ચાટ: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત

'''ચાટ''' ( હિંદી: चाट}} , {{Lang-ne|चाट}} , {{Lang-or|ଚାଟ୍}} , {{ભાષા-બં|চাট}} , Urdu ) એક ચટપટો સ્વાદિષ્ટ નાસ્તો છે જેનો ઉદ્દભવ [[ભારત|ભારતમાં]] થયો છે]]. આ વાનગી ખાસ કરીને ભારત, [[પાકિસ્તાન]], [[નેપાળ]] અને [[બાંગ્લાદેશ|બાંગ્લાદેશમાં]] સહિત [[ભારતીય ઉપખંડ|ભારતીય ઉપખંડમાં]] મોટે ભાગે લારી, ઠેલા અથવા રસ્તાની બાજુના ટ્રેક પરબાજુએ રેંકડી પર વેચાય છે. <ref>{{Cite web|url=http://www.vahrehvah.com/Chaat_Recipes.php|title=Chaat Recipes|last=Thumma|first=Sanjay|authorlink=Sanjay Thumma|publisher=Vahrehvah.com|location=[[Hyderabad, India]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121103083129/http://www.vahrehvah.com/Chaat_Recipes.php|archivedate=2012-11-03|accessdate=2012-11-27}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://infokosh.bangladesh.gov.bd/detail.php?article_id=195&content_type=0&doc_type=5|title=The Chaat Business|website=infokosh.bangladesh.gov.bd|language=bn|archiveurl=https://archive.today/20121129011150/http://infokosh.bangladesh.gov.bd/detail.php?article_id=195&content_type=0&doc_type=5#|archivedate=2012-11-29|accessdate=2012-10-17}}</ref> ભારતના [[ઉત્તર પ્રદેશ|ઉત્તર ભારત, ભારતમાંપ્રદેશમાં]] તેની ઉત્પત્તિ સાથે, <ref>{{Cite web|url=http://cooks.ndtv.com/article/show/10-best-recipes-from-uttar-pradesh-437213|title=10 Best Recipes From Uttar Pradesh (Varanasi/ Agra / Mathura )|date=25 October 2013|website=NDTV|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131028034511/http://cooks.ndtv.com/article/show/10-best-recipes-from-uttar-pradesh-437213#|archivedate=2013-10-28|accessdate=2013-10-26}}</ref> ચાટ ભારતીય ઉપખંડના અન્ય ભાગોમાં ખૂબ લોકપ્રિય થઈ ગયો છે. આ શબ્દ હિન્દી શબ્દ चाटना (ચાટવા માટે, જેમ કે ખાતી વખતે આંગળીઓને ચાટતા હોય છે), પ્રાકૃત ભાષાનો શબ્દ चट्टेइ ચટ્ટેઇ ( ''સ્વાદથી'' ખાવું, ''ઘોંઘાટથી'' ખાવું) પરથી ઉતરી આવ્યો છે,. <ref name="oxford">Oxford English Dictionary. ''Chaat''. Mar. 2005 Online edition. Retrieved 2008-02-18.</ref>

ચાટના વિવિધ પ્રકારો અમુક તળેળા પદાર્થોનેપદાર્થો અને વિવિધ પ્રકારની ચટણીચટણીઓ સાથે બદલાય છે. મૂળ અસલની ચાટ બટાટાનાબટેટાના ટુકડા, કરકરી તળેલી પુરી, [[દહીંવડા|દહીં વડા]] અથવા દહી ભલ્લા, ચણચણા અથવા બાફેલા ચણા અને ખાટી-મીઠી ચટણીઓ, મસાલો, ખાટા ભારતીય ચટણીમરચાં અનેમરચાં, સોંઠ (સૂંઠ અને આમલીની ચટણી), સુશોભન માટે તાજા લીલા ધાણાના પાન (કોથમીર) અને દહીંનું મિશ્રણ હોય છે. પરંતુ અન્ય લોકપ્રિય પ્રકારોમાં આલૂ ટિકીસ અથવા [[સમોસા]] ચાટ(ડુંગળી, ધાણા, ગરમ મસાલા અને દહીં વગેરે મિશ્ર કરીને), [[ભોળાભાઈ પટેલ|ભેલ પુરી]] , [[દહીપૂરી|દહીપુરી]], [[પાણીપૂરી|પાણીપુરી]], [[દહીંવડા|દહીં વડા]], પપરી ચાટ અને [[સેવપુરી|સેવપુરીનો]] સમાવેશ થાય છે .

ચાટાનાચાટના આ પ્રકારોમાં સામાન્ય તત્વો છે: દહીં, સમારેલી ડુંગળી અને [[કોથમીર|ધાણા (કોથમીર)]], [[સેવ]] અને [[ચાટ મસાલો]]. ચાટ મસાલામાં સામાન્ય રીતે આમચૂર (સૂકવેલ કાચી કેરીનો પાઉડર), [[જીરું]], [[સંચળ]] (કાળું મીઠું), [[કોથમીર|ધાણા (દાણા)]], સૂંઠ(સૂકા આદુનો પાવડર), મીઠું, [[કાળા મરી]] અને લાલ મરચાંનો સમાવેશ થાય છે . ચાટના ઘટકો એકસાથે મેળવી અને નાનાનાની ધાતુની કે અન્ય પ્લેટ, બાઉલ અથવા કેળાના પાન પર પીરસવામાં આવે છે.

