વિકિપીડિયા

આર્મેનિયા: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત

Browse history interactively
← પહેલાનો ફેરફારનવા ફેરફાર →
Content deleted Content added
Visualવિકિલખાણ
No edit summary
No edit summary
લીટી ૧:
 
{{ભાષાંતર}}
{{માહિતીચોકઠું દેશ
|native_name = આર્મીનિયાઆર્મેનિયા ગણરાજ્ય
|conventional_long_name = Հայաստանի Հանրապետություն<br /> ''Hayastani Hanrapetutyun''
|common_name = આર્મીનિયાઆર્મેનિયા
|image_flag = Flag of Armenia.svg
|image_coat = Coat_of_Arms_of_Armenia.svg
|national_motto = [[આર્મીનિયનઆર્મેનિયન ભાષા|આર્મીનિયનઆર્મેનિયન]]: Մեկ Ազգ , Մեկ Մշակույթ<br />(અનુવાદ) ''Mek Azg, Mek Mshakouyt''<br />(અનુવાદ) "એક દેશ, એક સંસ્કૃતિ"
|image_map = LocationArmenia.png
|national_anthem = ''મેર હૈયર્નિકછેયર્નિક''<br />("હમારા પિતૃદેશ")
|official_languages = [[આર્મીનિયનઆર્મેનિયન ભાષા|આર્મીનિયનઆર્મેનિયન]]<ref>[http://www.president.am/library/constitution/eng/?chapter=1&pn=1 આર્મેનિયા અઘરાજ્ય કા સંવિધાન, પ્રલેખ-૧૨].</ref>
|capital = [[યેરેવાન]]
|latd=40|latm=16|latNS=N|longd=44|longm=34|longEW=E
|government_type = [[ગણરાજ્ય|રાષ્ટ્રપતિ અધીન ગણરાજ્ય]]<ref>[http://www.president.am/library/constitution/eng/?chapter=3&pn=1 આર્મેનિયા અઘરાજ્ય કા સંવિધાન, પ્રલેખ-૫૫].</ref>
|leader_title1 = [[રાષ્ટ્રપતિ]]
|leader_title2 = [[પ્રધાનમંત્રીવડાપ્રધાન]]
|leader_name1 = [[:en:Serzh Sargsyan|સર્જ સર્ગશ્યાન]]
|leader_name2 = [[:en:Tigran Sargsyan|ટિગરાન સર્ગશ્યાન]]
લીટી ૨૦:
|area = ૨૯,૮૦૦
|areami² = ૧૧,૫૦૬ <!--Do not remove -->
|area_rank = ૧૩૯વાં૧૩૯મો <small>1</small>
|area_magnitude = 1 E11
|percent_water = ૪.૯૧
|population_estimate = ૩,૨૩૧,૯૦૦<ref>{{cite web|url = http://www.armstat.am/en/?nid=81&id=766 |title = નેશનલ સ્ટૈટિસ્ટિકલ સર્વિસ, આર્મેનિયા ગણરાજ્ય|accessmonthday=૧૬ અક્તૂબરઓક્ટોબર |accessyear= ૨૦૦૮}}</ref>
|population_estimate_year = ૨૦૦૮
|population_estimate_rank = ૧૩૩વાં૧૩૩મો
|population_census = ૩,૨૮૮,૦૦૦
|population_census_year = ૧૯૮૯ <ref>{{cite web|url = http://docs.armstat.am/census/engcontent.php | title = જનગણના ૨૦૦૧, આર્મેનિયા ગણરાજ્ય}}</ref>
|population_density = ૧૦૧
|population_densitymi² = ૨૫૯<!--Do not remove -->
|population_density_rank = ૭૪વાં૭૪મો
|GDP_PPP_year = ૨૦૦૫
|GDP_PPP = $13,650,000,000 <ref name=imf2>{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2009/01/weodata/weorept.aspx?sy=2006&ey=2009&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=911&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a=&pr.x=31&pr.y=17 |title=આર્મેનિયા|publisher=ઇંટરનેશનલ મૉનિટરી ફંડ|accessmonthday=૨૨ અપ્રૈલએપ્રિલ|accessyear= ૨૦૦૯}}</ref>
|GDP_PPP_rank = ૧૧૮વાં૧૧૮મો
|GDP_PPP_per_capita = $૪,૬૦૦ <ref name=imf2/>
|GDP_PPP_per_capita_rank = ૧૧૯વાં૧૧૯મો
|HDI_year = ૨૦૦૩
|HDI = ૦.૭૫૯
