જુડો

જુડો (Jūdō 柔道 meaning "gentle way")એ આધુનિક માર્શલ આર્ટ અને યુદ્ધ રમત છે જેનું સર્જન ડો.કાનો જિગોરો દ્વારા 1882માં જાપાનમાં કરવામાં આવ્યું હતું. તેનું સૌથી અગત્યનું લક્ષણ તેના હરિફાઇનું તત્વ છે, જેમાં વસ્તુને દૂર ફેંકી દેવાનો અથવા જમીન પર પાડી દેવાનો, સજ્જડ કરી દેવાનો અથવા યુકિતપૂર્વક બાથ ભીડી પોતાને તાબે લઇ, તેને દબાણપૂર્વક બે પગથી આંકડીવાળી અથવા શ્વાસ ગુંગળાવી તેને શરણાગતિ સ્વીકારી ફરજ પાડવાનો હોય છે. હાથ અને પગ દ્વારા ફટકા અને જોરના ધક્કા સાથે સંરક્ષણના હથિયારોનો ઉપયોગ જુડોનો ભાગ છે, અગાઉથી નક્કી કરેલા હોય તેવા દાવ(કાટા) અને ફ્રી પ્રેક્ટિસ(રાન્દોરી) જુડોની હરિફાઇમાં ગ્રાહ્ય નથી. જુડો માટે વિકસાવેલી ફિલોસોફી અને અનુગામી શિક્ષણ પદ્ધિત અન્ય આધુનિક જાપાનિઝ માર્શલ આર્ટ માટે આદર્શ બની ગયુ છે જેનો વિકાસ પારંપરાગત શાળા(કોરયુ )ઓમાંથી થયો હતો. વિશ્વભરમાં ફેલાયેલા જુડોની સાંબો અને બ્રાઝિલિયન ઝિ-ઝિત્સુ જેવી અનેક પેટા શાખાઓનો પણ વિકાસ થયો. જુડો કળાનો ઉપયોગ કરનારાને જુડોકા કહેવાય છે.

Judo
(柔道)

Kyuzo Mifune (l) and Jigoro Kano (r).
Focus	Grappling
Hardness	Full Contact
Country of origin	Japan
Creator	Kano Jigoro
Famous practitioners	Tsunejiro Tomita, Mitsuo Maeda, Kyuzo Mifune, Keiko Fukuda, Masahiko Kimura, Gene LeBell, Anton Geesink, Yasuhiro Yamashita, Vladimir Putin, Neil Adams, Hidehiko Yoshida, David Douillet, Kosei Inoue, Fedor Emelianenko, Teddy Riner
Parenthood	Various jujutsu schools, principally Tenjin Shin'yō-ryū, Kito-ryū, and Fusen-ryū
Descendant arts	Brazilian Jiu-Jitsu, Kawaishi-ryū jujutsu, Kosen Judo, Sambo, Daido Juku, Nippon Kempo
Olympic sport	Since 1964 (men) and 1992 (women)
Official website	kodokan.org

ઇતિહાસ અને ફિલોસોફી

કાનો જીગોરો

સ્થાપકનું શરૂઆતનું જીવન

જુડોનો પ્રારંભિક ઇતિહાસ તેના સ્થાપક, જાપાનિઝ વિદ્યાના જાણકાર અને શિક્ષક જિગોરો કાનો(嘉納 治五郎 કાનો જિગોરો , 1860–1938)થી અલગ નથી. કાનોનો જન્મ એક સાધનસંપન્ન જાપાનિઝ પરીવારમાં થયો હતો. તેમના દાદા મધ્ય જાપાનના શિગા જિલ્લામાંથી ચોખાનો દારૂ બનાવનારીને, સ્વબળે આગળ આવેલાં વ્યક્તિ હતા. જોકે, કાનોના પિતા સૌથી મોટા પુત્ર ન હોવાથી તેમને ધંધાના વારસો ન મળ્યો. તેના બદલે, તેઓ શિનતો પુરોહિત અને સરકારી અધિકારી બન્યાં, જે તેમના પુત્રને ટોકિયો ઈન્પેરીયલ યુનિવર્સિટિના બીજા આવનારા વર્ગમાં પ્રવેશ અપાવવા માટેની પૂરતી વગ હતી.

સ્થાપક દ્વારા જુજુસ્તુની શોધ

કાનો નાનો, નાજુક છોકરો હતો, જેનું વજન તેની વીસીમાં પણ સો પાઉન્ડ(45 કિલો)થી વધારે નહોતું અને જે છાશવારે ગુંડાઓની ઝપટે ચઢી જતો. જુજુસ્તુ જ્યારે મૃત્યુના આરે પહોંચી ગયેલી કળા બની ગઇ હતી, ત્યારે 17 વર્ષની ઉંમરે તેણે જુજુસ્તુ શીખવી શરૂ કરી, પરંતુ તેમાં બહુ જ થોડી સફળતા મળી. જે તેને એક વિદ્યાર્થી તરીકે સ્વીકારે તેવા શિક્ષક શોધવાની મુશ્કેલીના કારણનો ભાગ હતો. જયારે તેઓ 18 વર્ષની ઉંમરે યુનિવર્સિટિમાં સાહિત્યનો અભ્યાસ કરવા દાખલ થયા ત્યારે, તેમણે માર્શલ આર્ટનો અભ્યાસ ચાલુ રાખ્યો, ક્રમશઃ તેમને ફુકુડા હેચિન્સુકે(c.1828–c.1880) પાસે મોકલવામાં આવ્યાં, જેઓ તેનઝિન શિનયો-રયુ કળાના ગુરુ અને કેઇકો ફુકુડા(જન્મ 1913)ના દાદા હતાં, જેમના વિદ્યાર્થીઓમાં કાનોના એકમાત્ર હયાત છે અને જેઓ વિશ્વના સૌથી વધુ ક્રમાકના મહિલા જુડોકા છે. એવું મનાય છે કે ફુકુડા હેચિન્સુકે ઔપચારિક કસરતની પદ્ધિતિ પર ભાર મૂક્યો, જેનાથી કાનોએ જુડોમાં મુક્ત અભ્યાસ(રાંદોરી ) પર ભાર મૂકવા માટેના બીજ રોપાયાં.

કાનો ફુકુડાની શાળામાં જોડાયા પછીના માત્ર એક વર્ષથી થોડાં જ વધુ સમયમાં, ફુકુડા બિમાર પડયા અને મૃત્યુ પામ્યા. ત્યાર બાદ કાન અન્ય એક તેનઝિન શિનયો-રયુ શાળાના વિદ્યાર્થી બન્યા, જે ઇઝો માસાટોમો(c.1820–c.1881)ની હતી, તેમણે ફુકુડાથી પદ્ધતિ કરતાં પૂર્વ- આયોજન પદ્ધતિઓ (કાટા ) પર વધુ ભાર મૂક્યો. સંપૂર્ણ નિષ્ઠા દ્વારા, કાનોને ખૂબ જ જલ્દી માસ્ટર ઇનસ્ટ્રક્ટર(શિહાન )ની પદવી મળી ગઇ, અને માત્ર 21 વર્ષની વયે તેઓ ઇસો સહાયક શિક્ષક બની ગયાં. કમનસીબે, ઇસો તરત જ બિમાર પડયા, અને કાનોને લાગતું હતું કે તેને હજુ ઘણું શીખવાનું બાકી છે, અન્ય શૈલી લેવાની હતી, આથી તેઓ કિટો-રયુના લિકુબો ત્સુનેતોશિ(1835–1889)ના વિદ્યાર્થી બની ગયા. ફુકુડાની જેમ લિકુબોએ પણ મુક્ત અભ્યાસ પર વધુ ભાર આપ્યો. બીજા બાજુ કિટો-રયુ એ તેનઝિન શિનયો-રયુ કરતાં ફેંકવાની કળા પર ખૂબ જ વધારે ભાર મૂક્યો.

સ્થાપના

આ સમયમાં,કાનોએ "શોલ્ડર વ્હીલ" (કાટા-ગુરુમા , જે પશ્ચિમી કુસ્તીબાજોને અગ્નિશામક દ્વારા ટેકો આપવા તરીકે ઓળખાય છે, જેઓ આ પદ્ધતિ કરતાં સહેજ જુદા સ્વરૂપે તેનો ઉપયોગ કરે છે) અને "ફલોટિંગ હિપ"(યુકિ ગોશિ )ફેંકવું, જેવી નવી પદ્ધતિઓ વિકસાવવી શરૂ કરી દીધી હતી. જોકે, તેઓ પહેલેથી જ કિટો-રયુ અને તેનઝિન શિનયો-રયુના નિયમો કરતાં ઘણું વધારે કરવાનું વિચારતા હતાં. નવા વિચારોથી ભરપૂર,જૂજુસ્તુમાં મોટા સુધારાઓ કરવાનું કાનોના મનમાં હતું, ધ્વનિ વૈજ્ઞાનિક સિદ્ધાંતો પર આધારિત પદ્ધતિઓ સાથે અને વધુમાં યુવાન વ્યક્તિના શરીર, મન અને ચારિત્ર્યના વિકાસને કેન્દ્રમાં રાખી, માર્શલ આર્ટમાં વધુ વિકાસ કર્યો. મે 1882, માત્ર 22 વર્ષની વયે જયારે યુનિવર્સિટીની ડિગ્રી પુરી થવામાં હતી ત્યારે, કાનોએ કામાકુરામાં ઐશો-જી ખાતે આવેલા બૌદ્ધિ મંદિરમાં લિકુબુની શાળાના નવ વિદ્યાર્થીઓને પોતાના હાથ નીચે લઈ જુજુત્સુ શીખવા માટે લીધા અને મંદિર પર અઠવાડિયામાં ત્રણ દિવસ લિકુબો શીખવવામાં મદદ કરવા આવતાં. જોકે મંદિરને "કોડોકાન" કે "જીવનપથનું શિક્ષણ આપતા સ્થળ" તરીકે ખ્યાત થતાં બે વર્ષ લાગ્યા અને કાનોને હજુ સુધી કિટો-રયુ વિદ્યામાં "માસ્ટર" નો ખિતાબ મળ્યો નહોતો, જે હવે કોડોકાનની સ્થાપના તરીકે ગણના પામે છે.

જુડો મુળ કાનો જિઉ-જિત્સુ કે કાનો જિઉ-ડો , તરીકે ઓળખાતો હતો અને પછીથી કોડોકાન જિઉ-ડો કે સરળ રીતે જિઉ-ડો કે જુડો તરીકે જાણીતું થયું. શરૂઆતના દિવસોમાં, તે હજી પણ સામાન્ય રીતે જિઉ-જિત્સુ તરીકે પણ ઓળખાતો હતો.

જુડોનો અર્થ

ઓપચારિકતા અને અંકુશિત નિયમો પંરપરાગત જુડો છે.

જુડોઃ "વિન્રમતાનો માર્ગ".
"જુડો" શબ્દ સમાન રીતે ચિત્રાક્ષર તરીકે "જુજુત્સુ"નો ભાગ છે,"jū" (柔) જેનો અર્થ "વિન્રમતા", "ઋજુતા", "લવચીકતા" અને સંદર્ભના આધારે "સરળ" પણ થાય છે. જોકે, જુ નું ભાષાંતર કરવાનો આવો પ્રયત્ન ભામ્રક છે. આ શબ્દોમાં જુનો ઉપયોગ માર્શલ આર્ટના સિદ્ધઘાંતોમાં નિશ્ચિત પણે સંદર્ભ દર્શાવે છે."soft method" (柔法, jūhō) અપ્રત્યક્ષ ઉપયોગમાં લેવાતા બળ દ્વારા વિરોધોને માત કરવા માટેની નમ્ર પદ્ધતિને દર્શાવવામાં આવે છે. વધુ ચોક્કસ રીતે, વિરોધોની શક્તિઓ વિરુદ્ધ ઉપયોગમાં લેવાતી તેના અને બદલાતી પરિસ્થિતીને સારી રીતે સ્વીકારવું તે મુખ્ય છે. ઉદા તરીકે, જો હુમાલાખોર તેના વિરોધી તરફ ધસી જાય, ત્યારે તે તેનો વિરોધી બાજુ પર ખસી જશે અને તેને આગળ ફેંકવા માટે (ખેચવા કરતાં વિપરિત) તેની ગતિને સ્વીકારશે (મોટેભાગે તે પગની મદદથી તેને ઉંચકી લેશે). કાનોએ જુજુત્સુને વણજોડાયેલી તરકિબોના કોથળી સમાન જોઈ, અને સિદ્ધાંત પ્રમાણે તેમનામાં રહેલી સમાનતાને શોધી, જે તેણે "મહતમ કાર્યક્ષમતા"ના નામ નીચે શોધી. જુજુત્સુની પદ્ધતિઓ જે માત્ર ચઢીયાતી તાકાત પર નિર્ભર હતી તેને ત્યજી કે પછી વિરોધીના બળને જ પૂનઃ તેની સામે વાળી, વિરોધીને અસંતુલિત કરી, કે ચઢીયાતા ઉચ્ચાલકના ઉપયોગ પર જોર અપાયું.