મોટાભાગની ચાટનો ઉદ્દભવ ભારતના [[ઉત્તર પ્રદેશ|ઉત્તર પ્રદેશના]] કેટલાક ભાગોમાં થયો છે, <ref>{{Cite web|url=http://cooks.ndtv.com/article/show/10-best-recipes-from-uttar-pradesh-437213|title=10 Best Recipes From Uttar Pradesh (Varanasi/ Agra / Mathura )|date=25 October 2013|website=NDTV|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131028034511/http://cooks.ndtv.com/article/show/10-best-recipes-from-uttar-pradesh-437213#|archivedate=2013-10-28|accessdate=2013-10-26}}</ref> પરંતુ હવે તે સમગ્ર [[ભારતીય ઉપખંડ|ભારતીય ઉપખંડમાં]] ખવાય છે. ચાટાનાચાટના કેટલાક પ્રકારો સાંસ્કૃતિક સુમેળના પરિણામો છે - દાખલા તરીકે, [[પાવભાજી]] (રાંધેલા અને છૂંદેલા [[પાવભાજી|શાકભાજી]] સાથે બ્રેડ / બન) નો ઉદ્દભવ [[મુંબઈ|મુંબઈમાં]] થયો છે <ref name="deccanherald">{{Cite web|url=http://www.deccanherald.com/content/32025/else-where.html|title=Taking pride in our very own pav|last=Patrao|first=Michael|website=Deccan Herald|publisher=The Printers (Mysore) Private Ltd|accessdate=31 May 2015}}</ref> <ref name="mint">{{Cite web|url=http://www.livemint.com/Leisure/jydWXXQfOONBU8jaCtLAXO/What-Mumbaikars-owe-to-the-American-Civil-War-8216pav-bh.html|title=What Mumbaikars owe to the American Civil War: ‘pav bhaji’|last=Patel|first=Aakar|website=Live Mint|publisher=HT Media Limited|accessdate=31 May 2015}}</ref> પરંતુ બનના રૂપમાં તે પોર્ટુગીઝ પ્રભાવને પ્રતિબિંબિત કરે છે. [[ભેળપૂરી|ભેલપુરીભેળપુરી]] અને [[સેવપુરી|સેવાપુરી]], જેનો ઉદ્ભવ [[મુંબઈ]], [[મહારાષ્ટ્ર|મહારાષ્ટ્રમાં થયો છે]] . <ref name="nyt94">{{Cite news|title=CHOICE TABLES; Wide World of Food in the Capital|url=https://www.nytimes.com/1994/11/27/travel/choice-tables-wide-world-of-food-in-the-capital.html?pagewanted=4|access-date=19 March 2012|work=[[The New York Times]]|date=27 November 1994}}</ref>

જ્યાં ચાટ લોકપ્રિય છે તે શહેરોમાં, ચાટાચાટ હાઉસ કે ઢાબા હોય છે દા.ત. મુંબઇમાં ચોપાટી બીચ . વિભિન્ન શહેરોમાં ચાટની વિશેષતાઓ અલગ અલગ હોય છે. [[દિલ્હી]] (જ્યાંથી તે તેના વર્તમાન સ્વરૂપમાં ઉદ્ભવી છે), [[લખનૌ]], <ref>{{Cite news|last=Mehrotra|first=Akash|date=27 February 2015|title=Lucknow Food Trail: 10 Lucknowi delicacies and best eateries to savour them|url=http://www.dnaindia.com/lifestyle/report-lucknow-food-trail-10-lucknowi-delicacies-and-best-eateries-to-savour-them-2064705|work=DNA}}</ref> [[આઝમગઢ]], [[વારાણસી]], [[આગ્રા]], [[મેરઠ]], [[મુજફ્ફરનગર|મુઝફ્ફરનગર]] અને [[મથુરા]] ભારતભરમાં ચાટ માટે પ્રખ્યાત છે. [[હૈદરાબાદ|હૈદરાબાદમાં]], ચાટ મોટે ભાગે [[બિહાર|બિહારથી]] આવેલા વિક્રેતાઓ દ્વારા વેચવામાં આવે છે, અને તેનો સ્વાદ અલગ હોય છે.

* આલૂ ચાટ - બટાટા (હિન્દીમાં ''આલૂ'' ) નાના ટુકડા કરી, કરકરા થાય ત્યાં સુધી તળી અને [[ચટણી]] સાથે પીરસવામાં આવે છે

* બેડમી - પુરીમાં [[દાળ]] નોદાળનો સાંજો કે પૂરણ ભરી અને કરકરી સુધી તળ્યા બાદ ખાસ કરીને બટેટાના શાક સાથે પીરસાય છે અને સવારના નાસ્તામાં ખવાય છે.

* ચીલા- બેસન ના પુડલા કે ચલ્લાને ચટણી અને સૂંઠની ચટણી કે મીઠી ચટણી) સાથે પીરસાય છે

* મંગોડે - ભજીયા સમાન હોય છે, પરંતુ બેસનનેબેસનના ખીરાને મગની દાળના ખીરા સાથે બદલવામાં આવે છે

* [[પકોડી|પકોડા]] - [[પનીર]], વિવિધ શાકભાજીઓને બેસન (ચણાનો લોટ) ના ખીરાનાખીનેખીરામાં નાખીને તળીને બનાવવામાં આવે છે.

* સમોસા ચાટ - [[સમોસા|સમોસાના]] ટુકડા કરી દેવામાં આવે છે અને લીલી અને મીઠી ચટણી સાથે પીરસવામાં આવે છે .

* પાવ વડા કે વડાપાંઉ