હમ્પી: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત

|Image = [[Image:Hampi Main.JPGjpg|Hampi|thumb|center|250px|हम्पी]]

|ID = ૨૪૧241

|Region = [[એશિયા એવંઅને ઑસ્ટ્રેલેશિયા મેંઑસ્ટ્રેલેશિયાનાં વિશ્વ ધરોહર સ્થલોં કી સૂચી સ્થળો|એશિયા-પ્રશાંત]]

'''હમ્પી''' મધ્યકાલીન હિંદૂહિંદુ રાજ્ય [[વિજયનગર સામ્રાજ્ય]] કીની રાજધાની થા૤હતું. [[તુંગભદ્રા નદી]] કેના તટ પર સ્થિત યહઆ નગર અબહવે હમ્પી (''પમ્પા''માંથી સે નિકલા હુઆનીકળેલું) નામનામે સેજાણીતું જાનાછે જાતાઅને હૈફક્ત ઔરખંડેરો અબસ્વરૂપે કેવલતેના ખંડહરોંઅવશેષ કેબચ્યા રૂપછે. મેંઆ હીખંડેરોને અવશેષજોઈને હૈ૤એ ઇન્હેંવાતનો દેખનેઅહેસાસ સેથાય પ્રતીતછે હોતાકે હૈએક કિસમયે કિસીઅહીં સમયકેવી મેંસમૃદ્ધ યહાઁ એક સમૃદ્ધશાલી સભ્યતાસંસ્કૃતિ નિવાસ કરતી હોગી૤હશે. [[ભારત]] કેનાં [[કર્નાટકકર્ણાટક]] રાજ્યરાજ્યમાં મેંઆવેલું સ્થિત યહઆ નગર [[યૂનેસ્કોયુનેસ્કો]] દ્વારા વિશ્વ કે વિરાસત સ્થલોં કી સંખ્યાધરોહળ મેંસ્થળોમાં શામિલશામેલ કિયાકરવામાં ગયાઆવ્યું હૈ૤છે.<ref>{{cite web |url= http://whc.unesco.org/en/list/241|

|title=ગ્રુપ ઑફ઼ઓફ મૉન્યૂમેંટ્સમોન્યુમેન્ટ્સ હમ્પી|accessmonthday=[[૧જાન્યુઆરી જનવરી૧]]|accessyear=[[૨૦૦૮]]|format=|publisher=યૂનેસ્કો|language=}}</ref> હરદર સાલવર્ષે યહાઁઅહીં હજ઼ારોંહજારો કીપર્યટકો સંખ્યાઅને મેંતિર્થ સૈલાનીયાત્રીઓ ઔરઆવે તીર્થ યાત્રી આતે હૈં૤છે. હમ્પી કાગોળ વિશાલખડકોની ફૈલાવવચ્ચે ગોલવિશાળ ચટ્ટાનોંજગ્યામાં કેપથરાયેલું ટીલોં મેં વિસ્તૃત હૈ૤છે. ઘાટિયોં ઔર ટીલોંતેકરીઓનિ કેવચ્ચે બીચપથરાયેલાં પાઁચપાંચસોથી સૌપણ સે ભી અધિકવધુ સ્મારક ચિહ્નચિહ્નો હૈં૤અહીં છે, ઇનમેંજેમાં મંદિર, મહલમહેલ, તહખ઼ાનેભોંયરા, જલ-ખંડહર, પુરાનેજુના બાજ઼ારબજાર, શાહી મંડપ, ગઢ઼ગઢ, ચબૂતરેચબૂતરા, રાજકોષ....રાજભંડાર, આદિવિગેરે અસંખ્યઅનેક ઇમારતેંઇમારતો હૈં૤છે.

