સુચેતા કૃપલાની: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત

| spouse = [[જે.બી.કૃપલાની]]<ref>{{cite web|title=Sucheta Kripalani: Biography: Sucheta Mazumdar: Famous Sindhi Woman: Politician: Acharya Kripalani {{!}} The Sindhu World|url=http://thesindhuworld.com/sucheta-kriplani/|website=thesindhuworld.com|accessdateaccess-date= 1 March 2018}}</ref>

'''સુચેતા કૃપાલાની''' ('''મઝુમદાર''', ૨૫ જૂન ૧૯૦૮ - ૧ ડિસેમ્બર ૧૯૭૪ <ref>http://www.sandesh.org/Story_detail.asp?pageID=1&id=48</ref> <ref>{{Cite web|url=http://indiancoastguard.nic.in/indiancoastguard/history/morehistory.html|title=Archived copy|archiveurlarchive-url = https://web.archive.org/web/20120502201216/http://indiancoastguard.nic.in/indiancoastguard/history/morehistory.html|archivedate=2 May 2012|accessdateaccess-date= 2012-06-06}}</ref> ) એક [[ભારતીય સ્વતંત્રતા ચળવળ|સ્વાતંત્ર્ય સેનાની]] અને રાજકારણી હતા. તેઓ ભારતના પ્રથમ મહિલા મુખ્ય પ્રધાન હતા, તેમણે ૧૯૬૩ થી ૧૯૬૭ દરમિયાન [[ઉત્તર પ્રદેશ]] સરકારના મુખ્યમંત્રી તરીકે સેવા આપી હતી.

આગળ જતાં તેણીએ ઇન્દ્રપ્રસ્થ કોલેજ <ref>{{Cite news|title=Vital statistics of colleges that figure among India's top rankers|url=http://indiatoday.intoday.in/story/vital-statistics-of-colleges-that-figure-among-indias-top-rankers/1/233619.html|work=India Today|date=21 May 2001}}</ref> અને પંજાબ યુનિવર્સિટીમાંથી અભ્યાસ કર્યો. <ref name="ls-kripalani-bio">{{Cite web|url=http://164.100.47.132/LssNew/biodata_1_12/804.htm|title=Kripalani, Shrimati Sucheta|publisher=Lok Sabha|accessdateaccess-date= 2012-06-06}}</ref> તેઓ[[બનારસ હિંદુ યુનિવર્સિટી]]<nowiki/>માં બંધારણીય ઇતિહાસના પ્રોફેસર બન્યા. ઈ.સ. ૧૯૩૬માં, તેણે [[ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ]]ના અગ્રણી વ્યક્તિ [[જે.બી.કૃપલાની]] સાથે લગ્ન કર્યા, જે તેમનાથી વીસ વર્ષ મોટા હતા. આ લગ્નનો બંને પરિવારો તેમજ ખુદ [[મહાત્મા ગાંધી|ગાંધીજી]] દ્વારા વિરોધ કરવામાં આવ્યો હતો, જોકે આખરે તેમણે તેનો સ્વીકાર કર્યો હતો. <ref>{{Cite book|title=Understanding Gandhi: Gandhians in Conversation with Fred J Blum|last=Usha Thakkar, Jayshree Mehta|publisher=SAGE Publications|year=2011|isbn=978-81-321-0557-2|pages=409–410}}</ref>

તેમના સમકાલીન અરુણા અસફ અલી અને [[ઉષા મહેતા]]ની જેમ તેઓ [[ભારત છોડો આંદોલન]] દરમિયાન આગળ આવ્યા. ત્યાર બાદ તેમણે [[ભારતના ભાગલા]] સમયે થયેલા રમખાણો વખતે [[મહાત્મા ગાંધી]] સાથે મળીને કામ કર્યું હતું. ઈ.સ. ૧૯૪૬માં તેઓ ગાંધીજી સાથે નોઆખાલી ગયા હતા. તેણી કેટલીક એવી મહિલાઓમાંની એક હતી કે જેઓ બંધારણ સભામાં ચૂંટાયા હતી અને [[ભારતનું બંધારણ|ભારતીય બંધારણ]]<nowiki/>ના મુસદ્દા તૈયાર કરતી પેટા સમિતિનો ભાગ હતા. તે પેટા સમિતિ ભારતના બંધારણની રૂપરેખા બનાવી. ૧૪ ઑગસ્ટ, ૧૯૪૭ ના દિવસે, [[જવાહરલાલ નેહરુ]]એ તેમના પ્રખ્યાત "ટાયરેસ્ટ વિથ ડેસ્ટિની" શીર્ષકનું ભાષણ આપ્યાની થોડી મિનિટો પહેલા, તેમણે બંધારણ સભાના સ્વતંત્રતા સત્રમાં ''[[વંદે માતરમ્]]'' ગાયું હતું. <ref>{{Cite web|url=http://parliamentofindia.nic.in/ls/debates/vol5p1.htm|title=Constituent Assembly of India - Volume-V|date=14 August 1947|publisher=Parliament of India|archiveurlarchive-url = https://web.archive.org/web/20130904092038/http://parliamentofindia.nic.in/ls/debates/vol5p1.htm|archivedate=4 September 2013|accessdateaccess-date= 18 January 2016}}</ref> તેમણે ઈ.સ. ૧૯૪૦માં ઑલ ઇન્ડિયા મહિલા કોંગ્રેસની સ્થાપના કરી હતી.

