યુનાઇટેડ કિંગડમ: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત

Content deleted Content added
નાનું fixing web references
નાનું fixing web references
લીટી ૨૪૧:
 
== ડેમોગ્રાફી (વસતીમાં જન્મ, મૃત્યુ, રોગ વગેરેનો વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસ) ==
દર દશ વર્ષે યુકેના સમગ્ર ભાગમાં [[યુનાઇટેડ કિંગડમમાં વસતી|વસતી ગણતરી]]હાથ ધરવામા આવે છે. <ref>{{cite web|url=http://www.statistics.gov.uk/geography/census_geog.asp|title=Census Geography|publisher=www.statistics.gov.uk|dateformat=dmy|accessdate=10 October 2008|archiveurl=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20020607155455/http://www.statistics.gov.uk/geography/census_geog.asp|archivedate=7 June 2002}}</ref>[[રાષ્ટ્રીય આંકડાશાસ્ત્રની ઓફિસ|ઓફિસ ફોર નેશનલ સ્ટેટિસ્ટિક્સ]] ઇંગ્જલેડ અને વોલ્સમાં માહિતી એકત્ર કરવા માટે જવાબદાર છે. [[સ્કોટલેન્ડની જનરલ રજિસ્ટર ઓફિસ|જનરલ રજિસ્ટર ઓફિસ ફોર સ્કટલેન્ડ]] અને [[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ આંકડાશાસ્ત્ર અને સંશોધન એજન્સી|નોર્ધન આયર્લેન્ડ સ્ટેટિસ્ટિક્સ એન્ડ રિસર્ચ એજન્સી]] બન્ને પોતપોતાના દેશોમાં વતી ગણતરી માટે જવાબદાર છે. <ref>{{cite web|url=http://www.ons.gov.uk/about/surveys/census/index.html|title=Census|publisher=www.ons.gov.uk|dateformat=dmy|accessdate=11 October 2008}}</ref>
 
=== વસતી ===
તાજેતરની [[યુનાઇટેડ કિંગડમ વસતી 2001|2001માં વસતી]]અનુસાર, યુનાઇટેડ કિંગડમની કુલ વસતી 58,789,194, હતી જે [[યુરોપિય મંડળ|યુરોપીય સંઘ]]માં ત્રીજા ક્રમની સૌથી મોટી છે,અને [[કોમનવેલ્થ ઓફ નેશન્સ|કોમનવેલ્થ]]માં પાંચમા ક્રમની સૌથી મોટી અને વિશ્વમાં સૌથી મોટી વસતીમાં 21માં ક્રમે આવે છે. 2007ના મધ્યમાં એવું મનાતું હતું કે વસતી વધીને 60,975,000થઇ છે.<ref name="Population2007">{{cite news|url=http://www.statistics.gov.uk/CCI/nugget.asp?ID=6|title=Population estimates: UK population grows to 60,975,000|date=21 August 2008|publisher=Office for National Statistics|accessdaymonth=23 August|accessyear=2008|archiveurl=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20021202165044/http://www.statistics.gov.uk/CCI/nugget.asp?ID=6|archivedate=2 December 2002}}</ref> પ્રવર્તમાન વસતી વધારો કુલ[[કાયમી વસવાટ|ઇમીગ્રેશન]]ને કારણે છે, પરંતુ વધતો જતો [[ફલદ્રુપતા દરને આધારે દેશો અને પ્રદેશોની યાદી|જન્મ દર]]અને વધી રહેલી આવરદાએ પણ તેમાં ફાળો આપ્યો છે. <ref>{{cite web |url=http://www.guardian.co.uk/business/2006/aug/25/immigrationasylumandrefugees.asylum |title=Rising birth rate, longevity and migrants push population to more than 60&nbsp;million |publisher=The Guardian |date=25 August 2006|dateformat = dmy|accessdate=25 August 2006}}</ref>૨૦૦૭ મધ્યની વસતી એવું પણ દર્શાવે છે કે સૌપ્રથમ વાર યુકે ૧૬ વર્ષથી નીચેની વયના બાળકોને બદલે વધુ નિવૃત્ત લોકોનું ઘર બની ગયું છે. <ref>{{cite news|url=http://www.guardian.co.uk/world/2008/aug/22/population.socialtrends|title=Ageing Britain: Pensioners outnumber under-16s for first time|last=Travis|first=Alan|date=22 August 2008|work=The Guardian|accessdaymonth=23 August|accessyear=2008}}</ref>
 
