લો-સેક્સોન]] અને [[નોર્મન્સ|નોર્મન]]નો સમાવેશ થાય છે. 1945થી [[આફ્રિકા]], [[કેરિબિયન|કેરિબીયન]] અને [[દક્ષિણ એશિયા]]માંથી થયેલા નોંધપાત્ર ઇમીગ્રેશનને [[બ્રિટીશ સામ્રાજ્ય]]દ્વારા રચવામાં આવેલા કાનૂનનુ રક્ષણ છે. Migration from new EU member states in [[મધ્ય યુરોપ|મધ્ય]]અને [[પૂર્વીય યુરોપ|પૂર્વ યુરોપ]]માં 2004થી નવા ઇયુ સભ્ય રાજ્યોમાથી થયેલું માઇગ્રેશન આ વસતી જૂથોની વૃદ્ધિમાં પરિણમ્યુ છે, પરંતુ ૨૦૦૮ અનુસાર આ વલણ વિપરીત બન્યુ છે અને આમાંના મોટા ભાગના માઇગ્રન્ટ ઘરે પરત ફરી રહ્યા છે, જેના કારણે આ જૂથોનું કદ અજાણ રહ્યું છે. <ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/7374683.stm 'પોલેન્ડ પાછા વળવા માટે મે યુકે શા માટે છોડી દીધું'], બીબીસી સમાચાર</ref> [[યુનાઇટેડ કિંગડમ વસતી 2001|2001]]અનુસાર, વસતીના 92.1% તેમની જાતને ગોરા તરીકે ઓલખી કાઢી હતી, જેના લીધે યુકેની વસતીના 7.9%<ref>{{cite web |url=http://www.statistics.gov.uk/CCI/nugget.asp?ID=764&Pos=4&ColRank=1&Rank=176 |title=Ethnicity: 7.9% from a non-White ethnic group |publisher=Office for National Statistics |date=2004-06-24 |accessdate = 2007-04-02}}</ref>લોકોએ મિશ્ર જાતિ અથવા તો [[લઘુમતિ જૂથ|એથનિક લઘુમતી]] તરીકે ઓળખાવી હતી.
{| class="wikitable sortable" border="1" style="text-align:right;font-size:100%"
|-
લીટી ૩૧૯:
|}
 
એથનિક વૈવિધ્યતા આખા યુકેમાં નોંધપાત્ર રીતે પથરાયેલી છે. લંડનની વસતીના 30.4% <ref>{{cite web|url=http://neighbourhood.statistics.gov.uk/dissemination/LeadTableView.do;jsessionid=ac1f930dce6eace0153cf12440ca609dc762c8ae598.e38OaNuRbNuSbi0Ma3aNaxiQbNiLe6fznA5Pp7ftolbGmkTy?a=3&b=276743&c=London&d=13&e=13&g=325264&i=1001x1003x1004&m=0&r=1&s=1201351285750&enc=1&dsFamilyId=1812&bhcp=1|title=Resident population estimates by ethnic group (percentages): London|publisher=Office for National Statistics|accessdate = 2008-04-23}}</ref> and [[લિસેસ્ટર|લિસેસ્ટરની]] 's<ref>{{cite web|url=http://www.neighbourhood.statistics.gov.uk/dissemination/LeadTableView.do?a=3&b=276827&c=Leicester&d=13&e=13&g=394575&i=1001x1003x1004&m=0&r=1&s=1208962134759&enc=1&dsFamilyId=1812|title=Resident population estimates by ethnic group (percentages): Leicester|publisher=Office for National Statistics|accessdate = 2008-04-23}}</ref>વસતીના 37.4% જૂન ૨૦૦૫ અનુસાર શ્વેત સિવાયના હોવાનું મનાતુ હતું, જ્યારે 5% કરતા ઓછી [[ઉત્તર પૂર્વ ઇંગ્લેંડ|ઉત્તર પૂર્વ ઇંગ્લેંડ /3}, વોલ્સ]] [[દક્ષમઇ પશ્ચિમ ઇંગ્લેંડ|દક્ષિણ પશ્ચિમ]]ની વસતી 2001ની વસતી ગણતરી અનુસાર એથનિક લઘુમતીઓની હતી. <ref>{{cite web|url=http://www.statistics.gov.uk/census2001/profiles/commentaries/ethnicity.asp|title=Census 2001 - Ethnicity and religion in England and Wales|publisher=Office for National Statistics|accessdate = 2008-04-23}}</ref> 2007ના અનુસાર [[પ્રાથમિક શાળા|પ્રાથમિક]] ના ૨૨% અને [[સેકંડરી શાળા|સેકંડરીના]] ૧૭.૭% વિદ્યાર્થીઓ કે જે [[ઇંગ્લેંડ]]માં [[રાજ્યની શાળા|શાળામાં ભણતા હતા]]તે એથનિક લઘુમતી પરિવારોના હતા. <ref>{{cite web|url=http://www.dcsf.gov.uk/rsgateway/DB/SFR/s000744/UPDATEDSFR30_2007.pdf |title=Schools and Pupils in England|month=January | year=2007|format=PDF |accessdate=2008-10-17}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/1564365/One-fifth-of-children-from-ethnic-minorities.html |title=One fifth of children from ethnic minorities |publisher=The Daily Telegraph |author=Graeme Paton |date=2007-10-01 |accessdate = 2008-03-28}}</ref>
 
=== ભાષાઓ ===
[[ચિત્ર:Anglospeak(800px).png|thumb|એવા દેશો કે જ્યાં ઇંગ્લીશ ભાષા વાસ્તવિક અથવા કાયદેસરની સત્તાવાર ભાષાનો દરજ્જો ધરાવે છે. ]]
 
યુકે''[[વાસ્તવિક|કાયદેસરની]]'' કોઇ સત્તાવાર ભાષા ધરાવતું નથી પરંતુ મોટે ભાગે [[બોલાતી ભાષા]][[ઇંગ્લીશ ભાષા|ઇંગ્લીશ]]છે, [[પશ્ચિમ જર્મેટિક ભાષાઓ|પશ્ચિમની જર્મનીક ભાષા]] [[જૂની અંગ્રેજી ભાષા|જૂના ઇંગ્લીંશ]]કરતા ઉતરતી છે, જે [[જૂની નોર્વેની ભાષા|જૂની નર્સ]], [[નર્મન ભાષા|નોર્મન]] [[ફ્રેંચ ભાષા|ફ્રેંચ]] અને [[લેટિન]]પાસેથી મોટા પ્રમાણમાં ઋણ લીધું હતું. મોટે ભાગે બ્રિટીશ સામ્રાજ્યને કારણે, ઇંગ્લીશ ભાષા આશા વિશ્વમાં પથરાયેલી છે, અને [[આંતરરાષ્ટ્રીય ઇંગ્લીશ|કારોબારની આંતરરાષ્ટ્રીય ભાષા]] બની ગઇ છે તેમજ મોટા પ્રમાણમાં શીખાયેલી [[વિદેશી અથવા દ્વિતીય ભાષા તરીકે ઇંગ્લીંશ|દ્વિતીય ભાષા]] છે. <ref>{{cite web |url=http://www.cepr.org/pubs/new-dps/dplist.asp?dpno=2055 |title=English-Language Dominance, Literature and Welfare |author=Jacques Melitz |publisher=Centre for Economic Policy Research |year=1999 |accessdate=2006-05-26}}</ref> [[સ્કોટસ ભાષા|સ્કોટ્સ]],પ્રારંભના ઉત્તરીય [[મધ્ય ઇંગ્લીશ]]કરતા ઉતરતી ભાષા છે,જેને યુરોપીયન સ્તરે માન્યતા આપવામાં આવી છે <ref>{{cite web|url=http://www.eurolang.net/index.php?option=com_content&task=view&id=2449&Itemid=52&lang=en |title=Eurolang - Language Data - Scots |publisher=Eurolang.net |date= |accessdate=2008-11-02}}</ref> અને તે ફક્ત ઇંગ્લીશનો ઉચ્ચાર નથી.તદુપરાંત ચાર [[સેલ્ટીક (કેલ્ટ લોકોની) ભાષાઓ|સેલ્ટિક ભાષા]]ઓ યુકેમાં વપરાશમાં છે: [[વેલ્શ ભાષા|વેલ્શ]], [[આઇરિશ ગાલિક (ભાષા)|આઇરીશ ગાલિક]] (સામાન્ય રીતે ફક્ત [[આઇરીશ ભાષા|આઇરીશ]]તરીકે ઓળખાય છે), [[સ્કોટ્ટીશ ગાલિક]]અને [[કોર્નિશ ભાષા|કોર્નિશ]]. 2001માં વોલ્સની વસતીના પાંચ(21%)મા ભાગની વસતી કહેવાય છે કે તે વેલ્શ બોલી શકતી હતી,<ref>[http://www.statistics.gov.uk/CCI/nugget.asp?ID=447&amp;Pos=6&amp;ColRank=1&amp;Rank=192 રાષ્ટ્રીય આંકડાકીય માહિતી ઓનલાઇન] www.statistics.gov.ઉક પર ઉપલબ્ધ</ref>જે 1991ની વસતીના પ્રમાણમાં વધારો દર્શાવે છે (18%).<ref>{{cite web|format=PDF|url=http://www.statistics.gov.uk/downloads/theme_compendia/fow/WelshLanguage.pdf|title=Differences in estimates of Welsh Language Skills|accessdate=2008-12-30}}</ref> વધુમાં, એવું મનાય છે કે આશરે ૨૦૦,૦૦૦ વેલ્શ બોલનારાઓ ઇંગ્લેંડમાં રહે છે. <ref>[http://www.bbc.co.uk/voices/multilingual/welsh.shtml વેલ્શ ટુડે પ્રો. પીટર વીન થોમસ દ્વારા] bbc.co.uk</ref> ઉત્તરીય આયાર્લેન્ડમાં 2001ની વસતી દર્શાવે છે કે 167,487 (10.4%) લોકોને કેટલુંક આઇરીશની જાણકારી હતી (જુઓ [[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડમાં આઇરીશ ભાષા]]), જે કેથોલિક/નેશનાલિસ્ટ વસતીમાં જ જોવા મળે છે. સ્કોટલેન્ડમાં 92,000 થી વધુ લોકો (વસતીના 2% કરતા ઓછા)પાસે કેટલીક ગાલિક ભાષા ક્ષમતા હતી, જેમાં [[એલિયન સિયર|એઇલીન સિયર]]રહેતા ૭૨ ટકા લોકોનો પણ સમાવેશ થાય છે.<ref>[http://www.gro-scotland.gov.uk/press/news2005/scotlands-census-2001-gaelic-report.html સ્કોટલેન્ડની વસતી 2001 - ગેલિકનો અહેવાલ] gro-scotland.gov.uk, 15 ઓક્ટોબર 2008ના રોજ મૂલ્યાંકન</ref> વેલ્શ અને સ્કોટ્ટીશ ગાલિક ભાષા વિશ્વમાં નાના જૂથો દ્વારા બોલવામાં આવે છે તેમજ કેટલાક [[કેનેડીયન ગાલિક|ગાલિક]] હજુ પણ [[નોવા સ્કોટીયા]] , [[કેનેડા]],અને [[પેટાગોનીયા]]માં વેલ્સ, [[આર્જેન્ટિના]]માં બોલવામાં આવે છે.
 
 
લીટી ૩૩૭:
|url = http://www.data-archive.ac.uk/findingData/snDescription.asp?sn=5329
|accessdate = 2008-02-25
}}</ref> અને 2001ની વસતી ગણતરીમાં 71.6% લોકોએ જણાવ્યું હતું કે ખ્રિસ્તત્વ તેમનો ધર્મ હતો,<ref>{{cite web |url=http://www.statistics.gov.uk/cci/nugget.asp?id=293 |title=UK Census 2001 |accessdate=2007-04-22}}</ref> (જોકે બાદમાં તેનો "સહેલા પ્રશ્ન"તરીકે ઉપયોગ થયો હતો.) આમ છતાં, ટિયરફંડ સર્વેએ દર્શાવ્યું હતું કે બ્રિટનમાં દશમાંથી એક વ્યક્તિએ સપ્તાહમાં ખરેખર મૂલાકાત લીધી હતી. <ref>[http://news.adventist.org/data/2007/1175717480/index.html.en. "બ્રિટીશ ચેરિટી, ટિયરફંડ દ્વારા ચાલુ સપ્તાહે જાહેર કરાયેલ સંશોધન, જે ચર્ચના આગેવાનોના વાંચનને ખરાબ બનાવે છે. ][http://news.adventist.org/data/2007/1175717480/index.html.en. બ્રિટીશ વસતીમાંથી ૫૩ ટકા લોકો પોતાની જાતને ખ્રિસ્તી ગણાવતા હોવા છતા યુનાઇટેડ કિંગડમમાં ૧૦માંથી એક વ્યક્તિ જ સાપ્તાહિક રીતે ચર્ચમાં હાજરી આપે છે."]</ref>
 
 
લીટી ૩૪૫:
[[ચિત્ર:Westminster abbey west.jpg|thumb|બ્રિટીશ શાસકોના રાજ્યાભિષેક માટે વેસ્ટમિનીસ્ટર એબેનો ઉપયોગ થાય છે. ]]
 
ક્રિસ્ટીનીટી એ [[ઇંગ્લેડમાં ધર્મ|ઇંગેલેડમાં મુખય ધર્મ]]છે, તેમજ [[ઇંગ્લેડના ચર્ચ|ચર્ચ ઓફ ઇંગ્લેડ]] ([[એંગ્લીકન|એન્ગીકન]]) [[સ્થાપિત ચર્ચ|એસ્ટાબ્લીશ્ડ ચર્ચ]]:<ref>[http://www.cofe.anglican.org/about/history/ ઇંગ્લેંડના ચર્ચનો ઇતિહાસ] ધી ચર્ચ ઓફ ઇંગ્લેંડ, 23 નવેમ્બર 2008ના રોજ મૂલ્યાંકન</ref> ચર્ચ [[યુનાઇટેડ કિંગડમની સંસદ|યુકે સંસદ]]માં [[ઇશ્વરીય તત્વ|અધિકાર]] ધરાવે છે અને [[યુનાઇટેડ કિંગડમનો શાસક|બ્રિટીશ શાસક]]ચર્ચનો સભ્ય છે ([[યૂનિયન સંધિ|યુનિયન સંધિ]])તેમજ[[ઇંગ્લેડના ચર્ચનો વડો ગવર્નર|સુપ્રીમ ગવર્નર]]ના આર્ટિકલ ૨ હેઠળ જરૂરી). ચર્ચ ઓફ ઇંગ્લેંડ (ધાર્મિક વહીવટને લાગેવળગતા) [[ઇંગ્લેડના ચર્ચનો સામાન્ય પાદરી|જનરલ સાયનોડ]]મારફતે કાયદા ઘડવા અંગેનો અધિકાર ધરાવે છે, જેને સંસદના કાયદા દ્વારા પસાર કરી શકાય. [[ઇંગ્લેંડ અને વોલ્સમાં કેથોલિક ચર્ચ|ઇંગ્લેંડ અન વોલ્સમાં આવેલો રોમન કેથોલિક ચર્ચ]] સૌથી મોટો બીજા ક્રમનો ક્રિશ્ચીયન ચર્ચ છે, જે મુખ્યત્વે ઇંગ્લેંડમાં આશરે પાંચ મિલીયન સભ્યો ધરાવે છે.<ref>[http://www.catholic-ew.org.uk/ccb/catholic_church/the_church_in_england_and_wales ઇંગ્લેંડ અને વોલ્સમાં આવેલા ચર્ચ] કેથોલિક-ew.org.uk, 27 નવેમ્બર 2008ના રોજ મૂલ્યાંકન</ref>તેમજ ઇંગ્લેંડમાં [[રૂઢ|રૂઢીગત]], [[બાઇબલનો ઉપદેશવાદ|ઇવાન્ગેલિકલ]] અને[[પેન્ટેકોસ્ટાલિઝમ|પેન્ટેકોસ્ટલ]] ચર્ચો, હાલમાં ચર્ચ ઓફ ઇંગ્લેંડ અને રોમન કેથોલિક બાદ ચર્ચમાં હાજરીની દ્રષ્ટિએ ત્રીજા ક્રમે આવે છે. <ref>[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/article757934.ece 'ફ્રિંજ' ચર્ચ વીનીંગ ધ બીલીવર્સ] ટાઇમ્સઓનલાઇન, 19 ડિસેમ્બર 2006</ref> અન્ય મોટા ક્રિશ્ચિયન જૂથોમાં [[મેથોડિઝમ (ધાર્મિક સંપ્રદાય)|મેથોડિસ્ટ]] અને [[બપ્ટીસ્ટ|બેપ્ટીષ્ટ]]નો સમાવેશ થાય છે.
 