|HDI_rank = 83વાં૮૩મો
|HDI_category = <font color="#FFCC00">મધ્યમ</font>
|sovereignty_type = [[સ્વતંત્રતા]]
|sovereignty_note = [[સોવિયત સંઘ]] સેથી
|established_event1 = ઘોષણા
|established_event2 = સ્થાપના
|established_date1 = [[૨૩ અગસ્તઓગસ્ટ]] [[૧૯૯૦]]
|established_date2 = [[૨૧ સિતંબરસપ્ટેમ્બર]] [[૧૯૯૧]]
|currency = [[દ્રામ (મુદ્રા)|દ્રામ]]
|currency_code = AMD
લીટી ૫૪:
|cctld = [[:en:.am|.am]]
|calling_code = +૩૭૪
|footnotes = <sup>૧</sup> [[નાગોર્નો-કારાબાખ]] ક્ષેત્ર મેંમાં શામિલ નહીં૤નથી.
}}
'''આર્મીનિયાઆર્મેનિયા''' (આર્મેનિયા) [[યૂરોપ]] કેના [[કાકેશસ|કાકેશસ ક્ષેત્ર]] મેંમાં સ્થિત એક દેશ હૈ૤છે. ઇસકીઆની રાજધાની [[યેરેવન]] હૈ૤છે. [[૧૯૯૦]] કે પૂર્વપૂર્વે યહઆ [[સોવિયત સંઘ]] કાનું એક અંગ થાહતું જોજે એક રાજ્યરાજ્યના કેરૂપમાં રૂપ મેં થા૤હતો. સોવિયત સંઘ મેંસંઘમાં એક જનક્રાન્તિ એવંતથા રાજ્યોંરાજ્યો કેની આજાદીઆઝાદી કેના સંઘર્ષ કે બાદ આર્મીનિયા કોઆર્મેનિયાને [[૨૩ અગસ્ત]] [[૧૯૯૦]] કોના સ્વતંત્રતા પ્રદાન કરકરી દી ગઈદેવાઈ, પરન્તુપરતું ઇસકેઆની સ્થાપના કીસ્થાપનાની ઘોષણા [[૨૧ સિતંબરસપ્ટેમ્બર]], [[૧૯૯૧]] કોમાં હુઈથયેલ એવંતથા ઇસેઆને અંતર્રાષ્ટ્રીયઅંતરરાષ્ટ્રીય માન્યતા [[૨૫ દિસંબરડિસેંબર]] કોના મિલી૤મળી. ઇસકીઆની સીમાએઁસીમાઓ [[તુર્કી]], [[જૉર્જિયા]], [[અજરબૈજાનઅઝેરબીન]] ઔરઅને [[ઈરાન]] સેથી લગીલાગેલ હુઈ હૈં૤છે. યહાઁઅહીં ૯૭.૯ પ્રતિશતટકા સેથી અધિકવધુ આર્મીનિયાઈઆર્મેનિયાઈ જાતીય સમુદાય કેના અલાવાસિવાય ૧.૩% યજ઼િદી, ૦.૫% રૂસીરશિયન ઔરઅને અન્ય અલ્પસંખ્યક નિવાસ કરતેકરે હૈં૤છે. આર્મેનિયા પ્રાચીન ઐતિહાસિક સાંસ્કૃતિક ધરોહર વાલાવાળો દેશ હૈ૤છે. આર્મેનિયા કેના રાજા નેએ ચૌથીચોથી શતાબ્દીશતાબ્દીમાં મેં હીજ ઈસાઈ ધર્મ ગ્રહણ કરકરી લિયાલીધો થા૤હતો. ઇસઆ પ્રકારપ્રકારે આર્મેનિયા રાજ્ય [[ઈસાઈ ધર્મ]] ગ્રહણ કરનેકરવા વાલાવાળો પ્રથમ રાજ્ય હૈ૤છે.<ref>{{cite book|first=રેને|last=ગ્રાઉસૈટ|title=Histoire de l'Arménie|publisher=પાયોટ|year=૧૯૪૭|edition=૧૯૮૪|pages=૧૨૨}}. Estimated dates vary from 284 to 314. Garsoïan (''op.cit.'' p.82), following the research of Ananian, favours the latter.</ref>દેશ મેંદેશમાં આર્મેનિયાઈ એપોસ્ટલિક ચર્ચ સબસેસૌથી બડ઼ામોટો ધર્મ હૈ૤છે.<ref>''"The conversion of Armenia to Christianity was probably the most crucial step in its history. It turned Armenia sharply away from its Iranian past and stamped it for centuries with an intrinsic character as clear to the native population as to those outside its borders, who identified Armenia almost at once as the first state to adopt Christianity"''. ({{cite book |last=ગાર્સોઇયન|first=નીના|title=પ્રાચીન સેથી આધુનિક સમય મેંસમયમાં આર્મેનિયાઈ લોગલોકો|editor=સંપા. આર.જી.હોવ્વાનીશિયન|publisher=પાલગ્રેવ મૈકમિલન|year=૧૯૯૭|pages=ભાગ-૧, પૃ.૮૧}}).</ref> ઇસકેઆ અલાવાસિવાય યહાઁઅહીં ઈસાઈયોં, મુસલમાનોં ઔરઅને અન્ય સંપ્રદાયોં કાનો છોટાનાનકડો સમુદાય હૈ૤છે. કુછ ઈસાઈયોંઅમુક કીઈસાઈઓની માન્યતા હૈ કિછે કે






