ખજુરાહો: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત

Content deleted Content added
No edit summary
લીટી ૬૬:
==ઇતિહાસ==
 
ખજુરાહો કાનગરનો ઇતિહાસ લગભગ એક હજાર સાલવરસ પુરાણો પુરાનાછે. હૈ૤ યહ શહરશહેર ચંદેલખાતે સામ્રાજ્‍યચંદેલ કીસામ્રાજ્‍યની પ્રથમ રાજધાની થા૤હતી. ચન્દેલ વંશ ઔરઅને ખજુરાહો કેનગરના સંસ્થાપક ચન્દ્રવર્મન થે૤હતા. ચંદેલ મધ્યકાલ મેંચંદેલાઓ બુંદેલખંડમધ્યકાળમાં મેંબુંદેલખંડમાં શાસન કરનેકરવા વાલેવાળા રાજપૂત રાજા થે૤હતા. વેતેઓ અપનેપોતાને આપ કા ચન્દ્રવંશી માનતેમાનતા થે૤હતા. ચંદેલ રાજાઓંરાજાઓએ નેદસમી દસવીંસદીથી સે બારહવીબારમી શતાબ્દીસદી તકસુધી મધ્ય ભારત મેંભારતમાં શાસન કિયા૤કર્યું ખજુરાહોહતું. કેખજુરાહોના મંદિરોં કામંદિરોનું નિર્માણ 950 ઈસવીંઇ. સેસ. 1050૯૫૦થી ઈસવીંઇ. કેસ. બીચ૧૦૫૦ ઇન્હીંવચ્ચે ચંદેલ રાજાઓં દ્વારા કિયાકરાવવામાં ગયા૤આવ્યું મંદિરોંહતું. કેમંદિરોનું નિર્માણ કેકર્યા બાદ ચંદેલોંચંદેલાઓએ ને અપનીપોતાની રાજધાની મહોબા સ્થાનાંતરિત કરકરી દી૤હતી. લેકિનપરંતુ ઇસકેએ સમય બાદ ભીપણ ખજુરાહોખજુરાહોનું કા મહત્વ બનાકાયમ રહા૤રહ્યું.
 
મધ્યકાલમધ્યકાલીન કેસમયકાળના દરબારી કવિ [[ચન્દ્રવરદાયી]] ને [[પૃથ્વીરાજ રાસો]] કેના મહોબા ખંડખંડમાં મેંચંદેલ ચંદેલોંવંશની કી ઉત્પત્તિ કાઉત્પત્તિનું વર્ણન કિયાકર્યું હૈ૤છે. ઉન્હોંનેએમણે લિખાલખ્યું હૈછે કિકે કાશી કેનગરના રાજપંડિતરાજપંડિતની કી પુત્રી હેમવતી અપૂર્વ સૌંદર્ય કીસૌંદર્યની સ્વામિની થી૤હતી. એક દિનદિવસ વહતેણી ગર્મિયોંગરમીની કીઋતુ રાતવેળા મેંરાતના કમલસમયમાં કમળ-પુષ્પોં સે ભરે હુએપુષ્પોથી તાલાબભરેલા મેંતળાવમાં સ્નાન કરકરી રહી થી૤હતી. ઉસકીએની સુંદરતા દેખકરજોઇને ભગવાન ચન્દ્ર ઉનતેણી પર મોહિત હોથઇ ગએ૤ગયા. વેતેઓ માનવ રૂપ ધારણકરધારણ કરીને ધરતી પર આવી ગએગયા ઔર હેમવતીઅને કાહેમવતીનું હરણ કરકરી લિયા૤ગયા દુર્ભાગ્યહતા. સેદુર્ભાગ્યે હેમવતી વિધવા થી૤હતી. વહતેણી એક બચ્ચેબાળકની કીમાતા માંપણ થી૤હતી. ઉન્હોંનેતેણીએ ચન્દ્રદેવ પર અપનાપોતાનું જીવન નષ્ટ કરનેકરવાનો ઔરઅને ચરિત્ર હનન કાહનનનો આરોપ લગાયા૤લગાવ્યો હતો.
 
