પીડીએફ

પોર્ટેબલ ડોક્યુમેન્ટ ફોર્મેટ (PDF ) એ દસ્તાવેજ બદલી માટે એડોબ સિસ્ટમ્સ દ્વારા 1993માં તૈયાર કરવામાં આવેલ ફાઇલ સ્વરૂપ છે. સોફ્ટવેર, હાર્ડવેર અને ઓપરેટીંગ સિસ્ટમના સ્વતંત્ર રીતે દ્વિ-પરિમાણ દસ્તાવેજોને રજુ કરવા માટે પીડીએફ (PDF) નો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.દરેક પીડીએફમાં નિયત-સ્વરૂપ 2D દસ્તાવેજના સંપૂર્ણ વર્ણનનો સમાવેશ થાય છે જેમાં લખાણ, અક્ષરો, ચિત્રો અને 2D વેક્ટર ગ્રાફિક્સનો સમાવેશ થાય છે જે દસ્તાવેજને તૈયાર કરે છે. બાદમાં, એક્રોબેટ 3D સાથે U3D અથવા PRC અને વિવિધ અન્ય ડેટા સ્વરૂપોનો ઉપયોગ કરી પીડીએફમાં 3D ડ્રોઇંગ ઉમેરી શકાય છે.

Portable Document Format (PDF)

ચિત્ર:PDF.png
Filename extension	.pdf
Internet media type	application/pdf application/x-pdf application/x-bzpdf application/x-gzpdf
Type code	'PDF ' (including a single space)
Uniform Type Identifier	com.adobe.pdf
Magic number	%PDF
Developed by	Adobe Systems
Latest release	1.7
Standard(s)	ISO/IEC 32000-1:2008
Website	Adobe PDF Reference Archives

એડોબ સિસ્ટમ્સના સહ-સંશોધક જ્હોન વાર્નોકે “કેમલોટ” નામની સિસ્ટમ વિકસાવી, જેમાંથી પોર્ટેબલ ડોક્યુમેન્ટ ફોર્મેટ (PDF) નો ઉદ્દભવ થયો. પૂર્વે માલિકીનું સ્વરૂપ, પીડીએફની જુલાઇ 1,2008 ના રોજ એક ખુલ્લાં ધોરણ તરીકે ઔપચારીક રજુઆત થઇ, અને ISO/IEC 32000-1:2008 તરીકે સ્ટાન્ડર્ડાઇઝેશન માટે ઇન્ટરનેશનલ ઓર્ગેનાઇઝેશન દ્વારા પ્રકાશિત થયું.

ઇતિહાસ

શરૂઆતના દિવસોમાં પીડીએફની સ્વીકૃતિ સ્વરૂપનો ઇતિહાસ ધીમો હતો. એડોબ એક્રોબેટ, પીડીએફના વાંચન અને તૈયાર કરવા માટેનું એડોબનું સ્યુટ, વિના મૂલ્યે ઉપલબ્ધ નહોતું; પીડીએફના શરૂઆતના સંસ્કરણો બાહ્ય હાઇપરલીંક્સ માટે સહાયક નહોતા, જે વર્લ્ડ વાઇડ વેબ માટે તેની ઉપયોગીતા ઓછી હતી; પીડીએફ દસ્તાવેજનું અધિક કદ સરળ લખાણની સરખામણીએ ધીમા મોડેમ પર ખૂબ વધુ ડાઉનલોડ સમય લેતુ હતુ, અને ઓછા શક્તિશાળી મશીનો પર ફાઇલોની રજુઆત ધીમી હતી. વધુમાં, એન્વોય, કોમન ગ્રાઉન્ડ ડિજીટલ પેપર, ફેરાલોન રીપ્લીકા અને અડોબનું પોતાનું પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ (ps) જેવાં સ્વરૂપો તેની સ્પર્ધામાં હતા, પીડીએફ ફાઇલ મુખ્યત્વે ડેસ્કટોપ પબ્લીશીંગ કાર્યમાં લોકપ્રીય હતું.

એડોબે તુરંત જ તેનો એક્રોબેટ રીડર (હવે અડોબ રીડર) પ્રોગ્રામ વિના મૂલ્યે વહેચણી કરવાનું શરૂ કર્યું, અને મૂળ પીડીએફ, જે અંતે વેબના દસ્તાવેજો (નિયત વેબ દસ્તાવેજ) પ્રીન્ટ કરવા માટે ક્ષતિગ્રસ્ત થયું હતુ તેને સહાયક થવાનું શરૂ કર્યું. પીડીએફ ફાઇલ સ્વરૂપ ઘણી વખત બદલાયું અને એડોબ એક્રોબેટના નવાં સંસ્કરણોની રજુઆત સાથે વિકાસ પામતુ રહ્યું. સંલગ્ન એક્રોબેટ સંસ્કરણો સાથે પીડીએફના નવ સંસ્કરણો છે:

• (1993) – પીડીએફ 1.0 / એક્રોબેટ 1.0
• (1994) – પીડીએફ 1.1 / એક્રોબેટ 2.0
• (1996) – પીડીએફ 1.2 / એક્રોબેટ 3.0
• (1999) – પીડીએફ 1.3 / એક્રોબેટ 4.0
• (2001) – પીડીએફ 1.4 / એક્રોબેટ 5.0
• (2003) – પીડીએફ 1.5 / એક્રોબેટ 6.0
• (2005) – પીડીએફ 1.6 / એક્રોબેટ 7.0
• (2006) – પીડીએફ 1.7 / એક્રોબેટ 8.0
• (2008) – પીડીએફ 1.7, એડોબ વિસ્તરણ સ્તર 3 / એક્રોબેટ 9.0
• (2009) – પીડીએફ 1.7, એડોબ વિસ્તરણ સ્તર 5 / એક્રોબેટ 9.1

જુલાઇ 1,2008 માં ISO 32000-1:2008 પીડીએફ ખુલ્લું સંસ્કરણ પ્રકાશિત થયું. પીડીએફ હવે ISO ધોરણ, દસ્તાવેજ સંચાલન – પોર્ટેબલ ડોક્યુમેન્ટ સ્વરૂપ- ભાગ 1 ધરાવે છે:પીડીએફ 1.7

ISO પીડીએફ ધોરણ અંશ મુજબઃ

ISO 32000-1:2008 ઇલેક્ટ્રોનિક દસ્તાવેજોને રજુ કરવા માટે એક ડિજીટલ સ્વરૂપ નક્કી કરે છે જેથી ઉપયોગકર્તા જે મૂળ સ્વરૂપમાં દસ્તાવેજ તૈયાર થયો છે અથવા જે સ્વરૂપમાં તે દેખાય અથવા પ્રીન્ટ થાય તેથી સ્વતંત્ર રીતે ઇલેક્ટ્રોનિક દસ્તાવેજને જોઇ શકે અથવા બદલી કરી શકે. સોફ્ટવેરના વિકાસકર્તા માટે તે હેતુ ધરાવે છે જે પીડીએફ ફાઇલો (લેખકોને અનુકૂળ) તૈયાર કરે છે, સોફ્ટવેર જે વર્તમાન પીડીએફ ફાઇલોને પ્રદર્શન અને આંતરક્રિયા (વાંચકને અનુકૂળ) માટે વાંચે છે અને તેની વિષયવસ્તુઓનો ખુલાસો આપે છે અને પીડીએ ઉત્પાદનો જે અન્ય હેતુઓની (ઉત્પાદનોને અનુકૂળ) વિવિધતા માટે પીડીએફ ફાઇલો વાંચે અને/અથવા લખે છે.

ટેકનીકલ આધાર

એડોબ સિસ્ટમ્સને રોયલ્ટીની ચૂકવણી કર્યા વિના પીડીએફ ફાઇલો વાંચી અને લખી શકે તે મુજબના કોઇપણ અનુપ્રયોગો બનાવે છે; પીડીએફની પેટન્ટ એડોબ ધરાવે છે, પરંતુ તેના પીડીએફ માપદંડો સાથે અનુકૂળ સોફ્ટવેર વિકાસમાં રોયલ્ટી-ફ્રિ અનુમતિ આપે છે.

પીડીએફ ત્રણ ટેકનોલોજીનું સંયોજન કરે છેઃ

• લેઆઉટ અને ગ્રાફિક્સ તૈયાર કરવા માટે પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ પૃષ્ઠ વર્ણન પ્રોગામીંગ ભાષાનો સબસેટ.
• દસ્તાવેજ સાથે જવાની અનુમતિ આપતી એક ફોન્ટ-ઉમેરણી/ બદલી વ્યવસ્થા.
• આ ધટકોને એકત્ર કરવા માટે એક માળખાગત સંગ્રહ વ્યવસ્થા અને યોગ્ય હોય ત્યાં ડેટા સંકોચન સાથે, એક ફાઇલમાં કોઇપણ સંલગ્ન વિષયવસ્તુ.

પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ

પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ એ પૃષ્ઠ વર્ણન ભાષા છે જે એક છાપ તૈયાર કરવા માટે રૂપાંતરમાં રન થાય છે, ઘણાં સ્ત્રોતોની આવશ્યક એક પ્રક્રિયા. પીડીએફ એક ફાઇલ સ્વરૂપ છે, કોઇ પ્રોગ્રામીંગ ભાષા નથી, આથી if અને loop જેવાં ફ્લો કંટ્રોલ દૂર કરવામાં આવ્યાં છે, જ્યારે lineto જેવા ગ્રાફિક્સ કમાન્ડ્સ રાખવામાં આવ્યાં છે.

ઘણીવાર, સ્ત્રોત પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ ફાઇલમાંથી પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ જેવો પીડીએફ કોડ તૈયાર થાય છે. પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ કોડ દ્વારા ગ્રાફિક્સ કમાન્ડ્ઝ પ્રદર્શિત થાય છે તે સંગ્રહ થાય છે અને ચિહ્નીત થાય છે; કોઇ ફાઇલ્સ, ગ્રાફિક્સ, અથવા ફોન્ટ જેના માટે દસ્તાવેજનું સૂચન થાય છે તે પણ એકત્ર થાય છે; બાદમાં, એક ફાઇલમાં તમામ સંકોચન થાય છે. આથી, સંપૂર્ણ પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ વિશ્વ (ફોન્ટ્સ, લેઆઉટ, માપ) સંયુક્ત રહે છે.

એક દસ્તાવેજ તરીકે, પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ કરતાં પીડીએફ ઘણાં ફાયદાઓ ધરાવે છેઃ

• પીડીએફ પૃષ્ઠ વર્ણનોમાં આઇટમોમાં ફેરફારો અને પૃષ્ડ દેખાવ પરિણામોમાં ફેરફારો વચ્ચે પ્રત્યક્ષ આદાનપ્રદાન માટે, પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ સ્ત્રોત કોડના ચિહ્નીત અને રૂપાંતરીત પરિણામો પીડીએફ સમાવેશ કરે છે.
• પીડીએફ (સંસ્કરણ 1.4 થી) સાચી ગ્રાફિક પારદર્શિતાને સહાય કરે છે, પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ આમ કરતુ નથી.
• ગર્ભિત વૈશ્વિક સ્થિતિ સાથે પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ એક આદેશાત્મક પ્રોગ્રામીંગ ભાષા છે, એક પૃષ્ઠના વર્ણન સાથે સંયુક્ત સૂચનાઓ અન્ય પૃષ્ઠના દેખાવને અસર કરી શકશે. આથી, આપવામાં આવેલ પૃષ્ઠના સાચા દેખાવને નક્કી કરવા માટે પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટમાં બાકિના તમામ પૃષ્ઠો ફરજિયાત પ્રોસેસ થાય છે, જ્યારે પીડીએફ દસ્તાવેજમાં દરેક પૃષ્ઠ અન્યથી અસરગ્રસ્ત થતુ નથી. પરિણામે, પીડીએફ જોનાર ઉપયોગકર્તાને લાંબા દસ્તાવેજના અંતિમ પૃષ્ઠો પર ઝડપથી લઇ જાય છે, જ્યારે એક પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ જોનારને લક્ષ્ય પૃષ્ઠ પ્રદર્શન શક્ય થાય તે પહેલાં ક્રમશઃ તમામ પૃષ્ઠો પ્રક્રિયા કરવાની આવશ્યકતા રહે છે (વૈકલ્પ‍િક દસ્તાવેજ માળખાગત રૂઢિ યોગ્ય રીતે કમ્પાઇલ કરવામાં આવો હોય તો નહીં).

ટેકનીકલ રૂપરેખા

ફાઇલ માળખું

પીડીએફ ફાઇલમાં પ્રાથમિક રીતે આઠ પ્રકારના ઘટકો નો સમાવેશ કરે છે:

• બુલીયન મૂલ્યો, જે સાચું અથવા ખોટું રજુ કરે છે
• સંખ્યાઓ
• સ્ટ્રીંગ્સ
• નામો
• એરૈસ, ઘટકોનો ક્રમવાર સંગ્રહ
• શબ્દકોશો, નામ દ્વારા ગોઠવાયેલ ઘટકોનો સંગ્રહ
• સ્ટ્રીમ્સ, સામાન્ય રીતે ડેટાનો મોટા પ્રમાણમાં સંગ્રહ
• ધી નલ ઘટક

ઘટકો પ્રત્યક્ષ (અન્ય ઘટક સાથે સંલગ્ન) અથવા અપ્રત્યક્ષ હોઇ શકે છે. અપ્રત્યક્ષ ઘટકો ઘટક નંબર અને તૈયાર નંબર સાથે હોય છે. Xref ટેબલ કહેવાતું ઇન્ડેક્સ ટેબલ ફાઇલની શરૂઆતથી દરેક અપ્રત્યક્ષ ઘટકોને બાઇટ્સ ઓફસેટ આપે છે. ફાઇલમાં ઘટકોને આ રચના કાર્યક્ષમ યાદચ્છિક એક્સેસ માટે અનુમતિ આપે છે, અને સંપૂર્ણ ફાઇલ (ક્રમશઃ અપડેટ ) પુનઃલખાણ વિના નાનાં ફેરફારો કરવાની પણ અનુમતિ આપે છે. પીડીએફ સંસ્કરણ 1.5ની શરૂઆત સાથે, અપ્રત્યક્ષ ઘટકો પણ ઓબજેક્ટ સ્ટ્રીમ્સ તરીકે જાણીતા ખાસ ઘટકોમાં ગોઠવાઇ જાય છે. આ ટેકનીક ફાઇલનું કદ ઘટાડે છે જે અપ્રત્યક્ષ ઘટકોની મોટી સંખ્યાઓ ધરાવતુ હોય છે અને ટેગ્ડ પીડીએફ માટે ખાસ ઉપયોગી છે.

પીડીએફ ફાઇલોના બે લેઆઉટ હોય છે – નોન-લીનીયર (“ઓપ્ટીમાઇઝ્ડ” નહીં) અને લીનીયર (“ઓપ્ટીમાઇઝ્ડ”). નોન-લીનયર પીડીએફ ફાઇલો તેના લીનીયર કાઉન્ટરપાર્ટ્સ કરતાં ઓછી ડિસ્ક સ્પેસ રોકે છે, આથી તેઓ એક્સેસ માટે અતિ ધીમી હોય છે કારણ કે સમગ્ર પીડીએફ ફાઇલમાં ડેટાના ભાગોને દસ્તાવેજના પૃષ્ઠો અવ્યવસ્થિત હોય છે તેને એકત્ર કરવાની આવશ્યકતા રહે છે. લીનીયર પીડીએફ ફાઇલો (“ઓપ્ટીમાઇઝ્ડ” અથવા “વેબ ઓપ્ટીમાઇઝ્ડ” પીડીએફ ફાઇલો પણ કહે છે) એક વ્યવસ્થિત રીતે તૈયાર થયેલ હોય છે જે તેને વેબ બ્રાઉઝર પ્લગઇલમાં સમગ્ર ફાઇલ ડાઉનલોડ માટે રાહ જોયા વિના વાંચવા માટે સક્રિય કરે છે, તેઓ લીનીયર (પૃષ્ઠ ક્રમમાં) ફેશનમાં ડિસ્ક પર લખાયેલ હોય છે. એડોબ એક્રોબેટ સોફ્ટવેરનો ઉપયોગ કરી પીડીએ ફાઇલ ઓપ્ટીમાઇઝ્ડ હોઇ શકે છે અથવા પીડીએફઓપ્ટ સંગ્રહિત ૨૦૧૦-૦૮-૧૩ ના રોજ વેબેક મશિન, જે જીપીએલ ઘોસ્ટસ્ક્રીપ્ટનો ભાગ છે.

ઇમેજીંગ મોડેલ

પીડીએફમાં ગ્રાફિક્સની પ્રાથમિક ડિઝાઇન જે રીતે રજુ થાય છે તે પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ જેવી ખૂબ સમાન છે, પારદર્શિતાના ઉપયોગ સિવાય, જે પીડીએફ 1.4 માં ઉમેરવામાં આવ્યું.

