પીએસએલવી-સી૧
પીએસએલવી-સી૧ ભારતીય અંતરિક્ષ અનુસંધાન સંગઠન દ્વારા ચાલતા પીએસએલવી કાર્યક્રમનું ચોથું અભિયાન હતું. આ વાહને ઉપગ્રહ આઈઆરએસ-૧ડીનો વહનભાર લઈને સૂર્યાચલ કક્ષા પૃથ્વીની અધઃ કક્ષામાં તરતો મૂક્યો.[૧][૨][૩][૪]
 પીએસએલવી રોકેટનો નમૂનો | |
| અભિયાન પ્રકાર | એક ઉપગ્રહની તૈનાતી |
|---|---|
| ઑપરેટર | ઇસરો |
| વેબસાઈટ | ઇસરો વેબસાઇટ |
| અભિયાન અવધિ | ૧૦૯૦.૫૨ સેકંડ |
| અવકાશયાન ગુણધર્મો | |
| અવકાશયાન | ધ્રુવીય ઉપગ્રહ પ્રક્ષેપણ વાહન |
| અવકાશયાન પ્રકાર | પ્રક્ષેપણ વાહન |
| નિર્માતા | ઇસરો |
| પ્રક્ષેપણ દ્રવ્યમાન | 294,000 kilograms (648,000 lb) |
| વહનભાર દ્રવ્યમાન | 1,250 kilograms (2,760 lb) |
| અભિયાન પ્રારંભ | |
| પ્રક્ષેપણ તારીખ | 04:47:00, September 29, 1997 (UTC) (IST) |
| રોકેટ | પીએસએલવી |
| પ્રક્ષેપણ સાઇટ | શ્રીહરિકોટા પ્રક્ષેપણ વિસ્તાર |
| કોન્ટ્રાક્ટર | ઇસરો |
| અભિયાન સમાપન | |
| નિવર્તન | દટામણી કક્ષમાં તરતો મૂક્યો |
| નિરસ્ત | ૨૧ માર્ચ ૧૯૯૬ |
| કક્ષાકીય પેરામીટર | |
| સંદર્ભ કક્ષા | ભૂકેન્દ્રીય કક્ષા |
| કાર્યકાળ | સૂર્યાચલ કક્ષા |
| ઉત્કેન્દ્રતા | ૦.૦૦૧૧૦૪ |
| નતિ | ૯૮.૭૩૧° |
| આવર્તમાન | ૧૦૧.૩૫ મિનિટ |
| વહનભાર | |
| આઈઆરએસ-૧ડી | |
ધ્રુવીય ઉપગ્રહ પ્રક્ષેપણ વાહનનાં અભિયાનો | |
ભારતે રશિયાની મદદ વિના તૈયાર કરેલું આ સૌપ્રથમ પ્રક્ષેપણ વાહન છે. આ વાહને આઈઆરએસ-૧ડીને અંતરીક્ષમાં પૃથ્વીની સૂર્યાચલ ધ્રુવીય કક્ષામાં તરતો તો મૂક્યો, પરંતુ અભિયાનને વાહનના એક ઘટકમાંથી બળતણરૂપે ભરેલા હિલિયમનો રિસાવ થવાના કારણે, ધારેલી સફળતા ન મળી. આ અભિયાનનું લક્ષ આઈઆરએસ૧ડીને વર્તુળાકાર કક્ષામાં પ્રસ્થાપિત કરવાનું હતું. પરંતુ તેમાં સફળતા ન મળતાં તેને પરવલય કક્ષા (અંડાકાર કક્ષા)માં તરતું મૂકવામાં આવ્યો. આ અભિયાનને અંશતઃ સફળ ગણવામાં આવે છે, કારણકે તેમાં ઉપગ્રહનું સ્થાપન ધારેલી ઊંચાઈએ ન કરી શકાયું.[૫][૬]
Mission parameters
ફેરફાર કરો- દ્રવ્યમાન:
- ઉડ્ડયન વખતનું કુલ વજન: 294,000 kg (648,000 lb)
- વહનભાર વજન: 1,250 kg (2,760 lb)
- સમગ્રતયા ઊંચાઈ : 44.4 m (146 ft)
- નોદક:
- તબક્કો ૧: ઘન-ઈંધણ રોકેટ (હાયડ્રોક્સિલ ટર્મિનેટેડ પોલિબ્યુટીન)
- તબક્કો ૨: પ્રવાહી ઈંધણ રોકેટ (યુએચ ૨૫ + N2O4)
- તબક્કો ૩: ઘન-ઈંધણ રોકેટ (હાયડ્રોક્સિલ ટર્મિનેટેડ પોલિબ્યુટીન)
- તબક્કો ૪: પ્રવાહી ઈંધણ રોકેટ (મોનોમિથાઇલહાયડ્રેઝાઇન + મિક્સ ઓક્સાઇડ ઓફ નાઇટ્રોનલ)
- ઊંચાઈ: 826 km (513 mi)
- મહત્તમ વેગ : 7,436 m/s (24,400 ft/s) (ચોથો તબક્કો પુરો થયો ત્યારનું અવલોકન)
- નત: ૯૮.૭°
- આવર્તનકાળ: ૧૦૯૦.૫૨ સેકંડ[૧]
પ્રક્ષેપણ
ફેરફાર કરોપીએસએલવી-સી૧ને ભારતીય સમય મુજબ ૨૯ સપ્ટેમ્બર ૧૯૯૭ની વહેલી સવારે ૧૧:૧૭ (IST) વાગે શ્રીહરિકોટા પ્રક્ષેપણ વિસ્તાર (હાલનુ્ં સતીશ ધવન અંતરિક્ષ કેન્દ્ર) ખાતેથી રવાના કરવામાં આવ્યું. આ વાહને આઈઆરએસ-૧ડી ઉપગ્રહને સફળતાપૂર્વકી પૃથ્વીની નિર્ધારિત સૂર્ય-સમક્રમિક કક્ષાામ તરતો મૂકી દીધો.[૧][૧][૩][૪][૫]
વધુ વાંચન
ફેરફાર કરોસંદર્ભો
ફેરફાર કરો- ↑ ૧.૦ ૧.૧ ૧.૨ ૧.૩ "પીએસએલવી-સી૧". ભારતીય અંતરિક્ષ અનુસંધાન સંગઠન. મૂળ માંથી 11 ઑગસ્ટ 2016 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ ૨૪ જૂન ૨૦૧૬. Check date values in:
|archive-date=(મદદ)CS1 maint: discouraged parameter (link) - ↑ "પીએસએલવી-સી૧ બ્રોશર" (PDF). ભારતીય અંતરિક્ષ અનુસંધાન સંગઠન. મૂળ (PDF) માંથી 5 માર્ચ 2017 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 24 જૂન 2016.
- ↑ ૩.૦ ૩.૧ "પીએસએલવી". અંતરિક્ષ પ્રક્ષેપણ અહેવાલ. મેળવેલ 24 જૂન 2016.
- ↑ ૪.૦ ૪.૧ "ઇસરો સમયરેખા". ભારતીય અંતરિક્ષ અનુસંધાન સંગઠન. મૂળ માંથી 20 નવેમ્બર 2016 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 24 જૂન 2016.
- ↑ ૫.૦ ૫.૧ "અંતરિક્ષ". digitaltoday.in. મેળવેલ 24 જૂન 2016.
- ↑ "પીએસએલવી નિષ્ફળતા". spacelaunchreport.com. મૂળ માંથી 11 ઑક્ટોબર 2014 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ ૨૪ જૂન ૨૦૧૬. Check date values in:
|archive-date=(મદદ)