અઝેરબીજાન (અઝેરબીજાની: Azərbaycan Respublikası), કોકેશસ ના પૂર્વી ભાગ માં આવેલ એક ગણરાજ્ય છે, પૂર્વી યુરોપ અને એશિયા ની મધ્યમાં વસેલ ભૌગોલિક રૂપે આ એશિયા નો જ ભાગ છે. આના સીમાંત દેશ છે: અર્મેનિયા, જૉર્જિયા, રશિયા, ઈરાન, તુર્કી, અને આનો તટીય ભાગ કૈસ્પિયન સાગર સે લગેલ છે. આ ૧૯૯૧ સુધી ભૂતપૂર્વ સોવિયત સંઘ નો ભાગ હતો.

Azərbaycan Respublikası

અઝેરબીજાન ગણરાજ્ય
અઝેરબીજાનનો ધ્વજ
ધ્વજ
અઝેરબીજાન નું રાજચિહ્ન
રાજચિહ્ન
સૂત્ર: Odlar Yurdu
સનાતન અગ્નિ ની ભૂમિ
રાષ્ટ્રગીત: Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni
અઝેરબીજાન ની કૂચ
Location of અઝેરબીજાન
રાજધાની
and largest city
બાકુ
અધિકૃત ભાષાઓઅઝેરબીજાની
લોકોની ઓળખઅઝેરબીજાની
સરકારપ્રતિનિધિ લોકતંત્ર
ઇલ્હામ ઇલીએવ
• વડાપ્રધાન
આર્તુર રાસીજ્દા
સ્વતંત્રતા 
• ઘોષણા
૩૦ ઓગસ્ટ ૧૯૯૧
• પૂર્ણ
૧૮ ઓક્ટોબર ૧૯૯૧
• જળ (%)
નગણ્ય
વસ્તી
• 2011 અંદાજીત
9,165,000 [૧] (89મો)
• 2011 વસ્તી ગણતરી
અનુપલબ્ધ
GDP (PPP)2011 અંદાજીત
• કુલ
$94,31,80,00,000 (૮૭મો)
• Per capita
$10,340 (૧૧૨મો)
માનવ વિકાસ દર (HDI) (૨૦૦૩)૦.૭૨૯
ક્ષતિ: અયોગ્ય HDI કિંમત · ૧૦૧મો
ચલણમનત (AZN)
સમય વિસ્તારUTC+૪
• ઉનાળુ (DST)
UTC+૫
ટેલિફોન કોડ૯૯૪
ઇન્ટરનેટ ડોમેઇન (TLD).az

અઝેરબીજાન એક ધર્મનિરપેક્ષ દેશ છે અને વર્ષ ૨૦૦૧ થી કાઉંસિલ નો સદસ્ય છે. અધિકાંશ જનસંખ્યા ઇસ્લામ ધર્મ ની અનુયાયી છે, અને આ દેશ ઇસ્લામી સમ્મેલન સંઘ નો સદસ્ય રાષ્ટ્ર પણ છે. આ દેશ ધીરે-ધીરે ઔપચારિક પણ સત્તાવાદી લોકતંત્ર તરફ વધી રહ્યો છે.

નામોત્પત્તિ ફેરફાર કરો

"અઝેરબીજાન" નામ બા ઉદ્ગમ ને લઈ ઘણી પ્રકારની અવધારણાઓ છે. સૌથી પ્રચલિત પ્રમેય એ છે કે આ નામ "અટ્રોપટન" શબ્દથી નીકળ્યો છે. અટ્રોપટ ફ઼ારસી અકામીનાઈડ રાજવંશ ના સમય માં એક ક્ષત્રપ હતો, જેને સિકંદર મહાન એ આક્રમણ કરી પરાસ્ત કર્યો અને અટ્રોપટન ને સ્વાધીનતા મળી. તે સમયે આ ક્ષેત્ર મીદિયા અટ્રોપાટિયા કે અટ્રોપાટીન ના નામ થી ઓળખાતું હતું.

આ નામની મૂળ ઉત્પત્તિ પ્રાચીન ઈરાની પંથ, પારસી ધર્મ માં મનાય છે. આવેસ્તા ના એક દસ્તાવેજ઼ માં આ વાત નો ઉલ્લેખ છે "âterepâtahe ashaonô fravashîm ýazamaide", પ્રાચીન ફ઼ારસી માં જેનો શાબ્દિક અનુવાદ છે "પવિત્ર અટારે-પટા ના ફ઼્રાવશી ની અમે વંદના કરીએ છીએ". અટ્રોપટનોં એ અટ્રોપટન (વર્તમાન ઈરાની અઝેરબીજાન) ક્ષેત્ર પર શાસન કર્યું. "અટ્રોપટન" નામ સ્વયં એક પ્રાચીન-ઈરાની, સંભવતઃ મીદન, નું યૂનાની ધ્વન્યાત્મક યુગ્મ છે, જેનો અર્થ છે "પવિત્ર અગ્નિ દ્વારા રક્ષિત".

ઇતિહાસ ફેરફાર કરો

અઝેરબીજાન માં પ્રારંભિક માનવ વસ્તિઓ ના ચિહ્ન પાષાણ યુગ પછીના દિવસોનો છે. ૫૫૦ ઈસાપૂર્વ માં એક્યૂમેનિડા રાજવંશ એ આ ક્ષેત્ર પર વિજય પ્રાપ્ત કર્યો હતો, જેથી પારસી ધર્મ નો ઉદય થયો, અને બાદ માં આ ક્ષેત્ર સિકંદર મહાન ના સામ્રાજ્ય નો ભાગ બન્યો અને બાદ માં તેના ઉત્તરાધિકારી, સેલિયૂસિડા સામ્રાજ્ય નો. આલ્બેનિયાઈ કૉકેશન લોકોએ ચોથી શતાબદી ઈસાપૂર્વ માં આ ક્ષેત્ર માં એક સ્વતંત્ર રાજશાહી ની સ્થાપના કરી, પણ ૯૫-૬૭ ઈસાપૂર્વ માં ટિગરાનીસ ૨ મહાન એ આનીપર અધિકાર કરી લીધો.

આ પણ જુઓ ફેરફાર કરો