પૃષ્ઠની સપાટીનું વર્ણન કરવા માટે પીડીએફ ગ્રાફિક્સ સ્વતંત્ર ઉપકરણ કાર્ટેસીયન સંયોજન વ્યવસ્થાનો ઉપયોગ કરે છે. પીડીએફ પૃષ્ઠ વર્ણન મેટ્રીક્સ, માપ, આવર્તન, અથવા ત્રાંસાં ગ્રાફિકલ ઘટકોનો ઉપયોગ કરી શકે છે. પીડીએફનો મુખ્ય વિચાર ગ્રાફિક્સ સ્ટેટ નો છે, જે ગ્રાફિકલ પેરામીટર્સનો સંગ્રહ છે જે પૃષ્ઠ વર્ણન દ્વારા બદલાઇ શકે છે, સંગ્રહ થઇ શકે છે અને પુનઃસ્થાપિત થઇ શકે છે. પીડીએફ (1.6 સંસ્કરણ મુજબ) 24 ગ્રાફિક્સ સ્ટેટ પ્રોપર્ટી ધરાવે છે જેમાંની ખુબ મહત્વની આ મુજબ છેઃ

• કરન્ટ ટ્રાન્સફોર્મેશન મેટ્રીક્સ (CTM), જે સંયોજન વ્યવસ્થા નક્કી કરે છે
• ક્લીપીંગ પાથ
• કલર સ્પેસ
• આલ્ફો કોન્સ્ટન્ટ , જે પારદર્શિતાનો ચાવીરૂપ ઘટક છે

વેક્ટર ગ્રાફિક્સ

પીડીએફમાં વેક્ટર ગ્રાફિક્સ, પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટમાં છે તેમ, પાથ સાથે તૈયાર થયેલ છે. પાથ સામાન્ય રીતે લાઇનો અને ક્યુબીક બેઝીયર વણાંકોથી તૈયાર થયેલ હોય છે, પરંતુ લખાણની રૂપરેખાઓમાંથી પણ તૈયાર થઇ શકે છે. પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટની જેમ, લાઇનો અને વણાંકો સાથે લખાણ રૂપરેખાઓ પર એકલ પાથની અનુમતિ પીડીએફ આપતુ નથી. પાથ તૈયાર થઇ શકે છે, ભરાઇ શકે છે અથવા ક્લીપીંગ માટે ઉપયોગ થઇ શકે છે. ગ્રાકિફ્સ સ્ટેટમાં, પેટર્ન્સ સહિત, સ્ટ્રોક્સ અને ફિલ્સ કોઇપણ કલર સેટનો ઉપયોગ કરી શકે છે.

પીડીએફ ઘણાં પ્રકારની પેટર્ન્સને સહાયક છે. ખૂબ સરળ ટાઇલીંગ પેટર્ન છે જેમાં આર્ટવર્કના ટુકડાને વારંવાર દોરવા માટે નક્કી કરી શકાય છે. આ રંગીન ટાઇલીંગ પેટર્ન હોઇ શકે છે, પેટર્ન ઓબ્જેક્ટમાં નક્કી કરેલ રંગો સાથે, અથવા એક બેરંગ ટાઇલીંગ પેટર્ન , જે પેટર્ન તૈયાર કરવામાં આવી હોય તે સમયના કલર માપદંડોથી વિલંબીત થાય છે. પીડીએફ 1.3 ની શરૂઆત સાથે શેડીંગ પેટર્ન પણ છે, જે વિવિધ રંગો સતત તૈયાર કરે છે. કુલ સાત પ્રકારની શેડીંગ પેટર્ન છે જેમાંની ખૂબ સરળ રેડીયલ શેડ (પ્રકાર 2) અને એક્સીઅલ શેડ (પ્રકાર 3) છે.

રેસ્ટર ઇમેજીસ

પીડીએફમાં રેસ્ટર ઇમેજીસ (ઇમેજ એક્સઓબજેક્ટ્સ કહે છે) સંયુક્ત સ્ટ્રીમ સાથે શબ્દકોશો દ્વારા રજુ થાય છે. શબ્દકોશ ઇમેજના ગુણધર્મોનું વર્ણન કરે છે, અને સ્ટ્રીમ ઇમેજ ડેટાનો સમાવેશ કરે છે. (ઓછી સામાન્ય રીતે, એક રેસ્ટર ઇમેજ એક ઇનલાઇન ઇમેજ તરીકે પૃષ્ઠ વર્ણનમાં પ્રત્યક્ષ ઉમેરાઇ શકે છે.) ઇમેજીસ સંકોચન હેતુઓ માટે પ્રાથમિક રીતે ફિલ્ટર થયેલ હોય છે. પીડીએફમાં સહાયક ઇમેજ ફિલ્ટર્સ સામાન્ય હેતુ ફિલ્ટર્સનો સમાવેશ કરે છે

• ASCII85Decode એ ઠીક કરતુ ફિલ્ટર છે જેનો ઉપયોગ 7-બિટ ASCII માં સ્ટ્રીમ મૂકવા માટે થાય છે
• ASCIIHexDecode એ ASCII85Decode જેવું સમાન છે પરંતુ ઓછું સઘન છે
• FlateDecode એ DEFLATE અથવા Zip એલ્ગોરીધમ પર આધારીત સામાન્ય રીતે ઉપયોગમાં લેવાતુ ફિલ્ટર છે
• LZWDecode એ LZW સંકોચન પર આધારીત ઠીક કરતુ ફિલ્ટર છે
• RunLengthDecode એ રન-લેન્થ એન્કોડિંગ એલ્ગોરીધમનો ઉપયોગ કરતી વારંવાર ડેટા સાથે સ્ટ્રીમ્સ માટેની સરળ સંકોચન પદ્ધતિ છે

અને ઇમેજ-આધારીત ફિલ્ટર્સ

• DCTDecode એ JPEG માપદંડ પર આધારીત ચલ ફિલ્ટર છે
• CCITTFaxDecode એ CCITT ફેક્સ સંકોચન માપદંડ આધારીત અચલ ફિલ્ટર છે
• JBIG2Decode પીડીએફ 1.4 માં રજુ થયેલ, JBIG2 માપદંડ પર આધારીત ચલ અથવા અચલ ફિલ્ટર છે
• JPXDecode પીડીએફ 1.5 માં રજુ થયેલ, JPEG 2000 માપદંડ પર આધારીત ચલ અથવા અચલ ફિલ્ટર છે

સામાન્ય રીતે પીડીએફમાં તમામ ઇમેજ વિષયવસ્તુ ફાઇલમાં જોડાયેલ હોય છે. પરંતુ પીડીએફ એક્સ્ટર્નલ સ્ટ્રીમ્સ અથવા આલ્ટર્નેટ ઇમેજ ના ઉપયોગ દ્વારા બાહ્ય ફાઇલમાં ઇમેજના સંગ્રહ માટે અનુમતિ આપે છે. પીડીએફનો નિયત સબસેટ, પીડીએફ/એ અને પીડીએફ/એક્સ સહિત, આ ટેકનીકોને અવરોધે છે.

પાઠ્ય

પીડીએફમાં લખાણ પૃષ્ઠ વિષયવસ્તુ સ્ટ્રીમ્સમાં ટેક્સ્ટ એલીમેન્ટ્સ દ્વારા રજુ થાય છે. લખાણ ઘટક નક્કી રકે છે અક્ષરો ચોક્કસ સ્થિતિ પર હોવા જોઇએ. પસંદગીયુક્ત ફોન્ટ રીસોર્સ ના એન્કોડિંગ નો ઉપયોગ કરી અક્ષરો નક્કી થાય છે.

ફોન્ટ્સ

પીડીએફમાં ફોન્ટ ઘટક એ ડિજીટલ ટાઇપફેસનું વર્ણન છે. તે ટાઇપફેસના લક્ષણોનું વર્ણન કરે છે, અથવા જોડાયેલ ફોન્ટ ફાઇલ નો સમાવેશ કરે છે. પછીથી તેને એક ઇમ્બેડેડ ફોન્ટ કહે છે પહેલાં અનઇમ્બેડેડ ફોન્ટ કહેવામાં આવતા હતા. ફોન્ટ ફાઇલો જે જોડાયેલ હોઇ શકે છે તે વિસ્તૃત રીતે ઉપયોગમાં લેવાતા ડિજીટલ ફોન્ટ સ્વરૂપો પર આધારીત હોય છેઃ ટાઇપ 1 (અને સંકોચિત ભિન્ન CFF ), ટ્રુ ટાઇપ , અને (પીડીએફ 1.6 સાથે શરૂઆત) ઓપનટાઇપ . વધુમાં પીડીએ ટાઇપ 3 ભિન્નને સહાય કરે છે જેમાં ફોન્ટના ઘટકોનું વર્ણન પીડીએફ ગ્રાફિક સંચાલકો દ્વારા થાય છે.

એન્કોડીંગ્સ

પાઠ્ય સ્ટ્રીંગ્સમાં, અક્ષરો કેરેક્ટર કોડ્સ (ઇન્ટીજર્સ)ના ઉપયોગથી એક એન્કોડીંગ નો ઉપયોગ કરી વર્તમાન ફોન્ટમાં ગ્લાઇફ્સથી નકશામાં પ્રદર્શિત થાય છે. WinAnsi , MacRoman સહિત સંખ્યાબંધ બિલ્ટ-ઇન એન્કોડીંગ્સ છે, અને ઇસ્ટ એશીયન ભાષાઓ માટે મોટી સંખ્યામાં એન્કોડીંગ્સ છે. (જોકે WinAnsi અને MacRoman એન્કોડીંગ્સ વિન્ડોઝ અને મેકિન્ટોશ ઓપરેટીંગ સિસ્ટમની ઐતિહાસિક પ્રોપર્ટીઝમાંથી ઉદ્દભવ્યાં છે, કોઇપણ પ્લેટફોર્મ પર સારી રીતે સમાન રીતે આ એન્કોડીંગ્સનો ઉપયોગ ફોન્ટ્સ કરે છે.) પીડીએફમાં એન્કોડીંગ સંરચના ટાઇપ 1 ફોન્ટ્સ માટે પીડીએફમાં તૈયાર કરવામાં આવી હતી, અને ટ્રુટાઇપ ફોન્ટ્સમાં તેને લાગુ કરવાના નિયમો જટિલ છે.

