સભ્ય:ShrutiJ179/પૅરાસિટામોલ

 

પૅરાસિટામોલ, જેને એસીટામિનોફેન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તે દુખાવા અને તાવની સારવાર માટે વપરાતી દવા છે. તેનો ઉપયોગ સામાન્ય રીતે હળવાથી મધ્યમ દુખાવામાં રાહત મેળવવા માટે થાય છે. બાળકોમાં તાવ દૂર કરવા માટે તેનો ઉપયોગ કરવા અંગે મિશ્ર પુરાવા મળેલા છે. તે ઘણીવાર અન્ય દવાઓ સાથે સંયોજીત કરીને ઉપયોગ કરવા માટે વેચવામાં આવે છે, જેમ કે શરદી માટેની ઘણી દવાઓ સાથે . પૅરાસિટામોલનો ઉપયોગ ગંભીર દુખાવા માટે પણ થાય છે, જેમ કે કેન્સરનો દુખાવો અને સર્જરી પછીના દુખાવા સમયે, દુખાવા માટેની ઑપિઓઇડ દવા સાથે સંયોજીત કરીને તેનો ઉપયોગ થાય છે. તે સામાન્ય રીતે મોં દ્વારા અથવા ગુદામાર્ગ દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાય છે, પરંતુ તે નસમાં ઈન્જેક્શન દ્વારા પણ લઈ શકાય છે. તેની અસર બે થી ચાર કલાકની વચ્ચે રહે છે.

પૅરાસિટામોલ સામાન્ય રીતે ભલામણ કરેલા ડોઝ જેટલી લેવી સલામત છે. પુખ્ત વયની વ્યક્તિ માટે ભલામણ કરેલી મહત્તમ દૈનિક માત્રા ત્રણથી ચાર ગ્રામ છે. વધુ માત્રામાં લેવાથી લીવર ફેઇલ થઈ જવા સહિતની ઝેરી અસર થઈ શકે છે. ત્વચા પર ગંભીર પ્રકારની ફોલ્લીઓ ભાગ્યે જ થઈ શકે છે. ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અને સ્તનપાન દરમિયાન તેનો ઉપયોગ કરવો સલામત હોવાનું જણાય છે. લીવર સંબંધિત રોગ ધરાવતા લોકોમાં પણ, તેનો ઉપયોગ થઈ શકે છે, પરંતુ ઓછી માત્રામાં. તેને હળવા પીડાનાશક તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે. તેમાં બહુ ખાસ પ્રમાણમાં બળતરા વિરોધી ગુણ નથી. તે કેવી રીતે કાર્ય કરે છે તે વિશે સંપૂર્ણપણે સ્પષ્ટતા મળેલી નથી.

પૅરાસિટામોલ સૌપ્રથમ ૧૮૭૭માં બનાવવામાં આવી હતી. તે અમેરિકા અને યુરોપ બંનેમાં પીડા અને તાવ માટે સૌથી વધુ ઉપયોગમાં લેવાતી દવા છે. વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાની આવશ્યક દવાઓની સૂચિમાં તેનું નામ નોંધાયેલું છે. પેરાસીટામોલ એક સામાન્ય દવા તરીકે ઉપલબ્ધ છે, જેમાં ટાયલેનોલ અને પેનાડોલ સહિતના બ્રાન્ડ નામો છે. વિકાસશીલ દેશોમાં તેની હોલસેલ કિંમત ડોઝ દીઠ US$૦.૦૧ કરતાં ઓછી છે. અમેરિકામાં, તેની કિંમત લગભગ US$૦.૦૪ પ્રતિ ડોઝ છે. ૨૦૧૭ માં, અમેરિકામાં ૨ કરોડ ૪૦ લાખથી વધુ પ્રિસ્ક્રિપ્શન સાથે, પૅરાસિટામોલ એ ૨૫મી-સૌથી વધુ સામાન્ય રીતે સૂચવવામાં આવતી દવા હતી.