 
ઇંગ્લેંડની વસતી 2007ના મધ્યમાં 51.1 મિલીયન હોવાનું મનાતું હતું. <ref name="natpop">{{cite news|url=http://www.statistics.gov.uk/pdfdir/popest0808.pdf|title=Population estimates: UK population approaches 61 million in 2007|date=21 August 2007|publisher=Office for National Statistics|format=PDF|accessdaymonth=28 August|accessyear= 2008|archiveurl=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20080821110543/http://www.statistics.gov.uk/pdfdir/popest0808.pdf|archivedate=21 August 2008}}</ref> વિશ્વમાં આ દેશ સૌથી વસતી ગીચતા ધરાવતો દેશ છે જેમાં 2003ના મધ્યમાં દર ચોરસ કિલોમીટરે ૩૮૩ લોકો રહેતા હતા,<ref name="2003density">{{cite news|url=http://www.statistics.gov.uk/cci/nugget.asp?id=760|title=Population: UK population grows to 59.6 million|date=28 January 2005|publisher=Office for National Statistics|accessdaymonth = 20 August|accessyear=2008}}</ref>જેમાં ખાસ કરીને લંડન અને દક્ષિણ પૂર્વમાં ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે. 2007ના મધ્યના અંદાજ અનુસાર સ્કોટલેન્ડની વસતી ૫.૧ મિલીયન હોવાનું મનાતું હતું, વોલ્સની ૩ મિલીયન અને ઉત્તરીય આયર્લેન્ડની ૧.૮ મિલીયન હોવાનું મનાતુ હતું. <ref name="natpop"/>જે ઇંગ્લેંગડની તુલનામાં ઓછી વસતી ગીચતા ધરાવે છે. ઇંગ્લેડની તુલનામાં {{convert|383|PD/km2|PD/sqmi}}, અગાઉના વર્ષના સમાન ગાળાના આંકડાઓ{{convert|142|PD/km2|PD/sqmi|abbr=on}} વોલ્સ {{convert|125|PD/km2|PD/sqmi|abbr=on}}અને ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ માટે અને {{convert|65|PD/km2|PD/sqmi|abbr=on}} સ્કોટલેન્ડ માટે 2003ના મધ્યમાં અત્યંત નાના હતા. <ref name="2003density"/>
 
 
લીટી ૨૮૧:
 
