યુરેનિયમ: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત

'''યુરેનિયમ''' એ એક ચળકતી-સફેદ [[રાસાયણિક તત્વ]] છે તેનો [[અણુ ક્રમાંક]] ૯૨ છે અને તે એક્ટિનાઈડ શ્રેણીનો તત્વ છે. આની સંજ્ઞા '''U''' છે. આ તત્વ ૯૨ પ્રોટાેન અને ૯૨ ઇલેક્ટ્રોન ધરાવે છે જેમાં ૬ બંધનાંક ઇલેક્ટ્રોન છે. યુરેનોયમ અણુની નાભિ કે કેંદ્રમાં ૧૪૧ થી લઈને ૧૪૬ ન્યૂટ્રોન હોય છે. આને કારણે આના છ સમસ્થાનિકો હોય છે (U-233 થી લઈને U-238), તેમા યુરેનિયમ - ૨૩૮ સૌથી સામાન્ય છે. આના દરેક સમસ્થાનિકો અસ્થિર હોય છે અને યુરેનિયમ એક નબળું કિરણોત્સારી તત્વ છે. પ્રકૃતિક રીતે મળી આવતાં તત્વોમામ યુરેનિયમ બીજું સૌથી વધુ અણુભાર ધરાવતું તત્વ છે. (પ્લુટોનિયમ સૌથી વધુ ભારે છે).<ref>{{cite journal |doi = 10.1038/234132a0 |url=http://www.nature.com/nature/journal/v234/n5325/abs/234132a0.html |title= Detection of Plutonium-244 in Nature |journal = Nature |pages = 132–134 |year = 1971 |last1 = Hoffman |first1 = D. C. |last2 = Lawrence |first2 = F. O. |last3 = Mewherter |first3 = J. L. |last4 = Rourke |first4 = F. M. |volume = 234 |issue=5325 |bibcode = 1971Natur.234..132H}}</ref> આની ઘનતા સીસા કરતાં ૭૦% વધારે હોય છે. પણ આ ધાતુ [[ટંગસ્ટન]] કે [[સોનું|સોના]] જેટલી ઘનત્વ ધરાવતી નથી. આ ધાતુ યુરેનાઈટ નામની ધાતુમાં મળી આવે છે. આ ધાતુ ઘણાં ઓછા પ્રમાણમાં મળી આવે છે.

 

 

હાલના કાળમાં યુરેનિયમના ઉપયોગો તેની કિરણોત્સારે ગુણધર્મને જ આધારિત હોય છે. યુરેનિયમ-૨૩૫ એ એક માત્ર પ્રાકૃતિક રીત મળી આવતું કિરણોત્સારી સમસ્થાનિક છે. યુરેનિયમ ૨૩૮ નું વિભાજન કે ખંડન થાય છે અને તે ફળદ્રુપ હોય છે. અર્થાત્ કે આના ખંડન પછી પ્લુટોનિયમ-૨૩૯ મળે છે કે પણ કિરણોત્સારી હોય છે. યુરેનિયમ-૨૩૩ નું નિર્માણ પ્રાકૃતિક થોરીયમમાંથી થઈ શકે છે અને નાભિકીય તંત્રજ્ઞાનમાં તેનું પણ ઘણું મહત્ત્વ છે.