 
[[પ્રિસ્બેટેરિયન ધર્મસંઘ|પ્રિસ્બીટેરીયન]] [[સ્કોટલેન્ડનો ચર્ચ|ચર્ચ ઓફ સ્કોટલેન્ડ]] ([[કિર્ક|ધી કિર્ક]]તરીકે જાણીતો), [[રાષ્ટ્રીય ચર્ચ|નેશનલ ચર્ચ]] ઓફ સ્કોટલેન્ડ અને રાજ્યના અંકુશ હેઠળ નહી તેવી રીતે જાણીતો છે. બિર્ટીશ શાસક સામાન્ય સભ્ય છે અને તેણે કે તેણીએ રાજપ્રાપ્તિ સમયે ચર્ચની સલામતી રક્ષક તરીકેના સોગંદ લેવાની જરૂરિયાત છે. [[સ્કોટલેન્ડમાં રોમન કેથોલિઝમ|સ્કોટલેન્મડમાં આવેલો રોમન કેથોલિક ચર્ચ]]સ્કોટલેન્ડનો બીજા ક્રમનો સૌથી મોટો ક્રિશ્ચિયન ચર્ચ છે, જે કુસ વસતીનો છઠ્ઠો ભાગ પ્રદર્શિત કરે છે. <ref>[http://www.scotland.gov.uk/Publications/2005/02/20757/53570 2001વસતીમાં ધર્મનું પૃથ્થકરણ: સંક્ષિપ્ત અહેવાલ] scotland.gov.uk, 6 ડિસેમ્બર 2008મૂલ્યાંકન</ref> [[સ્કોટ્ટીશ એપિસ્કોપલ ચર્ચ]] ,કે જે એન્ગ્લિકોન કોમ્યુનિયનનો એક ભાગ છે, અને સ્કોટલેન્ડમાં 1690માં પ્રિસ્બીટેરીયનની સ્થાપનાની ઝાંખી પૂરાવે છે, જયારે તે ચર્ચ ઓફ સ્કોટલેન્ડથી છૂટું પડ્યું હતું અને તે ચર્ચ ઓફ ઇંગ્લેડનું ડોટર ચર્ચ નથી. ખાસ કરીને ઓગણીસમી સદીમાં ચર્ચ ઓફ સ્કોટલેન્ડમાં વધુ ભાગલા પડ્યા હતા, જે સ્ક્ટોલેન્ડમાં વિવિધ અન્ય પ્રિ્બીટેરિયન ચર્ચોના સર્જનમાં પરિણમ્યા હતા, જેમાં [[સ્કોટલેન્ડનો મફત ચર્ચ (૧૯૦૦-પછીનું )|ફ્રી ચર્ચ ઓફ સ્કોટલેન્ડ]]નો પણ સમાવેશ થાય છે.
 
 
1920માં [[વોલ્સમાં આવેલા ચર્ચ|વોલ્સમાં આવેલો ચર્ચ]] ચર્ચ ઓફ ઇંગ્લેડથી સ્વતત્ર થયો હતો અને '[[ચર્ચ સાથેનો સંબંધ તોડી નાખનારાઓ|બિનસ્થાપિત']]બન્યો હતો, પરંતુ તે [[એંગ્લીકન કોમ્યુનિયન|એન્ગ્લિકન કોમ્યુનિયન]]માં જ રહ્યો હતો. વોલ્સમાં મેથોડિઝમ અને અન્ય વધુ સ્વતંત્ર ચર્ચ પરંપરાગત રીતે મજબૂત છે. [[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડમાં ધર્મ|ઉત્તરીય આયર્લેન્ડમાં ધાર્મિક જૂથો]] [[તમામ આયર્લેન્ડ|ઓલ આયર્લેન્ડ]] ધોરણે સંગઠિત થયેલા છે. પ્રોટેસ્ટન્ટસ અને એન્ગ્લિકનની બહુમતી હોવા છતાં,<ref>[http://www.statistics.gov.uk/cci/nugget.asp?id=980 ઉત્તરીય આયર્લેન્ડમાં સમુદાયો] statistics.gov.uk, 29 ઓક્ટોબર 2008મૂલ્યાંકન</ref>[[આયર્લેન્ડમાં રોમન કેથોલિઝમ|રોમન કેથોલિક ચર્ચ ઓફ આયર્લેન્ડ]]સૌથી મોટો એકમાત્ર ચર્ચ છે. [[આયર્લેન્ડમાં પ્રિસ્બેટેરિયન ચર્ચ|આયર્લેન્ડમાં પ્રિસ્બીટેરિયન ચર્ચ]] , આસ્થાતંત્ર અને ઇતીહાસની દ્રષ્ટિએ ચર્ચ ઓફ સ્કોટલેન્ડ સાથે ગાઢ રીતે સંકળાયેલું છે, જે [[આયર્લેન્ડનો ચર્ચ|ચર્ચ ઓફ આયર્લેન્ડ]] (એન્ગ્લિકન)કે જેનું 19મી સદીમાં વિસ્થાપન થયું હતુ તેના પછી બીજા ક્રમનું સૌથી મોટું ચર્ચ છે.
 
==== અન્ય ધર્મ ====
[[ચિત્ર:ELM and LMC Angled View 1.jpg|thumb|પૂર્વ લંડનની મસ્જીદ, દેશનું સૌથી મોટું પ્રાર્થના કરવાનું ઇસ્લામિક સ્થળ.]]
 
2001ની વસતી ગણતરીમાં 1,536,015 જેટલા[[ઇંગ્લેંડમાં મુસ્લિમો|ઇંગ્લેંડમાં]] અને વોલ્સમાં મુસ્લિમો હતા,<ref>[http://www.statistics.gov.uk/STATBASE/ssdataset.asp?vlnk=8288 કેએસ૦૭ ધર્મ: શહેરી વિસ્તારો માટેના અગત્યના આંકડાઓ, શહેરી વિસ્તારમાં વસતીના કદ દ્વારા પરિણામો] statistics.gov.uk, statistics.gov.uk, 29 ડિસેમ્બર 2008મૂલ્યાંકન</ref>જે કુલ વસતીનો 3% હિસ્સો ધરાવે છે. [[સ્કોટલેન્ડમાં ઇસ્લામ|સ્કોટલેન્ડમાં]] રહેલા 42,557 મુસ્લિમો કુલ વસતીના 0.84% હિસ્સો ધરાવે છે. <ref>[http://www.scotland.gov.uk/stats/bulletins/00398-02.asp ૨૦૦૧ વસતીમાં ધર્મનું પૃથ્થકરણ: સંક્ષિપ્ત અહેવાલ] scotland.gov.uk, 6 ડિસેમ્બર 2008મૂલ્યાંકન</ref> તેમજ વધુમાં ઉત્તરીય આયર્લેન્ડમાં 1,943 મુસ્લિમો હતા. <ref>[http://www.nisranew.nisra.gov.uk/Census/Census2001Output/KeyStatistics/keystats.html ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ વસતી ૨૦૦૧ અગત્યના આંકડાઓ]</ref> મુસ્લિમોના સૌથી મોટા જૂથ[[બ્રિટીશ પાકિસ્તાની|પાકિસ્તાની]], [[બ્રિટીશ બાંગ્લાદેશી|બાંગ્લાદશી]]અને [[બ્રિટીશ ભારતીય|ભારતીય]]મૂળના છે. [[રાષ્ટ્ર્યી આંકડાશાસ્ત્રની ઓફિસ|ઓફિસ ફોર નેશનલ સ્ટેટિસ્ટિક્સ]] ના અનુસાર 2008માં [[યુકેમાં મુસ્લિમો|યુકેમાં]] મુસ્લિમોની સંખ્યા 2,422,૦૦૦ હતી. <ref>[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/article5621482.ece મુસ્લીમ સમાજ 'અન્ય સમાજની તુલનામાં ૧૦ ગણી ઝડપથી વધતો સમાજ'], ધી ટાઇમ્સ, જાન્યુઆરી 30, 2009</ref> 1 મિલીયનથી વધુ લોકો[[ભારતીય ધર્મો|ભારતીય ધર્મ]]અનુસરે છે:જેમાં 560,000 હિન્દુઓ, 340,000 શીખો તેમજ આશરે 150,000 [[બુદ્ધ સંપ્રદાય|બુધ્ધ]]ધર્મ પાળનારાઓ છે.<ref>{{cite web |url=http://www.statistics.gov.uk/census2001/profiles/uk.asp |title=Census 2001 - Profiles |accessdate=2007-01-27 |publisher=Office for National Statistics}}</ref> એક [[બિન રકારી સંસ્થા|બિન સરકારી સંસ્થા]]ના અંદાજ અનુસાર 800,000 જેટલા યુકેમાં હિન્દુઓ છે.<ref>{{cite web |url=http://hinduism.iskcon.com/tradition/1212.htm |title=Hinduism in Britain today |publisher=International Society for Krishna Consciousness |accessdate=2007-04-22}}</ref> [[લિસેસ્ટર]] વિશ્વમાં ભારત બહારના થોડા [[જૈન સંપ્રદાય|જૈન]] મંદિરો ધરાવે છે.<ref>[http://www.jaincentre.com/ ધી જૈન સેન્ટર, લિસેસ્ટર. ][http://www.jaincentre.com/ યુકે] jaincentre.com, 29 ઓક્ટોબર 2008મૂલ્યાંકન</ref>2001ની વસતી ગણતરી અનુસાર આશરે 270,000 જેટલા યહૂદીઓ[[યુનાઇટેડ કિંગડમમાં યહૂદીઓનો ઇતિહાસ|બ્રિટન]]માં છે.<ref>{{cite web |url=http://www.statistics.gov.uk/census2001/profiles/uk.asp |title=Census 2001 - Profiles |accessdate=2007-12-02 |publisher=Office for National Statistics}}</ref>
 
== અર્થતંત્ર ==
[[ચિત્ર:City of London.jpg|thumb|લંડન એ યુરોપનું સૌથી મોટું નાણાંકીય કેન્દ્ર છે અને ન્યુ યોર્ક અને ટોક્યોની સાથે વિશ્વના ત્રણ મોટા નાણાંકીય કેન્દ્રોમાંનું એક છે.[321]]]
 
યુકેનું અર્થતંત્ર [[સ્કોટલેન્ડનું અર્થતંત્ર|ઇંગ્લેંડ]], [[વોલ્સનું અર્થતંત્ર|વોલ્સ]] અને [[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડનું અર્થતંત્ર|ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ]]ના અર્થતંત્રની તુલનામાં (કદ અનુસાર ઉતરતા ક્રમમાં) બનાવવામાં આવ્યું છે. [[બજાર]] [[વિનીમય દર|વિનિમય દર]]ને આધારે, યુનાઇટેડ કિંગડમ આજે વિશ્વમાં છઠ્ઠા ક્રમનું અને યુરોપમાં [[જર્મની]] અને [[ફ્રાંસ]] બાદ ત્રીજા ક્રમનું સૌથી મોટું અર્થતંત્ર છે.<ref name="GDP"/>યુનાઇટેડ કિંગડમમાં [[ઓદ્યોગિક ક્રાંતિ|ઔદ્યોગિક ક્રાંતિ]] ની શરૂઆત પ્રારંભિક રીતે ભારે ઉદ્યોગો જેમ કે [[શિપબિલ્ડીંગ]], [[કોલ માઇનીંગ]], [[સ્ટીલ (પોલાદ)|સ્ટીલ]] ઉત્પાદન અને [[ટેક્સટાઈલ|કાપડઉદ્યોગ]]પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની સાથે થયો હતો. સામ્રાજ્યએ બ્રિટીશ પેદાશો માટે વિદેશી બજાર તૈયાર કર્યં હતું, જે યુકેને 19મી સદીમાં આંતરરાષ્ટ્રીય વેપાર પર પ્રભુત્વ ધરાવવાની મંજૂરી આપતું હતું. જોકે, અન્ય રાષ્ટ્રોએ પણ ઔદ્યોગિકરણ પ્રાપ્ત કરતા, તેમજ અર્થતંત્રમાં બે વિશ્વ યુદ્ધ પછી પીછેહઠ થતાં યુનાઇટેડ કિંગડમે તેનો સ્પર્ધાત્મક ફાયદો ગુમાવવાનું શરૂ કર્યું હતું અને ભારે ભારે ઉદ્યોગોએ આખી 20મી સદીમાં પાછી પાની કરી હતી. ઉત્પાદન પ્રક્રિયા અર્થતંત્રનો નોંધપાત્ર હિસ્સો રહ્યો છે, પરંતુ 2003માં કુલ રાષ્ટ્રીય ઉત્પાદનમાં તેનો હિસ્સો ફક્ત એક છઠ્ઠમાંશ જેટલો જ હતો. <ref>{{cite web |url=http://www.dti.gov.uk/ministers/speeches/hewitt150704b.html |title=TUC Manufacturing Conference |author=Patricia Hewitt |publisher=Department for Trade and Industry |date=2004-07-15 |accessdate=2006-05-16}}</ref> [[બ્રિટીશ મોટર ઉદ્યોગ]] આ ક્ષેત્રનો મહત્વનો ભાગ છે, તેમ છતાં [[એમજી રોવર ગ્રુપ|એમજી રોવર જૂથ]]પડી ભાંગતા અને મોટા ભાગના ુદ્યોગો વિદેશની માલિકીના હોવાથી તેના કદમાં ઘટાડો થયો હતો.સિવીલ અને એરક્રાફ્ટ ઉત્પાદન, વિશ્વમાં બીજા ક્રમના સૌથી મોટા [[બચાવ કોન્ટ્રેક્ટર|ડિફેન્સ કોન્ટ્રાક્ટર]] [[બીએઇ સિસ્ટમ્સ]],<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/8086117.stm |title=Military spending sets new record |accessdate=2009-06-08 |publisher=www.BBC.co.uk}}</ref>અને યુરોપીય ખંડની કંપની [[ઇએડીએસ]], [[એરબસ]]ના માલિક દ્વારા કરવામાં આવે છે. [[રોલ્સ રોયસી પીએલસી|રોલ્સ રોયસી]]વૈશ્વિક એરોસ્પેસ એન્જિન્સ બજારનો મહત્તમ હિસ્સો ધરાવે છે. યુકેમાં કેમિકલ અને ફાર્માસ્યુટિકલ ઉદ્યોગ મજબૂત છે, તેમજ વિશ્વની બીજા અને છઠ્ઠા ક્રમની ફાર્માસ્યુટિકલ કંપનીઓ અનુક્રમે ([[ગ્લેક્સોસ્મિથક્લાઇન]] અને [[એસ્ટ્રાઝેનેકા]],<ref>{{cite web |url=http://www.dti.gov.uk/sectors/biotech/pharmaceutical/page10219.html |title=The Pharmaceutical sector in the UK |accessdate=2007-02-27 |publisher=Department of Trade and Industry}}</ref>યુકેની છે.
 
 
યુકેનું [[અર્થતંત્રનું ત્રીજું ક્ષેત્ર|સર્વિસ ક્ષેત્ર]]નો નોંધપાત્ર રીતે વિકાસ થયો છે અને હાલમાં જીડીપીમાં આશરે 73% નો હિસ્સો ધરાવે છે.<ref>{{cite web |date=2006-04-26 |url=http://www.statistics.gov.uk/statbase/Product.asp?vlnk=9333 |title=Index of Services (experimental) |publisher=Office for National Statistics |accessdate=2006-05-24}}</ref> સર્વિસ ક્ષેત્ર પર [[નાણાંકીય સેવાઓ|નાણાંકીય સેવા]] નુ્, ખાસ કરીને બેન્કિંગ અને વીમા ક્ષેત્રની પ્રભુત્વ છે. લંડન [[લંડન સ્ટોક એક્સચેંજ]]હોવાની સાથે વિશ્વનું સૌથી મોટું નાણાંકીય કેન્દ્ર છે, તેમજ [[લંડન ઇન્ટરનેશનલ ફાયનાન્સિયલ એન્જ ઓપ્શન્સ એક્સચેંજ|લંડન ઇન્ટરનેશનલ ફાયનાન્સિયલ ફ્યુચર્સ એન્ડ ઓપ્શન્સ એક્સચેંજ]] , અને [[લ્લોયડ્ઝ ઓફ લંડન|લ્લોયડઝ ઓફ લંડન]] વીમા બજાર એ તમામ [[લંડનનું શહેર|લંડન શહેર]]માં આવેલા છે. [[આંતરરાષ્ટ્રીય કારોબાર]] અને વાણિજ્ય માટે લંડન મોટું કેન્દ્ર છે અને [[વૈશ્વિક અર્થતંત્ર]]([[ન્યૂયોર્ક શહેર|ન્યુ યોર્ક શહેર]] અને [[ટોક્યો]]સહિત )માટે ત્રણ કમાન્ડ સેન્ટરોનું અગ્રણી છે..<ref>{{cite book|author=[[Saskia Sassen|Sassen, Saskia]]|title=The Global City: New York, London, Tokyo|year=2001|publisher=Princeton University Press|edition=2nd}}</ref> વિશ્વમાં આવેલી વિદેશી બેન્કોની શાખા પર ભારે પ્રભુત્વ ધરાવે છે. ભૂતકાળના દાયકાઓમાં લંડનમાં રાઇવલ નાણાંકીય કેન્દ્રનો [[લંડન ડોકલેન્ડ્ઝ|ડોકલેન્ડઝ]] વિસ્તારમાં, વિશ્વની સૌથી મોટી બેન્ક [[એચએબીસી|એચએસબીસી]], <ref>[http://www.forbes.com/lists/2008/18/biz_2000global08_The-Global-2000_Rank.html "ખાસ અહેવાલ - ધી ગ્લોબલ 2000,"] ''ફોર્બસ'' , એપ્રિલ 2, 2008.</ref><ref>[http://www.hsbc.com/1/2/newsroom/news/news-archive-2008/hsbc-tops-forbes-2000-list-of-world-s-largest-companies "ફોર્બસની યાદીમાં વિશ્વની સૌથી મોટી કંપનીઓમાં એચએસબીસી ટોચના સ્થાને,"] એચએસબીસી વેબસાઇટ, 4 એપ્રિલ 2008</ref> અને [[બારક્લેઝ પીએલસી|બર્કલેઝ બેન્ક]]સાથે વિકાસ થયો છે, જેમણે પોતાની મુખ્ય ઓફિસ ત્યાં પુનઃખસેડી હતી. જે મુખ્તવે યુકેની ન હોય તેવી અસંખ્ય બહુરાષ્ટ્રીય કંપનીઓએ તેમના યુરોપીયન અથવા વિશ્વમાં અન્ય સ્થળ તરીકે લંડનમાં ઓફિસ રાખવાનું પસંદ કર્યું છે. તેનું ઉદાહરણ છ અમેરિકન નાણાંકીય કંપની [[સિટીગ્રુપ]]. સ્કોટ્ટીશ રાજધાની એડિનબર્ગ [[યુરોપ]]ના અનેક મોટા નાણાંકીય કેન્દ્રોમાંનું એક ધરાવે છે <ref>{{cite web |url=http://www.publications.parliament.uk/pa/cm200203/cmhansrd/vo030430/halltext/30430h05.htm#30430h05_spnew0|title=Financial Services Industry |first=Mark |last=Lazarowicz (Labour MP) |date=2003-04-30|publisher=United Kingdom Parliament |accessdate=2008-10-17}}</ref> અને [[રોયલ બેન્ક ઓફ સ્કોટલેન્ડ ગ્રુપ|રોયલ બેન્ક ઓફ સ્ટોટલેન્ડ ગ્રુપ]]વિશ્વની અનેક મોટી બેન્કોમાંની એકનું વડુમથક ધરાવે છે.
 
