ડાબર
This article appears to be written like an advertisement. (August 2010) |
વિકિપીડિયાના માપદંડ મુજબ આ લેખને ઉચ્ચ કક્ષાનો બનાવવા માટે તેમાં સુધારો કરવાની જરુર છે. તેમાં ફેરફાર કરીને તેને સુધારવામાં અમારી મદદ કરો. ચર્ચા પાના પર કદાચ આ બાબતે વધુ માહિતી મળી શકે છે. (January 2010) |
ડા ક્ટર બર્ મનમાંથી પરથી આવેલું ડાબર (દેવનાગરી: डाबर) ભારતનું આયુર્વેદિક દવાનું સૌથી મોટું નિર્માતા છે. ડાબરનો આયુર્વેદિક વિશેષજ્ઞ વિભાગ વિવિધ માંદગી અને સામાન્ય બીમારીથી તીવ્ર પક્ષઘાત સુધીની શારીરિક સ્થિતિની સારવાર માટે 260થી વધુ દવાઓ ધરાવે છે.
| ચિત્ર:Dabur Logo.svg Celebrate Life | |
| Public (NSE, BSE) | |
| ઉદ્યોગ | Health Care, Food |
|---|---|
| સ્થાપના | 1884 |
| સ્થાપકો | Dr. S K Burman |
| મુખ્ય કાર્યાલય | Dabur Tower, Kaushambi, Sahibabad, Ghaziabad - 201010 (UP), India |
| સેવા અપવામાં અવતા વિસ્તારો | Worldwide |
| મુખ્ય લોકો | Dr. Anand Burman Chairman Mr. Amit Burman Vice-Chairman Mr. Sunil Duggal CEO |
| ઉત્પાદનો | Dabur Amla, Dabur Chyawanprash, Vatika, Hajmola & Real |
| ચોખ્ખી આવક | (INR) 425 Crore (2008-09) |
| કુલ સંપતિ | (INR) 559 crore (2008-09) |
| કર્મચારીઓ | 3000 (Approx.) [૧] |
| વિભાગો | Dabur Nepal Pvt Ltd (Nepal), Dabur Egypt Ltd (Egypt), Asian Consumer Care (Bangladesh), Asian Consumer Care (Pakistan), African Consumer Care (Nigeria), Naturelle LLC (Ras Al Khaimah-UAE), Weikfield International (UAE), and Jaquline Inc. (USA). |
| ઉપકંપનીઓ | Dabur International, Fem Care Pharma, newu |
| વેબસાઇટ | Dabur.com |
ઇતિહાસ ફેરફાર કરો
ડાબરની વાર્તા મેડિસિનની ડિગ્રી સાથે સજ્જ એવા એક માનવસેવાની ઇચ્છા ધરાવતા યુવાન ડૉક્ટર પાસે 1884માં પાછા લઈ જાય છે. આ યુવાન, ડૉ. એસ.કે. બર્મને, આજની જાણીતી ડાબર ઈન્ડિયા લિમિટેડ નો પાયા નાખ્યો હતો. ડાબર બ્રાન્ડના નામમાં 'ડા' 'ડાક્ટર' અથવા 'ડૉક્ટર' પરથી અને 'બર' બર્મન પરથી આવ્યા. આ નાનકડી શરૂઆતથી, કંપનીનો વિકાસ સ્વાસ્થ્ય દેખરેખ, વ્યક્તિગત દેખરેખ અને ખાદ્ય ઉત્પાદકોના ઉપભોક્તા માટે ભારતના આગળ પડતા નિર્માતામાં થયો. 125થી વધારે વર્ષોના તેમના અસ્તિત્વમાં, ડાબર બ્રાન્ડે પ્રાકૃતિક જીવનશૈલી થકી સ્વસ્થતાનું સમર્થન કર્યું છે. વાળની સંભાળથી માંડીને મધ સુધીની ઉત્પાદન-હારમાળામાં વસ્તુઓની એક વિવિધતા માટે એક નામ, ડાબર, ભારતની ટોચની બાન્ડોમાં સતત અગ્રેસર રહ્યું છે. ડાબર જે પણ ઉત્પાદન આપશે, તે કોઈના પણ માટે સહેજ પણ હાનિનું કારણ બનશે નહીં, એવા વિશ્વાસના પાયા પર તેની દરેક બ્રાન્ડ બનાવવામાં આવી છે. આ બ્રાન્ડનું વિશ્વાસનું સ્તર ચમત્કારિક રીતે ઊંચું છે.
