વસ્તી: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત
Content deleted Content added
નાનું સંદર્ભ પરિમાણ સુધાર્યું. |
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
||
લીટી ૧૧:
1700 બાદ<ref name="historic population graphs">[http://en.wikipedia.org/wiki/File:Poulation-since-10000BC.jpg 10,000બીસીથી વસ્તી] અને [http://en.wikipedia.org/wiki/File:Poulation-since-1000AD.jpg 1000એડીથી વસતી]દ્વારા ગ્રાફમાં કરાયેલ વર્ણન </ref> [[ઔદ્યોગિક ક્રાંતિ]]એ ઝડપ હાંસલ કરતા [[વસ્તી વૃદ્ધિ]]માં નોંધપાત્ર રીતે વધારો થયો હતો. [[તબીબી ક્ષેત્ર આગળ વધતા]] અને કૃષિ ઉત્પાદકતામાં ખાસ કરીને 1960થી 1995<ref>
[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/south_asia/4994590.stm બીબીસી સમાચાર | ભારતની હરિયાળી ક્રાંતિનો અંત?]</ref>ના ગાળામાં [[હરિયાળી ક્રાંતિ]]ને પગલે નોધપાત્ર વધારો થતા છેલ્લા 50 વર્ષોમાં વસ્તી વૃદ્ધિ<ref name=" historic population graphs "></ref>ના [[દર]]માં ઘણો ઝડપી વધારો જોવા મળ્યો છે.<ref>
ભવિષ્યમાં, વૈશ્વિક વસ્તી ઊંચામાં ઊંચી વૃદ્ધિ હાંસલ કરે તેવી શક્યતા સેવાય છે, ત્યાંથી આર્થિક કારણો, આરોગ્યને લગતા કારણો, જમીન ધોવાણ અને પર્યાવરણીય નુકસાનને કારણે તેમાં ઘટાડો થવાનું શરૂ થશે. સદીના અંત પહેલા વૈશ્વિક વસ્તીમાં વધારો અટકી જવાની 85 ટકા તકો છે. 2100 પહેલા વૈશ્વિક વસ્તી 10 અબજ કરતા વધે નહી તેની 60 ટકા જેટલી તકો છે અને સદીના અંતે વૈશ્વિક વસ્તી આજની તુલનામાં 15 ટકા ઓછી હશે તેવી શક્યતા છે. વિવિધ પ્રદેશો માટે, તારીખ અને સૌથી વધુ વસ્તીનુ કદ નોંધપાત્ર રીતે અલગ પડશે. <ref>{{cite web |url=http://www.nature.com/nature/journal/v412/n6846/full/412543a0.html |title= The End of World Population Growth |access-date = 2008-11-04}}</ref>
લીટી ૨૩:
સામાજિક સ્તરે, પ્રજનનક્ષમતામાં ઘટાડો મોટે ભાગે સ્ત્રીઓમાં વધતા જતા જાતીય શિક્ષણનું અનિવાર્ય પરિણામ છે. જોકે, સામાન્યથી લઇને ઉચ્ચ કક્ષાની પ્રજનનક્ષમતાની કવાયત જરૂરીપણે ઓછા પ્રજનન દરમાં લાગુ પડતી નથી. એટલું જ નહી જે સમાજ નોધપાત્ર પ્રજનન અંકુશની કવાયત હાથ ધરે છે, પ્રજનન અંકુશ (કેટલા બાળકો રાખવા અને તેમને ક્યારે રાખવા)ની કવાયત હાથ ધરવાની સમાજની સમાન ''ક્ષમતા'' પ્રજનનના (જન્મેલા બાળકોની સંખ્યા)મોટા પાયે વિવિધ ''ધોરણો'' દર્શાવી શકે છે જે વ્યક્તિગત અને બાળકોની સંખ્યા માટેની સાસ્કૃતિક અગ્રિમતાઓ અથવા પરિવારના કદ સાથે સંકળાયેલા છે.<ref>પ્રજનન નિયંત્રણ અન પ્રજનન સ્તરો વચ્ચેના તફાવતના વર્ણન માટે, જુઓ બાર્બરા એ. એન્ડરસન અન બ્રાયન ડી. સિલ્વર, પ્રજનન નિયંત્રણનો સરળ માપદંડ," ''ડેમોગ્રાફી'' 29, નં. 