[[ચિત્ર:Oil platform in the North SeaPros.jpg|thumb|ઉત્તરીય સમુદ્રી ઓઇલ અને ગેસ પુરવઠો મોટા ભાગના યુકેની ઉર્જા જરૂરિયાત છે.]]
 
[[યુનાઇટેડ કિંગડમમાં પ્રવાસન|પ્રવાસન]] બ્રિટીશ અર્થતંત્ર માટે અત્યંત અગત્યનું છે. 2004માં 27મિલીયનથી વધુ પ્રવાસીઓ આવતા, યુનાઇટેડ કિંગડમ વિશ્વમાં છઠ્ઠા ક્રમનું સૌથી મોટું પ્રવાસી સ્થળ બની ગયું છે. <ref>{{PDFlink|[http://www.world-tourism.org/facts/eng/pdf/highlights/2005_eng_high.pdf International Tourism Receipts]|1.10&nbsp;MB}}. યુએનડબ્લ્યુટીઓ ટૂરીઝમ હાઇલાઇટ્સ, આવૃત્તિ 2005 પાન 12. વર્લ્ડ ટૂરીઝમ ઓર્ગેનાઇઝેશ.24 મે 2006ના રોજ પ્રાપ્ત કરાયેલું</ref> નોંધપાત્ર માર્જિન સાથે લંડન એવું શહેર છે જ્યાં વિશ્વના મોટા ભાગના પ્રવાસીઓએ મૂલાકાત લીધી હતી જેમાં 2006માં 15.6 મિલીયન પ્રવાસીઓ લંડન આવ્યા હતા, જે બેંગકોકની તુલનામાં બીજા ક્રમનું મોટું સ્થળ છે (બેંગકોકમાં 10.4 મિલીયન મૂલાકાતીઓ) and ત્રીજા ક્રમે પેરિસ (9.7 મિલીયન)આવે છે.<ref>{{cite news|url=http://www.euromonitor.com/Top_150_City_Destinations_London_Leads_the_Way|title=Top 150 city destinations: London leads the way|first=Caroline|last=Bremner|publisher=Euromonitor International|date=2007-10-11|accessdate=2008-08-28}}</ref>[[સર્જનાત્મક ઉદ્યોગો]]નો 2005માં જીવીએના 7% હતો અને સરારેશ વાર્ષિક 6% ના દરે ૧૯૯૭ અને 2005ની મધ્યમાં તેમાં વૃદ્ધિ થઇ હતી. <ref>{{cite web |date=2007-03-09 |url=http://www.culture.gov.uk/reference_library/media_releases/2132.aspx |title=From the Margins to the Mainstream - Government unveils new action plan for the creative industries |publisher=DCMS |accessdate=2007-03-09}}</ref>
 
 
યુનાઇટેડ કિંગડમનું કૃષિ ક્ષેત્ર દેશની જીડીપીમાં ફક્ત ૦.૯ ટકા હિસ્સો ધરાવે છે. યુકે પાસે [[કોલસો|કોલસા]]ની નાની અનામત છે, જે હજુ સુધી નોંધપાત્ર સ્તરે છે, તેમજ <ref>{{cite web |date=2006-11-30 |url=http://europe.theoildrum.com/story/2006/11/19/135819/75 |title=The architecture of UK offshore oil production in relation to future production models |publisher=The Oil Drum |accessdate=2008-08-27}}</ref> [[કુદરતી ગેસ|નેચરલ ગેસ]] અને [[ઓઇલ અનામત]]માં નોંધપાત્ર ઘટાડો થઇ રહ્યો છે. 400 મિલીયન ટનથી વધુ પ્રૂવન કોલની અનામતો યુકેમાં ઓળખી કાઢવામાં આવી છે. <ref name="Coal 1">{{cite web|title=Coal Around the World|author=UK Coal|url=http://www.ukcoal.com/coal-around-the-world|accessdate=2008-09-23|publisher=UK Coal|year=2007|work=UK Coal website}}</ref>2004માં કુલ યુકેનો કોલ વપરાશ (આયાતો સહિત)61 મિલીયન ટનના સ્તરે હતો,<ref name="BERR 1">{{cite web|title=Chapter 2: Long term trends Solid fuels and derived gases|author=UK Coal|url=http://www.berr.gov.uk/files/file19261.pdf|accessdate=2008-09-23|publisher=Department for Business Enterprise & Regulatory Reform|format=PDF|year=2008|work=BERR website}}</ref> જે યુકેને ૬.૫ વર્ષો માટે કોલની બાબતમાં સ્વનિર્ભર બનાવે છે, તેમ છતાં કોલસો કાઢવાનો સમય હજુ ૨૦ વર્ષ જેટલો લાગશે. <ref name="Coal 1"/> [[કોલસો#ઇંધણ તરીકે કોલસો|કોલસા આધારિત]]ના વિકલ્પ રૂપે [[વીજ ઉત્પાદન]] [[અંડરગ્રાઉન્ડ કોલ ગેસિફિકેશન|અંડરગ્રાઉન્ડ કોલ ગેસિફિકેશન(યુસીજી)છે.]] . યુજીસીમાં ઇન્જેક્ટીંગ સ્ટીમ અને ઓક્સીજન ડાઉન બોરહોલનો સમાવેશ થાય છે, જે કોલસામાંથી ગેસ ઉત્પન્ન કરે છે અને તેનું મિક્ચર સરફેસ પર નાખે છે-આમ કોલસાનો દુરુપયોગ કરવાની અત્યંત નીચી કાર્બન પદ્ધતિ છે. ઓળખી કઢાયેલા ઓનશોર વિસ્તારો કે જેમાં યુજીસીનો 7 અબજ અને 16 અબજ ટનનો જથ્થો હોવાનું મનાય છે. <ref name="Coal 2">{{cite web|title=Coal Reserves in the United Kingdom|author=The Coal Authority|url=http://www.coal.gov.uk/media//860AD/Response%20to%20Energy%20Review%20-%20Appendix%202.pdf|accessdate=2008-09-23|publisher=The Coal Authority|format=PDF|year=2007|work=Response to Energy Review}}</ref> યુકેના પ્રવર્તમાન કોલસાના આધારે, આ વોલ્યુમો એ અનામત દર્શાવે છે જે યુકેમાં આગામી ૨૦૦ અને ૪૦૦ વર્ષ સુધી ટકી શકશે.<ref name="Coal 3">{{cite web|title=BBC News England Expert predicts 'coal revolution'|author=BBC|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/7046981.stm|accessdate=2008-09-23|publisher=BBC|dater=2007-10-16|work=BBC News website}}</ref>
 
[[ચિત્ર:London.bankofengland.arp.jpg|thumb|બેન્ક ઓફ ઇંગ્લેંડ; યુનાઇટેડ કિંગડમની મધ્યસ્થ બેન્ક.]]
 
અર્થતંત્રમાં સરકારની સામેલગીરીનું સંચાલન [[સરકારી તિજોરીના ચાન્સેલર|ચાન્સેલર ઓફ ધ એક્સચેકર]] (હાલમાં [[એલિસ્ટેઇર ડાર્લિંગ|અલીસ્ટેઇર ડાર્લિંગ]])છે, જે [[એચએમ ટ્રેઝરી]]ના વડા છે, પરંતુ [[યુનાઈટેડ કિંગડમના વડાપ્રધાન|વડાપ્રધાન]] (હાલમાં ''માન્ય'' [[ગોર્ડન બ્રાઉન|ગોર્ડોન બ્રાઉન]] એમપી), [[ટ્રેઝરીના પ્રથમ લોર્ડ|ટ્રેઝરીના પ્રથમ લોર્ડ છે]]; જ્યારેન્સેલર ઓફ ધી એક્સચેંક ટ્રેઝરીના બીજા લોર્ડ છે. તાજેતરના વર્ષોમાં, યુકે અર્થતંત્રનું સંચાલન બજાર ઉદારીકરણ અને ઓછા કરવેરા અને નિયમનો દ્વારા કરવામાં આવી રહ્યુ છે. 1997થી , [[બેન્ક ઓફ ઇંગ્લેંડ|બેંક ઓફ ઇંગ્લેડ]]ની [[મોનેટરી પોલિસી કમિટી]]કે જેના વડા [[બેન્ક ઓફ ઇંગ્લેંડના ગવર્નર|બેન્ક ઓફ ઇંગ્લેડના ગવર્નર છે]],તે દર વર્ષે ચાન્સેલર દ્વારા અર્થતંત્રમાં ફૂગાવાનો દર નક્કી કરવામાં આવે છે તેને જરૂરી સ્તર સુધી લાવવા માટે [[સત્તાવાર બેન્ક દર|વ્યાજ દર]]નક્કી કરે છે. <ref>[http://www.bankofengland.co.uk/about/more_about.htm બેન્ક દ્વારા વધુ] www.bankofengland.co.uk, 8 ઓગસ્ટ 2008મૂલ્યાંકન </ref> સ્કોટ્ટીશ સરકાર, સ્કોટ્ટીશ સંસદની મંજૂરીની શરતે સ્કોટલેન્ડમાં જે આવક વેરો ચૂકવવામાં આવે છે તેમાં ૩ પેન્સના વધારા કે ઘટાડા દ્વારા આવકવેરાનો મૂળ દર નક્કી કરવાની સત્તા ધરાવે છે, જોકે, આ સત્તાનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો નથી. માર્ચ 2009ના અનુસાર યુકેનું [[સરકારી ઋણ]] [[કુલ ઘરેલુ ઉત્પાદન|જીડીપી]]ના 49 ટકા જેટલું હતું. <ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/7952262.stm યુકે અંદાજપત્રીય ખાધ વિસ્તૃત] બીબીસી સમાચાર, 19 માર્ચ 2009</ref> યુકેનું ચલણ [[પાઉન્ડ સ્ટર્લિંગ]]છે, જેને '''[[પાઉન્ડનું પ્રતીક|£]]''' ના પ્રતીકરૂપે દર્શાવવામાં આવે છે. [[બેન્ક ઓફ ઇંગ્લેંડ]] [[મધ્યસ્થ બેન્ક]]છે, જે ચલણ બજારમાં મૂકવા માટે જવાબદાર છે. સ્કોટલેન્ડ અને ઉત્તરીય આયર્લેન્ડમાં આવેલી બેન્કો, જે તે મુદ્દાને પહોંચી વળવા માટે બેન્ક ઓફ ઇંગ્લેંડ પાસેથી પૂરતી નોટો મેળવવાની શરતે તેમની પોતાની નોટો બહાર પાડવાનો અધિકાર ધરાવે છે. ચલણને બજારમાં તરતું મૂકતી વખતે યુકેએ [[યૂરો]]ની સાથે જોડાવાનું પસંદ કર્યું ન હતુ અને બ્રિટીશ વડાપ્રધાન ''માનનીય'' ગોર્ડોન બ્રાઉન એમપીએ નજીકના ભવિષ્યમાં સભ્યપદ માટે એમ કહીને ઇનકાર કર્યો હતો કે નહી જોડાવાનો નિર્ણય લેવાનો બ્રિટન અને યુરોપ પાસે અધિકાર છે.<ref>{{cite web |date=2007-07-24 |url=http://www.timesonline.co.uk/tol/news/politics/article2127640.ece |title=Puritanism comes too naturally for 'Huck' Brown |publisher=Times Online |accessdate=2007-07-24}}</ref> ભૂતપૂર્વ વડાપ્રધાન ટોની બ્લેયરની સરકારે [[પાંચ આર્થિક પરીક્ષણો|પાંચ આર્થિક પરીક્ષણ]]માં ખરા ઉતરી શકાય છે કે કેમ તે માટે લોકમત લેવાની અરજી કરી હતી.2005માં યુકેમાંથી અર્ધા કરતા વધુ (55%)ચલણને અપનાવવાની વિરુદ્ધમાં હતા, જ્યારે ૩૦ ટકા લોકો તેની તરફેણમાં હતા. <ref>{{cite web |date=2005-02-28 |url=http://www.ipsos-mori.com/content/polls-05/emu-entry-and-eu-constitution.ashx|title=[[EMU]] Entry and [[EU Constitution]] |publisher=MORI |accessdate=2006-05-17}}</ref> 23 જાન્યુઆરી 2009ના રોજ ઓફિસ ફોર નેશનલ સ્ટેટિસ્ટિક્સ પાસેથી ઉપલબ્ધ થયેલા સરકારી આંકડાઓ દર્શાવે છે કે 1991થી અત્યાર સુધીમાં સૌપ્રથમ વખત સત્તાવાર રીતે [[૨૦૦૦ના પાછલા વર્ષોની મંદી|મંદી]]માં હતું. <ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/7846266.stm|title=UK in recession as economy slides |publisher=BBC|date=2009-01-23|accessdate=2009-01-23}}</ref>
 
== શિક્ષણ ==
લીટી ૩૮૧:
[[ચિત્ર:Tom Quad, Christ Church 2004-01-21.jpg|thumb|right|ક્રિસ્ટ ચર્ચ, ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટીનો ભાગ]]
 
યુનાઇટેડ કિંગડમના દરેક દેશો અલગ પ્રકારની શિક્ષણ વ્યવસ્થા ધરાવે છે તેમજ ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ, સ્કોટલેન્ડ અને વોલ્સને શિક્ષણ સોંપણી અંગેની સત્તા આપી દીધી છે. [[ઇંગ્લેંડમાં શિક્ષણ]] એ [[ચિલ્ડ્ર્ન , સ્કુલ્સ એન્ડ ફેમિલીઝ માટે રાજ્ય સચિવ|ચિલ્ડ્રનસ સ્કુલ્સ એન્ડ ફેમિલીઝના રાજ્ય કક્ષાના સચિવ]]ની અને [[ઇનોવેશન, યુનિવર્સિટીઝ એન્ડ સ્કીલ્સનો રાજ્ય સચિવ|ઇનોવેશન, યુનિવર્સિટીઝ એન્ડ સ્કીલ્સના રાજ્ય કક્ષાના સચિવ]] ની જવાબદારી છે,જોકે રાજ્યની દૈનિક વહીવટ અને ભંડોળ એ [[સ્થાનિક શિક્ષણ સત્તા|સ્થાનિક સત્તા]] (અગાઉ સ્થાનિક શિક્ષણ ઓથોરિટી તરીકે જાણીતી)ની જવાબદારી છે. <ref>{{cite web |url=http://www.dcsf.gov.uk/localauthorities/index.cfm |title=Local Authorities |publisher=DCSF |accessdate=2008-12-21}}</ref> ઇંગ્લેંડ અને વોલ્સમાં યુનિવર્સલ સ્ટેટ એજ્યુકેશન 1870માં અને 1900માં સેકંડરી ધોરણનું શિક્ષણ પ્રાથમિક ધોરણે લાગુ પાડવામાં આવ્યું હતું. <ref>{{cite web |url=http://www.humana.org/Article.asp?TxtID=223&SubMenuItemID=183&MenuItemID=43 |title=United Kingdom |publisher=Humana |accessdate=2006-05-18}}</ref> પાંચથી ૧૬ વર્ષની વયના માટે શિક્ષણ ફરજિયાત છે. (જો જુલાઇ અથવા ઓગસ્ટના અંતમાં જન્મ થયો હોય તો ૧૫ વર્ષ)સ્ટેટ સેકરચ શાળાઓમાં મોટા ભાગના બાળકો શિક્ષીત છે, ફક્ત નાનો ભાગ કે શૈક્ષણિક લાયકાતના ધોરણે પસંદગી કરે છે. ખરેખર આંકડાઓમાં ઘટાડો થયો હોવા છતાં, ઇંગ્લેંડમાં [[ખાનગી શાળા|ખાનગી શાળાઓ]]જતા બાળકોનું પ્રમાણ 7%થી ઉપર વધ્યું છે. <ref>{{cite web |url=http://www.guardian.co.uk/education/2007/nov/09/schools.uk |title=Private school pupil numbers in decline |publisher=Guardian |date=2007-11-09}}</ref> [[યુનિવર્સિટી ઓફ કેમ્બ્રીજ|કેમ્બ્રિજ]] અને [[યુનિવર્સિટી ઓફ ઓક્સફોર્ડ|ઓક્ફોર્ડ]]યુનિવર્સિટીના અર્ધા ઉપરાંતના વિદ્યાર્થીઓએ શાળામાં હાજરી આપી હતી. <ref>{{cite web |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/education/6905288.stm |title=More state pupils in universities |publisher=BBC News |date=2007-07-19}}</ref> રાજ્યની શાળાઓ કે જે વિદ્યાર્થીઓની બુદ્ધિમતા અને શૈક્ષણિક લાયકાતની દ્રષ્ટિએ પસદગી કરે છે તે મોટા ભાગની પસદગીયુક્ત શાળાની તુલનામાં તુલનાત્મક પરિણામો હાંસલ કરી શકે છે: જીસીએસઇના 2006ના પરિણામની દ્રષ્ટિએ ટોચની દશ શાળાઓમાંથી બે શાળાઓરાજ્યસંચાલિત [[ગ્રામર શાળા]]ઓ હતી. . ઇંગ્લેંડ વિશ્વમાં કેટલીક ટોચની યુનિવર્સિટીઓ ધરાવે છે; [[યુનિવર્સિટી ઓફ કેમ્બ્રીજ|યુનિવર્સિટી ઓફ કેમ્બ્રિજ]], [[યુનિવર્સિટી ઓફ ઓક્સફોર્ડ]], [[ઇમ્પીરીયલ કોલેજ લંડન]] અને [[યુનિવર્સિટી કોલેજ લંડન]]ન સમાવેશ 2008માં વૈશ્વિક ધોરણે ટોચની 10માં થતો હતો. [[ટીએચઇએસ-ક્યુએસ વર્લ્ડ યુનિવર્સિટી રેન્કીંગ્સ|ટીએચઇએ - ક્યૂએસ વર્લ્ડ યુનિવર્સિટી વર્લ્ડ યુનિવર્સિટી રેન્કીંગ્સ]].<ref>{{cite web|url=http://www.timeshighereducation.co.uk/hybrid.asp?typeCode=243&pubCode=1|title=The top 200 world universities|publisher=Times Higher Education|date=2008-10-09|accessdate=2009-05-14}}</ref> ટ્રેન્ડઝ ઇન ઇન્ટરનેશનલ મેથેમેટિક્સ એન્ડ સાયંસ સ્ટડી ([[ટીઆઇએમએસએ|ટીઆઇએમએસએસ]])ના રેટિંગવાળા ઇંગ્લેડના વિદ્યાર્થીઓ વિશ્વમાં ગણિતમાં 7મા અને વિજ્ઞાનમાં 6ઠ્ઠા ક્રમે છે. પરિણામો ઇંગ્લેંડના વિદ્યાર્થીઓને [[જર્મની]]અને[[સ્કેન્ડીનેવીયા]]સહિતના યુરોપીયન દેશોની આગળ લઇ જાય છે.<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/education/7773081.stm વૈશ્વિક ટોચના 10માં ઇંગ્લેંડના વિદ્યાર્થીઓ] બીબીસી સમાચાર, 10 ડિસેમ્બર 2008</ref>
 