નોહ આર્ક ઔરઅને ઉસકાતેનો પરિવાર યહીંઅહીં આકરઆવી બસવસી ગયાગયો થા૤હતો. આર્મીનિયાઆર્મેનિયા (હયાસ્તાન) કાનો અર્મેનિયાઈ ભાષા મેંમાં અર્થ હૈકછે કીકે જમીન હૈ૤છે. હૈકછેક નોહ કેના પર-પરપોતે કાપરપૌત્રનું નામ થા૤હતું.
 
આર્મેનિય઼ા કાઆર્મેનિય઼ાનું કુલ ક્ષેત્રફલક્ષેત્રફળ ૨૯,૮૦૦ કિ.મી² (૧૧,૫૦૬ વર્ગ મીલમાઈલ) હૈછે જિસકાજેમાં ૪.૭૧% જલીય ક્ષેત્ર હૈ૤છે. અનુમાનતઃ (જુલાઈ ૨૦૦૮) યહાઁ કીઅહીંની જનસંખ્યા ૩,૨૩૧,૯૦૦ હૈછે એવંતથા પ્રતિ વર્ગ કિમી ઘનત્વ ૧૦૧ વ્યક્તિ હૈ૤છે. યહાં કી જનસંખ્યાઅહીંની કાજનસંખ્યાનો ૧૦.૬% ભાગ અંતર્રાષ્ટ્રીય ગરીબી રેખા ([[અમરીકી ડાલર]] ૧.૨૫ પ્રતિદિન) સેની નીચે નિવાસ કરતાકરે હૈ૤છે.<ref>[http://hdr.undp.org/en/media/HDI_2008_EN_Tables.pdf ''માનવ વિકાસ સૂચકાંક''], સારણી:૩ માનવ આય એવં ગરીબી, પૃ.૩૪ અભિગમન તિથિ: ૧ જૂન, ૨૦૦૯</ref> આર્મેનિયા ૪૦ સે૪૦થી અધિક અંતર્રાષ્ટ્રીય સંગઠનોં કાનો સદસ્ય હૈ૤છે. ઇસમેંઆમાં [[સંયુક્ત રાષ્ટ્ર]], યૂરોપ પરિષદ, એશિયાઈ વિકાસ બૈંકબેંક, [[સ્વતંત્ર દેશોં કાનો રાષ્ટ્રકુલરાષ્ટ્રકુળ]], [[વિશ્વ વ્યાપાર સંગઠન]] એવંતથા ગુટ નિરપેક્ષ સંગઠન આદિ પ્રમુખ હૈં૤છે.
 
