શેખ દીન મોહમ્મદ: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત

'''શેખ દીન મોહમ્મદ''' એ એંગ્લો-ઇન્ડિયન પ્રવાસી, સર્જન અને ઉદ્યોગસાહસિક હતા જે પશ્ચિમી વિશ્વના સૌથી જાણીતા પ્રારંભિક બિન-યુરોપિયન સ્થળાંતરકર્તાઓમાંથી એક હતા.<ref>'દીન મોહમ્મદની મુસાફરી', પૃષ્ઠ 148-149, 155-156, 160.</ref> તેમણે ભારતીય રાંધણકળા અને શેમ્પૂ (મસાજ)ના સ્નાનની યુરોપમાં,સ્નાનપ્રથાની રોગનિવારક મસાજ તરીકેનીતરીકે રજૂઆતયુરોપમાં કરીપ્રારંભ કર્યો હતો. શબ્દ "શેમ્પૂ" શબ્દ 1860 ના દાયકા સુધી વાળ ધોવાનું તેનાધોવાના આધુનિકપ્રચલિત અર્થમાં લેતુંજોવામાં નથીઆવતું નહોતું.<ref>જુઓ પી. 197 માં "દીન મોહમ્મદની મુસાફરી" અને "શેમ્પૂ", વી., પ્રવેશ, પૃષ્ઠ. 167, [[ઓક્સફોર્ડ ઇંગલિશ શબ્દકોશ]], બીજી આવૃત્તિ, વોલ્યુમ. 15, {{ISBN | 0-19-861227-3}}.</ref> તેઓ અંગ્રેજીમાં ગ્રંથ પ્રકાશિત કરનાર પ્રથમ ભારતીય પણ હતા.<ref>{{Cite web | url = https: //books.google.com/books/about/The_First_Indian_Author_in_English.html? id = YxgXAQAAIAAJ | title = અંગ્રેજીમાં પ્રથમ ભારતીય લેખક: દીન મોહમ્મદ (1759-1851) ભારતમાં, આયર્લેન્ડ અને ઇંગ્લેંડમાં | પ્રથમ = માઇકલ એચ. | છેલ્લું = ફિશર | તારીખ = 15 ફેબ્રુઆરી 2000 | પ્રકાશક = ઓક્સફોર્ડ યુનિવર્સિટી પ્રેસ | ઍક્સેસડેટ = 15 જાન્યુઆરી 2019 | મારફતે = ગૂગલ બુક્સ}}</ref>

[[પટના]] શહેરમાં 1759 માં જન્મેલા, બંગાળ પ્રેસિડેન્સી ના ભાગ પછી, શેખ દીન મોહમ્મદ [[બક્સર]] માંથી આવ્યા હતા. તેમના પિતા, જે પરંપરાગત નાઈ (જાતિ) ના હતા. -ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપનીમાં નોકરી કરતા હતા. તેમણે મોટાભાગનાઘણી જાતના કીમિયાઓ શીખી વિવિધ [[આલ્કલી]], સાબુ અને શેમ્પૂ બનાવવા માટે ઉપયોગમાં લેવાતી તકનીકો સમજીજાણી લીધી હતી.દીન તેણેમોહમ્મદે પાછળથી મુગલ સમ્રાટ શાહ આલમ II અનેતથા [[અલ્હાબાદ]] અને [[દિલ્હી]] નાજેવા શહેરોની સમૃદ્ધિનું વિગતવાર વર્ણન કર્યું હતું અને મુઘલ સામ્રાજ્યનીસામ્રાજ્યના ગૌરવની ઝાંખી ગૌરવનીકરાવતી બાબતોની નોંધ પણ કરી હતી.

શેખ દીન મોહમ્મદ પટનામાં ઉછર્યા, અનેહતા. તેઓ યુવાન હતા ત્યારે તેમના પિતાનું અવસાન થયું. 10 વર્ષની વયે તેમણેતેમને કેપ્ટન ગોડફ્રે ઈવાન બેકર, કે જેઓ એંગ્લો-આઇરિશ પ્રોટેસ્ટંટ અધિકારીનીઅધિકારી હતા-એમની દેખરેખ હેઠળ લેવામાંરાખવામાં આવ્યા. મોહમ્મદે એક પ્રશિક્ષિત સર્જન તરીકે બ્રિટીશ ઇસ્ટ ઇન્ડિયા કંપની ની સેનામાં સેવા આપી હતી. 1782 સુધી મોહમ્મદ કેપ્ટન બેકરના યુનિટ/એકમ સાથે રહ્યા હતા. જ્યારે કેપ્ટનકેપ્ટને રાજીનામું આપ્યું એજ વર્ષે, મોહમ્મદે પણ 'તેમના શ્રેષ્ઠ મિત્ર' કૅપ્ટન સાથે ઇંગ્લેન્ડ જવાનું પસંદ કરીને સૈન્યમાંથી રાજીનામું આપ્યું હતું.<ref name = tracingasianroots />

1794 માં, દીન મોહમ્મદે તેમની મુસાફરીનું વર્ણન કરતુ પુસ્તક, "ધ ટ્રાવેલ્સ ઑફ દીન મોહમ્મદ " લખ્યું. આ પુસ્તક ચંગેઝખાન, તૈમુર અને ખાસ કરીને પ્રથમ મુગલ સમ્રાટ [[બાબર]] ની પ્રશંસાથી શરૂ થાય છે. તે પછી [[ભારત]] માં કેટલાક મહત્વપૂર્ણ શહેરોનું વર્ણન કરે છે અને સ્થાનિક ભારતીય રાજ્યો સાથે લશ્કરી સંઘર્ષોની શ્રેણીનુંઘટનાઓનું વર્ણનઆમાં કરેવર્ણન છે.

