દેવનાગરી: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત
Content deleted Content added
KartikMistry (ચર્ચા | યોગદાન) નાનું સાફ-સફાઇ. કામ બાકી. ટેગ: ૨૦૧૭ સ્ત્રોત ફેરફાર |
KartikMistry (ચર્ચા | યોગદાન) ઇન્ફોબોક્સ. ઉદ્ભવ ચિત્ર. |
||
લીટી ૧:
{{Infobox writing system
|name = દેવનાગરી
|altname = {{lang|und-Deva|देवनागरी}}
|sample = Chandas typeface specimen.svg
|caption = દેવનાગરી લિપિનું ઉદાહરણ
|type = અબુગિડા
|languages = [[હિંદી ભાષા|હિંદી]], [[મરાઠી ભાષા|મરાઠી]], [[નેપાળી ભાષા|નેપાળી]], [[ભોજપુરી ભાષા|ભોજપુરી]], [[મૈથિલી ભાષા|મૈથિલી]], [[રાજસ્થાની ભાષા|રાજસ્થાની]], [[છત્તીસગઢી ભાષા|છત્તીસગઢી]], [[સંથાલી ભાષા|સંથાલી]], [[કાશ્મીરી ભાષા|કાશ્મીરી]], [[કોંકણી ભાષા|કોંકણી]], [[સિંધી ભાષા|સિંધી]], [[ડોગરી ભાષા|ડોગરી]], [[બોડો ભાષા|બોડો]], નેવાર ભાષા, [[અવધી ભાષા|અવધી]], [[મગહી ભાષા|મગહી]], [[હરીયાણવી ભાષા|હરીયાણવી]], ભીલી ભાષા, મુંદરી ભાષા, [[સંસ્કૃત ભાષા|સંસ્કૃત]], પાલી ભાષા અને અન્ય ઘણી ભાષાઓ
|time=પ્રારંભિક ચિહ્નો: ૧લી સદી,<ref name=gazett>{{Google books|0bkMAAAAIAAJ|Gazetteer of the Bombay Presidency}}</ref>આધુનિક સ્વરૂપ: ૧૦મી સદી<ref name="taylor2003">{{Citation | title=History of the Alphabet: Aryan Alphabets, Part 2 | author=Isaac Taylor | year=1883 | isbn=978-0-7661-5847-4 |publisher= Kegan Paul, Trench & Co | url=https://archive.org/stream/alphabet00unkngoog#page/n348/mode/2up/|page=333 | quote=''... In the Kutila this develops into a short horizontal bar, which, in the Devanagari, becomes a continuous horizontal line ... three cardinal inscriptions of this epoch, namely, the Kutila or Bareli inscription of 992, the Chalukya or Kistna inscription of 945, and a Kawi inscription of 919 ... the Kutila inscription is of great importance in Indian epigraphy, not only from its precise date, but from its offering a definite early form of the standard Indian alphabet, the Devanagari ...''}}</ref><ref>{{Cite book| publisher = Oxford University Press| isbn = 978-0-19-509984-3| last = Salomon| first = Richard| title = Indian epigraphy: a guide to the study of inscriptions in Sanskrit, Prakrit, and the other Indo-Aryan languages| location = Oxford| series = South Asia research| date = 1998|pp=39–41}}</ref>
|region = ભારત અને નેપાળ
|fam1 = પ્રોટો-સિનાઇટિક<sup>[a]</sup>
|footnotes = [a] બ્રાહ્મિક લિપિઓના સેમિટિક ઉદ્ભવ અંગે મતમતાંતર છે.
|fam2 = બ્રાહ્મી લિપિ
|fam3 = ગુપ્ત લિપિ
|fam4 = નાગરી લિપિ
|sisters = ગુરુમુખી લિપિ, નંદીનાગરી
|children = [[ગુજરાતી લિપિ|ગુજરાતી]]<br />મોદી લિપિ
|unicode = [https://www.unicode.org/charts/PDF/U0900.pdf U+0900–U+097F] દેવનાગરી, <br />[https://www.unicode.org/charts/PDF/UA8E0.pdf U+A8E0–U+A8FF] દેવનાગરી વિસ્તૃત, <br />[https://www.unicode.org/charts/PDF/U1CD0.pdf U+1CD0–U+1CFF] વેદિક વિસ્તરણ
|iso15924 = Deva
}}
'''દેવનાગરી''' એક પ્રાચીન લિપિ છે. [[સંસ્કૃત ભાષા|સંસ્કૃત]] અને [[હિંદી ભાષા|હિંદી]] જેવી ઘણી ભારતીય ભાષા દેવનાગરી લિપિમાં લખાતી આવી છે. દેવનાગરી લિપિ મૂળ તો સંસ્કૃત માટે જ બની છે, એટલે એમાં દરેક ચિન્હ માટે એક અને માત્ર એક જ ધ્વનિ છે. દેવનાગરીમાં ૧૨ સ્વર અને ૩૪ વ્યંજન છે. બીજી ઘણી બધી ભાષાઓની જેમ દેવનાગરી લિપિ ને પણ ડાબેથી જમણે લખવામાં આવે છે. પ્રત્યેક શબ્દ ઉપર એક રેખા દોરવા માં આવે જે જેને શિરોરેખા કહેવાય છે.
== ઉદ્ભવ ==
[[File:Brahmi-Gupta-Devanagari_evolution.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Brahmi-Gupta-Devanagari_evolution.jpg|center|thumb|બ્રાહ્મી-ગુપ્ત-દેવનાગરી ઉદ્ભવ.]]
દેવનાગરી શબ્દનો ઉદ્ભવ શક્યત: નાગર નામના લોકો આ ભાષાથી લખતા હોય એટલે દેવ + નાગરી એમ દેવનાગરી તરીકે ઓળખવામાં આવી હોય. નાગર જ્ઞાતિના બ્રાહ્મણો ગુજરાતમાં આવેલા છે, તેમના નામ સાથે પણ આ લિપિ જોડાયેલી હોઈ શકે.
Line ૮ ⟶ ૨૮:
== ફોન્ટ ==
[[બાલ ગંગાધર તિલક|બાલ ગંગાધર તિલકે]] પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ માટે સૌ પ્રથમ "કેસરી ફોન્ટ" તૈયાર કર્યા હતા.
== સંદર્ભ ==
{{Reflist}}
{{સબસ્ટબ}}
| |||