અહિંસા: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત

હિંસા થી માત્ર પાપ નુ કર્મ જ બંધાય્ છે આ દૃષ્ટિ એ હિંસાનો કોઇ પ્રકાર નથી હોતો. પરંતુ હિંસા ના કારણ અલગ્ હોય્ છે, તેથી કારણ ની દ્રષ્ટિ એ તેના પ્રકાર પણ અનેક થઇ જાય છે. કોઈ જાણી જોઇને હિંસા કરતા નથી, તો કોઈ અજાણતા માં પાના હિંસા કરી નાખે છે. કોઈ પ્રયોજન થી કરે છે તો કોઈ પ્રયોજન વગર.

 

 

મુનિ કી અહિંસા પૂર્ણ હૈ, ઇસ દશા મેં શ્રાવક કી અહિંસા અપૂર્ણ૤ મુનિ કી તરહ શ્રાવક સબ પ્રકાર કી હિંસા સે મુક્ત નહીં રહ સકતા૤ મુનિ કી અપેક્ષા શ્રાવક કી અહિંસા કા પરિમાણ બહુત કમ હૈ૤ ઉદાહરણત: મુનિ કી અહિંસા 20 બિસ્વા હૈ તો શ્રાવક કી અહિંસા સવા બિસ્વા હૈ૤ (પૂર્ણ અહિંસા કે અંધ બીસ હૈં, ઉનમેં સે શ્રાવક કી અહિંસા કા સવા અંશ હૈ૤) ઇસકા કારણ યહ હૈ કિ શ્રાવક 19 જીવોં કી હિંસા કો છોડ઼ સકતા હૈ, વાદર સ્થાવર જીવોં કી હિંસા કો નહીં૤ ઇસસે ઉસકી અહિંસા કા પરિમાણ આધા રહ જાતા હૈ-દસ બિસ્વા રહ જાતા હૈ૤ ઇસમેં ભી શ્રાવક ઉન્નીસ જીવોં કી હિંસા કા સંકલ્પપૂર્વક ત્યાગ કરતા હૈ, આરંભજા હિંસા કા નહીં૤ અત: ઉસકા પરિમાણ ઉસમેં ભી આધા અર્થાત્ પાઁચ બિસ્વા રહ જાતા હૈ૤ સંકલ્પપૂર્વક હિંસા ભી ઉન્હીં ઉન્નીસ જીવોં કી ત્યાગી જાતી હૈ જો નિરપરાધ હૈં૤ સાપરાધ ન્નસ જીવોં કી હિંસા સે શ્રાવક મુક્ત નહીં હો સકતા૤ ઇસસે વહ અહિંસા ઢાઈ બિસ્વા રહ જાતી હૈ૤ નિરપરાધ ઉન્નીસ જીવોં કી ભી નિરપેક્ષ હિંસા કો શ્રાવક ત્યાગતા હૈ૤ સાપેક્ષ હિંસા તો ઉસસે હો જાતી હૈ૤ ઇસ પ્રકાર શ્રાવક (ધર્મોપાસક યા વ્રતી ગૃહસ્થ) કી અંહિસા કા પરિમાણ સવા બિસ્વા રહ જાતા હૈ૤ ઇસ પ્રાચીન ગાથા મેં ઇસે સંક્ષેપ મેં ઇસ પ્રકાર કહા હૈ :