મોટા ફોન્ટ્સ અથવા નોન-સ્ટાન્ડર્ડ ગ્લાયફ્સ સાથેના ફોન્ટ્સ માટે, ખાસ એન્કોડીંગ્સ Identity-H (ઉભા લખાણ માટે) અને Identity-V (આડા માટે) નો ઉપયોગ થાય છે. પ્રકારના ફોન્ટ્સ સાથે ToUnicode ટેબલ પૂરું પાડવું આવશ્યક છે, કેરેક્ટર્સ વિશે જો અક્ષરની માહિતી સાચવેલ હોય.

પારદર્શિતા

પીડીએફનું મૂળ ઇમેજીંગ મોડેલ, પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટના, opaque જેવું હતુઃ પૃષ્ઠ પર દોરવામાં આવેલ દરેક વસ્તુ એક સ્થળે પૂર્વે કંઇપણ ચિહ્નીત થયેલ સાથે બદલાઇ જાય છે. પીડીએફ 1.4 માં ઇમેજીંગ મોડેલ પારદર્શિતાની અનુમતિ માટે વિસ્તૃત હતુ. જ્યારે પારદર્શિતાનો ઉપયોગ થાય છે, સંયોજન અસરો તૈયાર કરવા માટે નવી વસ્તુઓ પૂર્વે ચિહ્નીત થયેલ વસ્તુઓ સાથે આંતરક્રિયા કરે છે. પીડીએફની પારદર્શિતાની ઉમેરણી નવાં એક્સેન્ટેશન્સ જે પીડીએફ 1.3 અને પૂર્વેના માપદંડોમાં લખાયેલ ઉત્પાદનોમાં અવગણવા માટે તૈયાર કરવામાં આવેલ હતા. પરિણામે, જે ફાઇલો નાની માત્રાની પારદર્શિતાનો ઉપયોગ કરે છે જૂનાં દર્શકોમાં સ્વીકૃત રીતે જોવામાં આવે છે, પરંતુ ફાઇલ પારદર્શિતાનો વિસ્તૃત ઉપયોગ કરવાથી તે ચેતવણી વિના જૂનાં દર્શકોમાં સંપૂર્ણ ખોટી રીતે જોઇ શકાય છે.

પારદર્શિતા એકસ્ટેન્શન્સ ટ્રાન્સપેરન્સી ગ્રુપ્સ (transparency groups) , બ્લેન્ડીંગ મોડ્સ (blending modes) , શેપ (shape) , અને આલ્ફા (alpha) ના મુખ્ય વિચારો પર આધારીત છે. એડોબ ઇલસ્ટ્રેટર સંસ્કરણ 9 ની વિશિષ્ટતા સાથે મોડેલ નજીકથી એકરૂપ છે. જે તે સમયે એડોબ ફોટોશોપ દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાતા બ્લેન્ડ મોડ્સ પર આધારીત હતા. જ્યારે પીડીએફ 1.4 માપદંડો પ્રકાશિત થયાં ત્યારે એડોબ દ્વારા ગણતરીની રીતો માટે બ્લેન્ડ મોડ્સ ખાનગી રાખવામાં આવ્યાં હતા. તે બાદમાં પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યાં.

આંતરક્રિયા કરનાર ઘટકો

ઓન્નોટેશન્સ અને ફોર્મ ફિલ્ડ્સ જેવા આંતરક્રિયા કરનાર ઘટકોનો પીડીએફ ફાઇલ સમાવેશ કરે છે.

Acroforms (એક્રોબેટ ફોર્મ્સ (Acrobat forms) તરીકે પણ ઓળખાય છે) પીડીએફ ફાઇલ સ્વરૂપમાં ફોર્મ્સ ઉમેરવાની સંરચના છે.

એક્રોફોર્મ્સ (Acroforms) વસ્તુઓ (પાઠ્ય ખાનાં, રેડિયોબટન્સ ઇ.) અને અમુક કોડ (જાવાસ્ક્રીપ્ટ(JavaScript)) ના ઉપયોગને અનુમતિ આપે છે.

એક્રોફોર્મ્સ (Acroforms) મુખ્યઃમૂલ્ય જોડી સમાવિષ્ટ એક્સટર્નલ ફાઇલોમાં ફોર્મ ફિલ્ડ મૂલ્યોની જાળવે છે. એક્સટર્નલ ફાઇલો ASCII, fdf, અથવા xfdf નામની ફાઇલો જેવા, વિવિધ સ્વરૂપોનો ઉપયોગ કરે છે.

પીડીએફ 1.2 સ્વરૂપમાં એક્રોફોર્મ્સ (Acroforms) રજુ કરવામાં આવ્યા હતા. પીડીએફ 1.5 સ્વરૂપમાં, એડોબ સિસ્ટમ્સે નવાં, XFA ફોર્મ્સ નામના, ફોર્મ્સ માટેના માલિકી સ્વરૂપો દાખલ કર્યાં. આજે બંને સ્વરૂપો એકસાથે હાજર છે.

તાર્કિક માળખું અને એક્સેસીબિલીટી

સારી રીતે પાઠ્ય સાર અને એક્સેસીબિલીટી સક્રિય કરવા માટે માળખાં માહિતીનો પીડીએફ સમાવેશ કરે છે. જ્યારે પ્રકાશિત થયું, PDF/UA, હવે ISO/AWI 14289 , ચોક્કસ માળખાં માહિતી સાથે પીડીએફ ફાઇલ્સની વિષયવસ્તુ કેવી રીતે ટેગ થયેલ છે તેના પર વર્ણનાત્મક માહિતી પૂરી પાડશે.

સુરક્ષા અને સહિઓ

સુરક્ષા માટે, અથવા પ્રમાણિકતા માટે ડિજીટલી સહિ માટે પીડીએફ ફાઇલ એન્ક્રીપ્ટ થઇ શકે છે.

એક્રોબેટ પીડીએ દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવતી નિયત સુરક્ષામાં બે વિવિધ પદ્ધતિઓ અને બે વિવિધ પાસવર્ડ, “ઉપયોગકર્તા પાસવર્ડ” અને “માલિક પાસવર્ડ” નો સમાવેશ થાય છે. ખોલવા માટે (‘ઉપયોગકર્તા’ પાસવર્ડ) પાસવર્ડ દ્વારા પીડીએફ દસ્તાવેજ સુરક્ષિત હોઇ શકે છે અને દસ્તાવેજ સંચાલનો પણ દર્શાવી શકે છે જે દસ્તાવેજ ડિક્રીપ્ટ હોય ત્યારે પણ મર્યાદિત હોવો જોઇએ દસ્તાવેજની બહાર પાઠ્ય અને ગ્રાફિક્સનું પ્રીન્ટીંગ; નકલીકરણ; દસ્તાવેજમાં ફેરફાર; અને પાઠ્ય નોંધો ઉમેરવી અથવા ફેરફાર કરવો અને એક્રોફોર્મ (અચ્રોફોર્મ) ફિલ્ડ (‘માલિક” પાસવર્ડનો ઉપયોગ કરી). જોકે, “માલિક” અથવા “ઉપયોગકર્તા” પાસવર્ડ દ્વારા તમામ કાર્યો (સિવાય કે દસ્તાવેજ પાસવર્ડ સુરક્ષા માટે ખુલ્લો હોય, જો લાગુ હોય) મર્યાદિત હોય છે તે ઘણાં સામાન્ય રીતે ઉપલબ્ધ અને વિના મૂલ્યે ઓનલાઇન “પીડીએફ ક્રેકીંગ” સોફ્ટવેરથી તુરંત જ પકડાઇ જાય છે, અને આમ લેખકે તૈયાર કરેલ પીડીએફ ફાઇલ સાથેના નિયંત્રણો મૂકવામાં , એક વખત વિતરણ થઇ જાય, ત્યારબાદ આ બંધનો દેખીતી રીતે બિનઅસરકારક નિવડે છે. પીડીએફ ફાઇલો તૈયાર કરવા અને ફેરફાર કરવા માટે એડોબ એક્રોબેટ સોફ્ટવેરનો ઉપયોગ કરતા આ પ્રકારના નિયંત્રણો લાગુ કરતી વખતે આ ચેતવણી પણ પ્રદર્શિત થાય છે.