હમ્પીહમ્પીમાં મેં વિઠાલાવિટ્ઠલ મંદિર પરિસર નિ:સંદેહ સબસેસૌથી શાનદારસુંદર સ્મારકોંઅને મેંભવ્ય સેસ્મારકોં પૈકીનું એક હૈ૤છે. ઇસકેતેના મુખ્ય હૉલખંડમાં મેં લગેઆવેલા ૫૬ સ્તંભોંસ્તંભોંને કોથપથપાવતાં થપથપાનેતેમાંથી પરસંગીતની ઉનમેંલહેરો સેનિકળે સંગીત લહરિયાઁ નિકલતી હૈં૤ હૉલ કેછે. પૂર્વીખંડનાં હિસ્સેપૂર્વ મેંભાગમાં પ્રસિદ્ધસુપ્રસિદ્ધ શિલા-રથ હૈછે જોજે વાસ્તવખરેખર મેંપત્થરનાં પત્થરપૈડાઓ કેપર પહિયોંચાલતો સેહતો. ચલતાહમ્પીમાં થા૤આવાં હમ્પી મેં ઐસેતો અનેક આશ્ચર્યઆશ્ચર્યો હૈં૤ જૈસે યહાઁછે. કેજેમકે રાજાઓંઅહીં કોરાજાઓને અનાજ, સોનેસોના ઔરઅને રુપયોંરૂપિયેથી સેતોલાવામાં તૌલાઆવતાં જાતાહતાં થાઅને ઔરઆ ઉસેદ્રવ્ય ગરીબગરીબોમાં લોગોંવહેંચવામાં મેંઆવતું. બાઁટરાણીઓ દિયામાટે જાતાબનાવવામાં થા૤ રાનિયોં કે લિએ બનેઆવેલાં સ્નાનાગાર મેહરાબદારકમાનકાર ગલિયારોંપ્રવેશ, ઝરોખેદારઝરૂખાઓ છજ્જોંઅને ઔરકમલાકાર કમલફુવારાઓથી કેસજાવેલાં આકારહતાં. કેઆ ફવ્વારોંઉપરાંત સેજોવા સુસજ્જિતલાયક હોતે થે૤ ઇસકે અલાવાઇમારતોમાં કમલ મહલમહેલ ઔરઅને જનાનખાનાજનાનખાનાનો ભીપણ ઐસેસમાવેશ આશ્ચયોંથાય મેંછે. શામિલઅહીં હૈં૤હાથીખાનાનાં એકપ્રવેશદ્વાર સુંદરઅને દો-મંજિલાગુંબજો સ્થાનબનેલા જિસકેછે રાસ્તેતથા જ્યામિતીયનગરનાં ઢઁગમુખ્ય સે બને હૈં ઔર ધૂપ ઔર હવા લેને કે લિએ કિસી ફૂલ કી પત્તિયોં કી તરહ બને હૈં૤ યહાઁ હાથી-ખાને કે પ્રવેશ-દ્વાર ઔર ગુંબદ મેહરાબદાર બને હુએ હૈં ઔર શહર કે શાહી પ્રવેશ-દ્વારપ્રવેશદ્વાર પર હજારા રામ મંદિર બનાબનાવેલું હૈ૤છે.<ref>{{cite web |url= http://www.trainenquiry.com/hindi/StaticContent/Tourist_Info/hampi.html|title= હમ્પી યાત્રા માર્ગદર્શિકા|accessmonthday=[[૧જાન્યુઆરી જનવરી]]૧|accessyear=[[૨૦૦૮]]|format= એચટીએમએલ|publisher=ભારતીય રેલ|language=}}</ref>

==ચિત્ર વીથિઝાંખી==

Image:Karnataka Hampi IMG 0844.jpg|દૂર સેદૂરથી એક સંપૂર્ણ દૃશ્ય

Image:Karnataka Hampi IMG 0727.jpg|નગર કાનગરનું દૃશ્ય

Image:Vitthala temple DK.jpg|સંગીતમય સ્તમ્ભોંવાલાસ્તમ્ભોંવાળું વિટ્ઠલ મંદિર

Image:Hampi-Old-And-New.jpg|હમ્પી કાહમ્પીનું દૃશ્ય

* [http://www.indiamonuments.org/Hampi.htm હમ્પીહમ્પીની કે ચિત્રતસવીરો]

* [http://www.archaeos.org/html/vsite.htm વિજયનગર માનચિત્રનક્શો પરિયોજના (અઁગ્રેજ઼ી મેંઅંગ્રેજીમાં)]

* [http://www.art-and-archaeology.com/india/hampi/vijplan.html વિજયનગર-કલાકળા ઔરઅને સ્થાપત્ય]

[[શ્રેણી: કર્નાટક કે શહરકર્ણાટક]]

[[શ્રેણી:વિશ્વ ભારતધરોહર કે શહરસ્થળ]]