ગુજરાતી લિપિ

ગુજરાતી લિપિ એ ગુજરાત રાજ્યમાં વસતા લોકો દ્વારા લેખનકાર્યમાં વપરાતી લિપિ છે, જે લિપિમાં ગુજરાતી, કચ્છી તેમજ કેટલીક અન્ય ભાષાઓ લખવામાં વાપરવામાં આવે છે.

ગુજરાતી
Type	અબુગિડા
Languages	ગુજરાતી કચ્છી અવેસ્તા (પારસીઓ દ્વારા બોલાતી પ્રાચીન ભાષા) ભીલી ડુંગરા ભીલ ગામીત ચૌધરી કુકણા રાજપુત ગરાસિયા વારલી વસાવી
Time period	આશરે ૧૫૯૨ - હાલમાં
Parent systems	પ્રોટો-સિનેટિક મૂળાક્ષરો[a] ફોનિશિયન મૂળાક્ષરો[a] અરામૈક મૂળાક્ષરો[a] બ્રાહ્મી લિપિ ગુપ્ત લિપિ નાગરી લિપિ દેવનાગરી લિપિ ગુજરાતી
Sister systems	રંજતા લિપિ મોદી
Direction	Left-to-right
ISO 15924	Gujr, 320
Unicode alias	Gujarati
Unicode range	U+0A80–U+0AFF
[a] બ્રાહ્મિક લિપિઓના સેમિટિક મૂળ વિશે મતાંતર છે.

ગુજરાતી લિપિનું ઉદાહરણ

સ્વર

અક્ષર	વિભેદક	'ક' ની બારાખડી	દેવનાગરી લિપિમાં સમાન અક્ષર	ખડી બોલી હિન્દીમાં ઉચ્ચાર	આઈ.પી.એ.	વિભેદક નું નામ
અ		ક	अ		ə
આ	ા	કા	आ		a	કાનો
ઇ	િ	કિ	इ	ई	i	હ્રસ્વ ઇ
ઈ	ી	કી	ई			દીર્ઘ ઈ
ઉ	ુ	કુ	उ	ऊ	u	હ્રસ્વ ઉ
ઊ	ૂ	કૂ	ऊ			દીર્ઘ ઊ
ઋ	ૃ	કૃ	ऋ	रू	ઋ
એ	ે	કે	ए	ए, ऐ	e, ɛ	એક માત્રા
ઐ	ૈ	કૈ	ऐ	अय	əj	બે માત્રા
ઓ	ો	કો	ओ	ओ, औ	o, ɔ	કાનો માત્રા
ઔ	ૌ	કૌ	औ	अव	əʋ	કાનો બે માત્રા
અં	ં	કં	अं			અનુસ્વાર
અ:	ઃ	કઃ	अ:			વિસર્ગ

અંગ્રેજી ભાષામાં એ અને ઓ ના પહોળા ઉચ્ચારને સંજ્ઞાત્મક રીતે દર્શાવવા માટે નીચેના બે સ્વરોનો ઉપયોગ વધતો જાય છે.

અક્ષર	વિભેદક	'ક' ની બારાખડી	દેવનાગરી લિપિમાં સમાન અક્ષર	આઈ.પી.એ.	વિભેદક નું નામ
ઍ	ૅ	કૅ	ऍ	â
ઑ	ૉ	કૉ	ऑ	ô

વ્યંજન

અહીં ગુજરાતી લિપિના વ્યંજનો એના હિંદી-દેવનાગરી અને આઈ.પી.એની સરખામણી સાથે પ્રસ્તુત છે.

	સ્પર્શ												અનુનાસિક			અંત:સ્થ			ઉષ્માન્
	અઘોષ						ઘોષ
	અલ્પપ્રાણ			મહાપ્રાણ			અલ્પપ્રાણ			મહાપ્રાણ
કંઠ્ય	ક	क	kə	ખ	ख	khə	ગ	ग	ɡə	ઘ	घ	ɡɦə	ઙ	ङ	ŋə
તાલવ્ય	ચ	च	tʃə	છ	छ	tʃhə	જ	ज	dʒə	ઝ	झ	dʒɦə	ઞ	ञ	ɲə	ય	य	jə	શ	श	ʃə
મૂર્ધન્ય	ટ	ट	ʈə	ઠ	ठ	ʈhə	ડ	ड	ɖə	ઢ	ढ	ɖɦə	ણ	ण	ɳə	ર	र	ɾə	ષ	ष
દંત્ય	ત	त	t̪ə	થ	थ	t̪hə	દ	द	d̪ə	ધ	ध	d̪ɦə	ન	न	nə	લ	ल	lə	સ	स	sə
ઓષ્ઠ્ય	પ	प	pə	ફ	फ	phə	બ	ब	bə	ભ	भ	bɦə	મ	म	mə	વ	व	ʋə

કંઠસ્થાનીય	હ	ha	ɦə
મૂર્ધન્ય	ળ	ɭə
	ક્ષ	kʃə
	જ્ઞ	jña	ɡnə

અંક

0	૦	શૂન્ય (મીંડું)
1	૧	એકડો
2	૨	બગડો
3	૩	ત્રગડો
4	૪	ચોગડો
5	૫	પાંચડો
6	૬	છગડો
7	૭	સાતડો
8	૮	આઠડો
9	૯	નવડો

બારાક્ષરી

ગુજરાતી સ્વર અને વ્યંજનના યોગથી બનતી રચના ને બારાક્ષરી કહેવાય છે. બારાક્ષરીને બારાખડી, બારાહખાડી પણ કહેવાય છે.