ફાઇલ એટેચમેન્ટ

પીડીએફ ફાઇલો દસ્તાવેજ-સ્તર અને પૃષ્ઠ-સ્તર ફાઇલ એટેચમેન્ટ ધરાવી શકે છે, જે વાંચક એક્સેસ કરી શકે છે અને ખોલી શકે છે અથવા તેમની ફાઇલસિસ્ટમમાં સંગ્રહ કરી શકે છે. પીડીએફ એટેચમેન્ટ વર્તમાન પીડીએ ફાઇલોમાં ઉમેરાઇ શકાય છે ઉદાહરણ તરીકે pdftkનો ઉપયોગ. એક્રોબેટ રીડર એટેચમેન્ટ માટે સહાય પૂરી પાડે છે, અને દસ્તાવેજ-સ્તર એટેચમેન્ટ માટે એન્વિન્સ (Envince) અને ઓક્યુલર (Okular) જેવા પોપ્લર આધારીત વાંચકોની થોડી સહાય પૂરી પાડે છે.

સબસેટ્સ

અમુક બંધારણો માટે પીડીએફના યોગ્ય સબસેટ્સ,ISO હેઠળ નિયત કરવામાં આવ્યાં છે, આવે છેઃ

• પ્રીન્ટીંગ અને ગ્રાફિક આર્ટ્સ માટે PDF/X ISO 15930 (ISO TC130માં કાર્યરત) તરીકે
• કોર્પોરેટ/સરકારી/લાયબ્રેરી/ઇમાં આર્કાઇવીંગ માટે PDF/A ISO 19005 (ISO TC171માં કાર્ય પૂર્ણ) તરીકે
• એન્જીનીયરીંગ ડ્રોઇંગની બદલી માટે PDF/E (ISO TC171માં કાર્ય પૂર્ણ)
• PFD/UA માટે સાર્વત્રિક એક્સેસીબલ પીડીએફ ફાઇલો

એક PDF/H વેરીયન્ટ (હેલ્થકેર માટે પીડીએફ)નો વિકાસ ચાલુ છે. જોકે, તેમાં ચોક્કસ સ્વરૂપ અને સબસેટ કરતાં “શ્રેષ્ઠ કાર્યો”ના સબસેટનો વધુ સમાવેશ થાય છે.

માર્સ

વધુ જુઓ: પૃષ્ઠ વર્ણન માર્કઅપ ભાષા

માર્સ નામનો આવતી પેઢીનો XML-આધારીત પીડીએફ કોડની એડોબ શોધ કરે છે. http://www.adobe.com/go/mars પર એડોબ દ્વારા અને http://labs.adobe.com/wiki/index.php/Mars સંગ્રહિત ૨૦૧૦-૧૨-૦૫ ના રોજ વેબેક મશિનપર માર્સ ફાઇલ સ્વરૂપ વિશે માહિતી પ્રકાશિત કરવામાં આવી છે.

માર્સના ગ્રાફિક ઘટકોનું સ્વરૂપ ઘણીવાર “SVG” તરીકે સરળતાથી વર્ણવવામાં આવે છે, પરંતુ નવેમ્બર 2007 (§3 માર્સ SVG સહાય)ના સંસ્કરણ 0.8 લેખ માપદંડ અનુસાર સ્વરૂપ ખરેખર SVG ના ખૂબ સમાન છેઃ તે SVG માં ઉમેરણો અને તેમાંથી બદબાકીનો સમાવેશ કરે છે, આથી સામાન્ય રીતે નિયત SVG ટુલ્સ સાથે જોઇ શકાય કે તૈયાર થઇ શકતું નથીઃ SVG વ્યુઅર્સ અને માર્સ વ્યુઅર્સ વચ્ચે અમુક બાબતો નોંધપાત્ર રીતે વિભિન્ન જોવા મળશે.

ટેકનીકલ મુદ્દાઓ

પ્રવેશવાની ક્ષમતા

અપંગ લોકો માટે ખાસ રીતે પ્રવેશ માટે પીડીએફ ફાઇલ તૈયાર થઇ શકે છે. વર્તમાન પીડીએફ ફાઇલ સ્વરૂપોમાં ટેગ્સ એક્સએમએલ (XML), ટેક્સ્ટ ઇક્વીલન્ટ્સ, કેપ્શન, ઓડિયો ડિસ્ક્રીપ્શન, ઇ.નો સમાવેશ થઇ શકે છે. એડોબ ઇનડિઝાઇન Adobe InDesign જેવા અમુક સોફ્ટવેર, સ્વયં ટેગ ધરાવતી પીડીએફ તૈયાર કરી શકે છે, જોકે આ વિશિષ્ટતા પૂર્વેથી સક્રિય હોતી નથી. જોઝ (JAWS), વિન્ડો-આઇઝ (Window-Eyes), હાલ (Hal) અને કર્ઝવૈલ 1000 અને 3000 જેવાં મુખ્ય સ્ક્રીન વાંચકો ટેગ્ડ પીડીએફ વાંચી શકે છે; એક્રોબેટ અને એક્રોબેટ રીડર પોગ્રામના વર્તમાન સંસ્કરણો પણ પીડીએફને મોટેથી વાંચી શકે છે. વધુમાં, ટેગ્ડ પીડીએફ દ્રષ્ટિની ખામી ધરાવતા લોકો માટે ફરીથી-આવી શકે છે અને મોટાં થઇ શકે છે. જૂનાં પીડીએફ સાથે ટેગ ઉમેરવામાં સમસ્યાઓ રહેલી છે અને જે સ્કેન કરેલ દસ્તાવેજોમાંથી ઉદ્દભવે છે. આ કિસ્સાઓમાં, એક્સેસીબિલીટી ટેગ્સ અને ફરી-આવવાની વિશિષ્ટતા ઉપલબ્ધ નથી, અને તેને મેન્યુલી અથવા OCR ટેકનીકો સાથે તૈયાર કરવી પડે છે. અમુક અપંગ લોકો માટે આ પ્રક્રિયાઓ ઉપલબ્ધ નથી. PDF/UA, પીડીએફ/યુનિવર્સલ એક્સેસીબિલીટી કમિટી, AIIM ની એક પ્રવૃતિ, ISO 32000 પર આધારીત પીડીએફ એક્સેસીબિલીટીના માપદંડો પર કાર્ય કરે છે.

પીડીએફ એક્સેસીબિલીટી સાથે એક ગંભીર પડકાર એ છે કે પીડીએફ દસ્તાવેજો ત્રણ વિશિષ્ટ દ્રશ્યો ધરાવે છે, જે દસ્તાવેજની રચનાના આધારે, દરેક સાથે અસંલગ્ન હોઇ શકે છે. આ ત્રણ દ્રશ્યો (i) દેખીતુ દ્રશ્ય, (ii) ટેગ્ડ દ્રશ્ય, અને (iii) વિષયવસ્તુ દ્રશ્ય છે. દેખીતુ દ્રશ્ય પ્રદર્શિત અને પ્રીન્ટ કરી શકાય છે (જેને મોટાભાગના લોકો પીડીએ દસ્તાવેજ તરીકે ઓળખે છે). ટેગ્ડ દ્રશ્ય એ સ્ક્રીન વાચકો વાંચે છે (દ્રષ્ટિની ખામી ધરાવતા લોકો માટે ઉપયોગી). વિષયવસ્તુ દ્રશ્ય એ ત્યારે જોવા મળે છે જ્યારે દસ્તાવેજ એક્રોબેટમાં ફરીથી આવે છે (હલનચલની ક્ષમતા ધરાવતા લોકો માટે ઉપયોગી). પીડીએફ દસ્તાવેજમાં પ્રવેશ માટે, આ ત્રણેય દ્રશ્યો એકબીજા સાથે સુસંગત હોવાં ફરજિયાત છે.

સલામતી

પીડીએફ સ્વરૂપ એટેચમેન્ટ વાયરસોનું વહન કરે છે તે પ્રથમ 2001 માં જાણવામાં આવ્યું. આ વાયરસ, "OUTLOOK.PDFWorm" અથવા "Peachy" નામ ધરાવતો, માઇક્રોસોફ્ટ આઉટલુકનો એક એડોબ પીડીએફ ફાઇલ મોકલવા માટે સ્વયં ઉપયોગ કરે છે. તે એડોબ એક્રોબેટ સાથે સક્રિય થાય છે પરંતુ એક્રોબેટ રીડર સાથે નહીં.

એડોબ રીડરના વિવિધ સંસ્કરણોમાં સમયે સમયે, નવાં જોખમો શોધવામાં આવ્યાં છે, જેનું કંપની સલામતી ફિક્સ મુદ્દાઓમાં સૂચન કરે છે. વધુ ખરાબ થતુ કારણ એ છે કે એડોબ રીડર પહેલાંથી જ બ્રાઉઝર્સ સાથે જોડાયેલ છે, અને જો વેબ પૃષ્ઠ પીડીએફ ફાઇલ જોડાણ ધરાવતુ હોય તો ઉપયોગકર્તાની સંમતિ અથવા અનુમતિ વિના જ ચાલુ થઇ શકે છે, જે જોખમનો માર્ગ ખોલે છે. જો દુષિત વેબ પૃષ્ઠમાં ખરાબ પીડીએફ ફાઇલનો સમાવેશ હોય તો એડોબ રીડરમાં અમુક ગંભીરતાનો ફાયદો ઉઠાવે છે, બ્રાઉઝર આધુનિક હોય તો પણ સિસ્ટમ સહાય કરે છે.