જુડો અને જુજુત્સુનાં બીજા લક્ષણો અલગ પડે છે. જ્યાં "કળા", "વિજ્ઞાન" અને સૌમ્યતાની "પદ્ધતિઓ"નો અર્થ jujutsu (柔術, jūjutsu)સૌમ્યતાનો "માર્ગ" judo (柔道, jūdō) થાય છે. "dō" (道)નો ઉપયોગ, અર્થ માર્ગ, રસ્તો અથવા કેડી થાય છે (અને જે ચીની શબ્દ "તાઓ" જેવો ગુણધર્મ ધરાવે છે),તેમાં ફિલસૂફી ભરેલી છે. બુડો અને બુજુસ્તુ જેવો જ તફાવત અહીં છે. આ શબ્દનો ઉપયોગ જાણી જોઇને પ્રાચીન માર્શલ આર્ટમાંથી કાઢી નાખવામાં આવ્યો છે, જેનો એક માત્ર ઉદ્દેશ્ય મારી નાખવાનો થતો હતો. કાનોએ જુડોને પોતાની જાતને શારીરિક, માનસિક, ભાવનાત્મક અને નૈતિક રીતે નિયંત્રિત કરવા અને સુધારવાના એક સાધન તરીકે જોયો હતો. તેમણે રોજિંદા જીવનમાં મહતમ કાર્યક્ષમતાના ભૌતિક સિદ્ધાંતને પણ વિસ્તાર્યો હતો, તેના માટે તેમણે "પરસ્પરની સમૃદ્ધિ"ને સાંકળી હતી. આ રીતે સંદર્ભમાં, જુડોને ડોજોના દાયરામાંથી બહાર સારી રીતે જીવનનો વિસ્તાર કરવાના એક સમગ્ર દૃષ્ટિકોણના રૂપમાં જોવામાં આવે છે.

જુડોકા(જાણકાર)

જુડોનો અભ્યાસ કરનારને જુડોકા કે "જુડોના અભ્યાસકર્તા" તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, જોકે પારંપરાગત રીતે માત્ર ચોથા ડેન કે તેથી વધુનું દરજ્જાનું જ્ઞાન ધરાવનારને જ "જુડોકા" ગણાય છે. જયારે અંગેજી સંજ્ઞા શબ્દ સાથે -ka (-કા) પ્રત્યય લાગાડવામાં આવે છે તો તેનો અર્થ એક એવા વ્યક્તિથી થાય છે, જે તે વિષયનો નિષ્ણાંત હોય છે. ચોથા ડેનથી નીચેના દરજ્જાઓ ધરાવનારા અન્ય અભ્યાસકર્તાઓને કેંક્યુ-સેઈ અથવા "પ્રશિક્ષુ" કહેવામાં આવે છે. આધુનિક સમયમાં જુડોકાનો અર્થ કોઈ પણ સ્તરની વિશેષજ્ઞતા સાથે જુડોના અભ્યાસકર્તા સાથે છે.

જુડોના શિક્ષકને સેંસેઈ તરીકે સંબોધવામાં આવે છે. સેંસેઈ શબ્દ સેન અથવા સાકી (પહેલા) અને સેઈ (જીવન)માંથી ઉદ્દભવ્યો છે, જેનો અર્થ એવો થાય છે કે જે તમારા કરતાં પહેલાં આવ્યો છે. પશ્ચિમી ડોજોમાં, ડેન ના દરજ્જાના કોઈ પણ શિક્ષકને સેંસેઈ કહેવું સામાન્ય છે. પરંપરાગત રીતે, આ ખિતાબ ચોથા ડેન અથવા તેનાથી ઊંચા દરજ્જાના શિક્ષકો માટે આરક્ષિત છે.

જુડોગી (વર્ધી)

ચિત્ર:Judo orange belt.JPG

ફેંકવા અને પક્કડવાની ક્ષમતાને ટાળવા માટે બનતા મજબૂત વણાટમાંથી જુડોગી બને છે.

પરંપરાગત રીતે જુડોના અભ્યાસકર્તા સફેદ રંગની વર્ધી પહેરે છે જેને જુડોગી કહેવામાં આવે છે, જેનો સામાન્ય અર્થ જુડોનો અભ્યાસ કરવા માટે પહેરવામાં આવતો "જુડો પહેરવેશ" થાય છે. ઘણી વખત આ શબ્દને નાનો કરીને માત્ર ગી (વર્ધી)ના રૂપમાં પણ ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. જુડોગીનું નિર્માણ કાનોએ 1907માં કર્યો હતો અને પાછળથી આ પ્રકારની વર્ધીને ઘણી અન્ય માર્શલ આર્ટ દ્વારા સ્વીકારવામાં આવ્યો. આધુનિક જુડોગી સફેદ અથવા વાદળી રંગના સુતરાઉ કપડાની કકરી દોરી વાળા પેન્ટ અને તેને રંગને અનુરૂપ સફેદ અથવા વાદળી રંગના સુતરાઉ કપડાની રજાઈને જેમ સેવવામાં આવેલા જેકેટથી બને છે. જેને એક પટ્ટા (ઓબી )થી કસને બાંધવામાં આવે છે. દરજ્જાને દર્શાવવા માટે પટ્ટાને સામાન્ય રીતે રંગ આપવામાં આવે છે. જેકેટને એવા મનસૂબા સાથે બનાવવામાં આવે છે કે તે કુસ્તીના દબાણને ખમી શકે અને તે માટે તેને કરાટેના પોશાક (કરાટેગી )ના પ્રમાણમાં ઘણો જાડો બનાવવામાં આવ્યો છે. જુડોગી ને એવી રીતે તૈયાર કરવામાં આવે છે કે આ પ્રમાણે પ્રતિસ્પર્ધીને રોકી રાખવામાં સરળતા હોય જ્યારે કરાટેગીને વરસાદના કોટ બનાવતી કપડાંમાંથી બનાવવામાં આવે છે, જેથી પ્રતિસ્પર્ધી તે કપડાં પર પોતાની પકડ બનાવી ન શકે.

આધુનિક સમયમાં વાદળી જુડોગીના ઉપયોગનો સૌથી પહેલો વિચાર 1986 ના માસ્ટ્રિક્ટ આઈજેએફ ડીસી મીટિંગમાં એન્ટન ગીસિંકએ આપ્યો હતો. પ્રતિસ્પર્ધા માટે, બે માંથી એક પ્રતિસ્પર્ધીએ વાદળી રંગની જુડોગી પહેરે છે જેથી ન્યાયકર્તાઓ, નિર્ણાયકો અને દર્શકો માટે બંને વચ્ચેની ઓળખને સહેલી થઈ પડે. જાપાનમાં, બંને જુડોકા સફેદ રંગના જુડોગીનો ઉપયોગ કરે છે અને એક પ્રતિસ્પર્ધીના પટ્ટા પર પરંપરાગત લાલ ખેસ ચોટાડી દેવામાં આવે છે ( જે જાપાની ધ્વજાના રંગો પર આધારિત હોય છે.) જાપાનની બહાર, વયસ્ક ન હોય તેવા પ્રતિસ્પર્ધીની હરિફાઈઓમાં સુવિધા માટે એક રંગીન ખેસનો પણ ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, વાદળી રંગનો જુડોગી માત્ર ક્ષેત્રીય અથવા ઉચ્ચ દરજ્જાના પ્રતિસ્પર્ધીઓ માટે જરૂરી હોય છે. જાપાની અભ્યાસકર્તાઓ અને શુદ્ધતાવાદીઓ વાદળી રંગની જુડોગી નો ઉપયોગ તુચ્છ સમજે છે.

આઈજેએફ કાર્યક્રમમાં, સ્પર્ધકોએ આંતરરાષ્ટ્રીય જુડો ફેડરેશનનો અધિકૃત લોગો વાળું લેબલ જુડોગી સાથે પહેરવું ફરજિયાત છે. આ આઇજેએફનું અધિકૃત લેબલ સાબિતિ છે કે જુડોગીનું મોડેલ આઇજેએફ દ્વારા માન્યતા પ્રાપ્ત કરેલું છે.

પદ્ધતિઓ અને અભ્યાસ

જોકે જુડોમાં વિવિધ પ્રકારના દાવ, જેમ કે ગબડવું, પડવું, ફેંકવું, બેસી જવું, શ્વાસ રોકવો, સાંધાઓને પકડી પાડવા અને હુમલો કરવાનો સમાવેશ થાય છે, પરંતુ ખાસ કરીને throwing (投げ技, nage-waza)અને groundwork (寝技, ne-waza) પર વધુ ધ્યાન આપવામાં આવે છે. ફેંકવાની પદ્ધતિને બે પ્રકારની પદ્ધતિના સમૂહમાં વિભાજિક કરવામાં આવી છે, જેમાં એક છે, સ્થાયી પદ્ઘતિ (તાચી-વાજા ) અને બીજુ છે, sacrifice techniques (捨身技, sutemi-waza). તે ઉપરાંત સ્થાયી પદ્ધતિને ,hand techniques (手技, te-waza) ,hip techniques (腰技, koshi-waza) અને foot and leg techniques (足技, ashi-waza)માં વિભાજિત કરવામાં આવી છે. બલિદાન પદ્ધતિને those in which the thrower falls directly backwards (真捨身技, ma-sutemi-waza)અને those in which he falls onto his side (橫捨身技, yoko-sutemi-waza) માં વિભાજિત કરવામાં આવી છે.

જમીન પર લડાઈની પદ્ધતિ (ને-વાજા) ને , attacks against the joints or joint locks (関節技, kansetsu-waza),strangleholds or chokeholds (絞技, shime-waza) અને holding or pinning techniques (押込技, osaekomi-waza)માં વિભાજિત કરવામાં આવી છે.

જુડોમાં એક બાજુ મુક્કાબાજીનો અભ્યાસ કરવામાં આવે છે, જેને randori (乱取り)ના નામથી ઓળખવામાં આવે છે. જેનો અર્થ છે મુક્ત અભ્યાસ. રંદોરી માં, બે પ્રતિસ્પધીઓ જુડોની કોઈ પણ ફેંકવું અથવા પકડવાની પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરીને એક બીજા પર હુમલો કરી શકે છે. કાતામાં મારવાની પદ્ધતિઓ (અતેમી-વાજા ), જેમ કે લાત મારવી અને મુક્કો મારવો અને સાથો સાથ ચાકુ અને તલવાર ચલાવવાની પદ્ધતિઓને કાયમી રાખવામાં આવી છે. આવી રીતે શિક્ષણ સામાન્ય રીતે ઊંચા દરજ્જાના અભ્યાસકર્તાઓ માટે આરક્ષિત હોય છે. (ઉદા તરીકે કિમે-નો-કાતા માં), પરંતુ હરિફાઈમાં તેને સ્વીકરવામાં આવતો નથી. અને સામાન્ય રીતે રાંદોરી માં પણ સુરક્ષાના કારણોસર તેની પર પ્રતિબંધ લગાવવામાં આવે છે. ઉપરાંત સુરક્ષાની દૃષ્ટિથી જ, ઉંમર અને દરજ્જાના આધારે શ્વાસ રુધવો, સાંધાઓને એકમેકમાં ભેરવવા અને બલિદાનની પદ્ધતિઓ પર પ્રતિબંધ લગાવી દેવામાં આવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, સંયુક્ત રાજ્ય અમેરિકામાં શ્વાસ રુધવાની પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરવા માટે વ્યક્તિની ઉંમર 13 અથવા તેનાથી વધુ હોવી જોઈએ અને હાથ બાંધી દેવાની પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરવા માટે 16 અથવા તેથી વધુ ઉંમર હોવી જરૂરી છે.

રાંદોરી અને રમત- હરિફાઈ (શિયાઈ )ના અભ્યાસમાં, જ્યારે એક પ્રતિસ્પર્ધી શ્વાસ રુંધવા અથવા સાંધાઓને એકમેક સાથે બાંધી લેવાની પદ્ધતિના ઉપયોગમાં સફળ થઈ જાય છે, તો બીજો પ્રતિસ્પર્ધી હાર માની લે છે અથવા તેને માત મળે છે અને આ પ્રકારે પ્રતિસ્પર્ધીને બે વખત માત મળવાથી આ વાતને સ્પષ્ટ સંકેત મળે છે કે કે પ્રતિસ્પર્ધી હારી ચુક્યો છે. જ્યારે એવું થાય છે ત્યારે મેચ પૂર્ણ થઈ જાય છે અને માત મેળવનાર ખેલાડી હારી જાય છે અને તેની પર કરવામાં આવેલી શ્વાસ રુંધવો અથવા સાંધાઓને એકમેક સાથે બાંધી લેવાની પદ્ધતિમાંથી તેને આઝાદ કરી દેવામાં આવે છે.

કાતાના રૂપો

કાતાના રૂપમાં હુમલો અને બચાવની પૂર્વ વ્યવસ્થિત પદ્ધતિઓ છે, જેનો અભ્યાસ જુડોમાં જુડોની પદ્ધતિઓમાં યોગ્યતા મેળવવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે કોઈ સાથીની સાથે કરવામાં આવે છે. વધુમાં વિશેષ રીતે, તેમના ઉદ્દેશ્યોમાં સમાવેશ થાય છે – જુડોના પ્રાથમિક સિદ્ધાંતોને સમજવા, પદ્ધતિના યોગ્ય ઉપયોગ દર્શાવવો, એવા દાર્શનિક સિદ્ધાંતોનો અભ્યાસ આપવો જેની પર જુડો આધારિત છે, એવી પદ્ધતિઓના અભ્યાસને મંજૂરી આપવી જેને હરિફાઈમાં ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી હોતી નથી અને એવી પ્રાચીન પદ્ધતિઓને સુરક્ષિત રાખવી જે ઐતિહાસિક દૃષ્ટિકોણથી મહત્તવપૂર્ણ છે પરંતુ જેનું હવે સમકાલીમ જુડોમાં ઉપયોગ કરવામાં આવતો નથી.

