|
| Criteria = i, ii, iii, vi
| ID = ૨૪૨
| Region = [[એશિયા એવંતેમ ઑસ્ટ્રેલેશિયાજ માંઑસ્ટ્રેલેશિયામાં વિશ્વ ધરોહર સ્થલોંસ્થળોની કી સૂચીયાદી|એશિયા-પ્રશાંત]]
| Year = ૧૯૮૩
| Session = સાતમું
| Link = http://whc.unesco.org/en/list/૨૪૨
}}
''' અજંતા ગુફાઓ''' [[મહારાષ્ટ્ર]], [[ભારત]] માં સ્થિત પાષાણમોટા કટપથ્થરો વડે બનેલા ડુંગરોમાં કોતરકામ કરીને બનાવવામાં આવેલી સ્થાપત્ય ગુફાઓ છે. આ સ્થળ [[દ્વિતીય શતાબ્દી ઈ.પૂ.]]ના સમયમાં બની હોવાનું નીમનાય છે. અહીં [[બૌદ્ધ ધર્મ]] થી સમ્બંધિત ચિત્રણચિત્રકામ એવંતેમ શિલ્પકારીજ નાશિલ્પકારીના ઉત્કૃષ્ટ નમૂનેનમૂનાઓ જોવા મળે છે.<ref>[http://whc.unesco.org/en/list/૨૪૨ ''Ajanta Caves, India: Brief Description,'' UNESCO World Heritage Site. Retrieved ૨૭ October ૨૦૦૬.]</ref>
{{TOCleft}}
આની સાથે જ સજીવ ચિત્રણ <ref>[http://whc.unesco.org/archive/advisory_body_evaluation/૨૪૨.pdf ''Ajanta Caves: Advisory Body Evaluation,'' UNESCO International Council on Monuments and Sites. ૧૯૮૨. Retrieved ૨૭ October ૨૦૦૬.]</ref> પણ જોવા મળે છે. આ ગુફાઓ અજંતા નામક ગામની સન્નિકટનજીક જ સ્થિત છે, જે [[મહારાષ્ટ્ર]] નારાજ્યના [[ઔરંગાબાદ]] જિલ્લાજિલ્લામાં માંઆવેલી છે. (નિર્દેશાંક: ૨૦° ૩૦’ ઉ ૭૫° ૪૦’ પૂ) અજંતા ગુફાઓ સનઇ. સ. [[૧૯૮૩]]ના થીવર્ષમાં [[યુનેસ્કો]] નીદ્વારા [[વિશ્વ ધરોહર સ્થળ]] ઘોષિત કરવામાં આવેલી છે.
‘’’નૈશનલ‘’’ નેશનલ જ્યૉગ્રાફિક ‘’’ અનુસાર: આસ્થા નોઆસ્થાનો વહેણ એવો હતો, કે એવું પ્રતીત થાય છે, જેઅ કે શતાબ્દિઓ સુધી અજંતા સમેત, લગભગ બધાં બૌદ્ધ મંદિર, હિન્દૂ રાજાઓ નારાજાઓના શાસન અને આશ્રય નેઆશ્રયને આધીન બનાવડાવાયા હોય.<ref> (January ૨૦૦૮, VOL. ૨૧૩, #૧) </ref>
== ક્ષેત્ર ==
[[Image:Meister des Mahâjanaka Jâtaka 001.jpg|thumb|300px| અજંતા ગુફાઓથી [[જાતક કથાઓ]]]]
[[Image:Aurangabad - Ajanta Caves (3).JPG|thumb|200px|left| અજંતા ગુફાઓ- પ્રવેશ ચિન્હ]]
[[Image:Aurangabad - Ajanta Caves (4).JPG|thumb|200px|left| અજંતા ગુફાઓ- પ્રવેશ ચિન્હ]]
[[Image:Aurangabad - Ajanta Caves (9).JPG|thumb|200px|left| અજંતા ગુફાઓ- ટિકિટ કાર્યાલય પાસેથી એક દૃશ્ય]]
[[Image:Ajanta viewpoint.jpg|thumb|200px|right| ઘોડાની નાળ જેવા આકારનું અજંતા એસ્કાર્પમેંટ, જેમ કે ગિફાગુફા વ્યૂ પાઇંટપોઇન્ટ, 8 કિ.મી દૂરથી દેખાય છે]
ગુફાઓ એક ગાઢ જંગલથી ઘેરાયેલ, અશ્વ નાળ આકારની ખીણમાં અજંતા ગામ થીગામથી ૩½<sup>૧/૨</sup> કિ.મી. દૂર બનાવવામાં આવેલી છે. આ ગામ [[મહારાષ્ટ્ર]] રાજ્યના [[ઔરંગાબાદ]] શહેરથી ૧૦૬ કિ.મી. દૂર વસેલું છે. આનો નિકટતમ કસ્બો છે [[જળગાંવ]], જે ૬૦ કિ.મી. દૂર છે, [[ભુસાવળ]] ૭૦ કિ.મી. દૂર છે. આ ઘાટીની તળેટીમાં પહાડી ધારા વાઘૂર વહે છે. અહીં કુલ ૨૯ ગુફાઓ ([[ભારતીય પુરાતાત્વિક સર્વેક્ષણ વિભાગ]] દ્વારા આધિકારિક ગણનાનુસાર) છે, જે નદી દ્વારા નિર્મિત એક પ્રપાત ધોધની
દક્ષિણમાં સ્થિત છે. આની નદીથી ઊંચાઈ ૩૫ થી ૧૧૦ ફીટ સુધીની છે.
| 