એડોબ રીડર અને વેબ બ્રાઉઝર્સ વચ્ચેનો સંબંધ નિષ્ક્રિય કરી ઉપયોગકર્તા જોખમ ઘટાડી શકે છે. આમ કરવા માટે, એડોબ રીડર ખોલો, અને Edit -> Preferences ડાયલોગ પર જાવ. "Internet" કેટેગરી પસંદ કરો અને "Display PDF in browser" અનચેક કરો.

સ્પામ સાથે મેળવેલ પીડીએફ એટેચમેન્ટ ન ખોલવાની પણ ઉપયોગકર્તાને સલાહ છે.

ઉપયોગ નિયંત્રણો અને દેખરેખ

પીડીએફને એન્ક્રીપ્ટ પણ કરી શકાય છે આથી તેના વિષયવસ્તુને જોવા અથવા સુધારવા માટે પાસવર્ડની આવશ્યકતા રહેશે. RC4 અને MD5 ની જટિલ વ્યવસ્થના ઉપયોગ લાગુ કરી, પીડીએફ સંદર્ભ 40-બીટ અને 128-બીટ બંને એન્ક્રીપ્શની વ્યાખ્યા કરે છે. પીડીએફમાં ઉપયોગ માટે ત્રાહિત પક્ષો તેનું પોતાનું એન્ક્રીપ્શન નક્કી કરી શકે તેના ઉપાયોને પણ પીડીએફ સંદર્ભ નક્કી કરે છે.

કોપીઇંગ, ફેરફારો અથવા પ્રીન્ટીંગના વધુ નિયંત્રણો પૂરાં પાડે છે તે સંલગ્ન DRM નિયંત્રણોનો પણ પીડીએફ ફાઇલો સમાવેશ કરશે. કોપીઇંગ, ફેરફારો અથવા પ્રીન્ટીંગના નિયંત્રણો પાલન માટે વાંચન સોફ્ટવેર પર આધારીત છે, આથી તેઓ જે સલામતી પૂરી પાડે છે તે મર્યાદિત છે. પ્રીન્ટ કરી શકાય તેવા દસ્તાવેજો ખાસ કરીને બિટમેપ્સ તરીકે અને OCR ને આધીન સંગ્રહ થઇ શકશે.

પીડીએફ સંદર્ભ ટેકનીકલ માહિતી ધરાવે છે અથવા જુઓ [૨] સંગ્રહિત ૨૦૦૯-૧૨-૨૩ ના રોજ વેબેક મશિન અંતિમ-ઉપયોગકર્તા વિહંગાવલોકન માટે. HTML ફાઇલોની જેમ, પીડીએફ ફાઇલો વેબ સર્વરમાં માહિતી દાખલ કરશે. ક્લાયન્ટ પીસીના IP સરનામાંની તપાસ માટે તેનો ઉપયોગ કરી શકશે, ઘેર ફોન કરવા જેવી જાણીતી પ્રક્રિયા. 7.0.5 અપડેટથી એક્રોબેટ રીડર સુધી, “એક ડાયલોગ બોક્સ દ્વારા જે ફાઇલના લેખક ફાઇલના ઉપયોગની તપાસ કરે છે, અને ચાલુ રાખવાનો વિકલ્પ રજુ કરવામાં આવશે” દ્વારા ઉપયોગકર્તાને જાણ કરવામાં આવશે.

તેની લાઇવસાઇકલ પોલીસ સર્વર (LiveCycle Policy Server) ઉત્પાદન દ્વારા, એડોબ ખાસ દસ્તાવેજ પર સુરક્ષા નીતિ પૂરી પાડવાની પદ્ધતિ એડોબ પૂરી પાડે છે. દસ્તાવેજમાં પ્રવેશવાની સમયમર્યાદા પ્રમાણિત અને મર્યાદિત કરી શકાશે અથવા ઓફલાઇન હોય ત્યારે દસ્તાવેજ ખુલ્લો રાખવાના સમયાગાળાની ઉપયોગકર્તા માટે આવશ્યક આ સુવિધાનો સમાવેશ થાય છે. એક વખત પીડીએફ દસ્તાવેજ પોલીસી સર્વર અને ખાસ નીતિ સાથે જોડાય છે, ત્યારે માલિક દ્વારા નીતિ બદલાઇ કે સજીવન થઇ શકે છે. આ દસ્તાવેજો અન્થયા “in the wild” નિયંત્રણ કરે છે. પોલીસી સર્વર દ્વારા દરેક દસ્તાવેજ જોઇ અને બંધ કરી શકાય છે અને દેખરેખ પણ રાખી શકાય છે. પોલીસી સર્વર્સ ખાનગી રીતે ગોઠવી શકાય છે અથવા એડોબ ઓનલાઇન સર્વિસીઝ દ્વારા એડોબ જાહેર સેવા પૂરી પાડે છે.

ખોવાયેલ પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ વિશિષ્ટતાઓ

પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ સ્વરૂપની સરખામણીએ, પીડીએફ “ટ્રે સિલેક્શન” ની કલ્પના ગુમાવે છે; દસ્તાવેજના અમુક પૃષ્ઠો અન્ય પ્રકારના પૃષ્ઠ પર ફરજિયાત પ્રીન્ટ કરવાની સૂચના માટે તેનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.

જેનો અવકાશ માત્ર ઇલેક્ટ્રીનિક દસ્તાવેજોનો સમાવેશ કરે છે તેવી આ પ્રકારની વિશિષ્ટતા પીડીએફ સ્વરૂપમાંથી દૂર થઇ નથી. JDF માપદંડ અમુક દ્રષ્ટિકોણોનો સમાવેશ કરે છે; જોકે, તે જટિલ માપદંડ છે, જે 2007 થી હજુ સુધી વિસ્તૃત રીતે લાગુ કરવામાં આવ્યું નથી. આ પીડીએફ દ્વારા પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટની બદલીને અવરોધે છે.

પૂર્વનિર્ધારીત દ્રશ્ય સેટિંગ્સ

પૃષ્ઠ દ્રશ્ય લેઆઉટ અને ઝુમ લેવલ સહિત, પીડીએફ દસ્તાવેજ દ્રશ્ય સેટિંગ્સનો સમાવેશ કરી શકે છે. દસ્તાવેજ ખુલે છે ત્યારે એડોબ રીડર આ સેટિંગ્સનો ઉપયોગ ઉપયોગકર્તાના પૂર્વનિર્ધારીત સેટિંગ્સ બિનઅસરકારક કરવા માટે કરશે. વિના મૂલ્યનું એડોબ રીડર આ સેટિંગ્સ દૂર કરી શકતુ નથી.

વિષયવસ્તુ

એક પીડીએફ ફાઇલ એ મુખ્યત્વે વેક્ટર ગ્રાફિક્સ, પાઠ્ય અને રેસ્ટર ગ્રાફિક્સનું સંયોજન હોય છે. પીડીએફમાં વિષયવસ્તુના પ્રાથમિક વિષયવસ્તુના પ્રકારો આ મુજબ છેઃ

• સંગ્રહ થયેલ પાઠ્ય
• ઉદાહરણો માટે વેક્ટર ગ્રાફિક્સ અને આકારો અને લાઇનોનો સમાવેશ કરતી ડિઝાઇનો
• ફોટોગ્રાફ્સ માટે રેસ્ટર ગ્રાફિક્સ અને ઇમેજના અન્ય પ્રકારો

બાદની પીડીએફ સુધારેલ આવૃત્તિઓમાં, લીંક્સ (દસ્તાવેજ અથવા વેબ પૃષ્ઠની અંદર), ફોર્મ્સ, જાવાસ્ક્રીપ્ટ (શરૂઆતમાં એક્રોબેટ 3.0 માટે પ્લગઇન તરીકે ઉપલબ્ધ), અથવા પ્લગ-ઇન્સના ઉપયોગથી સંચાલિત થઇ શકતા સંલગ્ન વિષયવસ્તુના અન્ય પ્રકારોને પણ પીડીએફ દસ્તાવેજ સહાય કરી શકે છે.

U3D અથવા PRC અને વિવિધ અન્ય ડેટા સ્વરૂપોનો ઉપયોગ કરી અનુકૂળ થઇ આંતરક્રિયા કરતા પીડીએફ – 3D ડ્રોઇંગમાં અનુકૂળ 3D દસ્તાવેજ સાથે પીડીએફ 1.6 સહાય કરે છે.

કોમ્પ્યુટર સ્ક્રીન પર જોવા મળતી બે સમાન પીડીએફ ફાઇલો વિવિધ સાઇઝોની હોઇ શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, ઓછા રીઝોલ્યુશન ધરાવતી ઇમેજ કરતાં વધુ રીઝોલ્યુશન ધરાવતી રેસ્ટર ઇમેજ વધુ જગ્યા રોકે છે. પ્રાથમિક રીતે વધુ રોઝોલ્યુશન સ્ક્રીન પર પ્રદર્શિત થવા કરતાં દસ્તાવેજ પ્રીન્ટીંગ માટે આવશ્યકતા છે. અનુકૂળ સંપૂર્ણ ફોન્ટસ, ખાસ કરીને એશિયાટીક લખાણો માટે, અને ગ્રાફિક્સ તરીકે પાઠ્યનો સંગ્રહ કરતી એ ફાઇલ સાઇઝ વધારતી અન્ય બાબતો છે.