અલગ-અલગ કાતાનું જ્ઞાન ઊંચો દરજ્જો મેળવવા માટે જરૂરી છે. વર્તમાન સમયમાં કોડોકન દ્વારા માન્યતા પ્રાપ્ત સાત કાતા આ પ્રકારના છેઃ

• મુક્ત અભ્યાસના રૂપ (રાંદોરી ) જેમાં બે પ્રકારના કાતા નો સમાવેશ થાય છેઃ
  • ફેંકવાના રૂપમાં (નાગે નો કાતા )
  • પકડવાના રૂપમાં (કાતામે નો કાતા )
• પ્રાચીન શૈલી વાળા આત્મરક્ષાના રૂપમાં (કિમે નો કાતા )
• આધુનિક આત્મરક્ષાના રૂપ (કોડોકમ ગોશિન જુત્સુ )
• નમ્રતાના રૂપમાં (જુ નો કાતા )
• પાંચ રૂપ (ઈત્સુત્સુ નો કાતા )
• પ્રાચીન રૂપ (કોશિકી નો કાતા )[૫]
• સૌથી વધુ ક્ષમતા વાળા રાષ્ટ્રીય શારીરિક શિક્ષા વાળો કાતા (સેઈયોર્કૂ જેનયો કોકુમિન તાઈકુ નો કાતા )

કેટલાંક એવા પણ કાતા છે, જેને કોડોકન દ્વારા અધિકારનના રૂપમાં માન્યતા નથી આપવામાં આવી પરંતુ તેનો અભ્યાસ ચાલુ છે. જેનું સૌથી મુખ્ય ઉદાહરણ ગો નો સેન નો કાતા નામનો એક કાતા છે જેમાં પ્રયાસ આધારિત પ્રહાર પર જવાબી હુમલો કરવા પર ધ્યાન આપવામાં આવે છે.

રાંદોરી (મુક્કાબાજીનો અભ્યાસ)

જુડોમાં એક મુક્ત શૈલીવાળી મુક્કાબાજીના અભ્યાસ પર ભાર આપવામાં આવે છે, જેને રાંદોરી કહેવામાં આવે છે, જે એના પ્રશિક્ષણના મુખ્ય સ્વરૂપોમાંથી એક છે. મુકાબલાના સમયનો કેટલોક ભાગ મુક્કાબાજીના અભ્યાસને સ્થાયી બનાવામાં લાગી જાય છે, જેને તાચી-વાજા કહે છે અને બાકીનો સમય જમીન પર લાગી જાય છે, જેને ને-વાજા કહે છે. મુક્કાબાજીનો અભ્યાસ પણ સુરક્ષાના નિયમો અનુસાર જ કરવામાં આવે છે જે પોતાની જાતે માત્ર પદ્ધતિઓનો અભ્યાસ કરવા કરતાં ઘણો વધારે જીવંત હોય છે.જેને પહેલા જુજુત્સુકા કરવામાં આવ્યું એમ કહેવાતું હતું. સંપૂર્ણ તાકાતના ઉપયોગથી શારીરિક દૃષ્ટિએ માંસપેશીઓ અને હૃદયવાહિની તંત્રનો વિકાસ થાય છે અને માનસિક દૃષ્ટિએ રણનીતિ અને પ્રતિક્રિયા સમયનો વિકાસ થાય છે. એક વિરોધી પ્રતિસ્પર્ધી વિરુદ્ધ પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરવાની શીખ મેળવવામાં અભ્યાસકર્તાને મદદ મળે છે.. જુડોકામાં એક સામાન્ય કહેવત છે, "જુડોનું સૌથી સારું શિક્ષણ જુડો છે. "

મુક્કાબાજીના અભ્યાસના ઘણાં પ્રકારો છે, જેમ કે – જુ રેંશુ (બંને જુડોકા એક ખૂબ જ સામાન્ય રીતે હુમલો કરે છે, જ્યાં કોઈ પ્રતિબંધ લાગુ થતો નથી) અને કાકારી ગેઈકો (માત્ર એક જુડોકા હુમલો કરે છે, જ્યારે બીજો જુડોકા માત્ર રક્ષાત્મક અને કપટપૂર્ણ પદ્ધતિઓ પર આધારિત હોય છે પણ સંપૂર્ણ શક્તિનો ઉપયોગ કરતો નથી.)

લડાઈના તબક્કાઓ

જુડોકા મેદાનમાં જાય છે ત્યારે તાચી-વાઝા પૂર્ણ થાય છે અને મે-વાઝા શરૂ થાય છે.

જુડોકાના જમીન પર પડતાની સાથે જ તાચી-વાજાનો નાશ થઈ જાય છે અને ને-વાજા શરૂ થઈ જાય છે. જુડોમાં, લડાઈ કરતી વખતે બે મુખ્ય તબક્કાઓ હોય છેઃ ઊભા થઈને અથવા સ્થાયી તબક્કો, તાચી-વાજા, અને જમીનનો તબક્કો, ને-વાજા, પ્રત્યેક તબક્કા માટે પોતાની (મહ્દ અંશે અલગ) પદ્ધતિઓ, રણનીતિઓ, રાંદોરી , પ્રસ્તાવ અથવા અનુકૂલન વગેરેની જરૂરિયાત હોય છે. ખીણમાંથી પસાર થવા માટે "સંક્રમણકાલીન" પદ્ધતિઓ ખાસ કરીને શીખવવામાં પણ આવે છે. જુડોકા એક તબક્કામાં ઘણો કુશળ થઈ શકે છે અને બીજા તબક્કામાં થોડો નબળો પણ પડી શકે છે, જે એ બાબત પર આધારિત છે કે તેનો વધુ રસ શેમાં છે, જો કે મોટાભાગે બંને વખતે સંતુલિત હોય છે. જુડોમાં લડાઈના સ્થાયી અને જમીનના બંને તબક્કામાં સમાવેશ થવાને બદલે જુડોકાએ પોતાના સ્થાયી અથવા ઊભા રહેલા પ્રતિસ્પર્ધીને નીચે ખેંચવા અને તે પછી તેને જમીન પર મુશ્કેલીમાં મૂકી સમર્પણ કરવા માટેની ક્ષમતા મળે છે.

સ્થિર તબક્કો

સ્થાયી અથવા ઊભા રહેવાના તબક્કામાં, જેને હરિફાઈના નિયમો અનુસાર પ્રાધાન્યતા મળે છે, તે પ્રતિસ્પર્ધી એક બીજાને પાડવાનો પ્રયત્ન કરે છે અથવા ઊભા થઈને સાંધાઓને એકમેકમાં ભીંસાવા અને શ્વાસ રૂંધીને સમર્પણ કરવા માટે મજબૂર કરવાવાળી પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરે છે, જ્યારે નિયમ અનુસાર ઊભા અથવા સ્થિર તબક્કામાં એવું ખૂબ જ ઓછું બને છે. કારણ કે પછાડવાની તુલનામાં ઊભા રહીને આ પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરવો વધુ મુશ્કેલ હોય છે. જો કે કેટલાંક જુડોકા પોતાના પ્રતિસ્પર્ધીને નીચે પાડવાની સાથો સાથ સમર્પણ કરવા માટે પણ મજબૂર કરવાની બે પદ્ધતિનો એક સાથે ઉપયોગ કરવામાં ઘણાં કુશળ હોય છે, જ્યાં સમર્પણ કરવા માટે મજબૂર કરવાની પદ્ધતિની શરૂઆત ઊભા થવાની સ્થિતીમાં હોય છે અને જમીન પર તેનો નાશ થાય છે. જોકે સાંધાઓને એકમેકની સાથે ભીડાવીને પછાડવાની પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરવા પર પ્રતિબંધ છે.

નીચે પાડવાની પદ્ધતિ (નાગે વાજા )નો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય પોતાના પગ પર ઊભા રહેવું, ગતિમાન સ્થિતીમાં ઊભા રહેવું અથવા ખતરનાક સ્થિતીમાં ઊબા રહેલા પ્રતિસ્પર્ધીને તેની પીઠ પર જમીન પર પછાડવો, જ્યાં તે એટલાં પ્રભાવથી કંઈ કરી શકતો નથી. આ રીતે, નીચે પાડવા અથવા પછાડવાનું મુખ્ય કારણ પ્રતિસ્પર્ધીને કાબુમાં રાખવા અને પોતાને પ્રભાવશાળી સ્થિતીમાં લાવવાનું છે. આ પ્રમાણે અભ્યાસકર્તાઓની પાસે એક નિર્ણાયક પરિણામ રજૂ કરવાની વધારે ક્ષમતા હોય છે. પ્રતિસ્પર્ધીને નીચે પાડવાનો એક વધુ કારણ જમીન પર તેને જબરદસ્તી પૂર્વક પછાડી તેના શરીરને ઈજા પહોંચાડવાનો પણ છે. એક પ્રતિસ્પર્ધી જબરદસ્ત રીતે અને સંપૂર્ણ રીતે કાબુ મેળવીને પોતાના પ્રતિસ્પર્ધીને નીચે પાડે છે, તો તે એ આધાર પર સ્પષ્ટ રીતે (ઈપ્પોન દ્વારા) તે મેચ જીતી શકે છે કે તેણે પૂરતી શ્રેષ્ઠતાનું પ્રદર્શન કર્યું છે, ઓછી પ્રભાવશાળી રીતે નીચે પડવા સાથે ઓછા ગુણ આપવામાં આવે છે. ઊભા થઈને પોતાના પ્રતિસ્પર્ધીને નીચે પાડવાથી જ પડેલા પ્રતિસ્પર્ધીને ગુણ આપવામાં આવે છે.

વૈજ્ઞાનિક વિશ્લેષણ અને તર્ક પર કાનો ના ગુરુચ્ચરણ (જોર)ના સામંજસ્યની સાથે, માનક કોડોકન જુડો શિક્ષણ નક્કી કરે છે કે નીચે પાડવા વાળી કોઈ પણ એક પદ્ધતિ સૈદ્ધાંતિક રીતે ચાર તબક્કા વાળી એક ઘટના છેઃ સંતુલન બગાડવું (કુજુશી ), body positioning (作り, tsukuri),execution (掛け, kake), અને અંતમાં the finish or coup de grâce (極め, kime). પ્રત્યેક તબક્કાનું અનુસરણ છેલ્લા તબક્કા પછી ઘણું ઝડપી કરવામાં આવે છે, આદર્શ રીતે, તમામ તબક્કાઓનું અનુસરણ લગભગ એક સાથે થાય છે. એવી રીતે, હુમલાઓ થવાની વધુ સંભાવના થવાના કારણથી ઈજાની પદ્ધતિ (એટલે કે, મુક્કો મારવો, લાત મારવી વગેરે)નો ઉપયોગ કરવાની મંજૂર આપવામાં આવતી નથી. પરંતુ રમતવીરને અભ્યાસ વખતે "આ પદ્ધતિને ધ્યાનમાં રાખવાની" હોય છે, ઉદાહરણ માટે, વધુ સમય સુધી નમીને લડાઈ ન કરવી, કારણ કે આ સ્થિતીમાં ખૂબ જ સહેલાઈથી ઘૂટંણ પર હુમલો કરીને અથવા અન્ય ભાગ પર હુમલો કરીને ઈજાગ્રસ્ત કરી શકાય છે.

જમીનનો તબક્કો

જ્યારે ને-વાઝાની શરૂઆત થાય છે, ત્યારે અભ્યાસકર્તા તેમના ઘૂંટણથી શરૂઆત કરી શકે છે.

ને-વાજાનો અભ્યાસ કરતી વખતે અભ્યાસકર્તા પોતાના ઘૂટણથી શરૂઆત કરી શકે છે. હરિફાઈમાં નીચે પાડવાની પ્રક્રિયા પછી જમીન પર કાનૂની રીતે પોતાની લડાઈ પૂર્ણ કરી શકે છે, પ્રતિસ્પર્ધીઓને ને-વાજાની શરૂઆત કરવા માટે માત્ર એવી જ રીતે જમીન પર પડવાની મંજૂરી આપવામાં આવતી નથી. જમીન પર પ્રતિસ્પર્ધીઓનું લક્ષ્ય પોતાના પ્રતિસ્પર્ધીને પકડી રાખવો, ગળુ દબાવી અથવા શ્વાસ રૂંધી અથવા તેના હાથોને એકમેકમાં ભીડાવી (સુરક્ષાના દૃષ્ટિકોણથી કોણી અને કાંડા સિવાયના અન્ય સાંધાઓને ભીડાવવાની મંજૂરી આપવામાં આવતી નથી) અથવા તો તેને નીચે પાડી રાખવા અથવા તેને સમર્પણ કરવા પર મજબૂર કરવો છે.