ઇતિહાસ કેના પન્નોંપાના પર આર્મીનિયાઆર્મેનિયા કાનો આકાર કઈઘણી બાર બદલાબદલાયો હૈ૤છે. આજઆજનું કાઆર્મેનિયા આર્મીનિયાપોતાના અપનેપ્રાચીન પુરાને આકારઆકારનું કાખૂબ બહુતજ હી છોટાનાનું સ્વરૂપ હૈ૤છે. ૮૦ ઈ.પૂ. મેંમાં આર્મેનિયા રાજશાહી કેરાજશાહીની અંતર્ગત વર્તમાન [[તુર્કી]] કાનો કુછઅમુક ભૂ-ભાગ, [[સીરિયા]], [[લેબનાન]], [[ઈરાન]], [[ઇરાક]], [[અજ઼રબૈજાન]] ઔરઅને વર્તમાન આર્મીનિયા કેઆર્મેનિયાનો ભૂ-ભાગ સમ્મિલિત થે૤હતાં. [[૧૯૨૦]] સેથી લેકરલઈ [[૧૯૯૧]] તકસુધી આર્મીનિયાઆર્મેનિયા એક સામ્યવાદી દેશ થા૤હતો. યહઆ [[સોવિયત સંઘ]] કાનો એક સદસ્ય થા૤હતો. આજઆજે આર્મીનિયાઆર્મેનિયા કીની [[તુર્કી]] ઔરઅને [[અજ઼રબૈજાનઅઝેરબીજાન]] સેને લગતીલગેલ સીમા સંઘર્ષસંઘર્ષને કીલીધે વજહબંધ સેરહે બંદ રહતી હૈં૤છે. [[નાગોર્નો-કારાબાખ]] પર આધિપત્ય કોને લેકરલઈ [[૧૯૯૨]] મેંમાં આર્મેનિયા ઔરઅને [[અજ઼રબૈજાનઅકઝેરબીન]] કે બીચવચ્ચે લડ઼ાઈ હુઈથઈ થીહતી જોજે [[૧૯૯૪]] તકસુધી ચલીચાલી થી૤હતી. આજઆજે ઇસઆ જમીન પર આર્મીનિયા કાઆર્મેનિયાનો અધિકાર હૈછે લેકિનપણ અજરબૈજાનઅઝરબીજાન અભીહજી ભીપણ જમીન પર અપનાપોતાનો અધિકાર બતાતાબતાવે હૈ૤છે.
 
==પ્રશાસનિક ખંડ ==
{{Main|આર્મેનિયા કે પ્રાંત }}
{{આર્મેનિયા ચિહ્નિત માનચિત્ર|float=right}}
આર્મેનિયા દસ [[આર્મેનિયા કેના પ્રાંત|પ્રાંતોં]] (''મર્જ઼'') માં વહેંચાયેલું છે. પ્રત્યેક પ્રાંતના મુખ્ય કાર્યપાલક (''માર્જ઼પેટ'') આર્મેનિયા સરકાર દ્વારા નિયુક્ત કરવામાં આવે છે. આ શહેરોમાંથી [[યેરવાન]] શહેરને રાજધાની શહેર(''કઘાક઼'') ({{lang|hy|Երևան}}) હોવાને કારણે વિશિષ્ટ દરજ્જો મળેલો છે. <!--
 
જેવી રીતે [[ભારત]] દેશમાં [[દિલ્હી]] શહેરને રાષ્ટ્રીય રાજધાની ક્ષેત્ર તરીકેનો વિશેષ દરજ્જો મળેલ છે.
"https://gu.wikipedia.org/wiki/આર્મેનિયા" થી મેળવેલ