હિન્દુ-અરેબીક અંકો: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત
Content deleted Content added
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
Rescuing 0 sources and tagging 3 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
||
લીટી ૮:
ઈ.પૂ. ૪૦૦માં હિન્દુ અંકો વપરાયાના પુરાવા પ્રાપ્ય છે. અન્ય સંસ્કૃતિની જેમ હિન્દુઓ વૈજ્ઞાનિક શોધોના પુરાવા રાખતા નહોતા. પરંતુ એક માન્યતા મુજબ હિન્દુઓ વૈદિકકાળથી આ અંકો વાપરતા હતા. [[આર્યભટ્ટ]]ના પુસ્તકોમાં સૌ પ્રથમ સંકેત "૦"નો ઉપયોગ શૂન્યના નિરૂપણ માટે મળતો હોવાથી ૦ને આર્યભટ્ટની શોધ ગણવામાં આવે છે. ભાસ્કરાચાર્ય – ૨ ના સમય (૧૭મી સદી) દરમિયાન દશાંકી (૧૦ને પાયા તરીકે લઇને બનેલી) પદ્ધતિનો ૯ ચિહ્નો સાથે ભારતમાં બહોળો ઉપયોગ થવા લાગ્યો. આ પદ્ધતિમાં શૂન્યને એક ટપકાં દ્વારા દર્શાવવામાં આવતો હતો. (જુઓ ''વાસવદત્ત'' [[સુબન્ધુ]], કે [[બ્રહ્મગુપ્ત]] દ્વારા વ્યાખ્યા). એક મત મુજબ, કદાચ શૂન્યના ચિહ્નની શોધ પ્રથમ સદીમાં તત્વદશર્નમાં બુદ્ધના ''શૂન્યતા''ના ખ્યાલના ઉદય દરમ્યાન થયો હશે.
[[અલક઼િફતી|અલક઼િફતીનાં]] ૧૨મી સદીના અંતમાં લખાયેલ પુસ્તક "Chronology of the scholars" માં હિન્દુ અંકો અરબસ્તાન કેવી રીતે પહોંચ્યા તે અંગેની વિગતો સ્રોતના ઉલ્લેખો જોવા મળે છે.<ref>http://www.groups.dcs.st.and.ac.uk/~history/HistTopics/Arabic_numerals.html{{Dead link|date=જુલાઈ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
:''... સન ૭૭૬માં ભારતથી એક માણસ [[ખલીફા]] [[અલમન્સુર]]ના દરબારમાં પેશ થયો. તે (અર્ધસલ્વ) સિદ્ધાંતની રીતથી અવકાશી પદાર્થોની ગતિની ગણત્રી કરવામાં ખૂબ માહિર હતો. તે અર્ધસલ્વ (મુખ્યત્વે જયા) સમીકરણો દ્વારા અડધા અંશ સુધીની ગણત્રી કરી શકતો હતો. ... આરબો પણ આવી તમામ અવકાશી ગણત્રીઓમાં માહિર થઈ શકે તેથી અલ
લીટી ૯૦:
*અંકોનો ઇતિહાસ:
**[http://www.laputanlogic.com/articles/2003/06/0195210802.html અંકોનો ઉદય અને વિકાસ]
**[http://www.gap.dcs.st.and.ac.uk/%7Ehistory/HistTopics/Indian_numerals.html ભારતીય અંકો]{{Dead link|date=જુલાઈ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
**[http://www.gap.dcs.st.and.ac.uk/%7Ehistory/HistTopics/Arabic_numerals.html Arabic અંકો]{{Dead link|date=જુલાઈ 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
**[http://www.scit.wlv.ac.uk/university/scit/modules/mm2217/han.htm Hindu Arabic numerals] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20051227042328/http://www.scit.wlv.ac.uk/university/scit/modules/mm2217/han.htm |date=2005-12-27 }}
| |||