ફાર્મસી કંપની ફેરફાર કરો
ડાબર ઈન્ડિયા લિમિટેડ ભારતમાં ચોથી મોટી એફએમસીજી(FMCG) કંપની છે અને ડાબરનું અંદાજિત ટર્નઓવર 750 મિલિયન યુ.એસ. ડોલર (રૂ. 3390.9 કરોડ, વર્ષ 09-10) હતું અને ડાબર આમલા, ડાબર ચવનપ્રાશ, વાટિકા, હાજમોલા અને રીયલ જેવી બ્રાન્ડ સાથે તેનું બજાર પૂંજીકરણ 3.5 બિલિયન યુ.એસ. ડોલર(રૂ. 15500 કરોડ)થી વધુ હતું. કંપનીએ આગળની પેઢીના નિષ્ઠાવાળા ગ્રાહકોનો ભરોસો તોડ્યા વગર, નવી પેઢીની આધુનિક જીવનશૈલી માટે જરૂરી વિવિધ વસ્તુઓની હારમાળા રજૂ કરીને નવી પેઢીઓના ગ્રાહકોને ધ્યાનમાં રાખ્યા છે.
જેમ ડાબરનો આર્થિક દેખાવ રજૂ થાય છે, તે પ્રમાણે તે એક રોકાણ કરી શકાય એવી બ્રાન્ડ છે. કંપનીનો વૃદ્ધિ દર 10 ટકામાંથી 40 ટકા થયો છે. બે વર્ષથી તેમનો અપેક્ષિત વૃદ્ધિ દર બે ગણો છે. તેના રોકાણકારો અંગે અને તેની ભાવિ માહિતી અંગે વિપુલ માહિતી ઉપલબ્ધ હોય છે, જેમાં દૈનિક ધોરણે શેરની કિંમત પણ મૂકવામાં આવે છે(જે ઘણી ઓછી ભારતીય બ્રાન્ડો રજૂ કરતી રહે છે). રોકાણકારોના ફંડોના નિરીક્ષણ માટે જવાબદારીપૂર્વકની તીવ્ર સમજણ દાખવવામાં આવે છે. આ તેના અંગભૂત ઘટકોની સંભાળ લેવાની ડાબરની ફિલસૂફીનું વિસ્તરણ છે અને તેની દરેક બ્રાન્ડ માટે તે વિશ્વાસનું ઘટક ઉમેરે છે.
કંપની, ડાબર ફાર્મા લિમિડેટ દ્વારા, વિષવિદ્યા-વિજ્ઞાનનું પરીક્ષણ કરે છે અને આયુર્વેદિક દવાઓનું વૈજ્ઞાનિક રીતે વેચાણ કરે છે. સમગ્ર દેશમાં ઓ.ટી.(O.T.)માં ઉપયોગ થઈ શકે તેવી નવી દવાઓ પર તેઓ સંશોધન કરે છે, જે તેમના માટે એક નવું બજાર ખોલશે.
ડાબર ફૂડ્ઝ, ડાબર ઈન્ડિયાની એક સહાયક કંપની છે, જે 25 ટકાના વૃદ્ધિ દરે વિકાસ પામશે એવી અપેક્ષા છે. તેની રીયલ અને એક્ટિવ નામની જ્યુસની બ્રાન્ડો, સાથે મળીને ફળોના જ્યુસના વર્ગના બજારમાં અગ્રેસર બની ગયા છે.