 
[[સ્કોટલેન્ડમાં શિક્ષણ]]એ [[એજ્યુકેશન એન્ડ લાઇફલોંગ લર્નીંગના રાજ્ય સચિવ|કેબિનેટ સેક્રેટરી ફોર એજ્યુકેશન એન્ડ લાઇફલોંગ લર્નીંગ]]ની જવાબદારી છે, જ્યારે રાજ્યની શાળાઓના દૈનિક વહીવટ અને ભંડોળ સ્થાનિક સત્તાની જવાબદારી છે.[[સ્કોટ્ટીશ જાહેર સંસ્થાઓ|બિન-ડિપાર્ટમેન્ટ જાહેર સંસ્થાઓ]]ની સ્કોટ્ટીશ શિક્ષણમાં મહત્વની ભૂમિકા છે: [[સ્કોટ્ટીશ ક્વોલિફીકેશન્સ ઓથોરિટી|સ્કોટ્ટીશ ક્વોલિફિકેશન્સ ઓથોરિટી]] સેકડરી શાળાઓમાં આપવામાં આવતી ડિગ્રીઓ સિવાય વિકાસ, is responsible for the development, અધિકારપત્ર, મૂલ્યાંકન અને લાયકાતનું પ્રમાણીકરણ કરવા માટે જવાબદાર છે, [[વધુ શિક્ષણ|વધુ અભ્યાસ માટે]] [[પ્રાદેશિક શિક્ષણ|સેકંડરી પછીની]] કોલેજો અને અન્ય કેન્દ્રોઃ <ref>[http://www.sqa.org.uk/sqa/5656.html એસક્યૂએ વિશે] sqa.org.uk, 7 ઓક્ટોબર, 2008મૂલ્યાંકન</ref> અને[[લર્નીંગ એન્ડ ટીચીંગ સ્કોટલેન્ડ]] શૈક્સ્ત્રોષણિક સમાજને અભ્યાસક્રમના વિકાસ અને સંશોધનની સંસ્કૃત્તિ, મહત્વાકાંક્ષા અને શ્રેષ્ઠતાના સર્જન માટે સલાહ, સ્ત્રોતો અને સ્ટાફ વિકાસ પૂરા પાડે છે. <ref>[http://www.ltscotland.org.uk/aboutlts/index.asp સ્કોટલેન્ડ વિશે શીખવું અને શીખડાવવું] ltscotland.org.uk, 7 ઓક્ટોબર, 2008મૂલ્યાંકન</ref> સ્કોટલેન્ડમાં 1496માં ફરજિયાત શિક્ષણનો કાયદો બનાવવામાં આવ્યો હતો. <ref>[http://www.scotland.org/about/innovation-and-creativity/features/education/e_brain_drain.html બ્રેઇન ડ્રેઇન ઇન રિવર્સ] scotland.org, 7 ઓક્ટોબર, 2008મૂલ્યાંકન</ref> સ્કોટલેન્ડમાં ખાનગી શાળાઓમાં જતા બાળકોનું પ્રમાણ ફક્ત 4% છે, જોકે તાજેતરના વર્ષોમાં તેમાં ધીમો વધારો જોવાયો છે. <ref>{{cite web |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/scotland/6563167.stm |title=Increase in private school intake |publisher=BBC News |date=2007-04-17}}</ref> સ્કોટ્ટીશ વિદ્યાર્થીઓ કે જે સ્કોટ્ટીશ યુનિવર્સિટીમાં હાજરી આપે છે તેઓ ક્યાં તો ટ્યુશન ફી અથવા તો કાયમી સ્નાતક દરો ચૂકવતા નથી કેમ કે 2001માં ફી નાબૂદ કરવામાં આવી હતી અને ગ્રેજ્યુએટ એન્ડોવમેન્ટ યોજના 2008માં નાબૂદ કરવામાં આવી હતી. <ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/scotland/7268101.stm દેણગી ફી રદ કરવા માટે એમએસપીનો મત] બીબીસી સમાચાર, 28 ફેબ્રુઆરી 2008</ref>
 
 
[[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડમાં શિક્ષણ]] એ [[શિક્ષણ પ્રધાન (ઉત્તર આયર્લેન્ડ)|શિક્ષણ પ્રધાન]] અને[[રોજગાર અને ભણતર પ્રધાન|રોજોગારી અને ભણતર પ્રધાન]]ની જવાબદારી છે, આમ છથાં સ્થાનિક ધોરણે જવાબદારીનું સંચાલન પાંચ શિક્ષણ અને ગ્રાંથાલય બોર્ડ દ્વારા કરવામાં આવે છે, જે વિવિધ ભૌગોલિક વિસ્તારોને આવરી લે છે. '[[શૈક્ષણિકસત્ર, પરીક્ષા અને મૂલ્યાંકન માટેની કાઉન્સીલ|કાઉન્સીલ ફોર ધ ક્યુરિક્યુલમ, એક્ઝામિનેશન્સ એન્ડ એસેસમેન્ટ]] (સીસીઇએ) એવી સંસ્થા છે જે [[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ એક્ઝિક્યુટિવ|સરકાર]]ને ઉત્તરીય આયર્લેન્ડની શાળાઓમાં શુ શીખવવું જોઇએ, દેખરેખના ધોરણો અને લાયકાત આપવા અંગે સલાહ પૂરી પાડે છે. <ref>[http://www.ccea.org.uk/ અમારા વિશે- -અમે શુ કરીએ છીએ] ccea.org.uk, 7 ઓક્ટોબર, 2008મૂલ્યાંકન</ref>[[વોલ્સની રાષ્ટ્રીય વિધાનસભા]] ની જવાબદારી [[વોલ્સમાં શિક્ષણ|વોલ્સમાં શિક્ષણની]] છે. વેલ્શના મોટા ભાગના વિદ્યાર્થીઓને સંપૂર્ણ અથવા મોટે ભાગે [[વેલ્શ ભાષા]]શીખવવામાં આવે છે; વેલ્શમાં દરેક માટે ૧૬ વર્ષના ન થાય ત્યાં સુધી ફરજિયાત છે. સંપૂર્ણ દ્વિભાષી વોલ્સ અપનાવવાની નીતિના ભાગરૂપે વેલ્શ મિડીયમ શાળાઓ વધારવાનું આયોજન છે.
 
== આરોગ્યસંભાળ ==
લીટી ૩૯૩:
[[ચિત્ર:Royal Aberdeen Children's Hospital.jpg|thumb|right|ધી રોયલ એબર્ડીન ચિલ્ડ્રન્સ હોસ્પીટલ ખાસ બાળકોની હોસ્પીટલ છે, જે એનએચએસ સ્કોટલેન્ડનો ભાગ છે. ]]
 
[[યુનાઇટેડ કિંગડમમાં આરોગ્યસંભાળ|યુનાઇટેડ કિંગડમમાં આરોગ્સંભાળ]] એ [[અવક્રાંતિ|સોંપાયેલ બાબત]]છે અને ઇંગ્લેંડ, ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ, સ્કોટલેન્ડ અને વોલ્સમાં વિવિધ નીતિઓ અને અગ્રિમતા સાથે અલગ વ્યવસ્થા છે <ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/health/7586147.stm એનએચએસની સોંપણીમાં 'ભારે વિપરીતતા' ] બીબીસી સમાચાર, 28 ઓગસ્ટ 2008 </ref><ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/health/7149423.stm એનએચએસ પાસે ચાર વિવિધ પદ્ધતિઓ છે] [[બીબીસી]] 2 જાન્યુઆરી 2008</ref>જોકે સહકારનનું સ્તર સામાન્ય રીતે સેવાઓના વપરાશ કરતા સરહદી વપરાશકારોની તુલનામાં સામાન્ય રીતે ગુપ્ત તફાવત રહેલો છે. ચાર વ્યવસ્થાઓ [[જાહેર ભંડોળ ધરાવતું આરોગ્યસંભાળ|જાહેર આરોગ્યસંભાળ]] તમામ[[બ્રિટીશ નાગરિકત્વ કાયદો|યુકેના કાયમી નિવાસી]]ઓને પૂરી પાડે છે, તે જરૂરિયાતના મુદ્દે તદ્દન વિનામૂલ્યે છે અને તેની ચૂકવણી [[યુનાઇટેડ કિંગડમમાં કરલાદણ|સામાન્ય કરવેરા]]દ્વારા કરવામાં આવે છે. ઘણી નાની ખાનગી તબીબી વ્યવસ્થા પણ અસ્તિત્વમાં છે. યુકેમાં મોટા પાયે વિવિધ નિયમનકારી સંસ્થાઓ પથરાયેલી છે જેમ કે [[જનરલ મેડિકલ કાઉન્સીલ]] , [[નર્સીંગ એન્ડ મિડવાઇફકી કાઉન્સીલ|નર્સીંગ એન્ડ મિડવાઇફરી કાઉન્સીલ]] અને બિન સરકારી આધારિત (ઉદા.[[રોયલ કોલેજ]]s). આખા યુકેમાં મોટી સંખ્યામાં[[મેડિકલ શાળા]]ઓ અને [[ડેન્ટીસ્ટ્રી|ડે્ટલ શાળા]]છે, અને તાલીમ [[નર્સ (આયા)|નર્સ]]અને દવા સાથે સંકળાયેલા વ્યવસાયો માટે નોંધપાત્ર સંસ્થાઓ છે.
 
 
[[ઇંગ્લેડમાં આરોગ્યસંભાળ|ઇંગ્લેંડમાં આરોગ્યસંભાળ]]મુખ્યત્વે[[નેશનલ હેલ્થ સર્વિસ (ઇંગ્લેંડ)|નેશનલ હેલ્થ સર્વિસ]]દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવે છે, જે આજે ફક્ત ઇંગ્લેંડને આવરે છે, જ્યારે મૂળભૂત રીતે તે ઇંગ્લેંડ અને વોલ્સને આવરી લેતી હતી. તેની સ્થાપના [[નેશનલ હેલ્ત સર્વિસ એક્ટ 1946|નેશનલ હેલ્થ સર્વિસ કાયદો 1946]]દ્વારા કરવામાં આવી હતી જે 5જુલાઇ 1948ના રોજ અસરમાં આવ્યો હતો. [[આરોગ્ય વિભાગ (યુનાઇટેડ કિંગડમ)|ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ હેલ્થ]]ઇંગ્લેંડની પ્રજાના આરોગ્યમાં સુધારો કરવા માટે સુખાકારી માટે અસ્તિત્વમાં છે,<ref>[http://www.dh.gov.uk/en/Aboutus/index.htm આરોગ્ય વિભાગ વિશે] dh.gov.uk, 5 ઓક્ટોબર, 2008મૂલ્યાંકન</ref>અને [[આરોગ્યના રાજ્ય સચિવ|સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ ફોર હેલ્થ]] તેના કામ માટે અને એનએચએસના કામ માટે યુકેની સંસદને જવાબ આપવા બંધાયેલી છે. ઇંગ્લેડની એનએચએસ વિશ્વમાં અનેક મોટા સખત સંસ્થાઓમાંની એક છે, જે 1.3&nbsp;મિલીયન લોકોથી વધુને રોજગારી પૂરી પાડે છે.<ref>{{cite web |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/health/6450303.stm |title=NHS workforce 'falls by 11,000' |publisher=BBC News, |date=2007-03-14}}</ref> જાહેર ક્ષેત્રની આરોગ્ય સંભાળ આપતી સંસ્થાઓના સેવા સ્તરમાં પ્રાથમિક ([[જનરલ પ્રેક્ટીશનર|જનરલ પ્રેક્ટિસ]]), સેકંડરી ([[હોસ્પીટલ|જિલ્લા જનરલ હોસ્પિટલ]])અને ટેરિટરી ([[વિદ્યા આપતી હોસ્પીટલ|ટીચીંગ હોસ્પિટલ]])નો સમાવેશ થાય છે. વિવધ સ્તરો વચ્ચ નોંધપાત્રલ ક્રિયાપ્રતિક્રિયા અને આપલે છે. ે[[નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યુટ ફોર હેલ્થ એન્જ ક્લિનીકલ એક્સેલન્સ|નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યુટ ફોર હેલ્થ એન્ડ ક્લિનીકલ એક્સેલન્સ]],અથવા એનઆઇસીઇ, ઇંગ્લેડ અન વોલ્સમાં એનએચએસ દ્વારા દવા કે સારવાર પૂરી પડશે કે કેમ તે અંગેની સલાહ આપે છે.
 
 
[[સ્કોટલેન્ડમાં આરોગ્યસંભાળ]] એ મુખ્યત્વે [[એનએચએસ સ્કોટલેન્ડ]],સ્કોટલેન્ડની જાહર આરોગ્યસંભાળ વ્યવસ્થા દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવે છે. આ સર્વિસની સ્થાપના નેશનલ હેલ્થ સર્વિસ (સ્કોટલેન્ડ)કાયદો ૧૯૪૭ દ્વારા કરવામાં આવી હતી (બાદમાં નેશનલ હેલ્થ સર્વિસ (સ્કોટલેન્ડ)કાયદો ૧૯૭૮ દ્વારા પાછો ખેંચી લેવામાં આવ્યો હતો)જે ૫ જુલાઇ 1948ના રોજ અસરમાં આવ્યો હતો, તેની સાથે ઇંગ્લેંડ અન વોલ્સમાં એનએચએસ સર્વિસનો પ્રારંભ થયો હતો. જોકે,૧૯૪૮ પહેલા, સ્કોટલેન્ડની અર્ધા ભાગની વસતીને રાજ્ય દ્વારા ભંડોળ પૂરિુ પડાયેલ હેલ્થકેર દ્વારા આવરી લેવામા આવ્યા હતા, જેને [[હાઇલેન્ડ્ઝ અને આઇસલેન્ડ્ઝ સર્વિસ|હાઇલેન્ડઝ એન્ડ આઇલેન્ડ મેડિકલ સર્વિસ]]દ્વારા સેવા પૂરી પડાતી હતી. <ref>[http://www.60yearsofnhsscotland.co.uk/history/birth-of-nhs-scotland/highlands-and-islands-medical-service.html હાઇલેન્ડઝ અને આયલેન્ડ મેડિક સર્વિસ (એચઆઇએમએસ)] www.60yearsofnhsscotland.co.uk, 28 જુલાઇ 2008મૂલ્યાંકન</ref> 2006માં એનએચએસ સ્કોટલેન્ડે 158,000 કર્મચારીઓને રોજગારીએ રાખ્યા હતા, જેમાં 47,500 થી વધુ નર્સ, દાઇ, હેલ્થ વિઝીટર અને 3,800 થી વધુ કન્સલટન્ટને રોજગારીએ રાખ્યા હતા. વધુમાં, 12,000 થી વધુ ડોકટરો, ફેમિલી પ્રેકિસનરો અને ડેન્ટીસ્ટ, ઓપ્ટીશિયન અને કોમ્યુનિટી ફાર્માસિસ્ટ સહિતના સંબંધિત આરોગ્ય વ્યાવસાયિકો હતા, જેઓ સ્વતંત્ર કોન્ટ્રક્ટરોની જેમ કામ કરતા હબતા અને એનએચએસના પરિપ્રેક્ષ્યમાં અસંખ્ય સેવાઓ પૂરી પાડતા હતા તેની સામે તેમને ફી અને ભથ્થાઓ મળતા હતા. <ref>[http://www.show.scot.nhs.uk/introduction.aspx સ્કોટલેન્ડમાં એનએચએસ વિશે ]એનએચએસ સ્કોટલેન્ડ</ref> [[આરોગ્ય અને સુખસંભાળના કેબિનેટ સચિવ|કેબિનેટ સેક્રેટરી ફોર હેલ્થ એન્જ વેલબીઇંગ]] એનએચએસના સ્કોટલેન્ડમાં કામ માટે સ્કોટ્ટીશ સંસદને જવાબદાર હતા.
 