સ્ટાન્ડર્ડ ટાઇપ 1 ફોન્ટ્સ

પીડીએફ દસ્તાવેજો પર ખાસ પ્રભાવ ધરાવનાર કુલ ચૌદ ટાઇપફેસીસ છેઃ

• ટાઇમ્સ (સં3) (Times (v3)) (રેગ્યુલર, ઇટાલીક, અને બોલ્ડ ઇટાલીકમાં)
• કુરીયર (Courier) (રેગ્યુલર, ઓબ્લીક, બોલ્ડ અને બોલ્ડ ઓબ્લીકમાં)
• હેલ્વેટીકા (સં3) (Helvetica) (સં3) Helvetica (v3) (રેગ્યુલર, ઓબ્લીક, બોલ્ડ અને બોલ્ડ ઓબ્લીકમાં)
• સિમ્બોલ (Symbol)
• ઝેપ્ફ ડિંગબેટ્સ (Zapf Dingbats)

આ ફોન્ટ્સ, ક્યારેક “પ્રાથમિક ચૌદ ફોન્ટ્સ” તરીકે ઓળખાય છે, હંમેશા હાજર હોવાં જોઇએ (ખરેખર હાજર અથવા ક્લોઝ અવેજ) અને આથી પીડીએફમાં અનુકૂળ કરવાની આવશ્યકતા નથી. આ ફોન્ટ્સની ગણના વિશે પીડીએફ દર્શકોને ખ્યાલ હોવો ફરજિયાત છે. પીડીએફમાં જો આ અનુકૂળ ન હોય તો અન્ય ફોન્ટ્સ અવેજી હોઇ શકે છે.

પીડીએફ 1.5 ની શરૂઆત સાથે, સ્ટાન્ડર્ડ ફોન્ટની ખાસ કાળજી અવગણવામાં આવી છે.

સંસ્કરણો

સંસ્કરણ	પ્રકાશનનું વર્ષ	નવી વિશિષ્ટતાઓ	રીડર આવૃત્તિ દ્વારા સહાયક
1.0	1993		એક્રોબેટ રીડર (કેરોયુઝલ)
1-1	1996	પાસવર્ડ, ઉપકરણ-સ્વતંત્ર કલર, થ્રેડ્સ અને લીંક્સ	એક્રોબેટ રીડર 2.0
1-2	1996	આંતરક્રિયા કરનાર પૃષ્ઠ તત્વો, માઉઝ ઘટનાઓ, મલ્ટીમીડિયા પ્રકારો, યુનિકોડ, આધુનિક કલર વિશિષ્ટતાઓ અને ઇમેજ પ્રોક્સીંગ		એક્રોબેટ રીડર 3.0
1.3	2000	ડિજીટલ સિગ્નેચર્સ; ICC અને DeviceN કલર અવકાશો, જાવાસ્ક્રીપ્ટ ક્રિયાઓ	એક્રોબેટ રીડર 4.0
1.4	2001	JBIG2; પારદર્શિતા; OCR પાઠ્ય સ્તર	એક્રોબેટ રીડર 5.0
1.5	2003	JPEG 2000; લીંક્ડ મલ્ટીમીડિયા; ઓબ્જેક્ટ સ્ટ્રીમ્સ; ક્રોસ રેફરન્સ સ્ટ્રીમ્સ	એક્રોબેટ રીડર 6.0
1.6	2004	અનુકૂળ મલ્ટીમીડિયા; XML ફોર્મ્સ; AES એન્ક્રીપ્શન	એક્રોબેટ રીડર 7.0
1.7	2006.		એક્રોબેટ રીડર 8
1.7 વિસ્તૃતી સ્તર 3	2008	256-બિટ AES એન્ક્રીપ્શન	એક્રોબેટ રીડર 9
1.7 વિસ્તૃતી સ્તર 5	2009	XFA 3.0	એક્રોબેટ રીડર 9.1

અમલીકરણ

એડોબ રીડર (Adobe Reader), ફોક્સઇટ રીડર (Foxit Reader), પીડીએફ-એક્સચેન્જ વ્યુઅર (PDF-XChange Viewer), સોરેક્સ રીડર (Sorax Reader) અને અન્ય સંસ્કરણો સહિત પીડીએફ-વ્યુઇંગ સોફ્ટવેર સામાન્ય રીતે વિના મૂલ્યે પૂરું પાડવામાં આવે છે.

મેક (Mac OS X) અને લીનક્સ (Linux)ના અમુક સંસ્કરણો, મલ્ટી પ્લેટફોર્મ OpenOffice.org, માઇક્રોસોફ્ટ ઓફિસ 2007 (જો SP2 થી અદ્યતન હોય), વર્ડપરફેક્ટ (WordPerfect) સંસ્કરણ 9 બાદ, માઇક્રોસોફ્ટ વિન્ડોઝ માટે સંખ્યાબંધ પીડીએફ પ્રીન્ટ ડ્રાઇવર્સ, પીડીએફટેક્સ (pdfTeX) ટાઇપસેટીંગ સિસ્ટમ, ડોકબુક (DocBook) પીડીએફ (DocBook) ટુલ્સ, ઘોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ (Ghostscript) અને એડોબ એક્રોબેટ(Adobe Acrobat) સ્વયં સહિત ઘણાં સોફ્ટવેર પીડીએફ તૈયાર કરવા માટેના વિકલ્પો ધરાવે છે. ગુગલનું ઓનલાઇન ઓફિસ સ્યુટ ગુગલ ડોક્સ (Google Docs) પણ પીડીએફ સ્વરૂપ અપલોડ અને સંગ્રહ કરવાની અનુમતિ આપે છે.

પીડીએફમાં (માળખું) ફેરફાર કરવો

પીડીએફ ફાઇલોમાં ફેરફાર કરવા માટે પણ ખાસ સોફ્ટવેર ઉપલબ્ધ છે, જોકે પસંદગીઓ ખૂબ મર્યાદિત અને ઘણીવાર ખર્ચાળ છે. 0.46 સંસ્કરણ તરીકે, ઇન્કસ્કેપ (Inkscape) પણ પોપ્લર સંલગ્ન આંતરક્રિયા ભાષાંતર દ્વારા પીડીએફમાં ફેરફાર કરવાની અનુમતિ આપે છે. એક ફ્રિવેર ડેસ્કટોપ કાર્યક્રમ પણ છે જે પીડીએફ સ્વરૂપ ક્રમ ફોર્મ્સ અને એપ્લીકેશન્સ ફાઇલ કરવા અને પ્રીન્ટ કરવાની અનુમતિ આપે છે, પહેલાં ફેરફાર ન થયેલ એડોબ રીડરનો ઉપયોગ કરી શકાય છે.

પીડીએફ નોંધ ઉમેરવી

એડોબ એક્રોબેટ (Adobe Acrobat) એ એક માલિકી સોફ્ટવેરનું ઉદાહરણ છે જે ઉપયોગકર્તાને તૈયાર પીડીએફ ફાઇલોમાં નોંધ ઉમેરવાની, હાઇલાઇટ કરવાની, નોંધ મૂકવાની અનુમતિ આપે છે. પીડીએફએડિટ (PDFedit) એક વિના મૂલ્યના સોફ્ટવેર તરીકે એક યુનિક્સ (UNIX) એપ્લીકેશન (GNU જનરલ પબ્લીક લાયસન્સ હેઠળ) ઉપલબ્ધ છે. અન્ય GPL – લાયસન્સ એપ્લીકેશન મૂળ લીનક્સ (Linux) માં એક્સર્નલ (Xournal) છે. પાઠ્ય અથવા ફકરાઓને ઝડપથી અન્ડરઇલાઇન અને હાઇલાઇટ માટેના નિયમો તરીકે અને વિવિધ ફોન્ટ્સ અને રંગોમાં નોંઘ ઉમેરવા માટે એક્સર્નલ (Xournal) અનુમતિ આપે છે. ચોરસ, સમચતુષ્કોણ અને ગોળાકાર માટે એક્સર્નલ (Xournal) આકાર ઓળખ ટુલ પણ ધરાવે છે. એક્સર્નલ (Xournal) માં નોંધો સ્થળાંતર, નકલ અને ઉમેરી પણ શકાય છે. ફ્રિવેર ફોક્સીટ રીડર (Foxit Reader) નોંધો ઉમેરવાની અનુમતિ આપે છે પરંતુ નોંધ કરેલ દરેક પૃષ્ઠ પર વોટરમાર્ક ઉમેરે છે. પેકેજના વ્યવસાયિક સંસ્કરણમાં આ મર્યાદાનો સમાવેશ થતો નથી. એપલના મેક (Mac) OS X એકિકૃત પીડીએફ વ્યુઅર, પ્રીવ્યુ પણ સૂચનો સક્રિય કરે છે.