પકડીને નીચે પાડવાની પદ્ધતિ

Hold downs (押さえ込み, osaekomi), આત્મરક્ષા, પોલીસનું કામ અને સૈન્યની સાથે લડાઈ કરવા માટે મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે જે વ્યક્તિ પોતાના પ્રતિસ્પર્ધી પર કાબુ મેળવી લે છે તે વ્યક્તિ ઘણી સહેલાઈથી બચાવ અથવા હુમલો કરી શકે છે. જુડોમાં જો પકડીને નીચે પાડવાના પ્રયત્નને 25 સેકન્ડ સુધી કરવામાં (ઓસાકોમી) આવે છે, તો આ પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરવા વાળી વ્યક્તિ મેચ જીતી જાય છે. ઓસાકોમી હેઠળ પોતાના પ્રતિસ્પર્ધીને મુખ્યુ રીતે તેની પીઠ પર પકડીને નીચે પાડવાનો પ્રયત્ન કરવામાં આવે છે અને જો તે સામે અથવા બાજુમાં વળી જોય તો મેટ કહેવાય છે. (મેટનો અર્થ છે રોકાઈ જવું). તે પછી બંને જુડોકા ફરી વખત ઊભા થઈ જાય છે અને તે પછી પોતાની લડાઈ ચાલુ રાખશએ અથવા લડાઈ કરતા રહેશે. (યોશી કહેવાશે.)

1905માં સ્થાપના કરવામાં આવેલા નિયમો અનુસાર, પ્રતિસ્પર્ધીને માત્ર તેના ખભાથી બે સેકન્ડ સુધી પકડી રાખવો જરૂરી હતો- કહેવામાં આવે છે કે એક સમુરાઈ એ પોતાની છરી અથવા તલવાર સુધી પહોંચવા અને પોતાના પકડેલા પ્રતિસ્પર્ધીને હારાવવા માટે આટલો જ સમય લાગે છે. નવી વધુ લાંબી આવશ્યકતાઓ લડાઈની વાસ્તવિકતા સાથે સંકળાયેલી હોઈ શકે છે કે સેનિક, પોલિસ અધિકારી, અથવા સેનાની ને સ્થિતી પર નિયતંત્ર સ્થાપિત કરવા માટે પૂરતા સમયમાં પોતાના પ્રતિસ્પર્ધીને સ્થિર કરી દેવો જોઈએ.

જુડોમાં, ક્યારેય પણ પકડી રાખવાની પદ્ધતિના પરિણામ સ્વરૂપે પ્રતિસ્પર્ધી સમર્પણ કરી શકે છે, જો તે પ્રતિસ્પર્ધીમાં તે પકડનું દબાણ સહન કરવાની ક્ષમતા ન હોય અથવા પકડી રાખવા માટે સમર્પણ કરવા માટે મજબૂર કરવાની પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હોય. તે સિવાય, જો ગળુ દબાવીને અથવા હાથને એકમેકમાં ભીડાવવાની પદ્ધતિ જુડોકા પર ભારે બની શકે છે અથવા જોડોકાને દુખવા લાગે અથવા ઈજા થાય તો તે સમર્પણ કરી શકે છે.

ગાર્ડ

જો પકડીને પાડી નાખવા વાળા વ્યક્તિએ પોતાના પગને પોતાના પ્રતિસ્પર્ધીના શરીરના નીચેના ભાગ અથવા માથાના કોઈ પણ ભાગની આગળ-પાછળ લપેટી લીધો છે તો તે પોતાના પ્રતિસ્પર્ધીઓને એટલું જ પાડી નાખવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યો છે, જેટલી પ્રયત્ન તેને પ્રતિસ્પર્ધી તેને પાડી નાખવા માટે કરી રહ્યો હોય છે, કારણ કે તને પ્રતિસ્પર્ધી ત્યાં સુધી ઊભો થઈ નથી શકતો અને આઝાદ થઈ શકતો નથી જ્યાં સુધી તેના શરીરની નીચે લપેટાયેલો વ્યક્તિ તેનો છોડી ન દે. પોતાના પ્રતિસ્પર્ધીની આગળ-પાછળ પોતાના પગને લપેટી, તેને ઉપરથી પ્રભાવી રીતે હુમલો કરવામાં અસમર્થ કરવા માટે તેને કાબુમાં કરતી વખતે નીચે વાળો વ્યક્તિ પોતાના પ્રતિસ્પર્ધી પર વિભિન્ન આક્રમણકારી પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરી શકે છે, જેમાં શ્વાસ રુંધવો, હાથ ભીડાવવા અને બોડી સીજર્સ (ડો-જિમે ) એટલે કે 'શરીર પર દબાણ આપી શ્વાસ લેવામાં તકલીફ ઊભી કરવી'નો સમાવેશ થાય છે. આ સ્થિતીમાં, જેને જાપાની ભાષામાં 'ડો-ઓસા' કહે છે. જેનો અર્થ છે 'ટ્રંક હોલ્ડ' એટલે કે 'માથા પર દબાણ આપતાં રહેવું' છે, ઉપર રહેલી વ્યક્તિ ઓસાકોમી કહેવાતી સ્થિતીના બદલે પોતાના પ્રતિસ્પર્ધી પર પૂરતા પ્રમાણમાં નિયંત્રણ રાખી શકતી નથી. (અહીં ધ્યાન આપવું કે જ્યારે સામાન્ય રીતે ગાર્ડનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, પરંતુ જુડો હરિફાઈમાં ડો-જિમેનો ઉપયોગ કરવો હવે નિષેધ નથી.) ઉપર રહેલી વ્યક્તિ પોતાના પ્રતિસ્પર્ધીના પગથી બચીને નીકળવાનો પ્રયત્ન કરે છે અથવા પોતાના પ્રતિસ્પર્ધીની ઉપર ચઢવા માટે તેને ગબડાવવાનો પ્રયત્ન કરી શકે છે. નીચે રહેલી વ્યક્તિ તેના પ્રતિસ્પર્ધીની ઉપર ચઢવાનો પ્રયત્ન કરી શકે છે અથવા પોતાના પ્રતિસ્પર્ધીની ને નીચે ગબડાવવાનો પ્રયન્ત કરી શકે છે.

જુજી ગાટેમે, ક્રોસ આર્મલોક

સાંધાઓને ભીડાવવાની પદ્ધતિ

જોઈન્ટ લોક (કાન્સેત્સુ-વાજા ) એટલે કે 'સાંધાઓને ભીડાવવાની પદ્ધતિ'ને સામાન્ય રીતે આર્મ-લોક એટલે કે હાથોને ભીડાવવાની પદ્ધતિના નામથી ઓળખવામાં આવે છે. આ હરિફાઈની પ્રભાવશાળી પદ્ધતિ છે કારણ કે તેનાથી એક જુડોકા પોતાના પ્રતિસ્પર્ધીને દબાવી તેને પોતાના કાબુમાં કરવામાં સક્ષમ બની જાય છે અથવા જરૂરિયાત ઊભી થતાં ભીડાવવામાં આવેલા સાંધાઓને પણ તોડાવામાં સક્ષમ બની જાય છે. પોતાના પ્રતિસ્પર્ધીને સમર્પણ આપવા માટે મજબૂર કરવા માટે હરિફાઈમાં લગભગ સંપૂર્ણ તાકાત લગાવીને કોણીના સાંધાઓને ભીડાવવાની પદ્ધતિ ઘણી સુરક્ષિત ગણવામાં આવે છે. પહેલાના સમયમાં, જુડોમાં પગને ભીડાવવા, કાંડાને ભીડાવવા, કરોડના હાડકાને ભીડાવવા અને વિવિધ પ્રકારની અન્ય પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરવાની મંજૂરી હતી, જેને ખેલાડીની સુરક્ષાને ધ્યાનમાં રાખીને હરિફાઈમાં તેના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ લાદવામાં આવ્યો છે. એવો નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે કે તે સાંધાઓ પર હુમલો કરવાથી રમતવીરોને ઘણી ઈજાઓનો સામનો કરવો પડશે અને તેના કારણે ધીમે-ધીમે તે સાંધાઓને સ્થિતી બગડતી જાય છે. પછી કેટલાંક જુડોકા હજી પણ અનૌપચારિક રીતે આ પદ્ધતિઓને શીખવા અને તેનો ઉપયોગ કરીને એકબીજા સાથે લડવાનો આનંદ મેળવી રહ્યાં છે, જો કે ઓપચારિક હરિફાઈમાં તે પ્રતિબંધિત છે પરંતુ તેના સંબંધિત સામ્બો, બ્રાઝીલિયાઈ જિઉ-જિત્સુ અને જુજુત્સુ જેવી કળાઓમાં હજી પણ આમાંની ઘણી પદ્ધતિઓનો સક્રિયતાપૂર્વક ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.

શ્વાસ રૂંધવો અને ગળુ દબાવવાની પદ્ધતિ

Chokes and strangulations (締め技, shime-waza) ને સામાન્ય રીતે શ્વાસ રુંધી નાખવાની પદ્ધતિના નામથી ઓળખવામાં આવે છે. તેની મદદથી વ્યક્તિ પોતાના પ્રતિસ્પર્ધીને બેભાન કરી છે છે અને તેને મારી નાખવા સુધી શ્વાસ રૂંધવાની પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરી શકે છે. ગળુ દબાવવાની પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરીને ગળાની ગ્રીવા ધમની પર દબાણ આવતા મસ્તિષ્ક સુધી થવા વાળા લોહીની પૂર્તિ બંધ થઈ જાય છે જ્યારે ગળુ દબાવવાની પદ્ધતિનો ઉપયોગ કરવાથી ગળાની સામેનો શ્વાસોશ્વાસનો માર્ગ અવરોધાય છે. સામાન્ય રીતે આ શબ્દોને હંમેશા એક બીજાની જગ્યાએ ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે અને મહદઅંશે જુડોકા દ્વારા તેના ઉપયોગમાં ઓપચારિક રીતે તફાવત કરવામાં આવતો નથી. હરિફાઈમાં, તે સમયે જુડોકા ની જીત થઈ જાય છે, જ્યારે તેને પ્રતિસ્પર્ધી સમર્પણ કરી દે છે અથવા બેભાન થઈ જાય છે કારણ કે ગળુ દબાવવાની પદ્ધતિનો યોગ્ય ઉપયોગ થવાથી પ્રતિસ્પર્ધી માત્ર થોડી સેકન્ડોમાં બેભાન થઈ શકે છે, પરંતુ તે પછી તરત તેને મુક્ત કરી દેતાં સામાન્ય રીતે કોઈ નુકસાન થતું નથી.

એક રમત તરીકે

ઓલ-જાપાન જુડો ચેમ્પિયનશીપસ, ૨૦૦૭ પુરુષોની અંતિમ

એક પૂર્ણસ્તરની વિશેષ માર્શલ આર્ટની સાથો-સાથ જુડોનો વિકાસ એક રમત તરીકે પણ થયો છે.

ઓલમ્પિકમાં પ્રથમ વખત જુડો ને લોસ એન્જેલિસમાં ઓયોજિત 1932 રમતોમાં જોવા મળી હતી, જ્યાં કાનો અને તેના લગભગ 200 જુડો વિદ્યાર્થીઓએ પ્રદર્શન કર્યું હતું. ટોકિયોમાં આયોજિત 1964 રમતોમાં જુડો પુરુષો માટેનું એક ઓલમ્પિક રમત બની ગઈ. રેના કાનોકોગી એક અમેરિકી અને ઘણા અન્યની જિદ્દને કારણે 1988માં જુડો મહિલાઓ માટેની એક ઓલમ્પિક રમત બની ગઈ. હંમેશા એવું કહેવામાં આવે છે કે 1964માં પુરુષોના જુડો કાર્યક્રમ એક પ્રદર્શન કાર્યક્રમ હતો, પરંતુ ઈન્ટનેશનલ જુડો ફેડરેશન એટલે કે આંતરરાષ્ટ્રીય જુડો સંઘ( આઈજેએફ) અને ઈન્ટરનેશનલ ઓલમ્પિક કમિટી એટલે કે આંતરરાષ્ટ્રીય ઓલમ્પિક સમિતિ અનુસાર, જુડો વાસ્તવમાં 1964 રમત માટે એક અધિકારક રમત હતી. ડચવાસી એન્ટન ગીસિંક એ જાપાનના અકિયો કામિનાગા ને હરાવીને જુડોના ઓપન ડિવિઝનમાં પહેલે ઓલમ્પિક સુવર્ણ ચંદ્રક પ્રાપ્ત કર્યો. તેના પછી જુડો ની માત્ર જાપાની હોવાની છબી ખોવાઈ ગઈ અને તે દુનિયામાં સૌથી વ્યાપક રીતે અભ્યાસ કરવાવાળા રમતોમાંની એક બની ગઈ. મહિલાઓનો કાર્યક્રમ 1988નો એક પ્રદર્શન કાર્યક્રમ હતો અને ચાર વર્ષ પછી એક આધિકારક પદક કાર્યક્રમ બની ગયો. પુરુષ અને મહિલાઓ અલગ-અલગ પ્રતિસ્પર્ધા કરે છે, જો કે તે મોટાભાગે એક સાથે શિક્ષણ મેળવે છે. 1988 પછી પેરાલમ્પિક જુડો એક પેરાલમ્પિક રમત (આંશિક દૃષ્ટિ ધરાવતાં ખેલાડીઓ માટે) બનેલી છે, તે સ્પેશિયલ ઓલમ્પિકનો રમત પણ છે.