=== એથનિક જૂથો ===
યુકેની આજના દિવસની વસતી [[બ્રિટીશ ટાપુઓનો ઉત્પત્તિ ઇતિહાસ|વિવિઝ એથનિક સ્ટોક્સથી ઉતરતી]], જેમાં મુખ્યત્વે [[પિક્ટીશ|પ્રિ-સેલ્ટીક]], [[સેલ્ટસ|સેલ્ટીક]], [[રોમન નાગરિક|રોમન]], [[એન્ગ્લો સેક્સન|એંગ્લો-સેક્સોન]] અને [[નોર્મન્સ|નોર્મન]]નો સમાવેશ થાય છે. 1945થી [[આફ્રિકા]], [[કેરિબિયન|કેરિબીયન]] અને [[દક્ષિણ એશિયા]]માંથી થયેલા નોંધપાત્ર ઇમીગ્રેશનને [[બ્રિટીશ સામ્રાજ્ય]]દ્વારા રચવામાં આવેલા કાનૂનનુ રક્ષણ છે. Migration from new EU member states in [[મધ્ય યુરોપ|મધ્ય]]અને [[પૂર્વીય યુરોપ|પૂર્વ યુરોપ]]માં 2004થી નવા ઇયુ સભ્ય રાજ્યોમાથી થયેલું માઇગ્રેશન આ વસતી જૂથોની વૃદ્ધિમાં પરિણમ્યુ છે, પરંતુ ૨૦૦૮ અનુસાર આ વલણ વિપરીત બન્યુ છે અને આમાંના મોટા ભાગના માઇગ્રન્ટ ઘરે પરત ફરી રહ્યા છે, જેના કારણે આ જૂથોનું કદ અજાણ રહ્યું છે. <ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/7374683.stm 'પોલેન્ડ પાછા વળવા માટે મે યુકે શા માટે છોડી દીધું'], બીબીસી સમાચાર</ref> [[યુનાઇટેડ કિંગડમ વસતી 2001|2001]]અનુસાર, વસતીના 92.1% તેમની જાતને ગોરા તરીકે ઓલખી કાઢી હતી, જેના લીધે યુકેની વસતીના 7.9%<ref>{{cite web |url=http://www.statistics.gov.uk/CCI/nugget.asp?ID=764&Pos=4&ColRank=1&Rank=176 |title=Ethnicity: 7.9% from a non-White ethnic group |publisher=Office for National Statistics |date=2004-06-24 |accessdate = 2007-04-02|archiveurl=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20090909132851/http://www.statistics.gov.uk/CCI/nugget.asp?ID=764&Pos=4&ColRank=1&Rank=176|archivedate=2009-09-09}}</ref>લોકોએ મિશ્ર જાતિ અથવા તો [[લઘુમતિ જૂથ|એથનિક લઘુમતી]] તરીકે ઓળખાવી હતી.
{| class="wikitable sortable" border="1" style="text-align:right;font-size:100%"
|-
લીટી ૩૨૪:
[[ચિત્ર:Anglospeak(800px).png|thumb|એવા દેશો કે જ્યાં ઇંગ્લીશ ભાષા વાસ્તવિક અથવા કાયદેસરની સત્તાવાર ભાષાનો દરજ્જો ધરાવે છે. ]]
 
