જોગેશ્વરી ગુફાઓ

જોગેશ્વરીની ગુફાઓ એ પ્રાચીન હિંદુ અને બૌદ્ધ ધર્મના ગુફા મંદિરો છે. જે મુંબઈમાં જોગેશ્વરીમાં આવેલ છે. આ ગુફાઓ ઈ.સ. ૫૨૦ થી ૫૫૦ ની છે. ઈતિહાસકાર અને વિદ્વાન વોલટર સ્પિંક ના મત અનુસાર જોગેશ્વરીની ગુફાઓ ભારતમાં આવેલી જુનામાં જુનાં અને મોટામાં મોટાં હિંદુ ગુફા મંદિરો છે.

જોગેશ્વરી ગુફાઓ
જોગેશ્વરીની ગુફાનો અંદરનો ભાગ
સ્થાન	જોગેશ્વરી (પૂર્વ), મુંબઈ
અક્ષાંશ-રેખાંશ	19.1391°N 72.8568°E / 19.1391; 72.8568
સમુદ્ર સપાટીથી ઊંચાઈ	15 m (49 ft)
પ્રવેશદ્વાર	૩
કઠિનતા	સરળ

આ ગુફાઓ વેસ્ટર્ન એક્સપ્રેસ હાઇવેની બાજુમાં આવેલી છે, આ વિસ્તાર દબાણથી ઘેરાયેલો છે અને તેનો મંદિર તરીકે ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે. આ ગુફાઓ તેની ભયજનક સ્થિતીના કારણે લુપ્ત થઈ રહી છે અને ચામાચીડિયાંઓથી ભરાયેલી છે.

કોતરોથી ભરાયેલ આ ગુફાઓમાં લાંબી સીડીઓ વડે મુખ્ય ખંડમાં પ્રવેશી શકાય છે. તેમાં ઘણાં સ્તંભો અને અંતમાં લિંગ આવેલ છે. આ ગુફાઓની દિવાલોમાં દત્તાત્રેય, હનુમાન, ગણેશજીની મૂર્તિઓ કોતરેલી છે. ત્યાં બે ચોકીદારો પણ છે. આ ગુફાઓમાં જોગેશ્વરી (યોગેશ્વરી) ની મૂર્તિ અને પગલાંઓ આવેલા છે, જેનાં પરથી આ વિસ્તારનું નામ પડેલ છે. જોગેશ્વરીને કેટલાક મરાઠી લોકોની કુળદેવી ગણાય છે. વેપાર માટે ગુજરાતથી આવેલા લોકો પણ આ દેવીને પૂજે છે.

છબીઓ

• 
  કોતરણી
• 
  પ્રવેશદ્વાર
• 
  ગણેશ મંદિર
• 
  હનુમાન મંદિર

બાહ્ય કડીઓ

• મુંબઈના પર્યટન સ્થળો
• પરાંની ગુફાઓ સંગ્રહિત ૨૦૦૫-૦૪-૧૪ ના રોજ વેબેક મશિન