સુંયુક્ત રાજ્ય અમેરિકામાં કોલેજિએટ હરિફાઈ, ખાસ કરીને યુસી બર્કેલે અને સેન જોસ સ્ટેટ યુનિવર્સીટીની વચ્ચે, ઓલમ્પિક રમતો અને વર્લ્ડ ચેમ્પિયનશીમાં જોવા મળતી રમતોમાં જુડોને લાવવા માટે પોતાનો યોગદાન આપ્યું છે. 1940ના દશકમાં હેન્રી સ્ટોન અને યોશ ઉચીડા, કેલ અને એસડેએસયુના પ્રમુખ કોચ, એ શાળાઓની વચ્ચે થઈ હરિફાઈમાં ઉપયોગ કરવા માટે એક વેટ ક્લાસ સિસ્ટમ એટલે કે વજન વર્ગ પ્રણાલીનો વિકાસ કર્યો. 1953માં, સ્ટોન અને ઉચીડાએ અધિકારક ઘટક તરીકે પોતાના વેટ કલાસ સિસ્ટમની સાથે, જુડોને એક રમતના રૂપમાં સ્વીકાર કરવા માટે એમેચ્યોર એથલેટિક યુનીયન પાસે એક સફળ વિનંતી કરી. 1961માં ઉચીડાએ પેરિસમાં એઈજેએફની બેઠકમાં સંયુક્ત રાજ્ય અમેરિકાનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું, જ્યાં આઈજેએફના દરેક ભાવિ ચેમ્પિયનશીપ માટે વેટ ક્લાસ સિસ્ટમની સ્વીકારી લીધી. આઈજેએફનું નિર્માણ વધુમાં શુરૂઆતના યુરોપિયન જુડો યુનિયનના આધાર પર કરવામાં આવ્યું હતું, જ્યાં ઘણાં વર્ષો સુધી વેટ ક્લાસ સિસ્ટમનો પણ ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો.

વજન સંબંધિત વિવિધ વિભાગો (વેઇટ ડિવિઝનસ)

મુખ્ય લેખ: Judo weight divisions

અત્યારે સાત વજન વિભાગ (વેઇટ ડિવિઝન) છે, જે સંચાલિત સંસ્થાઓ દ્વારા ફેરફારને આધિન છે અને સ્પર્ધકોની ઉંમરને આધારે તેમાં ફેરફાર થઈ શકે છેઃ

પુરુષો
60 કિલોથી ઓછું	60–66 કિલો	66–73 કિલો	73–81 કિલો	81–90 કિલો	90–100 કિલો	100 કિલોથી વધુ
સ્ત્રીઓ
૪૮ કિલોથી ઓછું	48–52 કિલો	52–57 કિલો	57–63 કિલો	63–70 કિલો	70–78 કિલો	૭૮ કિલોથી વધુ

નિયમો

મુખ્ય લેખ: Judo rules

જુડોના પરંપરાગત નિયમોનો આશય સ્પર્ધકોને ઇજાથી બચાવવાનો અને યોગ્ય શિષ્ટાચાર જાળવવાનો છે. દર્શકો માટે આ રમતને વધુ રસપ્રદ બનાવવા પાછળથી તેમાં કેટલાંક નિયમો ઉમેરવામાં આવ્યાં છે.

મેચ દરમિયાન નિષ્ક્રિય રહેવા બદલ કે ગેરકાયદેસર પદ્ધતિઓ અપનાવવા બદલ દંડ થઈ શકે છે. કોઈ સ્પર્ધક મેટ (તાતામી ) પર નિર્ધારિત ક્ષેત્રની બહાર જતો રહે તો લડાઈ અટકાવી દેવી જોઈએ. લડાઈ દરમિયાન રેફરી (પંચ) અને જજીસ (નિર્ણાયકો)ને ચર્ચા-વિચારણા કરવાની જરૂર પડે તો રેફરી સોનો-મામા ("લડાઈ અટકાવી દેવા" ઉપયોગ કરવામાં આવતો શબ્દ, "યથાવત્ સ્થિતિ" જાળવી રાખવાનો સંદેશ) કહેશે અને બંને સ્પર્ધકોને જે તે સ્થિતિમાં લડાઈ અટકાવી દેવી પડશે. ચર્ચા-વિચારણા પૂરી થયા પછી રેફરી યોશી કહે છે અને મેચ ફરી શરૂ થાય છે. રેફરી તમામ પોઇન્ટ્સ અને દંડ આપે છે. રેફરી દ્વારા આપેલાં પોઈન્ટસ અને દંડમાં ફેરફાર કરવાનો નિર્ણય નિર્ણાયકો કરી શકે છે. અંધ લોકોના જુડોની અનુકૂળતા માટેના આઇજેએફ નિયમોમાં થોડો ફરક હોય છે.

સ્પર્ધામાં પોઇન્ટ્સ મેળવવા

'ઈપ્પોન' દ્વારા જીતી જવાના કિસ્સામાં રેફરી હાથ ઊંચા કરે છે.

જુડોના મેચનો હેતુ પ્રતિસ્પર્ધીને તેના ખભા પર મેદાન પર પછાડવાનો, મુખ્યત્વે તેની પીઠના બળે જમીન પર પછાડવાનો અથવા તેને ગૂંગળાવી, ગળાટૂંપો કરી કે તેના હાથને જકડીને સમર્પણ કરવા મજબૂર કરવાનો છે. તેમાંથી કોઈ પણ એક દાવપેંચ સફળ થાય તો ઇપ્પોન (一本) મળે છે અને ત્યારબાદ તરત જ મેચમાં વિજય મળે છે. જુડોમાં પોઇન્ટ્સ મેળવવાના ત્રણ ગ્રેડ છેઃ ઇપ્પોન , વાઝા-અરિ અને યુકો . ઇપ્પોનનો શાબ્દિક અર્થ "એક પોઇન્ટ" હોય છે અને મેચમાં વિજય મળે છે. (ક) તાકાત સાથે ઝડપથી નિયંત્રિત રીતે પ્રતિસ્પર્ધીને તેની પીઠ પર જમીન પર જમીન પર પછાડવાથી (ખ) પ્રતિસ્પર્ધીને પછાડીને મેટ પર જરૂરી સમય (25 સેકન્ડ્સ) માટે જકડી રાખવા બદલ (ગ) પ્રતિસ્પર્ધીને સમર્પણ માટે મજબૂર કરવા બદલ એક ઇપ્પોન આપવામાં આવે છે. ઇપ્પોન મેળવવા જરૂરી શક્તિ કે નિયંત્રિત પ્રદર્શન ન હોય તે રીતે પ્રતિસ્પર્ધીને જમીન પર પછાડવા બદલ કે તેને 20 સેકન્ડ્સ સુધી મેટ પર જકડી રાખવા બદલ એક વાઝા-અરિ આપવામાં આવે છે. એક વાઝા-અરિ અડધો પોઇન્ટ છે અને બે વાઝા-અરિ મેળવવામાં આવે તો એક આખો પોઇન્ટ બની જાય છે, જે વિજય માટે જરૂરી છે.

યુકો એક સૌથી નીચેનો ગ્રેડ ધરાવતો પોઇન્ટ છે અને તેની ગણતરી ફક્ત ટાઇ-બ્રેકર તરીકે થાય છે. તેને અન્ય યુકો અંક સાથે ભેળવવામાં આવતો નથી. પોઇન્ટિંગ લેક્સિકોગ્રાફિક હોય છે. એક વાઝા-અરિ કોઈ પણ સંખ્યામાં યુકો પોઇન્ટ્સને હરાવી શકે છે, પણ એક વાઝા-અરિ અને યુકો ધરાવતો હરિફ યુકો વિના વાઝા-અરિ ધરાવતા હરિફને હરાવી જાય છે. ૧૫ સેકેન્ડ સુધી નીચે પછાડી રાખવા માટે યુકો મળે છે. જો પ્રતિસ્પર્ધીને જમીન પર પછાડીને જકડી રાખવાની ટેકનિકનો ઉપયોગ કરનાર સ્પર્ધકને અગાઉ એક વાઝા-અરિ પોઇન્ટ મળ્યો હોય તો બે વાઝા-અરિ દ્વારા ઇપ્પોન (વાઝા-અરિ-એવેસેટે-ઇપ્પોન ) પોઇન્ટ મેળવવા તેને તેના હરિફને જમીન પર પછાડીને 20 સેકન્ડ સુધી જકડી રાખવાની જરૂર છે. ઇપ્પોન કે વાઝા-અરિ વિના પ્રતિસ્પર્ધીને જમીન પર પટકનારને એક યુકો પોઇન્ટ મળે છે. કથિત "કુશળતાપૂર્વક જમીન પર પટકવાની" (દાખલા તરીકે, ફ્લાઇંગ આર્મ-બાર) છૂટ પણ મળે છે, પણ તેનો કોઈ પોઇન્ટ મળતો નથી.

(અગાઉ કોકા નામના એક ચોથા પોઇન્ટનો ઉપયોગ થતો હતો, પણ તેને વર્ષ 2009માં રદ કરવામાં આવ્યો હતો. કોકાનો ઉપયોગ થતો ત્યારે તે યુકો કરતાં પણ ઉતરતી કક્ષાનો પોઇન્ટ હતો. યુકો ની જેમ કોકા પણ સંપૂર્ણપણે ટાઇબ્રેકર ગણાતો હતો. સ્પર્ધકો એકસરખા વાઝા-અરિ અને યુકો ધરાવતા ત્યારે જ કોકાને ગણતરીમાં લેવાતો હતો. એક યુકો ગમે તેટલા કોકા પોઇન્ટ્સ કરતાં ચડિયાતો હતો.) મેચને અંતે બંને સ્પર્ધકને સમાન પોઇન્ટ્સ મળે ત્યારે સ્પર્ધાનું પરિણામ ગોલ્ડન સ્કોર નામના નિયમ વડે મળે છે. ગોલ્ડન સ્કોર આકસ્મિક મૃત્યુ જેવી પરિસ્થિતિ છે, જેમાં મેચના સમય માટે ઘડિયાળને ફરી સેટ કરવામાં આવે છે અને પહેલો પોઇન્ટ મેળવનાર સ્પર્ધકને વિજય મળે છે. જો આ ગાળા દરમિયાન એક પણ સ્પર્ધકને પોઇન્ટ ન મળે તો વિજતાનો નિર્ણય હેન્ટેઈ એટલે કે રેફરી અને બે મુખ્ય જજીસની બહુમતી લેવામાં આવે છે.

પોઇન્ટ્સનું પુનઅવલોકન

જુડોના સ્કોરકાર્ડ પર દરેક ખેલાડીએ મેળવેલા વાઝા-અરિ અને યુકો પોઇન્ટ્સ દેખાડવામાં આવે છે. (વર્ષ 2009 કોકા પોઇન્ટને પડતો મૂકવામાં આવ્યો ત્યાં તેનો સ્કોર પણ દેખાડવામાં આવતો હતો.) ઇપ્પોન પોઇન્ટ્સ આપતાં જ મેચ પૂરી થઈ જાય છે કારણ કે મોટાભાગે ઈપ્પોન સ્કોરકાર્ડમાં દેખાડવામાં આવતો નથી. કેટલાંક કમ્પ્યુટરાઇઝડ સ્કોરબોર્ડસ ઇપ્પોન પોઇન્ટ્સને સાંકેતિક રૂપે દેખાડે છે.સામાન્ય રીતે સ્કોરબોર્ડ પર ખેલાડીને કરવામાં આવેલો દંડ અને કેટલીક વખત દરેક ખેલાડીને કેટલી વખત ચિકિત્સા સારવાર લેવી પડી તે પણ દેખાડે છે. (મેચ દરમિયાન દરેક ખેલાડીને ફક્ત બે વખત-મોટા ભાગ થોડુંઘણું લોહી નીકળવાથી-ચિકિત્સા સારવાર આપવાની મંજૂરી હોય છે.)ઇલેકટ્રોનિક સ્કોરબોર્ડમાં મેચનો સમય અને ઓસકોમી એમ બંનેનો સમય જાણવા ટાઇમર લાગેલું હોય છે.

નિયમોમાં ફેરફારો

વિવિધ સુરક્ષાસંબંધિત કારણસર જુડોના નિયમોમાં હંમેશા ફેરફાર થતાં રહે છે. જુડોકાની ઉંમર, દરજ્જો અથવા અનુભવને આધારે પણ તેમાં ફેરફાર થઈ શકે છે. રાષ્ટ્ર, ક્લબ કે સ્પર્ધાના સ્તરના આધારે પણ તેમાં ફેરફાર થઈ શકે છે (એટલે કે ઓલિમ્પિક, આંતરરાષ્ટ્રીય સ્પર્ધા અને રાષ્ટ્રીય સ્પર્ધામાં નિયમો અલગ-અલગ હોઈ શકે છે.)