મહત્ત્વની ઘટનાઓ ફેરફાર કરો
| વર્ષ: | બનાવો: |
|---|---|
| 1884 | ડૉ. એસ.કે. બર્મન એ તેનો પાયો નાખ્યો, જે આજે ડાબર ઈન્ડિયા લિમિડેટ તરીકે જાણીતી છે. કલકત્તામાં એક નાની દુકાનથી શરૂઆત કરીને તેમણે સમગ્ર ભારતમાં નાનામાં નાના ગામડામાં પણ તેમની દવાઓ સીધી જ પોસ્ટથી મોકલવાની પદ્ધતિ વિકસાવી. |
| 1896 | ડાબરની પેદાશોની માંગ વધતા, ડૉ. બર્મનને તેમની કેટલીક દવાઓનું મોટા પાયે ઉત્પાદન કરવાની જરૂરિયાત જણાઈ. તેમણે કલકત્તાની નજીક ગાર્હિયા ખાતે એક નાનું નિર્માણ એકમ ગોઠવ્યું. |
| 1900ના દાયકાની શરૂઆતમાં | બર્મનની આગલી પેઢીનું એવું માનવું હતું કે ભારતીયોના આરોગ્યને લગતી સંભાળ આયુર્વેદ દ્વારા જ પૂરી કરી શકાય એમ છે, તેથી તેમણે આયુર્વેદિક દવાના બજારમાં દાખલ થવાનો સભાન નિર્ણય લીધો. |
| 1919 | મૂળભૂત આયુર્વેદિક સિદ્ધાંતો સાથે કોઈ પણ પ્રકારની સમજૂતી કર્યા વગર આયુર્વેદિક દવાઓના મોટા પાયે ઉત્પાદન કરવા માટે ડાબરમાં પ્રથમ સંશોધન અને વિકાસ પ્રયોગશાળાને સ્થાપિત કરવામાં આવી. સદીઓ પહેલાંનાં શાસ્ત્રોમાં વર્ણન કરવામાં આવેલી આયુર્વેદિક દવાઓ, તેમની ઉત્પાદન પ્રક્રિયા અને આ દવાઓની અસરકારકતા ઓછી કર્યા વગર આધુનિક સાધનોના ઉપયોગ અંગે એક ખંતીલા આયુર્વેદિક દવાઓના અભ્યાસની શરૂઆત થઈ. |
| 1920 | નરેન્દ્રપુર અને ડાબરગ્રામ ખાતે આયુર્વેદિક દવાઓના ઉત્પાદનની સુવિધા ગોઠવવામાં આવી. ડાબરે તેનું વિતરણ નેટવર્ક બિહાર અને ઉત્તર પૂર્વના વિસ્તારો સુધી વિકસાવ્યું. |
| 1936 | ડાબર ઈન્ડિયા (ડૉ. એસ. કે. બર્મન) પ્રા. લિમિટેડનું નિગમ બનાવવામાં આવ્યું. |
| 1940 | ડાબરે વ્યક્તિગત સંભાળના ક્ષેત્રમાં પોતાના ઉત્પાદન, ડાબર આમલા હેર ઓઈલથી શરૂઆત કરી. સામાન્ય માણસ અને ફિલ્મી સિતારાઓમાં આ તીવ્ર સુગંધી વાળનું તેલ લોકપ્રિય બનતાં, તે ભારતમાં વાળના તેલ માટેની મોટી બ્રાન્ડ બન્યું. |
| 1949 | ટીન પેકેટમાં ડાબર ચ્યવનપ્રાશની શરૂઆત કરવામાં આવી અને તે ભારતનું સૌ પ્રથમ બ્રાન્ડ આધારિત ચ્યવનપ્રાશ બન્યું. |