અપનીપોતાની ગલતી કેભૂલનો પશ્ચાતાપ કેકરવા લિએમાટે ચન્દ્ર દેવદેવે ને હેમવતી કોહેમવતીને વચન દિયાઆપ્યું કિકે વહતેણી એક વીર પુત્રપુત્રની કીમાતા માંબનશે. બનેગી૤ચન્દ્રદેવે ચન્દ્રદેવકહેલું નેકે કહાતેણી કિપોતાના વહપુત્રને અપનેખજૂરપુરા પુત્રલઇ કોજાય. ખજૂરપુરાચન્દ્રદેવે લેએમ જાએ૤કહ્યું ઉન્હોંને કહાકે કિતેણીનો વહબાળક એક મહાન રાજા બનેગા૤બનશે. રાજા બનનેબન્યા પરપછી વહતે બાગ ઔરઅને ઝીલોંસરોવરોથી સે ઘિરે હુએઘેરાયેલા અનેક મંદિરોં કામંદિરોનું નિર્માણ કરવાએગા૤કરાવશે. ચન્દ્રદેવચન્દ્રદેવે નેહેમવતીને હેમવતીકહ્યું સે કહા કિકે રાજા બનનેબનીને પર તુમ્હારાતમારો પુત્ર એક વિશાલવિશાળ યજ્ઞયજ્ઞનું કાઆયોજન આયોજનકરશે કરગાજેના જિસસેકારણે તુમ્હારેહેમવતીના સારેબધાં જ પાપ ધુલધોવાઇ જાએંગે૤જશે. ચન્દ્રચન્દ્રદેવના કેનિર્દેશોનું નિર્દેશોં કા પાલન કરકરી હેમવતી ને પુત્રહેમવતીએ કોપુત્રને જન્મ દેનેઆપવા કેમાટે લિએ અપનાપોતાનું ઘર છોડ઼છોડી દિયાદિધું ઔરઅને એક છોટેનાના-સેસરખા ગાંવ મેં પુત્રગામમાં કોપુત્રને જન્મ દિયા૤આપ્યો.
 
હેમવતી કાહેમવતીનો પુત્ર ચન્દ્રવર્મન અપનેપોતાના પિતા કે સમાન તેજસ્વી, બહાદુર ઔરઅને શક્તિશાલીશક્તિશાળી થા૤હતો. સોલહસોળ સાલવરસની કીઉમરમાં ઉમ્રતે મેંવગર વહહથિયારે બિના હથિયારવાઘ કે શેરસિંહને યામારી બાઘશકતો કોહતો. માર સકતા થા૤ પુત્ર કીપુત્રની અસાધારણ વીરતાવીરતાને કોજોતાં દેખકર હેમવતીહેમવતીએ ને ચન્દ્રદેવ કીચન્દ્રદેવની આરાધના કીકરી જિન્હોંને ચન્દ્રવર્મનજેમણે કોચન્દ્રવર્મનને પારસ પત્થર ભેંટ કિયાઆપ્યો ઔરઅને ઉસેએને ખજુરાહો કાખજુરાહોનો રાજા બનાયા૤બનાવ્યો. પારસ પત્થર સે લોહે કો સોનેવડે મેંલોખંડને બદલાસોનામાં જાબદલી સકતાશકાતું થા૤હતુ.
 
ચન્દ્રવર્મન નેચન્દ્રવર્મને લગાતાર કઈ યુદ્ધોંકેટલાંય મેંયુદ્ધોમાં શાનદાર વિજય પ્રાપ્ત કી૤કર્યો. ઉસનેતેણે કાલિંજરકાલિંજરનો કાવિશાળ વિશાલકિલ્લો કિલાબનાવડાવ્યો. બનવાયા૤માતાના માંકહેવાથી કેચન્દ્રવર્મને કહનેતળાવો પરઅને ચન્દ્રવર્મનઉદ્યાનો ને તાલાબોં ઔર ઉદ્યાનોં સેવડે આચ્છાદિત ખજુરાહો મેંખજુરાહોમાં 85૮૫ અદ્વિતીય મંદિરોં કામંદિરોનું નિર્માણ કરવાયાકરાવ્યું ઔરઅને એક યજ્ઞ કાયજ્ઞનું આયોજન કિયાકર્યું જિસનેજેને હેમવતીકારણે કોહેમવતી પાપમુક્ત કરથઇ દિયા૤હતી. ચન્દ્રવર્મન ઔરઅને ઉસકેએના ઉત્તરાધિકારિયોં નેઉત્તરાધિકારીઓએ ખજુરાહો મેંનગરમાં અનેક મંદિરોં કામંદિરોનું નિર્માણ કરવાયા૤કરાવ્યું હતુ.
 
== દર્શનીય સ્થલ ==