 
[[એનએચએસ વોલ્સ|વોલ્સમાં આરોગ્યસંભાળ]] મુખ્યત્વે [[એનએચએસ વોલ્સ]]દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવે છે. એનએચએસ જેવા જ સમાન માળખા તરીકે મૂળભૂત રીતે સ્થપાયેલી અને [[નેશનલ હેલ્થ સર્વિસ કાયદો 1946|નેશનલ હેલ્થ સર્વિસ એક્ટ 1946]]દ્વારા સ્થાપવામાં આવેલી,વોલ્સની એનએચએસ કરતા વધુ સત્તા ધરાવતી સંસ્થાને 1969માં સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ ફોર વોલ્સને તબદિલ કરવામાં આવી હતી. <ref>{1એનએચએસ વોલ્શ ૧૯૬૦ વિશે પરિચય{/1} www.wales.nhs.uk </ref> તેની સામે, એનએચએસ વોલ્સની જવાબદારી વેલ્શ એસેમ્બલી અને એક્ઝિક્યુટિવને 1999ની ફરજ સોંપણી અંતર્ગત આપવામાં આવી હતી. એનએચએસ વોલ્સ વોલ્સમાં જાહેર આરોગ્યસંભાળ પૂરી પાડે છે અને આશરે 90,000 જેટલા કર્મચારીઓને રોજગારી પૂરી પાડે છે, જે તેને વોલ્સનો સૌથી મોટો રોજગારદાતા બનાવે છે. <ref>[http://www.wales.nhs.uk/sites3/page.cfm?pid=11590&amp;orgid=452 એનએચએસ વોલ્સ કર્મચારીઓ વિશે પરિચય] www.wales.nhs.uk </ref>વેલ્શ એસેમ્બલી સરકારમાં આર્ગોય અને સામાજિક સેવાના પ્રધાન એવા વ્યક્તિ છે જે કેબિનેટની જવાબદારી ધરાવે છે જેમાં વોલ્સમાં આરોગ્ય અને સામાજિક સેવાનો સમાવેશ થાય છે. [[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડમાં આરોગ્ય અને સામાજિક સંભાળ|ઉત્તરીય આયર્લેન્ડમાં આરોગ્યસંભાળ]] મુખ્યત્વે [[આરોગ્ય, સામાજિક સેવા અને જાહેર સલામતી વિભાગ|ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ હેલ્થ, સોશિયલ સર્વિસ એન્ડ પબ્લિક સેફ્ટી]]દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવે છે.
 
 
લીટી ૪૧૦:
[[ચિત્ર:Bb-forthrailbridge.jpg|thumb|સ્કોટલેન્ડમાં આવેલો ફોર્થ રેલવે બ્રિજ રેલ માળખાનું સાંસ્કૃતિક લક્ષણ છતું કરે છે. ]]
 
[[હાઇવે એજન્સી]] [[એક્ઝિક્યુટિવ એજન્સી|અક્ઝિક્યુટિવ એજન્સી /1}છે અને તે ખાનગી માલિકીના અને સંચાલના કરવામાં આવતા]] [[એમ6 ટોલ|એમ૬ ટોલ]] સિવાય પણ ટ્રન્ડ રોડ અને મોટરવેઝ માટે જવાબદાર છે. <ref>[http://www.m6toll.co.uk/faqs/default.asp?mainmenuid=6 એમ6ટોલ સતત પછાતા પ્રશ્નો] www.m6toll.co.uk, 13 જુલાઇ 2008મૂલ્યાંકન</ref> ટ્રાન્સપોર્ટ ડિપાર્ટમેન્ટ દર્શાવે છે કે [[ટ્રાફિક ભીડ|ટ્રાફિક ભરાવો]]અનેક વાહનવ્યવહારમી સમસ્યાઓમાંની એક છે અને જો તેની પુનઃતપાસ કરવામાં નહી આવે તો ૨૦૨૫ સુધીમાં ઇંગ્લેંડને તેનો વધારાનો 22અબજ ડોલરનો ખર્ચ ઉઠાવવો પડશે.<ref>{{cite web|title = Tackling congestion on our roads|url = http://www.dft.gov.uk/pgr/roads/introtoroads/roadcongestion/
|publisher = Department for Transport}}</ref>સરકાર દ્વારા જારી કરાયેલા 2006ના[[એડ્ડિંગ્ટોન ટ્રાન્સપોર્ટ અભ્યાસ|એડ્ડિન્ગ્ટોન અહેવાલ]]અનુસાર, વાહનોનો ભરાવાને [[માર્ગ ભાવનિર્ધારણ|રોડ પ્રાઇસીંગ]] અને વાહનવ્યવહારના માળખાના વિસ્તરણ દ્વારા નાથવામાં નહી આવે તો તે ભયાનક બની રહેશે અને અર્થતંત્રને નુકસાનરૂપ છે. <ref>
{{cite web|title = Delivering choice and reliability|url = http://www.dft.gov.uk/press/speechesstatements/speeches/congestion|publisher = Department for Transport}} </ref><ref>
લીટી ૪૧૬:
|year = 2006|month = December|url = http://www.dft.gov.uk/about/strategy/transportstrategy/eddingtonstudy/|publisher = UK Treasury}} </ref>
 
સ્કોટ્ટીશ [[વાહનવ્યવહાર]] માળખું એ [[એન્ટરપ્રાઇઝ, ટ્રાન્સપોર્ટ એન્ડ લાઇફલોંગ લર્નીંગ ડિપાર્ટમેન્ટ (સ્કોટલેન્ડ)|સ્કોટ્ટીશ સરકારના સાહસ, ટ્રાન્સપોર્ટ અને લાઇફલોંગ લર્નીંગ ડિપાર્ટમેન્ટ]]ની જવાબદારી છે, [[વાહનવ્યવહાર સ્કોટલેન્ડ|ટ્રાન્સપોર્ટ સ્કોટલેંડ]] [[સ્કોટ્ટીશ સરકારની એક્ઝિક્યુટિવ એજન્સીઓ|એક્ઝિક્યુટિવ એજન્સી]]હોવાથી [[નાણાં અને સતત વૃદ્ધિના કેબિનેટ સચિવ|કેબિનેટ સેક્રેટરી ફોર ફાયનાન્સ એન્ડ સુ્સ્ટેઇનેબલ ગ્રોવ્થ]]ની સ્કોટલેન્ડના ટ્રન્ડ રોડ અને રેલ નેટવર્કની જવાબદાર છે.<ref>[http://www.transportscotland.gov.uk/ ટ્રાન્સપોર્ટ સ્કોટલેન્ડ - સ્કોટલેન્ડને ફરતું રાખે છે] www.transportscotland.gov.uk, 1 જુલાઇ 2008મૂલ્યાંકન </ref> સ્કોટલેન્ડના રેલ માળખામાં આશરે 340 રેલવે સ્ટેશન્સ અને ૩,૦૦૦ કિલોમીટરના ટ્રેકનો સમાવેશ થાય છે જેની પર દર વર્ષે 62 મિલીયનથી વધી મુસાફરો મુસાફરી કરે છે. <ref>[http://www.transportscotland.gov.uk/rail ટ્રાન્સપોર્ટ સ્કોટલેન્ડ - રેલ] www.transportscotland.gov.uk, 10 જુલાઇ 2008મૂલ્યાંકન</ref>2008માં સ્કોટ્ટીશ સરકારે આગામી 20 વર્ષ માટે રોકાણ યોજના નક્કી કરી હતી, જેમાં નવા ફોર્થ રોજ બ્રિજ અને રેલ માળખાના વીજળીકરણને અગ્રિમતા આપવાનો સમાવેશ કરાયો હતો. <ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/scotland/7775936.stm વાહનવ્યવહાર યોજના પ્રથમ નજરે ] બીબીસી સમાચાર, 10 ડિસેમ્બર 2008</ref>આખા યુકેમાં, {{convert|46904|km|mi|0}}મુખ્ય માર્ગોનું મોટરવે નેટવર્કનું{{convert|3497|km|mi|0}}રેડિયલ રોડ નેટવર્ક છે. તેમજ વધુમાં {{convert|213750|km|mi|0}}પત્થર જડેલી પગથીનો પણ સમાવેશ થાય છે. ગ્રેટ બ્રિટનમાં ૧૬,૧૧૬ કિલોમીટર (૧૦,૦૭૨ માઇલ્સ)નું [[નેટવર્ક રેલ|રેલ માળખું]] છે અને [[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ]]માં ૩૦૩ રુટ કિમી (૧૮૯ રુટ એમઆઇ)ના ૧૮,૦૦૦ પેસેન્જર ટ્રેઇનથી વધુ અને ૧૦૦૦ દૈનિક ફ્રેઇટ ટ્રેઇનનો સમાવેશ થાય છે.લંડન અને અન્માંય શહેરોમાં શહેરી રેલ માળખું અત્યંત સુવિકસિત છે. એક સમયે યુકેમાં 48,000 રુટ કીમીથી વધુ(30,000 રુટ એમઆઇ)રેલ માળખું હતં, જોકે તેમાંના મોટા ભાગના માળખામાં ૧૯૫૫ અને 1975ના ગાળામાં ઘટાડો થયો હતો, જેમાંનો મોટો ઘટાડો સરકારના સલાહકાર [[રિચાર્ડ બીચીંગ|રિચાર્ડ બીચીંગે]]1960ના મધ્યમાં આપેલા અહેવાલ બાદ થયો હતો.(જે [[બીચીંગ એક્સ]]તરીકે જાણીતો છે.)હવે આગામી ૨૦૨૫ સુધીમાં નવી હાઇ સ્પીડ લાઇનો તૈયાર કરવાની યોજના બનાવવામાં આવી રહી છે. <ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/7467203.stm નવી મોટી રેલ લાઇનની વિચારણા] બીબીસી સમાચાર, 21 જૂન 2008 </ref>રાજધાનીની પશ્ચિમે ૧૫ માઇલ (૨૪ કિમી)દૂર આવેલું[[લંડનનું હિથરો વિમાની મથક|લંડન હીથ્રો એરપોર્ટ]]યુકેનું સૌથી વધુ વ્યસ્ત એરપોર્ટ છે અને વિશ્વના અન્ય કોઇ પણ એરપોર્ટની તુલનામાં સૌથી વધુ પેસેન્જર ટ્રાફિક ધરાવે છે.
 
== રમત ==
લીટી ૪૨૨:
 
=== ક્રિકેટ ===
ક્રિકેટને ઘણી વખત સારતત્વરૂપ ઇગ્લીશ પ્રવૃત્તિ તરીકે જોવામાં આવ્યું છે.યુકેના મોટા ભાગમાં તે રમાતું હોવા છતાં,તે ફક્ત દક્ષિણ વોલ્સમાં જ [[ગ્લામોર્ગન|ગ્લેમોર્ગન]]રહ્યું છે, જ્યાં ક્રિકેટે ઇંગ્લેડની બહારની રમત તરીકેનો દરજ્જો પ્રાપ્ત કર્યો છે. ફક્ત ઇંગ્લેંડ જ નોંધપાત્ર રાષ્ટ્રીય ટીમ ધરાવે છે. [[ક્રિકેટ]]ની શોધ ઇંગ્લેંડમાં થઇ હોવાનો દાવો કરવામાં આવે છે (જોકે તાજેતરના સંશોધનો સુચવે છે કે તેની ખરેખર શોધ બેલ્જિયમમાં થઇ હતી)<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/7919429.stm ક્રિકેટની શોધ બેલ્જિયમમાં થઇ હતી'] બીબીસી સમાચાર, 2 માર્ચ 2009</ref> અને [[ઇંગ્લેંડ ક્રિકેટ ટીમ|ઇંગ્લેડ ક્રિકેટ ટીમ]] નું નિયંત્રણ, [[ઇંગ્લેંડ અને વોલ્સ ક્રિકેટ બોર્ડ|ઇંગ્લેંડ એન્ડ વોલ્સ ક્રિકેટ બોર્ડ]]દ્વારા થાય છે,<ref>[http://www.ecb.co.uk/ecb/about-ecb/ ઇસીબી વિશે] www.ecb.co.uk, 4 ઓગસ્ટ 2008મૂલ્યાંકન </ref>જે ફક્ત યુકેમાં [[ટેસ્ટ ક્રિકેટ|ટેસ્ટ સ્ટેટસ]] સાથેની રાષ્ટ્રીય ટીમ છે. ટીમ સભ્યોને મુખ્ય કાઉન્ટી સાઇડથી લેવામાં આવે છે અને તેમાં ઇંગ્લીશ અને વેલ્શ ખેલાડીઓનો સમાવેશ થાય છે. ક્રિકેટ ફૂટબોલ અને રગ્બીથી અલગ પડે છે, જ્યાં વોલ્સ અને ઇંગ્લેંડ અલગ રાષ્ટ્રીય ટીમ ધરાવે છે, જોકે વોલ્સે ભૂતકાળમાં તેની અલગ ટીમ ઊભી કરી હતી.[[આયર્લેન્ડમાં રમતગમત|આઇરીશ]] અને [[સ્કોટલેન્ડમાં ક્રિકેટ|સ્કોટ્ટીશ]]ખેલાડીઓ ઇંગ્લેંડ વતી રમ્યા છે કારણે કે [[સ્કોટલેન્ડ નેશનલ ક્રિકેટ ટમ|સ્કોટલેન્ડ]] કે [[આયર્લેન્ડ ક્રિકેટ ટીમ|આયર્લેન્ડ]] ટેસ્ટ દરજ્જો ધરાવતા હતા અને તેમણે તાજેતરમાં જ [[વનડે ક્રિકેટ મેચ|વન ડે ઇન્ટરનેશનલ]]માં રમવાનું શરૂ કર્યું છે.સ્કોટલેન્ડ, ઇંગ્લેંડ (અને વોલ્સ), અને આયર્લેન્ડે (ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ સહિત) [[ક્રિકેટ વર્લ્ડ કપ]]માં ભાગ લીધો હતો, જેમાં ઇંગ્લેંડ ફાઇનલમાં ત્રણ વખત પહોંચી ગયું હતું. તદુપરાંત વ્યાવસાયિક[[કાઉન્ટી ચેમ્પીયનશીપ|લીગ ચેમ્પીયનશીપ]] પણ છે જેમાં ક્લબ્સ ૧૭ ઇંગ્લશ દેશોનું અને પ્રતિનિધિત્વ કરે છે અને ૧ વેલ્શ કાઉન્ટીમાં તેમાં ભાગ લે છે.
 
=== ફૂટબોલ ===
લીટી ૪૩૫:
 
 
[[સ્કોટ્ટીશ ફૂટબોલ સિસ્ટમ|સ્કોટ્ટીશ ફૂટબોલ લીગ સિસ્ટમ]]બે રહાષ્ટ્રીય લીગ ધરાવે છે: [[સ્કોટ્ટીશ પ્રિમીયર લીગ]], ટોચનું ડિવીઝન, અને [[સ્કોટ્ટીશ ફૂટબોલ લીગ]] , જે ત્રણ ડિવીઝનો ધરાવે છે. તેનાથી નીચે, પરંતુ રાષ્ટ્રીય લીગ સાથે જોડાયેલું નહી તેવી ત્રણ લીગો છે; [[હાઇલેન્ડ ફૂટબોલ લીગ]], [[ઇસ્ટ ઓફ સ્કોટલેન્ડ ફૂટબોલ લીગ|ઇસ્ટ ઓફ ફૂટબોલ સ્કોટલેન્ડ લીગ]] અને [[સાઉથ ઓફ સ્કોટલેન્ડ ફૂટબોલ લીગ]]. એક ઇંગ્લીશ ક્લબ, [[બર્વિક રેન્જર્સ એફ.સી.|બર્વિક રેન્જર્સ]],સ્કોટ્ટીશ સિસ્ટમમાં રમે છે. સ્કોટલેન્ડ [[સેલ્ટીક એફ.સી.|સેલ્ટીક]]ની[[જૂની કંપની|ઓલ્ડ ફર્મ]] અને [[રેન્જર્સ એફ.સી.|રેન્જર્સ]] માં વૈશ્વિક ધોરણે જાણીતી બે ફૂટબોલ ક્લબનું ઘર છે. સ્કોટ્ટીશ ટીમ કે જે યુરોપીયન સ્પર્ધાઓમાં વિજયી બની હતી તેમાં [[સેલ્ટીક એફ.સી.|સેલ્ટીક]] ([[યુરોપીયન કપ ૧૯૬૬-67|1967માં યુરોપીયન કપ]]), [[રેન્જર્સ એફ.સી.|રેન્જર્સ]] ([[યુઇએફએ કપ વિનર્સ કપ 1971–72|1972માં યુરોપીયન કપ વિજેતા]]) અને [[એબર્ડન એફ.સી.|અબર્ડીન]] ([[યુઇએફએ કપ વિનર્સ કપ 1982–83|યુરોપીયન કપ વિનર્સ કપ]] અને [[1983 યુઇએફએ સુપર કપ|1983માં યુરોપીયન સુપર કપ]])નો સમાવેશ થાય છે. સેલ્ટીક [[યુરોપીયન ચેમ્પીયન ક્લબ્સ કપ|યુરોપીયન કપ]] જીતનાર સૌપ્રથમ બ્રિટીશ ક્લબ હતી.
 