દંડ

પહેલાં દંડ સ્વરૂપે ચેતવણી આપવામાં આવે છે, જેને સ્કોરબોર્ડ પર દેખાડવામાં પણ આવે છે. બીજા દંડ સ્વરૂપે હરિફ ખેલાડીને "યુકો" પોઇન્ટ આપવામાં આવે છે. ત્રીજા દંડ પેટે "વાઝા-અરિ" પોઇન્ટ આપવામાં આવે છે. ચોથો દંડ "હંસોકુ માકે" કહેવાય છે અને હરિફ ખેલાડીને "ઇપ્પોન" આપવામાં આવે છે. "હંસોકુ માકે" સાથે મેચ પૂરી થઈ જાય છે. નિયમોના ગંભીર ઉલ્લંઘન બદલ ખેલાડીને "હંસોકુ માકે" મળી શકે છે. આ કિસ્સામાં "હંસોકુ માકે" મેળવનાર ખેલાડી ટુર્નામેન્ટમાંથી ફેંકાઈ જાય છે.

સ્વરક્ષણ તરીકે

જુડો સમગ્ર દુનિયામાં અનેક સૈન્ય આક્રમણ અને સંરક્ષણની વ્યૂહરચનાઓ માટેનો આધાર બની ગયો છે. આ ઉપરાંત પરંપરાગત જુજિત્સુમાં જુડોની પૃષ્ઠભૂમિ પોલીસ અને સૈન્ય ઉપયોગ સાથે જોડાવાથી સ્વરક્ષણ માટે ખાસ તૈયાર કરવામાં આવેલા ટેકનિકલ સિદ્ધાંતોની તાલીમ માટે તૈયાર કરવામાં આવેલા કાતાનો જન્મ થયો છેઃ કિમે નો કોતા (નિર્ણયોના સ્વરૂપો) અન કોડોકાન ગોશિન જુત્સુ (સ્વરક્ષા સ્વરૂપો). રેન્કોહો વાઝામાં પોલીસ માટે ખાસ તૈયાર કરવામાં આવેલી ટેકનિકો સામેલ છે. જોશી જુડો ગોશિન્હોમાં મહિલાઓના સ્વરક્ષણ માટેની વિવિધ ટેકનિક સામેલ છે. કાતાની અન્ય પદ્ધતિઓમાં સ્વરરક્ષણ માટેની અઘરી ટેકનિકો સામેલ છે.

જુડાના સિદ્ધાંતો અને તાલીમ પદ્ધતિઓના વિવિધ દ્રષ્ટિકોણમાંથી સ્વરક્ષણમાં મદદરૂપ થાય તેવા ગુણો અને કૌશલ્યોને પ્રોત્સાહન મળે છેઃ

• સંપૂર્ણ પ્રતિરોધક હરિફ સામે સંપૂર્ણ બળ અને ગતિ સાથે તાલીમઃ તેનાથી ગતિ, સહનશક્તિ, શક્તિ અને દ્રઢતા વધે છે.
• બળ સાથે જમીન પર વારંવાર પડી જવાથી શારીરિક અને માનસિક અનુકૂળતા
• પછાડ ખાવાની સુરક્ષિત પદ્ધતિઓમાં તાલીમ
• સંપૂર્ણપણે પ્રતિરોધક મુક્કાબાજીની આવડત હરિફ સામે સંતુલન, અંતર અને સમયના તાલમેળનો સચોટ અને ઝડપથી ઉપયોગ કરવાની ક્ષમતા. જુડાનો અભ્યાસુ પોતાનું સંતુલન જાળવી રાખવાની સાથે તેમના હરિફોના સંતુલનને નિયંત્રિત કરવામાં પણ માહેર હોય છે.
• સ્પોર્ટ્સ જુડોના નિયમોમાં પ્રતિસ્પર્ધીને જમીન પર પછાડ્યાં પછી તેને દર્દ આપવામાં કે સમર્પણ માટે મજબૂર કરવા પર ભાર મૂકાય છે, જેનાથી સ્વરક્ષણની પરિસ્થિતિમાં ગળું દબાવીને શ્વાસ રૂંધવાની અને સાંધાઓને જકડવાની ટેકનિકમાં કુશળતા મળે છે.
• હરિફ ખેલાડીને જમીન પર પડકવા દરમિયાન તેના પર નિયંત્રણ મેળવવાના પ્રયાસ પર ભાર દેવાથી અભ્યાસુને ખૂણા, દિશા અને બળ નક્કી કરવામાં મદદ મળે છે, જેની મદદથી તેનો હરિફ જમીન પર તેને મુક્કો મારે છે. તેનું પરિણામ હળવું કે જીવલેણ હોઈ શકે છે, જે જુડાના અભ્યાસુના ઇરાદા પર આધારિત છે.

જોકે સ્વરક્ષણની તાલીમ માટે જુડોના ઉપયોગ અંગે કેટલીક ટીકાઓ પણ થાય છેઃ

• જુડો-જિ (વસ્ત્રો કે ડ્રેસ)ના ઉપયોગ પર વધારે પડત નિર્ભરતાઃ સ્વરક્ષણ માટે જુડોની તાલીમમાં જિ ન પહેરેલા સાથીદારો સામે મુક્કાબાજીના અભ્યાસની જરૂર પડે છે. જોકે અનેક ટેકનિક માટે જિ પર આધાર રાખવો પડતો નથી. ખરેખર કેટલીક ટેકનિક (ખાસ કરીને ને વાઝા કે જમીન પરની લડાઈ)માં તો જિના ઉપયોગની જરૂરી પડતી જ નથી.
• સ્પોર્ટ્સ જુડોના નિયમો પર વધુ પડતો ભાર મૂકવોઃ જુડોની કેટલીક ક્લબ કે ઇન્સ્ટ્રક્ટર્સ સ્પોર્ટ્સના સંદર્ભમાં જ જુડો શીખવે છે.
• પ્રહાર કરવાની ટેકનિકોનો અભાવઃ જુડોમાં પ્રહાર કરવાની વિવિધ ટેકનિકો પ્રદર્શન અને કાટા માટે ડેન ગ્રેડ્સ (એટલે કે બ્લેક બેલ્ટ્સ)ને જ શીખવવામાં આવે છે.

મિશ્ર માર્શલ આર્ટ

ચિત્ર:Slamcropped.png

મેચ જ્યારે મિશ્ર માર્શલ આર્ટ વાળી હોય તે દરમિયાન આર્મલોક અથવા જુજી-ગાટામે લાગુ પડે છે.

પોતાના ને-વાજા/બાથ ભીડવી અને ટેકી-વાજા/ઊભા રહીને બાથ ભીડવીની જાણકારીનો ઉપયોગ કરીને કેટલાંક જુડો અભ્યાસુઓ મિશ્ર માર્શલ આર્ટ્સ મેચોમાં પણ ભાગ લે છે. રશિયાના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રીય જુડો ચેમ્પિયન ફેડર એમિલિઆનેન્કો, પ્રસિદ્ધ યુએફસી ફાઇટર કારો પરિસ્યાન અને ઓલમ્પિક સુવર્ણચંદ્રક વિજેતા હિડેહિકો યોશિદા મિશ્ર માર્શલ આર્ટ્સમાં કેટલાંક સૌથી વધુ પ્રસિદ્ધ જુડોકા છે.

ફેરિડ ખેડેર, યોશિહિરો આકિયામા, હેક્ટર લોમ્બાર્ડ, શિન્યા આઓકિ, સાતોશી ઇશી, કાઝુહિરો નાકામુરા, પાઉલો ફિલ્હો અને ડોન ફ્રાયે જેવા જુડોમાં તાલીમ મેળવનાર અનેક એમએમએ લડવૈયાઓને મિશ્ર માર્શલ આર્ટ્સમાં સફળતા મળી છે.

ભૂતપૂર્વ ડબલ્યુઇસી મિડલવેઇટ ચેમ્પિયને એક સાક્ષાત્કાર કે મુલાકાત દરમિયાન તેમની સફળતા માટે જુડોને શ્રેય આપ્યો છે.

બ્લેક બેલ્ટ્સ ધરાવતા અન્ય જાણીતા એમએમએ લડવૈયાઓ આ પ્રમાણે છેઃ

• એન્ટોનીઓ રોડરીગો નોગ્યુઈરા
• ફેબ્રીરો વેરડમ
• એન્ડરન સિલ્વા
• રોનાલ્ડો સુઝા
• રેન્ઝો ગ્રેસી
• માન્વેલ ગેમ્બુર્યાન
• વિટર બેલ્ફોર્ટ
• કિમ ડોંગ-હુયાન

શૈલી

કાનો જિગારોના કોડોકન જુડો, જુડોની સૌથી લોકપ્રિય અને પ્રસિદ્ધ શૈલી છે, પણ આ જ એકલી શૈલી નથી. જુડો અને જુજુત્સુ બંને શબ્દ શરૂઆતના વર્ષોમાં આંતરપરિવર્તનીય હતા. એટલે આ કારણસર અથવા મુખ્ય પ્રવાહના જુડોથી તેમને અલગ દેખાડવા તેના આ સ્વરૂપોમાંથી કેટલાંક હજુ પણ જુજુત્સુ કે જિઉ-જિત્સુ તરીકે ઓળખાય છે. કાનોના જુડોની મૂળ શૈલી સાથે સંબંધિત અનેક સ્વરૂપોનો વિકાસ થયો છે, જેમાંથી કેટલાંક સ્વરૂપોને હજુ પણ અલગ કળા ગણવામાં આવે છેઃ

• ઓલમ્પિક જુડોઃ આ કોડોકન જુડોનું મુખ્ય સ્વરૂપ છે.
  • પેરાઓલમ્પિક જુડોઃ આ અંધ અને ઓછી દ્રષ્ટિ ધરાવતા હરિફો માટેનું સંશોધન સ્વરૂપ છે.
• બ્રાઝિલિયાઈ જિઉ-જિત્સુ (બીજેજે (BJJ ) : વર્ષ 1914માં મિત્સુયો માએદાએ બ્રાઝિલમાં જુડોની શરૂઆત કરી. માએદાએ બ્રાઝિલમાં કાર્લોસ ગ્રેસી (1902-1994) અને અન્ય લોકોને જુડો શીખવાડ્યો. ગ્રેસીએ પોતના જુડોના વિકાસને 'બ્રાઝિલિયન જિઉ-જિત્સુ' નામ આપ્યું (જે સમયે જાપાન અને બ્રાઝિલ બંને જગ્યાએ જુડોને સામાન્ય રીતે 'કાનો જિઉ-જિત્સુ' નામથી ઓળખવામાં આવતો હતો). જુડોથી બિલકુલ અલગ માનવામાં આવતા બ્રાઝિલિયન જિઉ-જિત્સુમાં ન તો જુડોના આંતરરાષ્ટ્રીય નિયમોમાં થયેલા ફેરફારોનું અનુસરણ કરવામાં આવ્યું છે, જેને ઊભા થઈને લડાઈ કરવા પર ભાર આપવામાં સામેલ કરવામાં આવ્યો હતો અને ન તેમાં વધુ ખતરનાક ટેકનિકો પર પ્રતિબંધ લગાવવા માટે રજૂ કરવામાં આવેલા નિયમોનું પાલન કરવામાં આવ્યું. વધુમાં, જુડો ને-વાઝામાં જુડોના જમીનના પાસા પર ખૂબ ભાર મૂકવાનો સમાવેશ થાય છે, જ્યારે તે કરાટે કરતાં જુદું પાડી દેવામાં આવે છે. (જુઓગીચીન ફુનાકોશીની જીગોરો કાનો સાથેની મિત્રતા) અને જુડોમાં બંનેને પાડી દેવા અને મહત્તવના અંગો પર હુમલો કરો અને અનેય વિવિધ હુમલા કરવાના સ્પરૂપો વિશે જુઓ.
• જુડો-ડોઃ ઓસ્ટ્રિયામાં જુલિયસ ફ્લેક અને અન્ય લોકોને જુડોનો વિસ્તાર કરવાના ઇરાદા સાથે જમીન પર પછાડવાની એક વ્યવસ્થા વિકસિત કરી, જેને તેઓ કહેતાં " જુડો-ડો" હતાં.
• કાવાઇશી-રિયુ જુજુત્સુઃ ફ્રાંસમાં તાલીમ આપનાર મિકોનોસુકે કાવાઇશીએ આધુનિક ઓલમ્પિક/કોડોકન જુડો હરિફાઈમાં અનેક પ્રતિબંધિત ટેકનિકોને શીખવવાનું કામ ચાલુ રાખવાના સૂચનને એક વૈકલ્પિક દ્રષ્ટિકોણ સ્વરૂપે કાવાઇશી-રિયુ જુજુત્સુનો વિકાસ કર્યો.
• Kosen judo (高專柔道) : વીસમી સદીની શરૂઆતમાં જાપાનની આંતરવિદ્યાલય સ્પર્ધામાં લોકપ્રિયતા પ્રાપ્ત કરનાર કોડોકન જુડોની એક ઉપશૈલી સ્વરૂપે કોસેન શૈલીમાં ટેકનિકોની એ શ્રેણી સામેલ છે પણ જમીનની ટેકનિક માટે થોડી વધારે છૂટછાટની મંજૂરી આપવામાં આવે છે. બીજેજેની જેમ જુડોની આ શૈલી વર્તમાન ઓલમ્પિક જુડોની તુલનામાં ઘણી હદ સુધી 1900ના દાયકાની શરૂઆતમાં મૂળ જુડોની જેમ છે.
• રુશીયન જુડોઃ જુડોની આ વિશિષ્ટ શૈલી સામ્બોથી પ્રભાવિત હતી. તેનું પ્રદર્શન જાણીતા કોચ, જેમ કે એલેક્ઝાન્ડર રેતુઇન્સિકહ અને આઇગોર યાકિમોન અને મિશ્ર માર્શલ આર્ટ્સના લડવૈયા, જેમ કે આઇગોર જિનોવિએવ, ફેડોર એમિલિયાનેન્કો અને કારો પરિસિયાન કરે છે. પરિણામે રુસી જુડોએ કેટલીક ટેકનિકો સાથે મુખ્યધારા સાથે જુડોને પ્રભાવિત કર્યો છે, જેમ કે – કોડોકન જુડોમાં 'ફ્લાઇંગ આર્મબાર' એટલે કે 'ઉછળીને ભુજાઓ જકડી લેવાની ટેકનિક'નો સ્વીકાર કરવામાં આવે છે.
• સામ્બો (ખાસ કરીને સ્પોર્ટ સામ્બો) : વાસિલિ ઓશ્વેપ્કોવ, કાનોને આધિન યુરોપીયન જુડો બ્લેક બેલ્ટ જુડોના અભ્યાસકર્તા હતા. ઓશ્વેપ્કોવ કેટલીક હદ સુધી જુડોની પ્રેરણા મેળવી સામ્બોની રચના કરવા લાગ્યા અને તેમની આ નવી વ્યવસ્થામાં તેમણે મૂળ રશિયન કુશ્તી અને અન્ય લડાયક ટેકનિકોને એક કરી. કાનોને આધિન જાપાની જુડોમાં પોતાનું શિક્ષણ અને ડેનના દરજ્જાને અસ્વીકાર કરવાનો ઇનકાર કરવા માટે વર્ષ 1937ના રાજકીય પ્રાયશ્ચિત દરમિયાન ઓશ્વેપ્કોવનું મૃત્યુ થઈ ગયું. પોતાના હિસ્ટ્રી ઓફ સામ્બો માં, બ્રેટ જેક્સ અને સ્કોટ એન્ડરસને લખ્યું કે રશિયામાં "જુડો અને સોમ્બોને એકસમાન માનવામાં આવતા હતાં." તેમના ડ્રેસ અને નિયમોમાં થોડો ફરક હતો.
• દાઇડો જુકુઃ આ એક મિશ્રિત માર્શલ આર્ટ છે, જેમાં જુડો અને ક્યોકુશિન બંને તત્વ સામેલ છે.

