રામાનંદ સાગર

રામાનંદ સાગર (29 ડિસેમ્બર 1917 - 12 ડિસેમ્બર 2005) એક ભારતીય નિર્દેશક, નિર્માતા, લેખક અને સંપાદક હતા. તેઓ ભારત ની સૌથી લોકપ્રિય સિરિયલ રામાયણ (1987-1988) બનાવવા માટે તેઓ ખૂબ જાણીતા છે.

રામાનંદ સાગર
જન્મની વિગત	૨૯ ડિસેમ્બર,૧૯૧૭ લાહોર
નાગરિકતા	ભારતીય
શિક્ષણ સંસ્થા	વિધ્યારણ્ય સ્કુલ, હૈદરાબાદ
વ્યવસાય	નિર્દેશક નિર્માતા લેખક
સક્રિય વર્ષો	૧૯૬૪ - ૨૦૦૫
કુટુંબ	સાગર

પ્રારંભિક જીવન

સાગરનો જન્મ લાહોર નજીક અસલ ગુરુકે ખાતે થયો હતો . તેમના પરદાદા, લાલા શંકર દાસ ચોપરા, લાહોરથી કાશ્મીર સ્થળાંતર કરી ગયા. રામાનંદને તેમના માતુશ્રીએ દત્તક લીધા હતા, જેમને કોઈ પુત્ર ન હતો, તે સમયે તેમનું નામ 'ચંદ્રમૌલી ચોપરા' થી બદલીને 'રામાનંદ સાગર' કરવામાં આવ્યું હતું. સાગરની જૈવિક માતાના અવસાન પછી, તેના પિતાએ ફરીથી લગ્ન કર્યા અને તેની સાથે વધુ બાળકો થયા, જેમાં વિધુ વિનોદ ચોપરાનો સમાવેશ થાય છે , જે આમ સાગરના સાવકા ભાઈ છે. સાગર દિવસ દરમિયાન પટાવાળા, ટ્રક ક્લીનર, સાબુ વિક્રેતા, સુવર્ણકાર એપ્રેન્ટિસ વગેરે તરીકે કામ કરતો હતો અને રાત્રે તેની ડિગ્રી માટે અભ્યાસ કરતો હતો.

તેઓ 1942 માં પંજાબ યુનિવર્સિટીમાંથી સંસ્કૃત અને ફારસીમાં સુવર્ણ ચંદ્રક વિજેતા હતા. તેઓ અખબાર દૈનિક મિલાપના સંપાદક પણ હતા . તેમણે "રામાનંદ ચોપરા", "રામાનંદ બેદી" અને "રામાનંદ કાશ્મીરી" જેવા નામોથી ઘણી ટૂંકી વાર્તાઓ, નવલકથાઓ, કવિતાઓ, નાટકો વગેરે લખ્યા. 1942માં જ્યારે તેમને ક્ષય રોગ થયો ત્યારે તેમણે તેમની લડાઈ વિશે એક વ્યક્તિલક્ષી કૉલમ "ટીબીના દર્દીની ડાયરી" લખી. લાહોરના અદબ-એ-મશ્રિક સામયિકમાં આ કૉલમ શ્રેણીમાં પ્રકાશિત કરવામાં આવી હતી . 1932માં, એક મૂંગી ફિલ્મ, રાઈડર્સ ઓફ ધ રેલ રોડમાંક્લેપર બોયતેની સ્ત્રી તરીકેની ફિલ્મની શરૂઆત કરી . ભારત ભાગલા પછી તેઓ 1949 માં બોમ્બે શિફ્ટ બની .

1960માં જીતેલી હતીનો ફિલ્મફેર શ્રેષ્ઠ સંવાદ પુરસ્કાર જીત્યો હતો , જે સ્વ . પેઈડા જેનું નિર્દેશન એસએસ વાસન દિલ્હીપ કુમાર જયંતિમાલા રાજ કુમારમાટેજેનું નિર્દેશન કરવામાં આવ્યું હતુંઅને તારાંકિત,અને.

કારકિર્દી

1964માં તેમણે રાજેન્દ્ર કુમાર સાથે કુંજતિમાલારાજ ફિલ્મ માટે તેમને ફિલ્મફેરફાર શ્રેષ્ઠ દિગ્દર્શકનો પુરસ્કાર મળ્યો હતો . 1979માં, રાજેશ ખન્ના , રેખા મૌશ્મી ચેટર્જી સાથે તેમની દિગ્દર્શિત પ્રેમ બંધન વ્યાવસાયિક રીતે સફળ રહી, જે તે સમયની ફિલ્મ છઠ્ઠી સૌથી વધુ કમાણી કરનાર બની. 1982 માં, તેમણે ધર્મેન્દ્ર, હેમા માલિની રીના રોયની પુષ્ટિ ભાગવતનું દિગ્દર્શન કર્યું જે ખૂબ જ યોગ્ય સાબિત થયું.અને, જે અનુક્રમે વર્ષ 1960 અને 1965 માં બ્લોકબસ્ટર બની હતી.

૧૯૭૦ ના દાયકા બાદ તેમણે ફિલ્મો બનાવવાનું છોડીને ટીવી સિરિયલો બનાવવાનું શરૂ કર્યું, શરૂઆતના તબક્કામાં વિક્રમ બેતાલ, અલીફ લૈલા જેવી સફળ સિરિયલો બનાવી. ત્યારબાદ તેમણે લોકપ્રિય સિરિયલ રામાયણ (૧૯૮૯-૮૮) બનાવી. આ રામાયણ ટુંક જ સમયમાં વિશ્વની સૌથી વધુ જોવાતી ધાર્મિક સિરિયલ બની ગઈ. આ સીરિયલ એ લિમ્કા બુક ઓફ વર્લ્ડ રેકોર્ડ સહિત અનેક વિક્રમો સ્થાપિત કર્યા. લોકો ની માંગ વધતા તેમણે ઉત્તર કાંડ માટે વધારે એપિસોડ બનાવી ૭૮ એપિસોડ માં રામાયણ પૂરું કર્યું. ત્યારબાદ પણ તેમણે શ્રીકૃષ્ણ અને સાઈબાબા જેવા સફળ સિરિયલો બનાવ્યા.

મૃત્યુ

રામાનંદ સાગરે લાંબી બિમારી બાદ ૮૮ વર્ષની વયે મુંબઈ ખાતે દેહત્યાગ કર્યો.

ડિસેમ્બર 2019 માં, તેમના પુત્ર પ્રેમ સાગરે તેમના જીવન પર એક પુસ્તક લોન્ચ કર્યું, "એન એપિક લાઇફ: રામાનંદ સાગર, ફ્રોમ બરાટ ટુ રામાયણ" . આમા રામાનંદ સાગરનું ચરિત્ર છે જે તેમના જીવન પુસ્તકો અને એક કારકુન ફિલ્મ હવેના મહાન નિર્માતા જૂથના એક સુધી તેમની સફર દર્શાવે છે.

પુરસ્કારો

તેમને ભારત સરકાર દ્વારાપદ્મશ્રી 2004માં અને 1997માં "ડૉક્ટર ઑફ લીચર" એવોર્ડ થી સન્માનિત કરાયા હતા.