 
[[વેલ્શ ફૂટબોલ લીગ સિસ્ટમ]]માં [[વેલ્શ પ્રિમીયર લીગ]]અને પ્રાદેશિક લીગનો સમાવેશ થાય છે. વેલ્શ પ્રિમીયરશીપ ક્લબ [[ધી ન્યુ સેઇન્ટસ એફ.સી.|ધી ન્યુ સેઇન્ટસ]]તેમી હોમ મેચ [[ઓસ્વેસ્ટ્રી]]માં સરહદની ઇંગ્લીશ સાઇડે રમે છે.વેલ્સની [[કાર્ડિફ સિટી એફ.સી.|કાર્ડિફફ સિટી એફ.સી.]], [[કોલ્વીન બે એફ.સી.]], [[માર્થીયર ટાયફિલ એફ.સી.|મર્થીયેર ટિડફિલ એફ.સી.]], [[ન્યુપોર્ટ કાઉન્ટી એ.એફ.સી.|ન્યુપોર્ટ કાઉન્ટી એ.એફ.સી]], [[સ્વાનસી સિટી એ.એફ.સી.|સ્વાન્સા સિટી એ.એફ.સી.]] અને[[વ્રેક્સહામ એફ.સી.|વ્રેક્સાહામ એફ.સી.]]ક્લબો ઇંગ્લીશ સિસ્ટમમાં રમે છે. કાર્ડિફફનું ૭૬,૨૫૦ બેઠકવાળું [[મિલેનીયમ સ્ટેડિયમ|મિલેનીયમ સ્ટેડીયમ]] વોલ્સનું મુખ્ય રમતગમત માટેનું સ્ટેડીયમ છે. [[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ ફૂટબોલ લીગ સિસ્ટમ]]માં [[આઇએફએ પ્રિમીયરશીપ]]નો સમાવેશ થાય છે. એક ઉત્તરીય આઇરીશ ક્લબ, [[ડેરી સિટી એફ.સી.|ડેરી સિટી]],યુકેની બહાર [[એફએઆઇ લીગ ઓફ આયર્લેન્ડ|રિપબ્લિક ઓફ આયર્લેન્ડ ફૂટબોલ લીગ સિસ્ટમ]]માં ફટબોલ રમે છે.
 
=== રગ્બી લીગ ===
લીટી ૪૫૦:
[[ચિત્ર:Royal & Ancient Clubhouse.jpg|thumb|ધી રોયલ એન્ડ એન્સિયન્ટ ગોલ્ફ કલ્બ ઓફ સેંટ. એન્ડ્રુઝ, જે સમાન્ય રીતે વિશ્વનું "ગોલ્ફનું ઘર"તરીકે ઓળખાય છે.]]
 
[[સ્નૂકર]]પણ યુકેની અનેક રમતોમાંની એક છે. વર્લ્ડ ચેમ્પીયનશીપ વાર્ષિક ધોરણે [[શેફ્ફિલ્ડ|શેફિલ્ડ]]માં યોજાય છે, જ્યારે આ રમત સતત રીતે વિશ્વમાં પ્રસરી રહી છે, જેમાં ચીનમાં ભારે વિકાસ થયો છે. [[ટેનીસ|ટેનિસ]]ની રમત સૌપ્રથમ વખત[[બર્મિંગહામ]]ને 1859 અને 1865વચ્ચે લાગેળગતી હતી. [[ધી ચેમ્પીયનશીપ્સ, વિમ્બલડન]]આંતરરાષ્ટ્રીય [[ટેનીસ|ટેનિસ]]ઘટના છે જે દક્ષિણ [[લંડન]]માં [[વિમ્બલડન, લંડન|વિમ્બલડન]]દર ઉનાળામાં યોજાય છે અને વૈશ્વિક ટેનિસ કેલેન્ડરમાં અત્યંત પ્રતિષ્ઠિત ઘટના તરીકે ઓળખાય છે. [[ઈંગ્લેન્ડનો ચાર્લ્સ બીજો|ઇંગ્લેંડના ચાર્લ્સ II]] ના માનમાં સ્પોર્ટ ઓફ કીંગ્સ તરીકે યોજાતી [[થોરફબ્રેડ ઘોડાની સ્પર્ધા|થ્રૂબ્રેડ રેસીંગ]], આખા યુકેમાં લોકપ્રિય છે, જેમાં વિશ્વ વિખ્યાત રેસ જેમાં[[ગ્રાન્ડ નેશનલ]], [[એપસન ડર્બી]] અને [[આસ્કોટ રેસકોર્સ#રોયલ આસ્કોટ|રોયલ આસ્કોટ]]નો સમાવેશ થાય છે. [[ન્યુમાર્કેટસ સફોલ્ક|ન્યુમાર્કેટ]]ના શહેરની ગણના મોટે ભાગે [[ન્યુમાર્કેટ રેસકોર્સ]]ને લીધે ઇંગ્લીશ રેસીંગના કેન્દ્ર તરીકે થાય છે.યુકેએ [[રોવીંગ (રમત)|રોવીંગ]] આંતરરાષ્ટ્રીય રમતમાં સફળતા સાબિત કરી છે.એવું વ્યાપક રીતે વિચારાય છે કે રમતના સૌથી વધુ સફળ રોવર [[સ્ટીવ રેડગ્રેવ]]છે, જેમણે પાંચ સુવર્ણચંદ્રકો અને એક તાંબાનો ચંદ્રક સતત પાંચ [[ઓલિમ્પીક રમતો|ઓલિમ્પીક ગેઇમ્સ]]માં જીત્યા હતા, તેમજ [[વર્લ્ડ રોવીંગ (તળાવમાં બોટન રમત) ચેમ્પીયનશીપ|વર્લ્ડ રોવીંગ ચેમ્પીયનશીપ્સ]] અને [[હેન્લી રોયલ રેગાટ્ટા|હેનલી રોયલ રેગાટ્ટા]]માં અસંખ્ય વાર જીત મેળવી હતી.
 
 
લીટી ૪૫૬:
 
== સંસ્કૃતિ ==
[[યુનાઇટડે કિંગડમની સંસ્કૃતિ|યુનાઇટેડ કિંગડમની સંસ્કૃતિ]]—બ્રિટીશ સંસ્કૃતિને —તેના [[યુનાઇટેડ કિંગડમનો ઇતિહાસ|ઇતિહાસ]]દ્વારા અપાયેલી માહિતી તરીકે [[વિકસિત દેશો|વિકસિત]] [[ટાપુ દેશ]], મોટી સત્તા, અને ચાર દેશોના [[રાજકીય સંઘ|રાજકીય યુનિયન]] તરીકે પણ વર્ણન થાય છે, જેમાં દરેક તત્વા સ્પષ્ટ પરંપરા, પ્રણાલિ અને પ્રતીકવાદનું નિરુપણ કરે છે. [[બ્રિટીશ સામ્રાજ્ય]]ના પરિણામસ્વરૂપે, બ્રિટીશ પ્રભુત્વ તેની અગાઉની અસંખ્ય વસાહતોમાં ભાષા, સંસ્કૃતિ અને કાનૂની પદ્ધતિમાં જોઇ શકાય છે, આ વસાહતોમાં [[કેનેડા]], [[ઓસ્ટ્રેલિયા|ઓસ્ટ્રેલીયા]], [[ભારત]],અને [[અમેરિકા|યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ]]નો સમાવેશ થાય છે.
 
=== સિનેમા ===
લીટી ૪૬૫:
[[ચિત્ર:Robert burns.jpg|thumb|upright|રોબર્ટ બર્નસ, જે સ્કોટલેન્ડની રાષ્ટ્રીય કવિતા તરીકે ઓળખાય છે. ]]
 
'બ્રિટીશ સાહિત્ય'માં [[સાહિત્ય]]નો ઉલ્લેખ કરાયો છે, જે યુનાઇટેડ કિંગડમ સાથે સંલગ્ન છે, [[ઈસ્લે ઓફ મેન|ઇસ્લે ઓફ મેન]] અને ચેનલ આઇલેન્ડ તેમજ ઇંગ્લેંડ, વોલ્સ, અને સ્કોટલેન્ડના યુનાઇટેડ કિંગડમની રચના પૂર્વેના સાહિત્ય છે.મોટા ભાગના બ્રિટીશ સાહિત્ય [[ઇંગ્લીશ ભાષા]]માં છે.ઇંગ્લીશ The English નાટકકાર અને કવિ [[વિલિયમ શેક્સપીયર|વિલીયન શેક્સપિયર]]ને કાયમ માટેને મહાન નાટકકાર તરીકે ગણવામાં આવે છે. <ref>{{cite web |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/537853/William-Shakespeare |title=Encyclopedia Britannica article on Shakespeare |accessdate=2006-02-26}}</ref><ref>{{cite web |url=http://encarta.msn.com/encyclopedia_761562101/Shakespeare.html |title=MSN Encarta Encyclopedia article on Shakespeare |accessdate=2006-02-26}}</ref><ref>{{cite web |url=http://encyclopedia2.thefreedictionary.com/Shakespeare%2c+William |title=Columbia Electronic Encyclopedia article on Shakespeare |accessdate=2006-02-26}}</ref> અગાઉના ઇંગ્લીશ લેખકોમાં [[જિયોફ્રે ઓફ મેનમાઉથ|ગોફ્રે ઓફ મોનમાઉથ]] (12મી સદી), [[જિયોફ્રે ચાઉસર|ગોફ્રે ચૌસર]] (14મી સદી),અને [[થોમસ મેલોરી]] (15મી સદી)નો સમાવેશ થાય છે. 19મી સદીમાં [[સેમ્યુઅલ રિચાર્ડસન]]ને ઘણીવાર આધુનિક નવલકથાની શોધનો યશ અપાય છે.19મી સદીમાં, વધુ સંશોધનો થયા હતા જેમાં [[જેન ઓસ્ટેન]], [[બ્રોન્ટે|બ્રોન્ટે સિસ્ટર્સ]],સામાજિક ચળવળકાર[[ચાર્લ્ ડિકન્સ|ચાર્લ્સ ડિકન્સ]], [[તટસ્થતાવાદ(સાહિત્ય)|તટસ્થતાવાદી]] [[થોમસ હાર્ડી]], દૂરંદેશીયતા ધરાવતા કવિ [[વિલીયમ બ્લેક]] અને વીરશૃંગાર કવિ [[વિલીયમ વર્ડઝવર્થ]]નો સમાવેશ થાય છે. વીસમી સદીના લેખકોમાં વૈજ્ઞાનિક કાલ્પનિક નવલકથાકાર [[એચ.જી.વેલ્સ|એચ.જી. વેલ્સ]], વિવાદાસ્પદ [[ડી.એચ.લોરેન્સ|ડીયએચ.લોરેન્સ]], [[આધુનિકતાવાદ|આધુનિકતાવાદી]] [[વર્જિના વુલ્ફ (ઇંગ્લીશ લેખક)|વર્જિના વુલ્ફ]], કટાક્ષકાર [[એવલીન વોઘ]], the આગાહીયુક્ત લખાણ લખનાર [[જ્યોર્જ ઓરવેલ|જ્યોર્જ ઓર્વેલ]], વિખ્યાત નવલકથાકાર [[ગ્રેહામ ગ્રીન]],અને કવિઓ [[ટેડ હગીઝ|ટેડ હ્યુજીસ]] અને [[જોહ્ન બેટજેમન|જોહ્ન બેજમેન]]નો સમાવેશ થાય છે. નજીકના તાજેતરમાં બાળકોની કાલ્પનિકથા [[મેરી પોટ્ટર|હેરી પોટ્ટર]]શ્રેણીના લેખક [[જે કે રોઉલિંગ|જે.કે.રોવલીંગ]][[જે.આર.આર.ટોલ્કેઇન|જે.આર.આર.ટોલિકીયિન]]ની લોકપ્રિયતાની યાદ અપાવે છે.
 
 
[[સ્કોટ્ટીશ સાહિત્ય|સ્કોટલેન્ડના ફાળામાં]] ડિટેક્ટીવ લેખ [[આર્થર કોનાન ડોયલ|આર્થર કોનન ડોયલ]], સર [[વોલ્ટેર સ્કોટ્ટ|વોલ્ટર સ્કોટ્ટ]]દ્વારા વીરશૃંગાર સાહિત્ય અને [[રોબર્ટ લુઇસ સ્ટીવન્સન]]ને મૂળ સાહસકથાઓનો સમાવેશ થાય છે. તેણે [[રોબર્ટ બર્ન્સ]],તેમજ[[વિલીયમ મેકગોનાગલ્લ|વિલીયમ મેકગોન્ગાલ]]જેવા કવિઓને પેદા કર્યા છે અને તેનો આનંદ માણ્યો છે,જેને વિશ્વની ખરાબમાં ખરાબ ઘટનાઓમાંની એક તરીકે ગણવામાં આવે છે. <ref>[http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2007/07/31/AR2007073101696.html 'વિશ્વના સૌથી ખાબ કવિની'ની ઉજવણી કેવી રીતે કરવી?] washingtonpost.com, 1 ઓગસ્ટ, 2007</ref>તાજેતરમાં જ, આધુનિકતાવાદી અને રાષ્ટ્રીયતાવાદી [[હઘ મેકડાયરમિડ|હગ મેકડાયરમિડ]]અને[[નેઇલ એમ. ગૂન|નેઇલ એમ. ગુન્ને]][[સ્કોટ્ટીશ પુનર્જીવન|સ્કોટ્ટીશ સાહિત્યના પુર્જીવન]]માં ફાળો આપ્યો હતો. વધુ નિરાશાજનક દેખાવ [[ઇયાન રેન્કીન|ઇયાન રેન્કિંન]]ની વાર્તાઓમાં અને [[ઇએન બેન્ક્સ|આયેન બેન્ક]]મનોવૈજ્ઞાનિક ભયાનક રમૂજીમાં જોવા મળ્યો હતો.સ્કોટલેન્ડની રાજધાની એડિનબર્ગ યુેસ્કોની પ્રથમ વૈશ્વિક [[સાહિત્યનું શહેર]]છે.<ref>[http://portal.unesco.org/culture/en/ev.php-URL_ID=27852&amp;URL_DO=DO_TOPIC&amp;URL_SECTION=201.html એડિનબર્ગ, યુએકએ પ્રથમ યુનેસ્કો સિટી ઓફ લિટરેચરની નિમણૂંક કરી હતી] unesco.org, 20 ઓગસ્ટ 2008મૂલ્યાંકન</ref>મધ્યયુગના પ્રારંભમાં વેલ્શ લેખકોએ [[મેબિનોગિયોન]] કંપોઝ કર્યું હતું. આધુનિક સમયમાં કવિએ [[આર.એસ. થોમસ]] અને[[ડીલાન થોમસ]]વેલ્શ સંસ્કૃતિને આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રેક્ષકો સમક્ષ લાવ્યા હતા.
 
 
અન્ય રાષ્ટ્રીયતા ધરાવતા ખાસ કરીને આયર્લેન્ડ અથવા [[કોમનવેલ્થ ઓફ નેશન્સ|કોમનવેલ્થ]] દેશોના લેખકોએ યુકેમાં રહ્યા છે અને કામ કર્યું છે.આખી સદીના ઉદાહરણોમાં [[જોનાથન સ્વીફ્ટ]], [[ઓસ્કર વિલ્ડે]], [[બ્રામ સ્ટોકેર|બ્રાન સ્ટોકર]], [[જ્યોર્જ બર્નાર્ડ શો|જ્યોર્જ બર્નાડ શો]], [[જોસેફ કોનરાડ|જોસેફ કોનાર્ડ]], [[ટી. એસ. ઇલિયટ|ટી.એસ.એલિયોટ]] અને [[એઝરા પાઉન્ડ]], અને નજીકના તાજેતરમાં બ્રિટીશમાં જન્મેલા વિદેશી એવા [[કાઝુઓ ઇશીગુરો|કાઝૌ ઇશીગુરો]] અને સર [[સલમાન રશ્દી]]નો સમાવેશ થાય છે. થિયેટરમાં શેક્સપિયરના સમકાલિન નાટકો[[ક્રિસ્ટોફર માર્લો]] અને[[બેન જોનસન|બેન જોનસોન]]ને ઊંડાઇમાં વધારો કર્યો હતો. તાજેતરમાં વધુ [[એલન આયકબૌર્ન|એલન આઇકબોર્ન]], [[હેરોલ્ડ પિન્ટર]], [[મિશેલ ફ્રેયન]], [[ટોમ સ્ટોપ્પાર્ડ|ટોમ સ્ટોપર્ડ]] અને[[ડેવીડ એડગર (નાટ્યકથા)|ડેવીડ એડગરે]] ચોક્કસવાદ, વાસ્તવિકતા વાદ અને મૂળ સિદ્ધાંતવાદના તત્વોને એકત્ર કર્યા હતા.
 
=== માધ્યમો ===
લીટી ૪૮૩:
 
 
બીબીસીની સ્થાનિક સેવાને [[ટેલિવીઝન પરવાનો|ટેલિવીઝન લાયસન્સ]] દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવે છે. બીબીસી વર્લ્ડ સર્વિસ રેડીઓને [[ફોરેન અને કોમનવેલ્થ ઓફિસ]]દ્વારા ભંડોળ પૂરું પાડવામાં આવે છે અને તેનું સંચાલન [[બીબીસી વર્લ્ડવાઇડ]]દ્વારા કેબલ અને ઉપગ્રહની સેવા મારફતે વ્યાપારી ભરણા દ્વારા સંચાલન કરવામાં આવે છે.આ બીબીસીની વ્યાપારી પાંખ છે જે [[યુકેટીવી]]ના અર્ધા ભાગની [[વર્જિન મિડીયા]]સાથે રચના કરે છે.યુકે હવે મહાકાય અસંખ્ય ટેરેસ્ટ્ર્ીયલ ચેનલ્સ ધરાવે છે જેમં બીબીસીની વધુ છ, આઇટીવીની પાંચ અને ચેનલ 4ની ત્રણ અને એક એસ4સીનો સમાવેશ થાય છે, જે અન્યોની તુલનામાં ફક્ત વેલ્શમાં જ છે.
 