સુરક્ષા

સંશોધન પરથી જાણકારી મળે છે કે પુખ્ત વયના હરિફો જુડોમાં ઉદાહરણસ્વરૂપે અથડામણ વિના કે સંપર્ક ન થતા હોય તેવા બોલની રમતોની તુલનામાં જુડો વિશેષ સ્વરૂપે યુવાનો માટે એક સુરક્ષિત રમત છે. પણ અન્ય હરિફાઈયુક્ત રમતોની જેમ વધુ ઇજા થાય છે.

શ્વાસ બંધ કરવાની ટેકનિક

ગળું દબાવીને શ્વાસ બંધ કરવાની ટેકનિક ઘાતક છે, પણ તેનો યોગ્ય રીતે ઉપયોગ કરી હરિફને સમર્પણ કર દેવા કે તે બેભાન થઈ ગયા પછી તરત તેને છોડી દેવાથી નુકસાન થતું નથી. સામાન્ય રીતે જુડોમાં ઉપયોગ થતી આ ટેકનિકને વધારે અનુભવી જુડોકા વિદ્યાર્થીઓની સુરક્ષાને સુનિશ્ચિત કરવામાં મદદ કરવા માટે શીખવવામાં આવે છે. ગળું દબાવવાની ટેકનિકનો ઉપયોગ કરવાની સુરક્ષાને પ્રદર્શિત કરનાર જરૂરી આંકડા ઉપલબ્ધ છે અને તેની તાલીમના સમયે તાત્કાલિન કટોકટીયુક્ત દેખભાળ અને પછી ભાનમાં લાવવાની (કાપ્પો ) ટેકનિક પણ શીખવવામાં આવે છે.

ફેંકવું

નિયંત્રિત અને યોગ્ય રીતે હરિફને જમીન પર પછાડવા દરમિયાન તેને ઇજા ન થાય તેના પર ધ્યાન આપવું જોઈએ. તેમ છતાં અનેક પરિસ્થિતિઓમાં ઇજા થઈ શકે છે, જેમ કે-જમીન પર પછાડનાર હરિફ (તોરી) બેદરાકારીપૂર્વક કે જાણીજોઈને જોરથી પછાડ્યાં પછી હરિફ (ઉકે) પર કૂદે છે અથવા તોરી એ ઉકેના સાંધા પર આંખ આડા કાન કરીને તેને બેદરકારીપૂર્વક જમીન પર પછાડે છે (જેમ કે ઘુંટણો પર બગલમાંથી તાકાત લગાવી અયોગ્ય ઓસોતો ગારી કે તાઈ આતોશીનો ઉપયોગ, ઉકેના ખભા પર વધુ પડતું બળ લગાવી બેદરાકારીપૂર્વક કરવામાં આવતું સોતો માકિકોમી અથવા ડ્રોપ ઇપ્પોન સિયોઈ નાગેનો ઉપયોગ). પછાડતી વખત ઇજા ન થાય તેની સૌથી ઉત્તમ ટેકનિક સ્વરૂપે હરિફાઈમાં વિદ્યાર્થીઓ પ્રવેશ કરે તે અગાઉ સેન્સેઈ દ્વારા તેમને યોગ્ય રીતે પછાડવાની ટેકનિકનો ઉપયોગ સારી રીતે અભ્યાસ કરાવવો જોઈએ જેના માટે તેમને "લાયક બનાવવાનો" અભ્યાસ (ઉચી-કોમ), પૂર્વવ્યવસ્થિત રીતો (જેમ કે, નાગે-નો-કાતા) અને વધુ પરંતુ નિયંત્રિત અને દેખરેખ મુક્ત-અભ્યાસ/મુક્કાબાજીનો અભ્યાસ (રાંદોરી) કરાવવું જોઈએ.

સંગઠનો

મુખ્ય લેખ: List of judo organizations

જુડો માટે આંતરરાષ્ટ્રીય સંગઠન ઇન્ટરનેશનલ જુડો ફેડરેશન (આઇજેએફ) છે.

જોકે જુડોમાં તેનો કોઈ સત્તાવાર આધાર નથી, પણ તેમ છતાં ઇન્ટરનેશનલ ફેડરેશન ઓફ એસોસિએટેડ રેસલિંગ સ્ટાઇલ્સ (ફિલા(FILA)), જુડોને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે અભ્યાસ કરનાર શોખને ખાતર સ્પર્ધાત્મક કુશ્તીના ચાર મુખ્ય સ્વરૂપોમાંથી એક સ્વરૂપે વ્યાખ્યાયિત કરે છે (અન્ય ત્રણ સ્વરૂપ ગ્રેકો-રોમન કુશ્તી, મુક્તશૈલી કુશ્તી અને સામ્બો છે).

ક્રમાંક અને ગ્રેડિંગ

એક સક્રિય હરિફ ઉચ્ચ ક્રમાંક ન મેળવવાનો વિકલ્પ પસંદ કરી શકે છે અને સ્પર્ધાની તૈયારી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાનો વિકલ્પ લઈ શકે છે. ઉદાહરણ માટે, વર્ષ 2004 પેરોઓલમ્પિક્સમાં 70 કિલોથી ઓછું વજનવાળી શ્રેણીમાં લોરેના પિયર્સ નામની એક ઇક્કયુ (બ્રાઉન બેલ્ટ) મહિલા હરિફે એક રજતપદક પ્રાપ્ત કર્યો હતો. જ્ઞાન અને ક્ષમતા ઉપરાંત ક્રમાંક મેળવવા માટે સામાન્ય રીતે એક લઘુતમ ઉંમરની જરૂર પણ પડે છે. આ માટે રાષ્ટ્રીય સ્તરની હરિફાઈમાં કિશોર/કિશોરી પ્રતિસ્પર્ધીઓને જોવા કોઈ મોટી વાત નથી, જે છેલ્લાં 10 વર્ષથી જુડોનો અભ્યાસ કરી રહ્યો છે. પણ એક ડેન ક્રમાંકની યોગ્યતા મેળવવા માટે ઘણી ઓછી ઉંમર હોવાના કારણે તેમને ફક્ત બ્લૂ બેલ્ટ કે બ્રાઉન બેલ્ટ મળ્યો છે. એક વખત એક વ્યક્તિને એક ડેન ક્રમાંકનું એક સ્તર પ્રાપ્ત થઈ જાય છે ત્યારે જુદાં જુદાં કારણસર તેને આગળ પણ પ્રગતિ આપવામાં આવે છે, જેમાં કુશળતાનું સ્તર, હરિફનું પ્રદર્શન અને/અથવા જુડોમાં યોગદાન સામેલ છે, જેમ કે તાલીમ અને સ્વયંસેવાનો સમય. આ કારણે એક વધારે ઊંચા ડેન ક્રમાંકનો અર્થ એ નથી કે તેને ધારણ કરનાર એક વધુ ઉત્તમ લડવૈયો હોય (જે મોટા ભાગે હોય છે).

જુડોકાને જુડોના જ્ઞાન અને કૌશલ્ય અનુસાર ક્રમાંક આપવામાં આવે છે. તેમના ક્રમાંકની જાણકારી તેમના બેલ્ટના રંગ પરથી પડે છે. ક્રમાંકના બે વિભાગ હોય છેઃ બ્લેક બેલ્ટથી નીચેના સ્તરનો ગ્રેડ (ક્યુ ) અને બ્લેક બેલ્ટના સ્તરની ડિગ્રી (ડેન ). માર્શલ આર્ટ્સમાં આ ક્રમાંક આપવાની પદ્ધતિની શરૂઆત કાનોએ કરી હતી અને ત્યારથી આધુનિક માર્શલ આર્ટ્સ દ્વારા તેમને ઘણી હદ સુધી અપનાવવામાં આવી છે. જ્યારે શરૂઆતમાં આ ક્રમાંક પદ્ધતિ બનાવવામાં આવી હતી તે સમયે વિદ્યાર્થીઓના છ ગ્રેડ હતાં, જેમને મોટાથી નાના સંખ્યાત્મક ક્રમમાં વર્ગીકૃત કરવામાં આવે છે અને સાથે પ્રથમ ક્યુ ગ્રેડ મળ્યાં પછી પહેલી ડિગ્રીના બ્લેક બેલ્ટ (શોડેન )નો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો હતો. સામાન્ય રીતે 10 ડેન ક્રમાંક છે, જેમને નાનાથી મોટા સંખ્યાત્મક ક્રમમાં ગોઠવવામાં આવે છે, પણ સિદ્ધાંત અનુસાર ડેન ક્રમાંકની સંખ્યાની કોઈ સીમા નથી.

દસમી ડિગ્રીના બ્લેક બેલ્ટ (જુડેન ) અને તેનીથી ઉપરના દરજ્જા માટે કોઈ ઔપચારિકતાની જરૂર નથી. કોડોકેનના અધ્યક્ષ, વર્તમાનમાં કાનો જિગોરોનો પૌત્ર યુકિમિત્સુ કાનો (કાનો યુકિમિત્સુ ), પ્રમોશન આપવા માટે વ્યક્તિઓ નક્કી કરે છે. કોડોકન દ્વારા આ ક્રમાંક માટે ફક્ત 15 વ્યક્તિઓને પ્રમોશન આપવામાં આવ્યું છે. છ જાન્યુઆરી, 2006ના રોજ 10મા ડેન માટે એકસાથે ત્રણ વ્યક્તિઓને પ્રમોશન આપવામાં આવ્યું: તોશિરો દાઇગો, ઇચિરો અબે અને યોશિમી ઓસાવા. આ અત્યાર સુધી એક જ સમયે થયેલા સૌથી વધારે પ્રમોશન છે અને 22 વર્ષમાં આવું પહેલી વખત થયું છે. અત્યાર સુધી કોઈને 10મા ડેન થી ઊંચા ક્રમાંક પર પ્રમોશન આપવામાં આવ્યું નથી, પણઃ

Theoretically the Judo rank system is not limited to 10 degrees of black belt. The original English language copy (1955) of Illustrated Kodokan Judo, by Jigoro Kano, says: "There is no limit...on the grade one can receive. Therefore if one does reach a stage above 10th dan... there is no reason why he should not be promoted to 11th dan." However, since there has never been any promotion to a rank above 10th dan, the Kodokan Judo promotion system effectively has only 10 dans. There have only been 15 10th dans awarded by the Kodokan in the history of Judo.

જોકે રાષ્ટ્રીય સંગઠનો વચ્ચે ડેન ના ક્રમાંકોમાં એકરૂપતા હોવી જોઈએ, પણ ક્યુ ગ્રેડને લઇને ઘણી ભિન્નતા છે, કારણ કે કેટલાંક દેશોમાં અન્ય દેશોની તુલનામાં વધુ સંખ્યામાં ક્યુ ગ્રેડ આપવામાં આવે છે. જોકે શરૂઆતમાં ક્યુ ગ્રેડના બેલ્ટના રંગ એકસરખી રીતે સફેદ હતાં. પણ આજકાલ વિવિધ રંગોનો ઉપયોગ થાય છે.

