ખંજરી (વાદ્ય)

ખંજરી એક સાદું તથા નાનું વાદ્ય યંત્ર છે, જે બે-અઢી ઇંચ પહોળી લાકડાની પટ્ટીને ગોળાકારે જોડી તેની પરિઘ પર એક તરફ ચામડા વડે મઢાવામાં આવ્યું હોય છે. એની બીજી તરફ ખુલ્લી રહેતી હોય છે. આમ થાળી જેવા આકારનું આ વાદ્ય બને છે. થાળી જેવી કિનારમાં થોડા-થોડા અંતરે જગ્યા કરીને તેમાં ધાતુની નાની નાની ૨-૩ તક્તિઓ એક સળીયા પર પરોવીને લગાવેલી હોય છે. આ વાદ્યને એક હાથમાં પકડીને બીજા હાથ વડે થાપ મારી વગાડવામાં આવે છે. જેનો ઝાંઝની જેમ થાપ પડતાંની સાથે જ સ્વત: ઝંકાર ઉઠે છે. આ વાદ્યનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે ભજનોમાં અને મંદિરોમાં આરતિ-કિર્તન દરમ્યાન સંગીત માટે કરવામાં આવે છે, આ ઉપરાંત ગીત ગાઇને ભીખ માગવા વાળા ભિખારીઓ તથા લોક સંગીતમાં પણ થતો આવ્યો છે.

ખંજરી

ખંજરીની અંદરની બાજુ
થાપ મારીને વગાડાતું વાદ્ય
અન્ય નામો	ટૅમ્બરીન, ડફ
વર્ગીકરણ	હાથની થાપથી વાગતું વાદ્ય
હોર્નબોસ્ટેલ-સાસ વર્ગીકરણ	112.122(+211.311, with drumhead)
સંબંધિત વાદ્યો
ડફ, ડફલી