 
મોટા ભાગના ડિજીટલ [[કેબલ ટેલિવીઝન]] સેવાઓ [[વર્જિન મિડીયા]]દ્વારા [[સેટેલાઇટ ટેલિવીઝન|સેટેલાઇટ]] ટેલિવીઝન દ્વરા પૂરી પાડવામાં આવે છે, જે [[ફ્રીસેટ (મુક્ત પ્રસારણ)|ફ્રીસેટ]] અથવા[[બ્રિટીશ સ્કાય બ્રોડકાસ્ટીંગ]] દ્વારા ઉપલબ્ધ છે અને [[ફ્રી ટુ એર]] ડિજીટલ ટેરેસ્ટ્રીયલ ટિલીવીઝન [[ફ્રીવ્યૂ (યુકે)|ફ્રીવ્યૂ]]દ્વારા ઉપલબ્ધ છે. સમગ્ર યુકે ૨૦૧૨ સુધીમાં [[યુનાઇટેડ કિંગડમમાં ડિજીટલ ટેરેસ્ટ્રીયલ ટેલિવીઝન #ડિજીટલ સ્વીચગિયર|ડિજીટલ]] નો ઉપયોગ કરતું થઇ જશે. [[યુનાઇટેડ કિંગડમમાં રેડીયો|યુકમાં રડીયો પર]] [[બીબીસી રેડીયો|બીબીસી રેડિયો]]નું પ્રભુત્વ છે, જે દસ રાષ્ટ્રીય નેટવર્કનું અને ૪૦ સ્થાનિક રેડીયો સ્ટશનોનું સંચાલન કરે છે. સાંભળનારાઓની સંખ્યાના આધારે મોટા લોકપ્રિય રેડીયો સ્ટેશનો [[બીબીસી રેડીયો 2]],તેમજ ત્યાર બાદ [[બીબીસી રેડિયો 1|બીબીસી રેડીયો 1]]નો ક્રમ આવે છે. દશભરમાં સોએક જટેલા મુખ્ય સ્થાનિક વ્યાપારી રેડીયો છે, જે વિવિધ પ્રકારના સંગીત અથવા વાર્તાલાપ સ્વરૂપ રજૂ કરે છે.
 
==== ઇન્ટરનેટ ====
યુનાઇટડ કિંગડમ માટે [[ઇન્ટરનેટ]] [[દેશનો કોડ|કંટ્રી કોડ]] [[ટોચનું ડોમેન|ટોપ લેલ ડોમેન]] ([[સીસી ટીએલડી|સીસીટીલડી]])માટે [[.યુકે|.uk]]છે. . જોકે સ્કોટ્ટીશ સરકાર વર્કીંગ ગ્રુપ 2009માં સ્કોટ્ટીશ વેબ ડોમેન - "[[.એસસીઓ|.sco]]" અથવા ".scot" - નું સર્જન કરવાની તૈયારીઓ કરી રહી છે. <ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/scotland/7782273.stm સાલમોન્ડ ડોટસ્કોટ વેબ નામને ટેકો આપે છે] બીબીસી સમાચાર, 14 ડિસેમ્બર 2008</ref>
 
==== પ્રિન્ટ ====
પરાંપરાગત રીતે, [[યનાઇટેડ કિંગડમના અખબારોની યાદી|બ્રિટીશ અખબારો]] ને ''ગુણવત્તા'' માં વહેંચી શકાય, સિરીયસ માઇન્ડેડ અખબાર (સામાન્ય રીતે તેમના કદ પ્રમાણે "[[બ્રોડશિટ|બ્રોડશીટ]]"તરીકે ઓળખવામાં આવે છે) અને વધુ લોકપ્રિય, ''[[ટેબ્લોઇડ (નાના અખબાર)|ટેબ્લોઇડ]]'' નો સમાવેશ થાય છ. વાંચનમા સરળતા રહે તે માટે ઘણા પરંપરાગત બ્રોડશીટ્સે વધુ [[નાના (અખબાર)|નાના]]-કદના સ્વરૂપને અપનાવ્યું છે, જેનો પરંપરાગત રીતે [[ટેબ્લોઇડ]]દ્વારા ુપયોગ કરવામાં આવે છે. ''[[ધી સન]]'' યુકેના અન્ય કોઇ પણ દૈનિક અખબારની તુલનામાં સૌથી વધુ ફેલાવો ધરાવે છે: 3.1 મિલીયન, જે કુલ બજારના ત્રીજા ભાગ બરોબર છે. <ref name="paper">{{cite web|url=http://www.guardian.co.uk/media/table/2008/oct/10/abcs-pressandpublishing|title=ABCs: National daily newspaper circulation September 2008|publisher=Audit Bureau of Circulations|accessdate=2008-10-17}}</ref> તેનું સંલ્ગન પેપર ''[[ન્યૂઝ ઓફ ધ વર્લ્ડ]]'' રવિવારના અખબારી બજારમાં સૌથી વધુ ફેલાવો ધરાવે છે અને પરંપરાગત રીતે વિખ્યાત વ્યક્તિઓ આધારિત સ્ટોરીઓને અનુસરે છે<ref>{{cite web |url=http://www.guardian.co.uk/media/table/2008/oct/10/abcs-pressandpublishing1|title=ABCs: National Sunday newspaper circulation September 2008 |publisher=Audit Bureau of Circulations |date=2008-10-10|accessdate=2008-10-17}}</ref> ''[[ધી ડેઈલી ટેલિગ્રાફ|ધ ડઇલી ટેલિગ્રાફ]] '' , [[રાઇટ વિંગ પોલિટિક્સ|રાઇટ વિંગ]] બ્રોડશીટ પેપર, ગુણવત્તાવાળા સૌથી વેચાતા અખબારોમાંનું એક છે. <ref name="paper"/> ''[[ધી ગાર્ડિયન]]'' વધુ [[યુનાઇટેડ કિંગડમમાં ઉદારવાદ|લિબરલ]] "ગુણવત્તા" વાળુ બ્રોડશીટ અને ''[[ફાઇનાન્સિયલ ટાઇમ્સ|ફાયનાન્સિયલ ટાઇમ્સ]]'' મુખ્ય બિઝનેસ અખબાર છે, જે અલગ પડે તેવા સાલમોન પિંક બ્રોડશીટ પેપરમા છપાય છે.
 
 
બેલ્ફાસ્ટમાં 1737માં સૌપ્રથમ વખત ''[[ધી ન્યૂઝ લેટર]] '' પ્રિન્ટ થયો હતો, તે સૌથી જૂનું ઇંગ્લીશ ભાષાનું દૈનિક અખબાર છે, જે આજ પણ પ્રકાશિત થાય છે. તેનું અનુયાયી ઉત્તરીય આઇરીશ સ્પર્ધક, ''[[ધી આઇરીશ ન્યૂઝ]]'' ,ને યુનાઇટેડ કિંગડમમાં 2006 અને 2007માં શ્રેષ્ઠ પ્રાદશિક અખબારનો ક્રમાંક અપાયો હતો. <ref>{{cite web|url=http://www.newspaperawards.co.uk/default.htm |title=The Newspaper Awards |accessdate=2007-05-19}}</ref> અખબારો સિવાય ''[[ધી ઇકોનોમિસ્ટ]]'' અન ''[[નેચર (જર્નલ)|નેચર]]'' સહિતના બ્રિટીશ મેગેઝીનો અને જર્નલે વિશ્વભરમાં ફેલાવો હાંસલ કર્યો છે. સ્કોટલેન્ડ અખબારી વાંચનની તફાવતયુક્ત પરંપરા ધરાવે છે. (see [[સ્કોટલેન્ડના અખબારોની યાદી|સ્કોટલેન્ડમાં અખબારોની યાદી]]). ટેબ્લોઇડ ''[[ડેઇલી રેકોર્ડ (સ્કોટલેન્ડ)|ડેઇલી રેકોર્ડ]]'' અન્ય દૈનિક અખબારની તુલનામાં સૌથી વધુ ફેલાવો ધરાવે છે. તેમજ ''[[ધી સન#ધી સ્કોટ્ટીશ સન|સ્કોટ્ટીશ સન]] '' કરતા ચારથી એક જ્યારે તેનું સંલગ્ન પેપર ''[[સંડે મેઇલ (સ્કોટલેન્ડ)|સંડે મેઇલ]]'' તેજ રીતે રવિવારના અખબારમાં અગ્રણી છે. સ્કોટલેન્ડમાં અગ્રણી "ગુણવત્તાવાળુ" દૈનિક અખબાર ''[[ધી હેરાલ્ડ (ગ્લાસ્ગો)|ધી હેરાલ્ડ]]'' છે, જોકે તે ''[[ધી સ્કોટ્સમેન|ધી સ્કોટ્મેન]]'' નું સંલગ્ન પેપર છે, ''[[સ્કોટલેન્ડ ઓન સંડે]]'' , રવિવારના અખબારોમાં અગ્રણી છે. <ref>[http://www.business7.co.uk/business-news/breaking-business-news/2008/02/11/scottish-newspaper-readership-falls-97298-20316075/ સ્કોટ્ટીશ અખબાર વાંચકોમાં ઘટાડો ] બિઝનેસ7, 11 ફેબ્રુઆરી 2008</ref>
 
=== સંગીત ===
[[ચિત્ર:The Fabs.JPG|thumb|બીટલ્સ એ સંગીતના ઇતિહાસમાં વ્યાપારી રીતે અંત્યંત સફળ અને ટીકાકારો દ્વારા વખાણાયેલી બેન્ડ છે અને જેનું વૈશ્વિક સ્તે અબજોની સંખ્યામાં વેચાણ થાય છે.[467]]]
 
વિવિધ પ્રકારના સંગીત લોકપ્રિય છે, જેમાં સ્થાનિક [[ઇંગ્લેંડનું ફોક મ્યુઝિક|ફોક મ્યુઝિક ઓફ ઇંગ્લેડ]], ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ, સ્કોટલેન્ડ અને વોલ્સથી લઇને [[હેવી મેટલ મ્યુઝિક|હેવી મેટલ]]નો સમાવેશ થાય છે. [[ગ્લોસગો|ગ્લાસગો]]નો સંગીત ક્ષેત્રેનો ફાળો 2008માં જ્યારે તેને યુનાઇટેડ નેશન્સ સિટી ઓફ મ્યુઝિક એવુ નામ આપવામાં આવ્યું ત્યારે ઓલખી કાઢવામાં આવ્યો હતો, આ પ્રકારનું સન્માન મેળવનાર વિશ્વમા ફક્ત ત્રણ શહેરોમાંનું એક હતું. <ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/scotland/glasgow_and_west/7570915.stm ગ્લોસગોને સિટી ઓફ મ્યુઝિકનું ન્માન અપાયું] bbc.co.uk, 20 ઓગસ્ટ 2008મૂલ્યાંકન </ref> 1960 અને 1970માં [[રોક મ્યુઝિક]]ના વિકાસ માટે યુકેમાં ફાળો આપનારા અગ્રણીઓમાં [[ધી બીટલ્સ]], [[રોલીંગ સ્ટોન્સ]], [[ધી કિન્ક્સ|ધી કિન્કસ]], [[એરિક ક્લેપ્ટોન]], [[એલ્ટોન જોહ્ન]], [[પિંક ફ્લોયડ]], [[જિનેસીસ (બેન્ડ)|જિનેસિસ]], [[યથાવત્|સ્ટેટસ ક્વો]],<ref>[http://www.statusquo.co.uk/factsheet.htm ક્વો ફેક્ટસ] statusquo.co.uk, 14 ઓક્ટોબર 2008મૂલ્યાંકન </ref> [[સ્લેડ]],<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/2245820.stm ગ્લામ રોકેટર્સ માટે માનદ એવોર્ડ] બીબીસી સમાચાર, 9 સપ્ટેમ્બર, 2002 </ref> [[લેડ ઝેપ્પેલીન|લેડ ઝેપ્લીન]], [[ધી હૂ|ધી હુ]], [[ક્વીન (બેન્ડ)|ક્વીન]], [[ડેવીડ બોવી]], [[રોડ સ્ટુવર્ટ]], [[સ્ટિંગ (સંગીતકાર)|સ્ટીંગ]], [[ડીપ પર્પલ]], અને [[બ્લેક સબ્બાથ|બ્લેક સાબ્બાહ]]નો સમાવેશ થાય છે. યુકેના કલાકારોએ વિશ્વભરની અન્ય શૈલી જેમ કે હેવી મેટલ, [[હાર્ડ રોક]], [[પૂંક રોક|પંક રોક]], [[ન્યૂ વેવ મ્યુઝિક|ન્યુ વેવ]], [[ન્યુ રોમેન્ટિક]], [[ઇન્ડી રોક]], [[ટેકનો]], અને [[ઇલેક્ટ્રોનીકા|ઇસેક્ટ્રોનીકા]]માં નોધપાત્ર ફાળો આપ્ય હતો. તેમાં વિખ્યાત કલાકારોમાં [[સેક્સ પિસ્તોલ્સ|સેકસ પિસ્તોલ્સ]], [[ધી ક્લેશ]], [[કલ્ચર કલ્બ|કલ્ચર ક્લબ]], [[દૂરા દૂરાન|દુરાન દુરાન]], [[હ્યુમન લીગ]], [[ધી સ્મિથસ|ધી સ્મિથ્સ]], [[કાટે બુશ]], [[ઓએસિસ (બેન્ડ)|ઓએસિસ]], [[બ્લુર (બેન્ડ)|બ્લુર]], [[રેડીયોહેડ|રેડિયોહેડ]], [[જથ્થાબંધ હૂમલાઓ|માસિવ એટેક]] અને[[ધી પ્રોડીગી|ધી પ્રોડિગી]]નો સમાવેશ થાય છે. તદુપરાંત એવી પણ લોકપ્રિય શૈલીઓ છે જે યુકેમાંથી ઉભરી આવી હતી અને તેને વિશ્વ સમક્ષ મૂકવામાં આવી હતી. તેના ઉદાહહરણોમાં [[2-ટોન]], [[ટ્રિપ હોપ]], [[ઇન્ડી પોપ]], બ્રિટપોપ, [[શૂગેઝીંગ]], [[હાર્ડ હાઉસ]] અને[[ડબ્સસ્ટેપ]]નો સમાવેશ થાય છે. તાજેતરમાં જ, આંતરરાષ્ટ્રીય ખ્યાતિ ધરાવતા સંગીત કલાકારોએ રેડિયોહેડ, [[સ્પાઇસ ગર્લ્સ]], [[કોલ્ડપ્લે]], [[એમી વાઇનહાઉસ|એમિ વાઇનહાઉસ]]અને[[લિયોના લેવીસ]]ને સમાવ્યું છે.
 
 
વિખ્યાત શાસ્ત્રીય સંગીતના યુનાઇટેડ કિંગડમના કંપોઝર કે જેમણે વિવિધ દેશોમાં અગ્રેસર રહ્યા હતા તેમાં [[વિલીયન બીર્ડ|વિલીયમ બીર્ડ]], [[હેનરી પર્સેલ|હેનરી પ્યોરસેલ]], સર [[એડવર્ડ એલ્ગર]], [[ગુત્સવ હોસ્ટ|ગુત્સવ હોલ્સ]], સર [[આર્થર સુલ્લીવાન|આર્થર સુલ્લીવન]] (ઓપેરા પર શ્રેષ્ઠ રીતે શબ્દો ગોઠવનાર સર [[ડબ્લ્યુ.એસ. ગિલબર્ટ|ડબ્લ્યુ.એસ. ગિલ્બર્ટ]]), [[રાલ્ફ વૌઘાન વિલીયમ્સ]], અને [[બેન્જામિન બ્રિટ્ટેન]], આધુનિક બ્રીટીશ [[ઓપેરા]]માં અગ્રણી હતા). સર[[પીટર મેક્સવલેલ ડેવીસ|પીટર નેક્સવેલ ડેવીસ]] અનેક અગ્રણી કંપોધરોમાંના એક હતા અને પ્રવર્તમાન [[માસ્ટર ઓફ ધી ક્વીન્સ મ્યુઝિક|માસ્ટર ઓફ ધ ક્વીન્સ મ્યુઝિક]]છે. યુકે વૈશ્વિક સ્તરે જાણીતું સિમ્ફોનીક ઓરકેસ્ટ્રા અને કોરસ જેમ કે [[બીબીસી સિંફની ઓરકેસ્ટ્રા|બીબીસી ઓરકેસ્ટ્રા]] અને [[લંડન સિંફની કોરસ|લંડન સિંફોની કોરસ]]નું ઘર છે. વિખ્યાત [[હાથ ધરે છે.|કંડકટર્સમાં]]સર [[સિમોન રેટ્ટલ]], [[જોહ્ન બાર્બીરોલ્લી|જોહ્ન બાર્બીરોલી]] અને સર [[માકોમ સાર્જન્ટ|માલકોમ સાર્જન્ટ]]નો સમાવેશ થાય છે.
 