અન્ય એપ્લીકેશનો અને કાર્યો

પીડીએફ માપદંડનો સમાવેશ કરતી અમુક એપ્લીકેશનો હવે પ્રદર્શન અને સંગ્રહ માટે સ્ક્રીબ્ડ (Scribd), ઓનલાઇન ફેરફાર કરવા માટે પીડીએફવ્યુ (Pdfvue), અને પીડીએફ રૂપાંતર માટે ઝમઝાર (Zamzar) સહિત ઓનલાઇન સેવાઓ ઉપલબ્ધ છે.

1993 માં ગ્લોબલ ગ્રાફિક્સ (Global Graphics)પરથી જોઝ રીપ (RIP) પ્રથમ શીપીંગ પ્રીપ્રેસ રીપ (RIP) બન્યું જે પીડીએફને મૂળગત રીતે અન્ય સ્વરૂપમાં રૂપાંતર કર્યા વિના અર્થઘટન કરે છે. 1997 માં સમાન ક્ષમતા સાથે કંપનીએ તેમનું હાર્લક્વીન રીપ (Harlequin RIP) અદ્યતન સંસ્કરણ રજુ કર્યું.

1997 માં, પ્રથમ પીડીએફ પર આધારીત પ્રથમ પ્રીપેસ વર્કફ્લો સિસ્ટમ, એપોજી અગ્ફા-ગેવર્ટે (Agfa-Gevaert) રજુ અને રવાના કરી.

ઘણાં વ્યવસાયિક ઓફસેટ પ્રીન્ટર્સે પ્રીન્ટ સ્ત્રોત તરીકે પ્રેસ-તૈયાર પીડીએફ ફાઇલો, ખાસ કરીને પીડીએફ/એક્સ-1a (PDF/X-1a) સબસેટ અને સમાન સંસ્કરણોની રજુઆતનો સ્વીકાર કર્યો છે. પ્રેસ-તૈયાર પીડીએફ ફાઇલોની રજુઆત સંગ્રહિત મૂળ કાર્ય ફાઇલો માટે સમસ્યારૂપ આવશ્યકતાની બદલી માટે છે.

શરૂઆતની મેક (Mac) OS ના પીક્ટ (PICT) સ્વરૂપને બદલાવવા, મેક (Mac) OS X માટેના “પાયાગત” મેટાફાઇલ સ્વરૂપ તરીકે પીડીએફની પસંદગી કરવામાં આવી હતી. ડિસ્પ્લે પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ અને પીડીએફ, ટૂંકુનામ મુખ્ય “ડિસ્પ્લે પીડીએફ” ના સામાન્ય મોડેલ પર ક્વાર્ટ્ઝ (Quartz) ગ્રાફિક્સ સ્તરના ઇમેજીંગ મોડેલ આધારીત છે. પ્રીવ્યુ (Preview) એપ્લીકેશન પીડીએફ ફાઇલો, સંસ્કરણ 2.0 અને સફારી વેબ બ્રાઉઝરના બાદ પર પ્રદર્શિત કરી શકે છે. પીડીએફ માટે સિસ્ટમ-સ્તર સહાય મેક (Mac) OS X એપ્લીકેશન્સને સ્વયં પીડીએફ દસ્તાવેજો તૈયાર કરવાની અનુમતિ આપે છે, જે પ્રીન્ટ આદેશને સહાય કરે છે. બાદમાં ફાઇલો ફાઇલ શિર્ષક મુજબ પીડીએફ 1.3 માં બાદમાં મોકલે છે. મેક OS X સંસ્કરણ 10.0 દ્વારા 10.3 હેઠળ સ્ક્રીનશોટ લેતી વખતે, ઇમેજ પણ પીડીએફ તરીકે પણ કેદ થતી હતી; 10.4 અને 10.5 માં ડિફોલ્ટ વર્તણૂક PNG ફાઇલ કેદ કરવા માટે સેટ થયેલ છે, જોકે આ વર્તણૂક આવશ્યકતા હોય તો પીડીએફમાં ફરીથી સેટ થઇ શકે છે.

અમુક ડેસ્કટોપ પ્રીન્ટર્સ પણ પ્રત્યક્ષ પીડીએફ પ્રીન્ટીંગને પણ સહાય કરે છે જે બાહ્ય મદદ વિના પીડીએફ ડેટાનું અર્થઘટન કરી શકે છે. હાલમાં, તમામ પીડીએફ સક્ષમ પ્રીન્ટરો પણ પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટને સહાય કરે છે, પરંતુ મોટાભાગના પોસ્ટસ્ક્રીપ્ટ પ્રીન્ટર્સ પ્રત્યક્ષ પીડીએફ પ્રીન્ટીંગને સહાય કરતા નથી.

ફ્રિ સોફ્ટવેર ફાઉન્ડેશન તેમના ગંભીર મુખ્ય પ્રોજેક્ટો વિશે આ મુજબ માન્યતા ધરાવે છે “પ્રોજેક્ટોને વિના મૂલ્યે વિકસીત કરવામાં, ઉચ્ચ-ગુણવત્તા અને લાયબ્રેરી અને પ્રોગ્રામોનો સંપૂર્ણ કાર્યકરી સેટ જે પીડીએફ ફાઇલ સ્વરૂપ અને ISO 32000 માપદંડોની ટેકનોલોજીઓને લાગુ કરે છે.” જોકે GNUપીડીએફ (GNUpdf) લાયબ્રેરી હજુ રજુ થયેલ નથી, જ્યારે એન્વીન્સ (ENvince) જેવી એપ્લીકેશનોમાં પોપ્લરનો વિસ્તૃત રીતે ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, જે જીનોમ (GNOME) ડેસ્કટોપ વાતાવરણ સાથે આવે છે, GPLv2- લાયસન્સ એક્સપીડીએફ (Xpdf) કોડ બેઝ આધારીત ખર્ચ પર તે GPLv3 પ્રોગ્રામ્સનો ઉપયોગ થઇ શકતો નથી.

પીડીએફ ડોક્યુમેન્ટ પર કાર્ય કરવા માટે જાવા (Java) લાયબ્રેરી એ અપાચે સોફ્ટવેર ફાઉન્ડેશનના ખુલ્લા સ્ત્રોતનો અપાચે પીડીએફબોક્સ (Apache PDFBox) પ્રોજેક્ટ છે. પીડીએફબોક્સ (PDFBox) એ અપાચે (Apache) લાયસન્સ હેઠળ અધિકૃત છે.

વધુ જુઓ

• ડિજેવ્યુ (DjVu)
• કોમ્પ્યુટર માપદંડોની સૂચિ
• ISO માપદંડોની સૂચિ
• પીડીએફ સોફ્ટવેરની સૂચિ
• માપી શકાય તેવા વેક્ટર ગ્રાફિક્સ
• વેબ દસ્તાવેજ
• ખુલ્લાં એક્સએમએલ (XML) પેપર વિગતવાર વર્ણન
• એક્સએસએલ (XSL) સ્વરૂપ વસ્તુઓ
• OpenXPS અને PDF ની સરખામણી
• PAdES, PDF આધુનિક ઇલેક્ટ્રોનિક સહિ

બાહ્ય લિંક્સ

• એડોબ PDF 101: PDF નું ઝડપી વિહંગાવલોકન
• એડોબ: PostScript વિરુદ્ધ PDF – PS, EPS વિરુદ્ધ PDF ની ઔપચારીક પરિચય સરખામણી.
• AIIM સંગ્રહિત ૨૦૦૭-૦૪-૦૩ ના રોજ વેબેક મશિન – એક્સેસીબલ દસ્તાવેજો ફાઇલ સ્વરૂપ માટે PDF/E અને PDF/UA સ્પેસીફિકેશન વિશે માહિતી
• ISO 19005-1:2005 ઇન્ટરનેશનલ ઓર્ગેનાઇઝેશન ફોર સ્ટાન્ડર્ડાઇઝેશન ખાતે PDF/A-1 માપદંડનો દસ્તાવેજ (ખર્ચ લાગુ)
• PDF સંદર્ભ
  • આધુનિક પીડીએફ સંસ્કરણ માપદંડ (આઇએસઓ (ISO) માપદંડોના વિના મૂલ્યના સંસ્કરણ સહિત)
  • પુસ્તકોઃ PDF 1.6 (ISBN 0-321-30474-8), PDF 1.4 (ISBN 0-201-75839-3), PDF 1.3 (ISBN 0-201-61588-6)
• પોર્ટેબલ ડોક્યુમેન્ટ ફોર્મેટઃ પ્રોગ્રામર્સ માટે એક પરિચય PDF વિરુદ્ધ PostScript અને PDF આંતરબાબતોનો ઝડપી એક-પૃષ્ઠ પરિચય (સં.1.3 સુધી)
• કેમલોટ પેપર સંગ્રહિત ૨૦૧૯-૦૪-૨૨ ના રોજ વેબેક મશિન – પૃષ્ઠ કે જેમાં જ્હોન વાર્નોક એ તૈયાર કરેલ પ્રોજેક્ટની રૂપરેખા જે PDF તૈયાર કરે છે