સંપાદક માઈકલ ફિશરે સૂચવ્યું હતું કે 18 મી સદીના ઉત્તરાર્ધમાં લખેલા અન્ય મુસાફરીના આત્મકથાઓમાંથી પુસ્તકમાં કેટલાક પાઠો નીફકરાઓની નકલ કરવામાં આવી હતી.

1810 માં, લંડનઇંગ્લેન્ડ ગયા પછી, ૧૮૧૦માં શેખ દીન મોહમ્મદે ઇંગ્લેંડમાંમધ્ય લંડનમાં આવેલ પોર્ટમેન સ્ક્વેર પાસે જ્યોર્જ સ્ટ્રીટમાં પ્રથમ ભારતીય રેસ્ટોરન્ટ ખોલી હતી.:, પોર્ટમેનજેનું સ્ક્વેર નજીક જ્યોર્જ સ્ટ્રીટમાંનામ હિન્દુસ્તાન કોફી હાઉસ, મધ્યરાખ્યું લંડનહતું.<ref name=BBC>{{cite news|title=Curry house founder is honoured|date=29 September 2005|publisher=BBC News|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/england/london/4290124.stm|accessdate=9 October 2008}}</ref> આ રેસ્ટોરન્ટમાં એમણે અવનવી ઓફરો કરી હતી જેમ કે હૂક્કા, ચિલમ તમાકુ અને ભારતીય વાનગીઓ. પરંતુ એમનું આ સાહસ નાણાકીય મુશ્કેલીઓના કારણે સમાપ્તઅધવચ્ચેથી સંકેલી લેવામાં થયુંઆવ્યું હતું.<ref>{{cite web|url=https://webarchive.nationalarchives.gov.uk/+/http://www.movinghere.org.uk/galleries/roots/asian/tracingasianroots/dean_mahomed2.htm|title=Records Held at the National Archives|first=Abi|last=Husainy|website=webarchive.nationalarchives.gov.uk|accessdate=15 January 2019}}</ref>

પોતાની રેસ્ટોરન્ટ ખોલતા પહેલા, દીન મોહમ્મદ નાબોબ અને બેસિલ કોક્રેન માટે લંડનમાં કામ કરતા હતા, જેમણે પોર્ટમેન સ્ક્વેર માં તેમના ઘરમાં જાહેર ઉપયોગ માટે વરાળ સ્નાન સ્થાપિત કર્યું હતું અને તેના તબીબી લાભોને પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું. મોહમ્મદ ત્યાં 'ચમ્પી' અથવા 'શેમ્પૂ' (અથવા ભારતીય મસાજ) ની પ્રથાચીલો રજૂ કરવાપાડવા માટે જવાબદાર હોવાનું મનાય છે. 1814 માં, દીન મોહમ્મદ અને તેમની પત્ની બ્રાઇટન પાછા ફર્યા અને ઇંગ્લેન્ડમાં આજના ક્વિન્સ હોટેલ દ્વારા કબજે કરાએલ સ્થળ ઉપર પ્રથમ વ્યાપારી "શેમ્પુઇંગ" બાષ્પીભવન સ્નાનાગર ખોલ્યું, હવે ક્વિન્સ હોટેલ દ્વારા કબજે કરેલી સાઇટ પરહતું. તેમણે સ્થાનિક કાગળમાં "ભારતીય મેડિકેટેડ વૅપર બાથ (તુર્કીશ સ્નાનનો પ્રકાર)" તરીકે વર્ણવેલ, જે ઘણા રોગોની સારવાર કરે છે અને જ્યારે દરેકઘણા બધા ચિકિત્સા વસ્તુનિદાન નિષ્ફળ થાય છે ત્યારે આ મસાજ શરીરને સંપૂર્ણ રાહત આપે છે,. ખાસ કરીને સંધિવા અને પેરિટિકલ, ગૌટ, સખત સંધિવા, લંગડાતા પગ,અને સાંધાના દુખાવામાં "આ મસાજ ઘણો ઉપયોગી સાબિત થયો છે. <ref name=Teltscher>{{cite journal|doi=10.1080/13698010020019226|title=The Shampooing Surgeon and the Persian Prince: Two Indians in Early Nineteenth-century Britain|first=Kate|last=Teltscher|journal=Interventions: International Journal of Postcolonial Studies, 1469-929X|volume=2|issue=3|year=2000|pages=409–23}}</ref>

આ વ્યવસાયમાં એમને એટલી સફળતા મળી હતી કે તેઓ "ડો. બ્રાઇટન" તરીકે ઓળખાવા લાગ્યા હતા. હોસ્પિટલોએહોસ્પિટલના દર્દીઓનેદર્દીઓ તેનાતેમને સંદર્ભમાંઆ ઓળખાવ્યામસાજ હતાબાબતે અનેસારી તેમનેરીતે રાજાઓળખતા હતા.દીન મોહમ્મદને રાજા જ્યોર્જ ચોથોચતુર્થ અને વિલિયમ IVચતુર્થ માટેના શેમ્પૂિંગશેમ્પૂ સર્જન તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા.<ref name = Teltscher /><ref name=Ansari2>{{citation|title=The Infidel Within: The History of Muslims in Britain, 1800 to the Present|first=Humayun|last=Ansari|year=2004|publisher=C. Hurst & Co. Publishers|isbn=978-1-85065-685-2|pages=57–8}}</ref>