યુકે''[[વાસ્તવિક|કાયદેસરની]]'' કોઇ સત્તાવાર ભાષા ધરાવતું નથી પરંતુ મોટે ભાગે [[બોલાતી ભાષા]][[ઇંગ્લીશ ભાષા|ઇંગ્લીશ]]છે, [[પશ્ચિમ જર્મેટિક ભાષાઓ|પશ્ચિમની જર્મનીક ભાષા]] [[જૂની અંગ્રેજી ભાષા|જૂના ઇંગ્લીંશ]]કરતા ઉતરતી છે, જે [[જૂની નોર્વેની ભાષા|જૂની નર્સ]], [[નર્મન ભાષા|નોર્મન]] [[ફ્રેંચ ભાષા|ફ્રેંચ]] અને [[લેટિન]]પાસેથી મોટા પ્રમાણમાં ઋણ લીધું હતું. મોટે ભાગે બ્રિટીશ સામ્રાજ્યને કારણે, ઇંગ્લીશ ભાષા આશા વિશ્વમાં પથરાયેલી છે, અને [[આંતરરાષ્ટ્રીય ઇંગ્લીશ|કારોબારની આંતરરાષ્ટ્રીય ભાષા]] બની ગઇ છે તેમજ મોટા પ્રમાણમાં શીખાયેલી [[વિદેશી અથવા દ્વિતીય ભાષા તરીકે ઇંગ્લીંશ|દ્વિતીય ભાષા]] છે. <ref>{{cite web |url=http://www.cepr.org/pubs/new-dps/dplist.asp?dpno=2055 |title=English-Language Dominance, Literature and Welfare |author=Jacques Melitz |publisher=Centre for Economic Policy Research |year=1999 |accessdate=2006-05-26}}</ref> [[સ્કોટસ ભાષા|સ્કોટ્સ]],પ્રારંભના ઉત્તરીય [[મધ્ય ઇંગ્લીશ]]કરતા ઉતરતી ભાષા છે,જેને યુરોપીયન સ્તરે માન્યતા આપવામાં આવી છે <ref>{{cite web|url=http://www.eurolang.net/index.php?option=com_content&task=view&id=2449&Itemid=52&lang=en |title=Eurolang - Language Data - Scots |publisher=Eurolang.net |date= |accessdate=2008-11-02}}</ref> અને તે ફક્ત ઇંગ્લીશનો ઉચ્ચાર નથી.તદુપરાંત ચાર [[સેલ્ટીક (કેલ્ટ લોકોની) ભાષાઓ|સેલ્ટિક ભાષા]]ઓ યુકેમાં વપરાશમાં છે: [[વેલ્શ ભાષા|વેલ્શ]], [[આઇરિશ ગાલિક (ભાષા)|આઇરીશ ગાલિક]] (સામાન્ય રીતે ફક્ત [[આઇરીશ ભાષા|આઇરીશ]]તરીકે ઓળખાય છે), [[સ્કોટ્ટીશ ગાલિક]]અને [[કોર્નિશ ભાષા|કોર્નિશ]]. 2001માં વોલ્સની વસતીના પાંચ(21%)મા ભાગની વસતી કહેવાય છે કે તે વેલ્શ બોલી શકતી હતી,<ref>[http://www.statistics.gov.uk/CCI/nugget.asp?ID=447&amp;Pos=6&amp;ColRank=1&amp;Rank=192 રાષ્ટ્રીય આંકડાકીય માહિતી ઓનલાઇન] www.statistics.gov.ઉક પર ઉપલબ્ધ</ref>જે 1991ની વસતીના પ્રમાણમાં વધારો દર્શાવે છે (18%).<ref>{{cite web|format=PDF|url=http://www.statistics.gov.uk/downloads/theme_compendia/fow/WelshLanguage.pdf|title=Differences in estimates of Welsh Language Skills|accessdate=2008-12-30|archiveurl=http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20040722055520/http://www.statistics.gov.uk/downloads/theme_compendia/fow/WelshLanguage.pdf|archivedate=2004-07-22}}</ref> વધુમાં, એવું મનાય છે કે આશરે ૨૦૦,૦૦૦ વેલ્શ બોલનારાઓ ઇંગ્લેંડમાં રહે છે. <ref>[http://www.bbc.co.uk/voices/multilingual/welsh.shtml વેલ્શ ટુડે પ્રો. પીટર વીન થોમસ દ્વારા] bbc.co.uk</ref> ઉત્તરીય આયાર્લેન્ડમાં 2001ની વસતી દર્શાવે છે કે 167,487 (10.4%) લોકોને કેટલુંક આઇરીશની જાણકારી હતી (જુઓ [[ઉત્તરીય આયર્લેન્ડમાં આઇરીશ ભાષા]]), જે કેથોલિક/નેશનાલિસ્ટ વસતીમાં જ જોવા મળે છે. સ્કોટલેન્ડમાં 92,000 થી વધુ લોકો (વસતીના 2% કરતા ઓછા)પાસે કેટલીક ગાલિક ભાષા ક્ષમતા હતી, જેમાં [[એલિયન સિયર|એઇલીન સિયર]]રહેતા ૭૨ ટકા લોકોનો પણ સમાવેશ થાય છે.<ref>[http://www.gro-scotland.gov.uk/press/news2005/scotlands-census-2001-gaelic-report.html સ્કોટલેન્ડની વસતી 2001 - ગેલિકનો અહેવાલ] gro-scotland.gov.uk, 15 ઓક્ટોબર 2008ના રોજ મૂલ્યાંકન</ref> વેલ્શ અને સ્કોટ્ટીશ ગાલિક ભાષા વિશ્વમાં નાના જૂથો દ્વારા બોલવામાં આવે છે તેમજ કેટલાક [[કેનેડીયન ગાલિક|ગાલિક]] હજુ પણ [[નોવા સ્કોટીયા]] , [[કેનેડા]],અને [[પેટાગોનીયા]]માં વેલ્સ, [[આર્જેન્ટિના]]માં બોલવામાં આવે છે.
 
