બૂમરેંગ

બૂમરેંગ એક વળેલાં આકારની ઊડતી વસ્તુ છે જેનો ઉપયોગ શસ્ત્ર અથવા રમત ગમત માટે થાય છે. જોકે તેને સામાન્ય રીતે એક લાકડાના ઉપકરણ તરીકે વિચારવામાં આવે છે, રમત ગમત માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવતા નવા બૂમરેંગ્સ ઘણીવાર કાર્બન ફાઇબર-રિઇનફોર્સ્ડ પ્લાસ્ટિકથી અથવા અન્ય ઉચ્ચ-કક્ષાની સામગ્રીથી બનાવવામાં આવે છે. ઇતિહાસ પ્રમાણે, બૂમરેંગ જેવા ઉપકરણો હાડકાંમાંથી પણ બનાવવામાં આવેલાં છે. બૂમરેંગ્સ તેની ભૌગોલિક અથવા ટ્રાઇબલ મૂળ અને ઇચ્છિત કાર્યોના આધારે ઘણાં આકારો અને કદમાં આવે છે. સૌથી વધુ ઓળખાતો પ્રકાર છે પરત ફરતું બૂમરેંગ, જે એક ફેંકવાની લાકડી છે જેને જો સાચી રીતે ફેંકવામાં આવે તો તે અંડાકાર માર્ગ પર પ્રવાસ કરે છે અને તેના શરુ થવાના બિંદુ પર પરત ફરે છે. પરત ફરતા બૂમરેંગમાં અસમાન હાથ અથવા પાંખો હોય છે, જેથી માર્ગ પર વળવા માટે ફરવાનું અસમતોલ હોય છે. જોકે પરત ના ફરતા બૂમરેંગ્સ ફેંકવાની લાકડીઓ (અથવા કાઇલિસ)નો શસ્ત્ર તરીકે ઉપયોગ કરવામાં આવતો હતો, પરત ફરતા બૂમરેંગ્સ મુખ્યત્ત્વે આનંદ અને પ્રમોદ માટે ઉપયોગમાં લેવાતા હતા. પરત ફરતા બૂમરેંગ્સ શિકારના પક્ષીની જાળ તરીકે પણ ઉપયોગમાં લેવાતા હતા, જેઓને શિકારના પક્ષીઓને ઉડવા માટે અને રાહ જોતી જાળમાં પકડવા માટે લાંબા ઘાસ પર ફેકવામાં આવતા હતા. નવા જમાનાના પરત ફરતા બૂમરેંગ્સ ઘણા પ્રકારના કદ અને આકારના હોઇ શકે છે અને તેઓ વિવિધ પ્રકારની સામગ્રીથી બનેલાં હોય છે.

એક ચોક્ક્સ પરત આવતું લાકડાનું બૂમરેંગ

ઐતિહાસિક પુરાવા પણ એ ઉલ્લેખ કરે છે કે પ્રાચિન ઇજિપ્શિયન્સ, કેલિફોર્નિયા અને એરિઝોનાના મૂળ અમેરિકનો, અને દક્ષિણ ભારતના રહેવાસીઓ પરત ના ફરતા બૂમરેંગ્સનો ઉપયોગ પક્ષીઓ અને સસલાંઓને મારવા માટે કરતા હતા. ખરેખર, કેટલાંક બૂમરેંગ્સને તો ફેંકવામાં પણ નહોતા આવતા, પરંતુ તેઓનો ઉપયોગ મૂળ ઓસ્ટ્રેલિયનો દ્વારા હાથની લડાઇ માં થતો હતો.