3 (1992): 343-356, અને બી.એ. એન્ડરસન અને બી.ડી. સિલ્વર, "જન્મ સમયે પ્રજનન અને સેક્સ ગુણોત્તરમાં નૈતિક તફાવત: ક્ઝીંજિયાંગ પરથી પૂરાવો," ''વસ્તી અભ્યાસ'' 49 (1995): 211-226. કોલ અને તેમના સાથીઓ દ્વારા પ્રજનન નિયંત્રણના મોડેલ પર મૂળભૂત કાર્ય જુઓ,ઉ.દા., એન્સલી જે. કોલ અને જેમ્સ ટી. ટ્રુસેલ, “મોડેલ ફર્ટિલિટી શિડ્યૂલ્સ: માનવ વસ્તીમં બાળધ ધરાવવાના વય માળખામાં ભિન્નતા.” ''વસ્તી નિર્દેશાંક'' 40 (1974): 185 – 258.</ref>
''પ્રજનન અંકુશ'' ની વિરુદ્ધમાં, કે જે વ્યક્તિગત સ્તરનો નિર્ણય છે,તેમાં સરકાર ગર્ભનિરોધકના માર્ગોનો લાભ લેવાનું વધારીને અથવા અન્ય વસ્તી નીતિઓ અને કાર્યક્રમો મારફતે ''વસતી નિયંત્રણ'' ની કવાયત હાથ ધરવાનો પ્રયત્ન કરી શકે છે.<ref>સરકાર પાસે ઉપલબ્ધ વિવિધ પ્રકારની "વસ્તી નીતિ"ના વિકલ્પોની ચર્ચા માટે, જુઓ પાઉલ ડેમેની, "વસતી નીતિ: સંક્ષિપ્ત સાર," ''પોપ્યુલેશન કાઉન્સીલ, પોલિસી રિસર્ચ ડિવીઝન, વર્કીંગ પેપર નં. 173'' (2003)[http://www.popcouncil.org/pdfs/wp/173.pdf ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20091001022908/http://www.popcouncil.org/pdfs/wp/173.pdf |date=2009-10-01 }}.</ref> "વસ્તી નિયંત્રણ"નો ખ્યાલ, સરકારી અથવા સામાજિક સ્તરના વસ્તી વૃદ્ધિના નિયમનોમાં, "પ્રજનન નિયંત્રણ"ની જરૂર નથી કેમ કે, તેને ઉપર ઓળખી કાઢવામાં આવ્યા છે, કરણે કે સમાજ પ્રજનન નિયંત્રણ માટે ઓછા પ્રયત્નો કરતો હોય તેની વસ્તી પર રાજ્ય અસર પાડી શકે છે. વસ્તી નિયંત્રણ માટે અને રાજ્યો તેની વૃદ્ધિને ફક્ત સીમીત બનાવીને વસ્તી નિયંત્રણ કરવા માગતું હોય તે દ્રષ્ટિએ વસતી ''વધારા'' ની નીતિને તરફેણ કરવાની બાબત પણ એટલી જ અગત્યની છે. વસ્તી વધારાની પ્રક્રિયા શરૂ કરવા માટે સરકાર ફક્ત [[કાયમી વસવાટ]]ને જ ટેકો આપી શકે એટલું જ નહી પરંતુ વધુ બાળકો ધરાવવા માટે દંપતિઓને પ્રોત્સાહન આપવાની નીતિઓ જેમ કે કર લાભ, નાણાંકીય ફાયદાઓ, પગાર સાથેની રજાઓ અને વધારાના બાળકો ધરાવનારાઓને ઉત્તેજન આપવા માટે બાળક સંભાળ જેવી નીતિઓ પણ ઘડી શકે છે.<ref>ચારલોટ્ટે હોહન, "આધુનિક સમાજોમાં વતી નીતિઓ: બાળકો વધારવા માટેની પ્રોત્સાહક નીતિઓ અને સ્થળાતર વયૂહરચનાઓ,"
''યુરોપીયન જર્નલ ઓફ પોપ્યુલેશન/રેવ્યુ યુરોપીન્ને ડી ડેમોગ્રાફી'' 3, નંબરો. 3-4 (જુલાઇ, 1988): 459-481.</ref> ઉદા. તરીકે આ પ્રકારની નીતિઓ તાજેતરમાં ફ્રાંસ અને સ્વીડનમાં લાગુ પાડવામાં આવી હતી. વસ્તી વૃદ્ધિમાં વધારાના સમાન લક્ષ્યાંક સાથે પ્રસંગોપાત સરકારે ગર્ભપાત અથવા જન્મ નિયંત્રણના આધુનિક માર્ગોને મર્યાદિત બનાવવાની ખેવના સેવી છે. તેનું ઉદાહરણ [[રોમાનીયાનો]]1966નો માગ કરતાની સાથે જ ગર્ભનિરોધક અને ગર્ભપાત પર પ્રતિબંધ છે.
| |||