 
લીટી ૩૪૦:
 
 
તેમજ [[એથેઇઝમ|નાસ્તિક]] અને [[એગ્નોસ્ટીસિઝમ|અજ્ઞેયવાદી]]ઓની વસતી મોટી છે અને તેમાં વધારો થઇ રહ્યો છે. 2001ની વસતી ગણતરીમાં 9.1&nbsp;મિલીયન (યુકેની વસતીના ૧૫ ટકા)એ દાવો કર્યો હતો કે તેઓ[[નાસ્તિકવાદ|કોઇ ધર્મ]]ધરાવતા નથી, તેમજ વધુ ૪.3મિલીયન (યુકેની વસતીના ૭ ટકા)તેમની ક્યા ધર્મમાં રૂચિ છે તે દર્શાવતા નથી. <ref>[http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20031221054139/http://www.statistics.gov.uk/STATBASE/ssdataset.asp?vlnk=6590 ધર્મ: 2001 વસતી] રાષ્ટ્રીય આંકડાશાસ્ત્રની વેબસાઇટ.</ref>જે લોકો પોતાની જાતને કોઇ ચોક્કસ ધર્મના હોવાનું ઓળખાવે છે અને જે લોકો ખુલ્લેઆમ કહે છે કે તેઓ ભગવાનમાં મનાે છે તેમના વચ્ચે અસમાનતા છેઃ 2005માં હાથ ધરાયેલો [[યૂરોબેરોમીટર]]પોલ દર્શાવે છે કે 38 ટકા પ્રતિવાદીઓ માને છે કે ભગવાન છે, 40 ટકા લોકો માને છે કે એવું કોઇ અલૌકિક તત્વ છે અથવા જીવનસ્ત્રોત છે અને ૨૦ ટકા લોકોએ જણાવ્યું હતું કે કોઇક અલૌકિક તત્વ, ભગવાન અથવા જીવન સ્ત્રોત છે. <ref name="Eurobarometer">{{PDFlink|[http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_225_report_en.pdf Eurobarometer poll conducted in 2005]|1.64&nbsp;MB}}. પાન 9. યુરોપીયન કમિશન. ૭ ડિસેમ્બર 2006ના રોજ પ્રાપ્ત કરવામાં આવેલું</ref>
 
==== ખ્રિસ્તી (ક્રિસ્ટીનીટી) ====
લીટી ૩૫૬:
[[ચિત્ર:ELM and LMC Angled View 1.jpg|thumb|પૂર્વ લંડનની મસ્જીદ, દેશનું સૌથી મોટું પ્રાર્થના કરવાનું ઇસ્લામિક સ્થળ.]]
 