બારાક્ષરી

	ા	િ	ી	ુ	ૂ	ે	ૈ	ો	ૌ	ં	ઃ
ક	કા	કિ	કી	કુ	કૂ	કે	કૈ	કો	કૌ	કં	કઃ
ખ	ખા	ખિ	ખી	ખુ	ખૂ	ખે	ખૈ	ખો	ખૌ	ખં	ખઃ
ગ	ગા	ગિ	ગી	ગુ	ગૂ	ગે	ગૈ	ગો	ગૌ	ગં	ગઃ
ઘ	ઘા	ઘિ	ઘી	ઘુ	ઘૂ	ઘે	ઘૈ	ઘો	ઘૌ	ઘં	ઘઃ
ચ	ચા	ચિ	ચી	ચુ	ચૂ	ચે	ચૈ	ચો	ચૌ	ચં	ચઃ
છ	છા	છિ	છી	છુ	છૂ	છે	છૈ	છો	છૌ	છં	છઃ
જ	જા	જિ	જી	જુ	જૂ	જે	જૈ	જો	જૌ	જં	જઃ
ઝ	ઝા	ઝિ	ઝી	ઝુ	ઝૂ	ઝે	ઝૈ	ઝો	ઝૌ	ઝં	ઝઃ
ટ	ટા	ટિ	ટી	ટુ	ટૂ	ટે	ટૈ	ટો	ટૌ	ટં	ટઃ
ઠ	ઠા	ઠિ	ઠી	ઠુ	ઠૂ	ઠે	ઠૈ	ઠો	ઠૌ	ઠં	ઠઃ
ડ	ડા	ડિ	ડી	ડુ	ડૂ	ડે	ડૈ	ડો	ડૌ	ડં	ડઃ
ઢ	ઢા	ઢિ	ઢી	ઢુ	ઢૂ	ઢે	ઢૈ	ઢો	ઢૌ	ઢં	ઢઃ
ણ	ણા	ણિ	ણી	ણુ	ણૂ	ણે	ણૈ	ણો	ણૌ	ણં	ણઃ
ત	તા	તિ	તી	તુ	તૂ	તે	તૈ	તો	તૌ	તં	તઃ
થ	થા	થિ	થી	થુ	થૂ	થે	થૈ	થો	થૌ	થં	થઃ
દ	દા	દિ	દી	દુ	દૂ	દે	દૈ	દો	દૌ	દં	દઃ
ધ	ધા	ધિ	ધી	ધુ	ધૂ	ધે	ધૈ	ધો	ધૌ	ધં	ધઃ
ન	ના	નિ	ની	નુ	નૂ	ને	નૈ	નો	નૌ	નં	નઃ
પ	પા	પિ	પી	પુ	પૂ	પે	પૈ	પો	પૌ	પં	પઃ
ફ	ફા	ફિ	ફી	ફુ	ફૂ	ફે	ફૈ	ફો	ફૌ	ફં	ફઃ
બ	બા	બિ	બી	બુ	બૂ	બે	બૈ	બો	બૌ	બં	બઃ
ભ	ભા	ભિ	ભી	ભુ	ભૂ	ભે	ભૈ	ભો	ભૌ	ભં	ભઃ
મ	મા	મિ	મી	મુ	મૂ	મે	મૈ	મો	મૌ	મં	મઃ
ય	યા	યિ	યી	યુ	યૂ	યે	યૈ	યો	યૌ	યં	યઃ
ર	રા	રિ	રી	રુ	રૂ	રે	રૈ	રો	રૌ	રં	રઃ
લ	લા	લિ	લી	લુ	લૂ	લે	લૈ	લો	લૌ	લં	લઃ
વ	વા	વિ	વી	વુ	વૂ	વે	વૈ	વો	વૌ	વં	વઃ
શ	શા	શિ	શી	શુ	શૂ	શે	શૈ	શો	શૌ	શં	શઃ
ષ	ષા	ષિ	ષી	ષુ	ષૂ	ષે	ષૈ	ષો	ષૌ	ષં	ષઃ
સ	સા	સિ	સી	સુ	સૂ	સે	સૈ	સો	સૌ	સં	સઃ
હ	હા	હિ	હી	હુ	હૂ	હે	હૈ	હો	હૌ	હં	હઃ
ળ	ળા	ળિ	ળી	ળુ	ળૂ	ળે	ળૈ	ળો	ળૌ	ળં	ળઃ
ક્ષ	ક્ષા	ક્ષિ	ક્ષી	ક્ષુ	ક્ષૂ	ક્ષે	ક્ષૈ	ક્ષો	ક્ષૌ	ક્ષં	ક્ષઃ
જ્ઞ	જ્ઞા	જ્ઞિ	જ્ઞી	જ્ઞુ	જ્ઞૂ	જ્ઞે	જ્ઞૈ	જ્ઞો	જ્ઞૌ	જ્ઞં	જ્ઞઃ