બેલ્ટના રંગો

બ્રાઝિલમાં જુડો બેલ્ડના રંગો

શ્વેત
શ્વેત
	વાદળી
	પીળો
	નારંગી
	લીલો
	જાંબુડી
	કથ્થઈ
	કાળો
	શ્વેત અને લાલ
	લાલ

યુરોપ, કેનેડા, ઓસ્ટ્રેલિયા વગેરેમાં જુડો બેલ્ટના રંગો

શ્વેત
	પીળો
	નારંગી
	લીલો
	વાદળી
	કથ્થઈ
	કાળો
	શ્વેત અને લાલ
	લાલ

જાપાનમાં બેલ્ટના રંગોનો ઉપયોગ વિદ્યાર્થીઓની ઉંમર સાથે સંબંધિત છે. ક્યુ ગ્રેડ માટે કેટલીક ક્લબ પાસે ફક્ત કાળા અને શ્વેત રંગના બેલ્ટ હોઈ શકે છે જ્યારે અન્ય ક્લબ આ ક્યુ ગ્રેડ માટે કથ્થઈ રંગના બેલ્ટનો ઉપયોગ કરી શકે છે અને પ્રાથમિક વિદ્યાલય સ્તર પર મધ્યવર્તી સ્તરો માટે લીલા રંગનો બેલ્ટ જોવા મળે તે સામાન્ય વાત છે.

ઓસ્ટ્રેલિયામાં ક્યુ ગ્રેડ માટે બેલ્ટનો રંગ શ્વેત, પીળો, નારંગી, લીલો, કથ્થઈ અને વાદળી હોય છે.

ડેન ક્રમાંકોમાં પહેલાં પાંચ ક્રમાંક માટે કાળા રંગનો ઉપયોગ થાય છે જ્યારે છઠ્ઠાં, સાતમા અને આઠમા ડેનની પેનલ વારાફરતી લાલ અને સફેદ રંગની હોય છે અને નવમા અને દસમા ડેન નો બેલ્ટનો રંગ ઘેરો લાલ હોય છે. જોકે ગોડૈન (પાંચમાં ડેન )થી ઉપરનો ગ્રેડ ધારણ કરનાર નિયમિત પ્રશિક્ષણના સમયે ઘણી વખત એક સ્વાભાવિક કાળો બેલ્ટ પહેરી શકે છે.

કેટલાંક દેશોમાં ઓછી ઉંમરના જૂથને દર્શાવવા બેલ્ટોની ઉપર રંગીન પટ્ટીનો ઉપયોગ કરે છે. ઐતિહાસિક દ્રષ્ટિએ મહિલાઓના બેલ્ટના કેન્દ્રના કિનારે શ્વેત રંગની ધાર હોય છે.

પરિક્ષાની જરૂરિયાતો દેશ, આયુષ્ય, સમૂહ અને ચોક્કસ પ્રયાસરત ગ્રેડના આધારે પર બદલાતી રહે છે. તેમાં પ્રતિસ્પર્ધી અને કાતા સામેલ થઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે ક્યુ ક્રમાંક સ્થાનિક ઇન્સ્ટરક્ટર્સ (સેન્સેઈ ) દ્વારા પ્રદાન કરવામાં આવે છે, પણ ડેન ક્રમાંક ફક્ત એક રાષ્ટ્રીય જુડો સંઘના સ્વતંત્ર નિર્ણાયકોની દેખરેખમાં આયોજિત પરિક્ષા પછી જ આપવામાં આવે છે. એક રેન્કને માન્યતા આપવા માટે તેને કોઈ રાષ્ટ્રીય જુડો સંગઠન કે કોડોકેન સાથે રજીસ્ટર કરવું જરૂરી છે.

બ્રિટન

બ્રિટનમાં સીનિયરો માટે બેલ્ટનો ક્રમાંક ચડતા ક્રમમાં આ પ્રમાણે છેઃ શ્વેત, લાલ, પીળો, નારંગી, લીલો, વાદળી, કથ્થઈ અને કાળો.

બ્રાઝિલ

બ્રાઝિલમાં બેલ્ટનો રંગ સામાન્ય રીતે શ્વેત, વાદળી, પીળો, નારંગી, લીલો, જાંબુડી, કથ્તઈ અને કાળો (છઠ્ઠો, સાતમો અને આઠમો ડેનનો દરજ્જો મેળવનાર વ્યક્તિ વારાફરતી રેડ અને શ્વેત રંગની પેનલને પહેરી શકે છે અને નવમો અને 10મો ડેન ધારણ કરનાર વ્યક્તિ લાલ રંગનો બેલ્ટ પહેરી શકે છે). આ ઉપરાંત એકદમ યુવા જુડોકા (11 કે 13 વર્ષથી ઓછી ઉંમરનો જુડોકા)ને વાદળી રંગના બેલ્ટની ઠીક પહેલાં એક ગ્રે બેલ્ટ આપવામાં આવે છે. ક્યારેક-ક્યારેક ગ્રેડિંગના આધારે પ્રતિસ્પર્ધીઓને બે શ્રેણીઓમાં સંગઠિત કરવામાં આવે છે. પહેલી શ્રેણીમાં શ્વેતથી લીલા રંગનો બેલ્ટ ધારણ કરનાર પ્રતિસ્પર્ધી અને બીજી શ્રેણીમાં કાળા રંગનો બેલ્ટ ધારણ કરનાર પ્રતિસ્પર્ધી હોય છે.

કેનેડા

કેનેડામાં સીનિયર કે વરિષ્ઠ ખેલાડીઓના બેલ્ટનો રંગ ચડતાં ક્રમમાં આ પ્રમાણે છેઃ શ્વેત., પીળો, નારંગી, લીલો, વાદળી, કથ્થઈ અને છેવટે કાળો. જૂનિયર ખેલાડીઓના બેલ્ટનો રંગ શ્વેત-લાલ, શ્વેત, શ્વેત-પીળો, પીળો, પીળો-નારંગી, નારંગી, લાલ-લીલો, વાદળી, વાદળી-ગ્રે અને ગ્રે હોય છે.

અમેરિકા

યુએસમાં ફક્ત સીનિયર ખેલાડીઓ (સામાન્ય રીતે 16 અને તેનાથી વધુ ઉંમરના પુખ્ત)ને જ ડેન લેવલની મંજૂરી આપવામાં આવે છે, જેમને કાળા રંગનો બેલ્ટ સૂચિત કરવામાં આવે છે. અન્ય સંગઠન દ્વારા પ્રદાન કરવામાં આવેલા ડેન ગ્રેડને યુએસજેએફ (USJF) અને યુએસજેએ (USJA) દ્વારા માન્યતા આપવામાં આવે છે. ક્યુ લેવલ સીનિયર અને જૂનિયર (લગભગ 16 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો) બંને ખેલાડીઓને મળી શકે છે, જે કાળો રંગને છોડીને અનેક રંગોના બેલ્ટ પહેરે છે. ડોજોની સંગઠનાત્મક માન્યતાના આધારે એક ડોજોમાંથી બીજા ડોજોના બેલ્ટના રંગોના ક્રમમાં અંતર હોઈ શકે છે.

જુડો

અમેરિકામાં ક્યુ ' બેલ્ટના રંગો
જાપાનીઝ ક્યુ નામો	USJF (યુએસજેએફ) સિનિયર	USJFયુએસએફ જે જૂનિયર	USJAયુએસજેએ સિનિયર	USJAયુએસજેએ જૂનિયર	USJA Junior level names
જૂનિક્યુ				શ્વેત	જૂનિયર 12ના વર્ગો
જૂઈચીક્યુ		શ્વેત		પીળો	જૂનિયર ૧૧મો વર્ગ
	જુક્યુ		શ્વેત પીળો		નારંગી	જુનિયરનો 10માનો વર્ગ
	કુક્યુ		પીળો		નારંગી	જુનિયર 9માનો વર્ગ
	હાચીક્યુ		ચિત્ર:Judo yellow-orange belt.PNG પીળો- નારંગી		લીલો	જુનિયર 8માનો વર્ગ
	નાનાક્યુ અથવા યુએસજેએ સિનિયર "શરૂઆત કરનાર"		નારંગી	શ્વેત	લીલો	જૂનિયર 7માનો વર્ગ
	રોકક્યુ	શ્વેત	નારંગી- લીલો	પીળો	વાદળી	જૂનિયર છઠ્ઠા વર્ગમાં
	ગોક્યુ	લીલો	લીલો	નારંગી	વાદળી	જૂનિયર પાંચમાના વર્ગમાં
	યોનક્યુ	વાદળી	લીલો- વાદળી	લીલો	જાંબલી	જૂનિયર ચોથા વર્ગમાં
	સાનક્યુ	કથ્થઈ	વાદળી	કથ્થઈ	જાંબલી	જૂનિયર ત્રીજા વર્ગમાં
	નીક્યુ	કથ્થઈ	ચિત્ર:Judo blue-purple belt.PNG વાદળી- જાંબલી	કથ્થઈ	કથ્થઈ	જૂનિયર બીજા વર્ગમાં
	ઈકક્યુ	કથ્થઈ	જાંબલી	કથ્થઈ	કથ્થઈ	જૂનિયર પહેલાં વર્ગમાં

સિનિયરો

સીનિયર ખેલાડીઓ માટે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ જુડો ફેડરેશન (USJF) અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ જુડો એસોસિએશન (USJA) એમ બંને સંગઠને છ ક્યુની યાદી કોઠામાં જણાવી છે. યુએસજેએ માટે "બિગિનર્સ" પીળો બેલ્ટની પરિક્ષા ન આપે ત્યાં સુધી તેને શ્વેત બેલ્ટ પહેરવો પડે છે. યુએસજેએ અભ્યાસકર્તાઓને સ્તરને સૂચિત કરતાં અગાઉ એક પટ્ટી પહેરવાની પણ ભલામણ કરે છે. આ ક્યુ અને ડેન બંને સ્તરો માટે સાચું છે.

જૂનિયરો

યુએસજેએફ જૂનિયર ક્રમાંક પદ્ધતિ 11મા ક્યુ (જુઇચિક્યુ ) સુધીના ક્રમાંકોને સૂચિત કરે છે. યુએસજેએ જૂનિયર ક્રમાક વ્યવસ્થા ક્યુ ક્રમના બાર સ્તરોને સૂચિત કરે છે જેની શરૂઆત "જૂનિયર ફર્સ્ટ ડિગ્રી" (જુનિક્યુ , અથવા 12મા ક્યુની સમકક્ષ) સાથે થાય છે અને અંત "જૂનિયર 12મી ડિગ્રી" (ઇક્કયુ સમકક્ષ)ની સાથે થાય છે. જ્યાં સુધી સીનિયર અભ્યાસકર્તાઓનો સવાલ છે ત્યાં સુધી યુએસજેએની ભલામણ છે કે જૂનિયર ખેલાડી પોતાના ક્રમને સૂચિત કરવા માટે એક પટ્ટી ધારણ કરે છે. જ્યારે એક યુએસજેએ જૂનિયર 17 વર્ષનો થઈ જાય છે ત્યારે નીચે પ્રમાણે સીનિયર ક્રમમાં ફેરવવામાં આવે છે:

• પીળો બેલ્ટ છઠ્ઠાં ક્યુ (રોક્યુ)માં ફેરવાઈ જાય છે
• નારંગી બેલ્ટ પાંચમાં ક્યુ (ગોક્યુ)માં ફેરવાઈ જાય છે
• લીલો બેલ્ટ ચોથા ક્યુ (યોન્ક્યુ)માં ફેરવાઈ જાય છે
• વાદળી બેલ્ટ કે તેનાથી વધુ ઊંચો રેન્ક ત્રીજા ક્યુ (સાંક્યુ)માં ફેરવાઈ જાય છે

આધુનિક જુડોમાં સામાન્ય રીતે બેલ્ટ પહેરવાની શૈલી છે.

સ્રોતો

• કોડોકાનનો ઇતિહાસ – મોનટાના યુનિવર્સીટીની જુડો વેબસાઈટ .
• કાનો, જીગોરો (1994) જુડો પરનો અધિકૃત સંદર્ભ કોડોકન જુડો છે. આઈએસબીએન 80-85905-48-5
• ઓહલેનકેમ્પ, નેઈલ (2006) જુડો પરનો અન્ય પ્રાથમિક સંદર્ભજુડો અનલીશ્ડ . આઈએસબીએન 0-07-225787-3

બાહ્ય લિંક્સ

• જુડો at the Open Directory Project
• આઈજેએફ ઈન્ટરનેશનલ જુડો ફેડેરેશન . જુડો માટે વિશ્વભરમાં સંચાલન માટેનું માળખું
• કોડોકાન જુડો ઈન્સ્ટીટ્યુટ – જુડોનું મુખ્ય કેન્દ્ર (કાનો જિગોરોની શાળા)
• યુરોપીયન જુડો યુનિયન –યુરોપીયન ચેમ્પીયનશીપનું આયોજન કરનાર
• યુનાઈટેડ સ્ટેટસ જુડો એસોશિએશન (USJA) – મોટાભાગના યુ.એસ. જુનો કલ્બો જોડાયેલી છે(અંદાજિત 1000 કલ્બો)
• ઓસ્ટ્રેલિયન કોડોકાન જુડો એસોશિએશન (AKJA)
• એચ2જી2 બીબીસી વેબસાઈટ પર જુડો અંગેનો લેખ