2001ની વસતી ગણતરીમાં 1,536,015 જેટલા[[ઇંગ્લેંડમાં મુસ્લિમો|ઇંગ્લેંડમાં]] અને વોલ્સમાં મુસ્લિમો હતા,<ref>[http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20040722150028/http://www.statistics.gov.uk/STATBASE/ssdataset.asp?vlnk=8288 કેએસ૦૭ ધર્મ: શહેરી વિસ્તારો માટેના અગત્યના આંકડાઓ, શહેરી વિસ્તારમાં વસતીના કદ દ્વારા પરિણામો] statistics.gov.uk, statistics.gov.uk, 29 ડિસેમ્બર 2008મૂલ્યાંકન</ref>જે કુલ વસતીનો 3% હિસ્સો ધરાવે છે. [[સ્કોટલેન્ડમાં ઇસ્લામ|સ્કોટલેન્ડમાં]] રહેલા 42,557 મુસ્લિમો કુલ વસતીના 0.84% હિસ્સો ધરાવે છે. <ref>[http://www.scotland.gov.uk/stats/bulletins/00398-02.asp ૨૦૦૧ વસતીમાં ધર્મનું પૃથ્થકરણ: સંક્ષિપ્ત અહેવાલ] scotland.gov.uk, 6 ડિસેમ્બર 2008મૂલ્યાંકન</ref> તેમજ વધુમાં ઉત્તરીય આયર્લેન્ડમાં 1,943 મુસ્લિમો હતા. <ref>[http://www.nisranew.nisra.gov.uk/Census/Census2001Output/KeyStatistics/keystats.html ઉત્તરીય આયર્લેન્ડ વસતી ૨૦૦૧ અગત્યના આંકડાઓ]</ref> મુસ્લિમોના સૌથી મોટા જૂથ[[બ્રિટીશ પાકિસ્તાની|પાકિસ્તાની]], [[બ્રિટીશ બાંગ્લાદેશી|બાંગ્લાદશી]]અને [[બ્રિટીશ ભારતીય|ભારતીય]]મૂળના છે. [[રાષ્ટ્ર્યી આંકડાશાસ્ત્રની ઓફિસ|ઓફિસ ફોર નેશનલ સ્ટેટિસ્ટિક્સ]] ના અનુસાર 2008માં [[યુકેમાં મુસ્લિમો|યુકેમાં]] મુસ્લિમોની સંખ્યા 2,422,૦૦૦ હતી. <ref>[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/article5621482.ece મુસ્લીમ સમાજ 'અન્ય સમાજની તુલનામાં ૧૦ ગણી ઝડપથી વધતો સમાજ'], ધી ટાઇમ્સ, જાન્યુઆરી 30, 2009</ref> 1 મિલીયનથી વધુ લોકો[[ભારતીય ધર્મો|ભારતીય ધર્મ]]અનુસરે છે:જેમાં 560,000 હિન્દુઓ, 340,000 શીખો તેમજ આશરે 150,000 [[બુદ્ધ સંપ્રદાય|બુધ્ધ]]ધર્મ પાળનારાઓ છે.<ref>{{cite web |url=http://www.statistics.gov.uk/census2001/profiles/uk.asp |title=Census 2001 - Profiles |accessdate=2007-01-27 |publisher=Office for National Statistics}}</ref> એક [[બિન રકારી સંસ્થા|બિન સરકારી સંસ્થા]]ના અંદાજ અનુસાર 800,000 જેટલા યુકેમાં હિન્દુઓ છે.<ref>{{cite web |url=http://hinduism.iskcon.com/tradition/1212.htm |title=Hinduism in Britain today |publisher=International Society for Krishna Consciousness |accessdate=2007-04-22}}</ref> [[લિસેસ્ટર]] વિશ્વમાં ભારત બહારના થોડા [[જૈન સંપ્રદાય|જૈન]] મંદિરો ધરાવે છે.<ref>[http://www.jaincentre.com/ ધી જૈન સેન્ટર, લિસેસ્ટર. ][http://www.jaincentre.com/ યુકે] jaincentre.com, 29 ઓક્ટોબર 2008મૂલ્યાંકન</ref>2001ની વસતી ગણતરી અનુસાર આશરે 270,000 જેટલા યહૂદીઓ[[યુનાઇટેડ કિંગડમમાં યહૂદીઓનો ઇતિહાસ|બ્રિટન]]માં છે.<ref>{{cite web |url=http://www.statistics.gov.uk/census2001/profiles/uk.asp |title=Census 2001 - Profiles |accessdate=2007-12-02 |publisher=Office for National Statistics}}</ref>
 
== અર્થતંત્ર ==