સ્વતંત્રતા પછી તેઓ રાજકારણમાં સામેલ રહ્યા. ઈ.સ. ૧૯૫૨માં પહેલી લોકસભાની ચૂંટણીઓ માટે, તેમણે કે. એમ. પી. પી. ની ટિકિટ પર નવી દિલ્હીથી ચૂંટણી લડી હતી. આ પાર્ટી એક વર્ષ પહેલા જ તેના પતિ દ્વારા સ્થાપાઈ હતી. જો કે તે પાર્ટીની આવરદા ટૂંકી રહી હતી. તે ચૂંટણીમાં તેમણે કોંગ્રેસના ઉમેદવાર મનમોહિની સહગલને હરાવી હતી. પાંચ વર્ષ પછી, ફરી તેજ જ મત વિસ્તારમાંથી તેઓ ચૂંટાઇ આવ્યા હતા, પરંતુ આ વખતે તેમણે કોંગ્રેસના ઉમેદવાર તરીકે ચૂંટણી લડી હતી.<ref>{{Cite book|title=Patronage as Politics in South Asia|last=David Gilmartin|publisher=Cambridge University Press|year=2014|isbn=978-1-107-05608-4|editor-last=Anastasia Pivliavsky|pages=151–152|chapter=Chapter 5: The paradox of patronage and the people's sovereignty}}</ref> ઈ.સ. ૧૯૬૭માં ઉત્તર પ્રદેશના ગોંડા મતવિસ્તારથી તેઓ છેલ્લી વખત લોકસભા માટે ચૂંટાઇ આવ્યા હતા.<ref name="ls-kripalani-bio">{{Cite web|url=http://164.100.47.132/LssNew/biodata_1_12/804.htm|title=Kripalani, Shrimati Sucheta|publisher=Lok Sabha|accessdateaccess-date= 2012-06-06}}</ref>

આ દરમિયાન, તેઓ ઉત્તર પ્રદેશ વિધાનસભાના સભ્ય પણ બન્યા ગઈ હતા. ઈ.સ. ૧૯૬૦ થી ૧૯૬૩ સુધી, તેમણે ઉત્તર પ્રદેશ સરકારમાં શ્રમ, સમુદાય વિકાસ અને ઉદ્યોગ પ્રધાન તરીકે સેવા આપી હતી. <ref name="ls-kripalani-bio">{{Cite web|url=http://164.100.47.132/LssNew/biodata_1_12/804.htm|title=Kripalani, Shrimati Sucheta|publisher=Lok Sabha|accessdateaccess-date= 2012-06-06}}</ref> ઑક્ટોબર ૧૯૬૩ માં, તેઓ ઉત્તર પ્રદેશના મુખ્ય મંત્રી બન્યા અને આ સાથે તેઓ ભારતના કોઈપણ રાજ્યમાં આ પદ સંભાળનારી [[ભારતમાં સૌપ્રથમ|પ્રથમ]] મહિલા બન્યા. તેમના કાર્યકાળની વિશેષતા એ રાજ્યના કર્મચારીઓની હડતાલનું કડક સંચાલન હતું. રાજ્યના કર્મચારીઓ દ્વારા કરવામાં આવેલી આ પ્રથમ હડતાલ ૬૨ દિવસ સુધી ચાલુ રહી. તેમણે ત્યારે જ નમતું આપ્યું જ્યારે કર્મચારીઓના નેતાઓ સમાધાન માટે સંમત થયા હતા. કૃપલાનીએ પગાર વધારાની તેમની માંગને નકારીને એક કડ પ્રબંધક તરીકેની તેમની પ્રતિષ્ઠા જાળવી રાખી હતી.