| 1956 | ડાબરે તેનું પહેલું કમ્પ્યૂટર ખરીદ્યું. એકાઉન્ટ અને સ્ટૉકનો અહેવાલ કમ્પ્યૂટરમાં રાખવો તે તેનું પહેલું અભિયાન બન્યું. |
| 1970 | મૌખિક સંભાળનાં ઉત્પાદનોનો ઉમેરો કરીને ડાબરે વ્યક્તિગત સંભાળના પોતાના પોર્ટફોલિયોમાં વિસ્તરણ કર્યું. ડાબર લાલ દંતમંજનની શરૂઆત થઈ અને તેણે ભારતનાં ગ્રામીણ બજારો પર પકડ મેળવી લીધી. |
| 1972 | ડાબર કલકત્તાથી દિલ્હીમાં સ્થળાંતરિત થયું. ફરીદાબાદ ખાતે ભાડાની ઉત્પાદન સુવિધામાં નિર્માણ કાર્યની શરૂઆત કરવામાં આવી. |
| 1978 | ડાબરે હાજમોલાની ગોળીઓ બજારમાં મૂકી. પરંપરાગત આયુર્વેદિક દવા બ્રાન્ડ નામ હેઠળ મૂકવામાં આવી હોય તેવો આ પહેલો કિસ્સો હતો- શુદ્ધવર્ધક બાટીથી માંડીને હાજમોલા ગોળીઓ સુધીનાં ઉત્પાદનો. |
| 1979 | ડાબરના એક કરતાં વધારે સંશોધન માટે એક સ્વાયત્ત કંપની ડાબર રિસર્ચ ફાઉન્ડેશન(DRF)ની શરૂઆત થઈ. |
| 1979 | સાહિબાબાદ ખાતે તેનું વ્યવસાયિક ઉત્પાદન થરૂ થયું. તે સમયે (અને વર્તમાન સમયમાં પણ) તે ભારતમાં આયુર્વેદિક દવાઓ માટેનું અત્યંત આધુનિક સુવિધાઓ ધરાવતું એકમ અને મોટી ઉત્પાદન સુવિધાઓમાંનું એક છે. |
| 1984 | ડાબર 100 વર્ષનું થયું, પણ બજારમાં નવી વસ્તુઓ મૂકવાના અભ્યાસમાં તે ઘણું નાનું હતું. |
| 1986 | વિડોગમ લિમિટેડ સાથે વિપરિત જોડાણ થતાં ડાબર પબ્લિક લિમિટેડ કંપની બની અને તેનું પુનઃનામકરણ ડાબર ઈન્ડિયા લિમિટેડ થયું. |
| 1989 | હાજમોલા કેન્ડીને બજારમાં મૂકવામાં આવી અને તેણે બાળકોની કલ્પના પર કબ્જો જમાવ્યો અને બજારના એક મોટા હિસ્સા પર પકડ જમાવી. |
| 1992 | ડાબર સ્પેનની એગ્રોલીમૅન સાથે સંયુક્ત સાહસમાં જોડાઈ, અને તેણે ભારતમાં બબલ ગમ જેવી હલવાઈ પેદાશોના ઉત્પાદન અને માર્કેટિંગમાં પ્રવેશ કર્યો. |
| 1993 | બેદ્દી, હિમાચલ પ્રદેશ ખાતે ડાબર ઑન્કોલૉજી ફોર્મ્યુલેશન પ્લાન્ટની શરૂઆત કરી. |
| 1994 | ડાબર ઈન્ડિયા લિમિટેડ તેના પ્રથમ પબ્લિક ઈશ્યુ મૂક્યો. પ્રત્યેક શેર પર રૂ. 85ના પ્રિમિયમ સાથે રૂ. 1૦નો શેર આપવામાં આવ્યો. ઈશ્યુ 21 ગણો વધુ ભરાયો. |
