સૂર
અવાજનાં સ્થૂલ સ્વરૂપને સ્વર અથવા સૂર કહે છે. સાધારણ ગાયન-વાદનમાં સ્થૂલ સ્વર પ્રયોજાય છે. અને ખાસ રાગ-રાગીણીઓનાં સાચાં સ્વરૂપો બતાવવામાં શ્રુતિઓનો ઉપયોગ થાય છે. ૨૨ શ્રુતિઓમાંથી અમુક શ્રુતિનાં નકકી કરેલ અંતરે શુધ્ધ તેમજ વિકૃત સ્વરો મનાય છે.
મુખ્ય સાત સ્વરોમા અનુક્રમે;
- ષડજ
- રિષભ
- ગાંધાર
- મધ્યમ
- પંચમ
- ધૈવત
- નિષાદ
જોવા મળે છે. ગાતી વખતે તે સ્વરોને ટુંકાવીને ક્રમાનુસાર 'સા રે ગ મ પ ધ નિ' આ રીતે ઉચ્ચારાય છે. સ્વરનાં શુધ્ધ અને વિકૃત એમ બે પ્રકાર છે.
આ અત્યંત નાનો લેખ છે. તમે તેને વિસ્તૃત કરીને વિકિપીડિયાને મદદ કરી શકો છો. |