ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત

{{ભાષાંતર}}

{{Infobox Indian political party

|logo = [[File:Flag_of_the_Indian_National_Congress.svg|200px]]

|colorcode = {{ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ/મેટા/રંગ}}

|secretary =

|ppchairman = [[સોનિયા ગાંધી]]

|foundation = 28 ડિસેમ્બર 1885 (132 વર્ષ પહેલાં)

|dissolution =

|rajyasabha_leader = ગુલામ નબી આઝાદ (વિરોધ પક્ષના નેતા)

|headquarters = ૨૪, અકબર રોડ,<br />નવી દિલ્હી, ૧૧૦૦૧૧

|labour = ઇન્ડિયન નેશનલ ટ્રેડ યુનિયન કોંગ્રેસ

|membership = સી. 20-40 મિલિયન

|position = [[Center-left]]<ref>[http://texasliberal.wordpress.com/2009/05/16/strong-victory-for-center-left-congress-party-in-india-worlds-two-largest-democracies-now-firmly-reject-conservatives/ Strong Victory For Center-Left Congress Party In India—World’s Two Largest Democracies Now Firmly Reject Conservatives], Texas Liberal,</ref>

|eci = રાષ્ટ્રીય પક્ષ

|country = ભારત

}}

 

કોંગ્રેસ એક બિનસાંપ્રદાયિક પક્ષ છે, જેનો સામાજિક ઉદારમતવાદી મંચ સામાન્ય રીતે ભારતીય રાજકારણના કેન્દ્રથી ડાબેરી ગણવામાં આવે છે. કોંગ્રેસની સામાજિક નીતિ સર્વોદયના ગાંધીવાદી સિદ્ધાંત પર આધારિત છે - સમાજના તમામ વિભાગોને ઉઠાવી લેવા - જેમાં આર્થિક રીતે ગરીબ અને સામાજિક હાંસિયાવાળા લોકોના જીવનમાં સુધારો થાય છે. પક્ષ મુખ્યત્વે સામાજિક ઉદારવાદને સમર્થન આપે છે. વ્યક્તિગત સ્વાતંત્ર્ય અને સામાજિક ન્યાયને સંતુલિત કરવા, અને બિનસાંપ્રદાયિકતા-ધાર્મિક નિયમો અને ઉપદેશોથી મુક્ત થવાના અધિકાર પર ભાર મૂકતા.

2004 થી 2014 સુધીમાં, કોંગ્રેસી નેતૃત્વવાળી '''યુનાઈટેડ પ્રોગ્રેસિવ એલાયન્સ''', કેટલાક પ્રાદેશિક પક્ષોની ગઠબંધન, ભારત સરકારની રચના કરી, અને વડા પ્રધાન મનમોહન સિંઘ અધ્યક્ષ હતા. આ સમયગાળા દરમિયાન પક્ષના નેતા સોનિયા ગાંધીએ પક્ષના પ્રમુખ તરીકે સૌથી લાંબો સમયની સેવા આપી છે. મે 2018 ની જેમ, પક્ષ સાત વિધાનસભાની સત્તા ધરાવે છે: [[રાજસ્થાન]], [[મધ્ય પ્રદેશ|મધ્ય પ્રદેશ,]] [[છત્તીસગઢ]] [[પંજાબ]], [[મિઝોરમ]], [[કર્ણાટક]](જેડી (એસ) સાથે જોડાણમાં) અને પૌડુચેરીનું કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશ.

 

ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસનો ઈતિહાસ બે અલગ યુગમાં વિભાજીત થાય છે :

* આઝાદી પહેલાનો યુગ, જયારે કોંગ્રેસ પાર્ટી સંપૂર્ણ ભારતમાં આઝાદીની ચળવળમાં સૌથી મોખરે તેમજ લોકોની જાગૃતિ માટેનું એક સાધન હતી ;

આઝાદી પહેલાના યુગમાં, કોંગ્રેસ વૈચારિક રીતે બે ભાગમાં વહેચાયેલી હતી, નમ્ર મતવાદી અને આંદોલનકારી નમ્ર મતવાદીઓ ભણેલા ગણેલા અને કોઈ પણ પ્રકારની લડાઈ લડ્યા વગર ભારતની આઝાદી માટે દેશને દોરવા તથા લોકોનો વિશ્વાસ જીતવા માંગતા હતા; જયારે બીજી બાજુ આંદોલનકરીઓ વધુ અગ્રેસર ક્રાંતિકારી પગલા ભરવાની તરફેણમાં હતા અને INC ને પેરામીલીટરી ગ્રુપ બનાવવાની ઈચ્છા ધરાવતા હતા. {{Citation needed|date=January 2012}}

 

[[File:1st INC1885.jpg|right|300px|thumb|First session of ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ, Bombay, 28–31 December 1885.]]

The Congress was founded by Indian and British members of the [[Theosophical Society]] movement, most notably [[Allan Octavian Hume|A.O. Hume]].<ref name=bevir>[http://www.escholarship.org/uc/item/73b4862g?display=all Theosophy and the Origins of the ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ], Bevir, Mark, University of California, Berkeley, Publication Date: 01-01-2003 s. 14–18. Original Citation: Mark Bevir, “Theosophy and the Origins of the ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ”, International Journal of Hindu Studies 7 (2003), 99–115. E.g., "Theosophical Society provided the framework for action within which some of its Indian and British members worked to form the ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ.10", "1884 annual convention of the Theosophical Society. At this convention, Rao argued that the Society should start formally to discuss the political situation in India as well as more strictly religious matters. Although Rao did not get his way, he did arrange a meeting of sympathetic theosophists to be held at his home. Those who attended this meeting with Rao included Aiyar, Ananda Charlu, and M. Viraraghavachariar. They formed the Madras Mahajana Sabha," "meeting to coincide with the next annual convention of the Theosophical Society. This meeting would promote their idea of an all-India body." "Hume was probably the single most important individual for the formation of the ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ." "Mahatmas seemed to be directing Hume to maintain the correct balance between east and west (Ripon Papers). Certainly Hume thought the Mahatmas were superhuman beings with a special interest in the welfare of India. He believed their occult powers meant they possessed an unquestionable knowledge of Indian affairs", "Hume worked alongside some of the people he had met at the annual conventions of the Theosophical Society—Malabari, Rao, and Sen—in order to arrange the founding conference of Congress.", "The founders of the ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ relied on the contacts and commitments generated within the Society;" "Gandhi, like Malabari, Rao, and Sen, used theosophy to help restore his pride in his native culture to support his vision of ancient India as a vital, rational, and moral society (Gandhi 1948). British occultists, such as Besant, and western-educated Indians, such as Gandhi, turned to theosophy for different reasons, but once they had done so, they shared practices and intellectual commitments that helped sustain the nationalist movement."</ref> It has been suggested that the idea was originally conceived in a private meeting of seventeen men after a Theosophical Convention held at [[Madras]] in December 1884. Hume took the initiative, and it was in March 1885 that the first notice was issued convening the first Indian રાષ્ટ્રીય Union to meet at Poona the following December.<ref name=pattabhi>Sitaramayya, B. Pattabhi. 1935. The History of the ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ. Working Committee of the Congress. [http://www.archive.org/details/TheHistoryOfTheIndianNationalCongress Scanned version]</ref>