| 1994 | ડાબરે તેના વેપારની વેચાણ અને માર્કોટીંગની કાર્યવાહીને ૩ જુદા-જુદા વિભાગોમાં વહેંચી પુનઃગોઠવણી કરી. |
| 1994 | ઇન્ટાક્સેલ (પાસ્લિટૅક્સેલ)ને બજારમાં મૂકતાંની સાથે ડાબર ઑન્કોલૉજી (કેન્સર-પ્રતિરોધક) બજારમાં દાખલ થયું. આ પેદાશ માટે ડાબર વિશ્વની બીજી કંપની બની. ડાબર રિસર્ચ ફાઉન્ડેશને એશિયાઈ યૂ ઝાડના પાંદડામાંથી દવા મેળવવા માટેની અનન્ય એવી પર્યાવરણ-મૈત્રીપૂર્ણ પ્રક્રિયા વિકસાવી. |
| 1995 | ડાબર ઈઝરાયેલની ઓસેમ કંપની સાથે સંયુક્ત સાહસમાં ફૂડ અને ચીઝ તથા અન્ય દૈનિક વપરાશની પેદાશોમાં દાખલ થયું. |
| 1996 | પ્રોસેસ્ડ ફૂટ માર્કેટમાં કંપની દાખલ થઈ છે એ જાહેરાત સાથે ડાબરે રીયલ જ્યુસ બજારમાં મૂક્યા. આ બ્રાન્ડને બજારમાં મૂકનારી મુખ્ય ટીમમાં ત્રણ સભ્યોનો સમાવેશ થાય છે: કાર્તિક રૈના, ટ્રેમેન આહુવાલિયા અને રાજીવ ગોગ્ટે. ડાબરના ઇતિહાસમાં આ બ્રાન્ડ સૌથી મોટી સફળતાઓમાંની એક બનવાના પથ પર આગળ વધી. |
| 1997 | ખાદ્ય(ફૂડ્સ) વિભાગનું સર્જન કરવામાં આવ્યું, રીયલ ફળોનો રસ અને રાંધવા માટેની પેસ્ટોનો આ વિભાગની પેદાશોના પોર્ટોફોલિયો તરીકે સમાવેશ થાય છે. |
| 1997 | આગામી વર્ષોમાં કંપની વેગવાન રીતે વિકસિત થાય તે માટે કંપની દ્વારા સ્ટાર્સ (STARS) (નોંધનીય સફળતા હાંસિલ કરવા માટેની મથામણ) પ્રોજેક્ટની શરૂઆત કરવામાં આવી. આ પ્રોજેક્ટના કાર્યક્ષેત્રમાં કાર્યક્ષમતા અને વિકાસ દરમાં સુધારો હાંસિલ કરવા માટેની રણનીતિ, માળખાગત અને વ્યવહારિક પરિવર્તનો હાથ ધરવાનો સમાવેશ થાય છે. |
| 1999–2000 | ડાબરે રૂ. 1000 કરોડનું ટર્નઓવર હાંસિલ કર્યું. |
વિસ્તરણ અને રોકાણો ફેરફાર કરો
- ડાબર હવે પછીનાં ચાર વર્ષોમાં વિદેશી વેચાણમાં 11.4 ટકાથી 15 ટકાનો વધારો કરવાના હેતુ સર, ભારત બહારનાં જોડાણો અને ઉમેરાને ધ્યાનમાં રાખીને ડાબર પાસે દરિયાપારના બજાર માટે મુખ્ય વિસ્તરણનાં આયોજનો છે.
- પેપ્સીની ટ્રોપિકાના અને અન્ય જ્યુસની બ્રાન્ડો સાથે હરીફાઈ કરવા ડાબર પ્રોસેસિંગ અને સંપાદન માટે રૂ.100 કરોડનું રોકાણ કરશે.
ડાબર આઈપીએલ(IPL) ટીમ કિંગ્સ 11 પંજાબની સંયુક્ત માલિકી ધરાવે છે.