વંદે માતરમ્‌ (સાપ્તાહિક)

વંદે માતરમ્ એ અંગ્રેજી ભાષાનું સાપ્તાહિક અખબાર હતું, જે કલકત્તાથી પ્રકાશિત થતું હતું. તેની સ્થાપના ૧૯૦૫માં બિપિનચંદ્ર પાલ દ્વારા કરવામાં આવી હતી અને તેનું સંપાદન શ્રી અરવિંદ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું.

વંદેમાતરમ્‌

૨૯ સપ્ટેમ્બર ૧૯૦૭ના રોજ વંદે માતરમ્ની સાપ્તાહિક આવૃત્તિનું પ્રથમ પાનું
પ્રકાર	સાપ્તાહિક
સ્થાપક	બિપિનચંદ્ર પાલ
સંપાદક	અરવિંદ ઘોષ
સ્થાપના	૧૯૦૫
ભાષા	અંગ્રેજી
વડુમથક	કોલકાતા, ભારત

તેનો ઉદ્દેશ ભારતીયોને સંપૂર્ણ સ્વતંત્રતા માટે સંઘર્ષ કરવા માટે તૈયાર કરવાનો હતો. તે ભારતીય રાષ્ટ્રવાદનું દૈનિક અંગ હતું. તેના પર 'કટ્ટરપંથી ભારતીય રાષ્ટ્રવાદ' અને 'રાષ્ટ્રવાદી ઉગ્રવાદ' ફેલાવવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો. ધ સ્ટેટ્સમેનના અગાઉના સંપાદક એસ. કે. રેટક્લિફે ૨૮ ડિસેમ્બર, ૧૯૫૦ના માન્ચેસ્ટર ગાર્ડિયનને લખેલા એક પત્રમાં જણાવ્યા પ્રમાણે, "તેમાં એક પૂર્ણ કદની શીટ હતી, જે સ્પષ્ટ પણે લીલા કાગળ પર છાપવામાં આવી હતી, અને તે અંગ્રેજીમાં લખાયેલા અગ્રણી અને વિશિષ્ટ લેખોથી છલોછલ હતી, જે ભારતીય અખબારોમાં અત્યાર સુધી પ્રાપ્ત થઈ નથી. તે સમયે જેને આપણે રાષ્ટ્રવાદી ઉગ્રવાદ કહેતા હતા તેનો તે સૌથી અસરકારક અવાજ હતો."

બંગાળમાં વંદે માતરમ્ જેવાં સામયિકોની વધતી જતી અસરના બે દાયકા અને સંયુક્ત પ્રાંત (યુનાઇટેડ પ્રોવિન્સ)માં બહાર પડતાં આવાં સામયિકોને કારણે પ્રેસ અધિનિયમ ૧૯૧૦ હેઠળ કડક સરકારી સેન્સરશિપ ઊભી કરવામાં આવી હતી.

પૂરક વાંચન

• The Making of India: A Historical Survey, by Ranbir Vohra.2000. M.E. Sharpe.ISBN 0765607115.p 111
• A History of Indian Literature in English, by Arvind Krishna Mehrotra.2003. C. Hurst & Co. Publishers. ISBN 1-85065-680-0.p 118
• The Essential Aurobindo, by Robert A. McDermott. 1988. SteinerBooks. ISBN 0-940262-22-3. p43
• The Hour of God: Selections From His Writings, by Manoj Das.1995 Sahitya Akademi.ISBN 8172018886.p v

બાહ્ય કડીઓ

• શ્રી અરવિંદનું રાજકીય જીવન (૧૯૦૬-૧૯૧૦) : વંદે માતરમ્ અખબારના સંપાદક
• દક્ષિણ એશિયાઈ અમેરિકન ડિજિટલ પુરાલેખ (SAADA)માં વંદે માતરમ્ સામગ્રી
• ધ વંદે માતરમ્ – ભારતીય સ્વતંત્રતાનું માસિક અંગ ૧૯૧૩–૧૯૧૪, પુસ્તકાલય વિલાનોવા યુનિવર્સિટી