=== ફિલોસોફી ===
ધી યુનાઇટેડ કિંગડ્મ "બ્રિટીશ એમ્પિરિસીઝમ"ની પરંપરા માટે જાણીતું છે, જ્ઞાનની ફિલોસોફીની એક શાખા જે દર્શાવે છે કે અનુભવ દ્વારા ચકાસી શકાય તેજ જાણકારી માન્ય છે. આ પરંપરાના અત્યંત જાણીતા ફિલોસોફરો [[જોહ્ન લોક]], [[જ્યોર્જ બર્કલે|જ્યોર્જ બર્કેલી]] અને[[ડેવીડ હ્યુમ]]છે. વધુમાં બ્રિટન યુટિલીટેરિએનિઝમ, થિયરી ફ ધ મોરલ ફિલોસોફી માટે જાણીતું છે, જેનો પ્રથમ ઉપયગ [[જેરેમી બેન્થાન|જેરેની બેન્થમ]]અને બાદમાં [[જોહ્ન સ્ચુઅર્ટ મિલ|જોહ્ન સ્ટુઅર્ટ મિલ]],દ્વારા તેમની ટૂંકી રચના ''[[યુટીલિટેરિયન (પુસ્તક)|યુટિલીટેરિએનિઝમ]]'' માં કરાયો હતો. યુકેના અન્ય આગળ પડતા ફિલોસોફરો દર્શાવે છે કે તેમાં અગ્રણી રહેનારાઓમાં [[ડન્સ સ્કોટસ]], [[વિલીયમ ઓફ ઓખામ]], [[તોમસ હોબ્સ|થોમસ હોબ્સ]], [[બર્ટરાન્ડ રશેલ]], [[આદમ સ્મિથ]] અન[[આલ્ફ્રેડ આયર]]નો સમાવેશ થાય છે. વિદેશમાં જન્મેલા ફિલોસોફર કે જેઓ યુકમાં સ્થાયી થયા હતા તેમાં [[ઇસૈયાહ બર્લિન]], [[કાર્લ માર્કસ|કાર્લ માર્ક્સ]], [[કાર્લ પોપ્પેર|કાર્લ પોપ્પર]], અને [[લૂડવિગ વિટ્ટજેનસ્ટેઇન|લુડવિગ વિટ્ટજેનસ્ટેઇન]]નો સમાવેશ થાય છે.
 
=== વિજ્ઞાન, એન્જિનિયરીંગ અન શોધ ===
લીટી ૫૧૨:
[[ચિત્ર:Charles Darwin aged 51.jpg|thumb|right|upright|ચાર્લ્સ ડાર્વિન ]]
 
યુનાઇટેડ કિંગડમ અને દેશો કે જે આગોતરી શોધો કરતા હતા તેવા વૈજ્ઞાનિકો અને એન્જિયર્સ (ઇજનેર)ને પેદા કરવામાં અગ્રણી રહ્યા હતા, તેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે;
 
* આધુનિક [[વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિ]] નો વિકાસ [[ઇંગ્લીશ પ્રજા|ઇંગ્લીશ]] ફિલોસોફર [[ફ્રાંસિસ બાકોન|ફ્રાંસિસ બેકોન]]દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો.
* [[ન્યુટનનો હિલચાલના કાયદાઓ|લોઝ ઓફ મોશન]] અને [[ગુરુત્વાકર્ષણ]]નો પ્રકાશ, [[ઇંગ્લીશ પ્રજા|ઇંગ્લીશ]] [[ભૌતિક વિજ્ઞાન વિહ]], [[ગણિતશાસ્ત્રી]], [[જ્યોતીષશાસ્ત્ર|અવકાશયાત્રી]], [[કુદરતી માન્યતા|નેચરલ ફિલોસોફર]], [[આલ્કેમી|કીમીયાગર]] અને[[થિયોલોજી|થિયલોગિયન]], સર [[આઇઝેક ન્યુટન|આઇજેખ ન્યૂટન]]નો સમાવેશ થાય છે.
* [[જેમ્સ ક્લાર્ક મેક્સવેલ]] દ્વારા યુનિફિકેશન ઓફ [[ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટીઝમ|ઇલેક્ર્ટ્રોમેગ્નેટિઝમ]]
* [[હેનરી કેવેનડિશ|હેનરી કેવેન્ડીશ]]દ્વારા [[હાઇડ્રોજન]]ની શોધ
* [[રિચાર્ડ ટ્રેવિથીક|રિચાર્ડ ટ્રેવિથિક]]અને [[એન્ડ્રુ વિવિયન|એન્ડ્રુ વિવીયન]] દ્વારા [[વરાળ એન્જિન]]
* વિશ્વની સૌપ્રથમ કામ કરતી [[ટેલિવીઝન]]સિસ્ટમની શોધ[[સ્કોટ્ટીશ પ્રજા|સ્કટ્ટીશ]] [[ઇજનેર (એન્જિનીયર)|એન્જિનીયર]] અને શોધક [[જોહ્ન લોગી બૈર્ડ|જોહ્ન લોગી બાયર્ડે]]કરી હતી.
* [[ફ્રેંક વ્હીટ્ટલ]]દ્વારા [[જેટ એન્જિન]]ની શોધ
* [[ચાર્લ્સ ડાર્વિન|ચાર્લ્ડ ડાર્વિન]]દ્વારા [[કુદરતી પસંદગી]] મારફતે વિકાસ
* [[એલાન ટુરીંગ|એલન ટર્નીંગ]] દ્વારા [[ટ્યુરીંગ મશિન|ટર્નીંગ મશિન]]ની શોધ, આધુનિક [[કોમ્પ્યુટર]]નો આધાર
* [[ક્રિસ્ટોફર કોકરેલ|ક્રિસ્ટોફર કોકરવેલ]]દ્વરા [[હોવરક્રાફ્ટ]]ની શોધ
* [[બ્રિટીશ એરક્રાફ્ટ કોર્પોરેશન]] દ્વારા વિશ્વના સૌપ્રથમ સુપરસોનિક એરલાઇનર[[કોન્કોરેડ|કોન્કોરોડ]]નો વિકાસ
લીટી ૫૩૦:
* [[એલેક્ઝાન્ડર ગ્રેહામ બેલ|એલેક્ઝાન્ડ ગ્રેહામ બેલ]] દ્વારા પ્રથમ કામ કરતા [[ટેલિફોન]]ની શોધ
 
વિખ્યાત [[બાંધકામ ઇજનેરી કામ|સિવીલ એન્જિનીયરીંગ]] પ્રોજેક્ટોમાં, અગ્રણીમાં [[ઇસામબાર્ડ કિંગડમ બ્રુનેલ|ઇસામબાર્દ કિંગડમ બ્રુનેલે]],વિશ્વની સૌપ્રથમ રાષ્ટ્રીય રેલવે ટ્રાન્સપોર્ટ સિસ્ટમ આપી હતી. યુકેમાં અન્ય એડવાન્સીસ અગ્રણીમાં [[મિરન ક્રોનોમીટર|મરિન ક્રોનોમીટર]], [[જેટ એન્જિન]], આધુનિક [[સાયકલ]], [[લેમ્પ (વીજાણુ ઘટક)|ઇલેક્ટ્રીક લાઇટીંગ]],[[ઇલેક્ટ્રીક મોટર]], [[આગબોટ કે વિમાનનો પંખો|સ્ક્રુ પ્રોપેલર]], [[ઇન્ટરનલ કોમ્બુશન એન્જિન|ઇન્ટરનલ કોમ્બ્યુશન એન્જિન]], લશ્કરી [[રડાર]] , ઇલેક્ર્ટ્રનીક [[કોમ્પ્યુટર]], [[રસીકરણ]] અને [[એન્ટિબાયોટિક]]નો સમાવેશ થાય છે. યુકમાં પેદા કરવામાં આવેલી વૈજ્ઞાનિક જર્નલ્સમાં ''[[નેચર (જર્નલ)|નેચર]]'', ''[[બ્રિટીશ મેડિકલ જર્નલ]]'' અને ''[[ધી લાન્સેટ]]'' નો સમાવેશ થાય છે. 2006માં એવું બહાર આવ્યું હતું કે યુકેએ વિશ્વના કુલ વૈજ્ઞાનિક સંશોધન પેપરોમાંથી 9% પૂરા પાડ્યા છે અને 12% હિસ્સો પદવીઓનો છે, જે યુએસ બાદ વિશ્વમાં સૌથી વધુ બીજો ક્રમ ધરાવે છે.<ref>{{cite web |url=http://www.guardian.co.uk/education/2006/mar/21/highereducation.uk4 |title=Britain second in world research rankings |publisher=The Guardian |date=2006-03-21 |accessdate=2006-05-14}}</ref>
 
=== વિઝ્યુઅલ આર્ટ ===
ધી [[રોયલ એકેડમી]] લંડનમાં આવેલી છે. આર્ટની અન્ય મોટી શાળાઓમાં [[સ્લેડ સ્કુલ ઓફ ફાઇનઆર્ટ|સ્લેડ સ્કુલ ઓફ ફાઇન આર્ટ]]; ધી છ શાળાની [[યુનિવર્સિટી ઓફ ધી આર્ટ લંડન|યુનિવર્સિટી ઓફ ધ આર્ટસ લંડન]], કે જેમાં [[સેન્ટ્રલ સેઇન્ટ માર્ટિન્સ કોલેજ ઓપ આર્ટ એન્ડ ડિઝાઇન|સેન્ટ્રલ સેઇન્ટ માર્ટિન્સ કોલેજ ઓફ આર્ટ એન્ડ ડિઝાઇન]] અને[[ચેલ્સા કોલેજ ઓફ આર્ટ એન્ડ ડિઝાઇન|ચેલ્સા કોલેજ ઓપ આર્ટ એન્ડ ડિઝાઇન]]; [[ગ્લાસગો સ્કુલ ઓફ આર્ટ|ગ્લાસગ સ્કુલ ઓપ આર્ટ]],અને [[ગોલ્ડસ્મિથ્સ યુનિવર્સિટી ઓફ લંડન|ગોલ્ડસ્મિથ્સ, યુનિવર્સિટી ઓફ લંડન]]નો સમાવેશ થાય છે. આ વ્યાપારી સાહસ બ્રિટનનું અનેક અગ્રણી વિઝ્યુઅલ આર્ટ સંસ્થાઓમાંની એક છે.
મોટા બ્રટીશ કલાકારોમાં સર[[જોસુહા રેયનોલ્ડઝ|જોસ્હુઆ રેનોલ્ડઝ]], [[થોમસ ગેઇન્સબોરોઘ]], [[જોહ્ન કોન્સ્ટેબલ|જોહ્ન કોન્સેટબલ]] , [[વિલીયન બ્લેક|વિલીયમ બ્લેક]], [[જે.એમ.ડબ્લ્યુ ટર્નર|જે.એમ.ડબ્લ્યુ.ટર્નર]] , [[વિલીયમ મોરિસ|વિલીયમ મોરસ]], [[એલ.એસ.લૌરી|એલ.એસ. લૌરી]], [[ફ્રાંસિસ બેકોન]], [[લ્યુસિયન ફ્રિયુડ|લ્યુસિયન ફ્રુઇડ]], [[ડેવીડ હોકની]], [[ગિલ્બર્ટ અન જ્યોર્જ|ગિલબર્ટ એન્ડ જ્યોર્જ]], [[રિચાર્ડ હેમિલ્ટન (કલાકાર)|રિચાર્ડ હેમિલ્ટોન]], [[પીટર બ્લેક (કલાકાર)|પીટર બ્લેક]] , [[હાવર્ડ હોડકીન|હોવર્ડ હોડકિન]] , [[એન્ટોની ગોર્મલી]], અને [[અનીશ કપૂર|અનિશ કપૂર]]નો સમાવેશ થાય છે. 1980 અને 1909ના અંતમાં લંડનમાં [[સાચી ગેલેરી|સત્ચી ગિલેરી]] એક કરતા વધુ કલાઓ ધરાવતા જુથને જાહેર જનતાના ધ્યાનમાં લાવ્યા હતા, જે કદાચ [[નાના બ્રિટીશ કલાકારો|યંગ બ્રિટીશ આર્ટિસ્ટ]]તરીકે જાણીતા બન્યા હતા. [[ડેમેન હિર્સ્ટ|ડેમિયન હ્રીસ્ટ]], [[ક્રિસ ઓફિલી|ક્રિસ ઓફિલ]], [[રશેલ વ્હાઇટરીડ]], [[ટ્રેસી એમિન|ટ્રેસી એવિન]], [[માર્ક વોલીંગર]], [[સ્ટીવ મેક્વીન (કલાકાર)|સ્ટીવ મેક્વીન]] , [[સામ ટેયલોર વુડ|સામ ટેયલોર-વુડ]], અને [[જેક અને ડિનોસ ચેમ્પમેન|ચંપન બ્રધર્સ]] આ હળવી રીતે સંકળાયેલી ચળવળના વધુ સારી રીતે જાણીતા સભ્યોમાંના એક હતા.
 
== પ્રતીકો ==
{{main|Symbols of the United Kingdom, the Channel Islands and the Isle of Man}}
[[ચિત્ર:Britannia-Statue.jpg|thumb|upright|પ્લાયમાઉથમાં બ્રિટાનીયાનું પૂતળુ.બ્રિટાનીયા એ યુકેનો રાષ્ટ્રીય અવતાર છે. ]]
[[યુનાઇટેડ કિંગડમન ધ્વજ|યુનીઇટેડ કિંગડમનો રાષ્ટ્રધ્વજ]] [[યુનિયન ધ્વજ|યુનિયન ફ્લેગ]]છે. તેની રચના [[ઇંગ્લેંડનો ધ્વજ|ફ્લેગ ઓફ ઇંગ્લેડ]] , [[સ્કોટલેન્ડનો ધ્વજ|ફ્લેગ ઓફ સ્કોટલેન્ડ]] [[સેઇન્ટ પેટ્રિકનો ધ્વજ|સેઇન્ટ પેટ્રિક્સ ફ્લેગ]]ના સંમિશ્રણથી 1801માં રચના કરવામાં આવી હતી. યુનાઇટેડ કિંગડમની રચના થઇ તે પહેલા વોલ્સ જીતીને લેવામાં આવ્યું હોવાથી અને તે ઇંગ્લેંડ સાથે સંકળાયેલું હોવાથી યુનિયન ફ્લેગમાં વોલ્સ પ્રદર્શિત થતું નથી. જોકે, વોલ્સના પ્રતિનિધિત્વને દર્શાવવા માચે યુનિયન ફ્લેગની પુનઃરચનાની શક્યતા સંપૂર્ણ રીતે નકારી શકાતી નથી.<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/uk/7114248.stm|title=Welsh dragon call for Union flag|publisher=BBC|date=27 November 2007|dateformat=dmy|accessdate=17 October 2008}}</ref>યુનાઇટેડ કિંગડમનું [[રાષ્ટ્રીય ગીત|રાષ્ટ્રગીત]]"[[ગોડ સેવ ધ ક્વીન|ગોડ સેવ ધ કીંગ]]"છે, જેમાં "કીંગ"ને સ્થાને"ક્વીન " ને લેખકની લેખકની ભાવનાઓમાં સમાવવામાં આવી છે જ્યાં શાસક તરીકે એક સ્ત્રી છે. રાષ્ટ્રગીતનું નામ "ગોડ સેવ ધ કિંગ"છે.
 
 
[[બ્રિટાનીયા]] એ યુનાઇટેડ કિંગડમનું [[રાષ્ટ્રીય અવતાર|રાષ્ટ્રીય વ્યક્તિકરણ]]છે, જે [[રોમન બ્રિટન]] નું મૂળ દર્શાવે છે.<ref>{{cite web |url=http://www.24carat.co.uk/britanniaframe.html |title=Britannia on British Coins |publisher=Chard |dateformat=dmy|accessdate=25 June 2006}}</ref> બ્રિટાનીયાને ભૂખરા અથવા સોનેરી વાળ ધરાવતી યુવાન સ્ત્રી તરીકે સિંમ્બોલાઇઝ્ડ કરાયુ્ં છે, જેણે [[કોરીથિયન હેલ્મેટ|કોરિન્થીયન શૈલીની હેલ્મેટ]]અને સફેદ ઝભ્ભો પહેર્યા છે. તેણી યુનિયન ફ્લેગ ધરાવતા [[પોઝડોન|પોઝેઇડોન]]નું ત્રિશૂળ અને [[કવચ|ઢાલ]]છે.કેટલીક વખત સિંહની પીઠ પર સવાર થયેલી તેણીને દર્શાવવામાં આવે છે. બ્રિટીશ સામ્રાજ્યની ઊંચાઇ ધરાવતા હોવાથી, બ્રિટાનીયા ઘણીવખત દરિયાઇ પ્રભુત્વ સાથે સંકળાયેલ હોય છે,જેમ દેશભક્તિના ગીત ''[[નિયમ, બ્રિટાનીયા!|રુલ, બ્રિટાનીયા !]]'' માં દર્શાવેલું હોય છે. [[સિંહ]]એ બ્રિટાનીયાની પાછળ [[બ્રિટીશ પચાસ પેન્સનો સિક્કો|બ્રિટીશ પચાસ પેન્સના સિક્કા]]પર અંકિત છે અને તેને [[બ્રિટીશ દશ પેન્સનો સિક્કો|બ્રિટીશ દસ પેન્સના સિક્કા]]ની પાછળના ભાગમાં પણ દર્શાવવામાં આવ્યું છે. તેનો [[બ્રિટીશ લશ્કર]]ના અવિધિવત ફ્લેગ પરના પ્રતીક તરીકે પણ ઉપયોગ થાય છે. [[બુલડોગ]]નો ઉપયોગ કેટલીકવાર યુનાઇટેડ કિંગડમના પ્રતીક રૂપે પણ થાય છે અને તે [[વિન્સ્ટન ચર્ચીલ|વિન્સ્ટોન ચર્ચીલ]]ની નાઝી જર્મનીની અવજ્ઞા સાથે સંકળાયેલું છે. <ref>{{cite book|last=Baker|first=Steve|title=Picturing the Beast|publisher=University of Illinois Press|year=2001|pages=p.52|isbn=0252070305}}</ref>
 
 
લીટી ૬૬૦:
[[da:Storbritannien]]
[[de:Vereinigtes Königreich]]
[[diq:BritanyaBritanyaya Gırde]]
[[dsb:Wjelika Britaniska]]
[[dv:ޔުނައިޓެޑް ކިންގްޑަމް]]
લીટી ૭૬૮:
[[pa:ਯੂਨਾਈਟਡ ਕਿੰਗਡਮ]]
[[pag:Ari na Unido]]
[[pam:UnitedPisanmetung Kingdoma Ka-arian]]
[[pap:Reino Uni]]
[[pcd:Roéyôme-Uni]]