બૂમરેંગ્સનો શિકારના શસ્ત્ર તરીકે વિવિધ પ્રકારથી ઉપયોગ થઇ શકે છે, પર્ક્યુસિવ સંગીતનું સાધન, યુદ્ધના ક્લબ્સ, આગ-શરુ કરનાર, વોટરફાઉલના શિકાર માટેજાળ તરીકે, અને આનંદપ્રમોદ રમવાના રમકડાઓ તરીકે. નાનામાં નાનું બૂમરેંગ કદાચ છેડાથી છેડા સુધી10 centimetres (4 in)થી પણ નાનું હશે અને લાંબામાં લાબું180 centimetres (6 ft) કરતા વધારેની લંબાઇનું હશે. ટ્રાઈબલ બૂમરેંગ્સ પર તેના બનાવનાર દ્વારા છાપ અને / અથવા તેઓ માટે અર્થપૂર્ણ ડિઝાઇનોથી રંગ કર્યો હોઇ શકે છે. આજના દિવસોમાં દેખાતા મોટાભાગના બૂમરેંગ્સ યાત્રી અથવા સ્પર્ધા પ્રકારના હોય છે અને મોટે ભાગે તે પરત ફરવાવાળા પ્રકારના હોય છે.

વ્યુત્પત્તિશાસ્ત્ર

શબ્દનો ઉદભવ અચોક્ક્સ છે, અને ઘણાં સંશોધકો પાસે તે શબ્દ કેવી રીતે અંગ્રેજી શબ્દાવલિમાં આવ્યો તે અંગે ઘણાં તર્કો છે. પશ્ચિમી લોકોએ પ્રથમ વખત બૂમરેંગ ફાર્મ કોવ (પોર્ટ જેકસન), ઓસ્ટ્રેલિયામાં, ડિસેમ્બર 1804 માં જોયું જ્યારે તેનો એક ટ્રાઈબલ અથડામણમાં શસ્ત્ર તરીકે ઉપયોગ જોવામાં આવ્યો:

...the white spectators were justly astonished at the dexterity and incredible force with which a bent, edged waddy resembling slightly a turkish scimitar, was thrown by Bungary, a native distinguished by his remarkable courtesy. The weapon, thrown at 20 or 30 yards [18 or 27 m] distance, twirled round in the air with astonishing velocity, and alighting on the right arm of one of his opponents, actually rebounded to a distance not less than 70 or 80 yards [64 or 73 m], leaving a horrible contusion behind, and exciting universal admiration.

— final paragraph on page; archaic language reinterpreted here

ડેવિડ કોલિન્સ એ 1978 માં આઠ એબોરિજિનલ "ક્લબ્સના નામો" માં એક "વો-મર-રંગ"ને યાદીબદ્ધ કર્યો. 1790 ની ન્યુ સાઉથ વેલ્સ ની એબોરિજિનલ ભાષાઓની અનામી હસ્તપ્રત એ "બુ-મેર-રિટ" ને "ધ સ્કિમિટર" તરીકે અહેવાલિત કર્યો.

1822 માં તેનું વિગતે વર્ણન કરવામાં આવ્યું અને તેને પોર્ટ જેકસનની નજીક જ્યોર્જિસ નદીના તુરુવાલલોકો (ધારુગનું એક પેટા-જૂથ) ની ભાષામાં "બુ-માર-રેંગ" તરીકે રેકોર્ડ કરવામાં આવ્યું. તુર્નાવલ તેઓની શિકાર કરવાની લાકડી માટે બીજા શબ્દોનો ઉપયોગ કરતા હતા પરંતુ પરત આવતી ફેંકવાની-લાકડીનો સંદર્ભ કરવા "બૂમરેંગ"નો ઉપયોગ કરતા હતા. તેને ભાલા ફેંકનાર વુમેરાના કારણે મુંઝવણમાં ભૂલથી વુમરેંગ તરીકે પણ સંદર્ભિત કરવામાં આવતું હતું.

ઇતિહાસ

ઓસ્ટ્રેલિયામાં બૂમરેંગની વહેંચણી

ઓસ્ટ્રેલિયન એબોરિજિનલ બૂમરેંગ્સ

સૌથી જૂના ઓસ્ટ્રેલિયન એબોરિજોનલ બૂમરેંગ્સ દસ હજાર વર્ષ જૂના છે, પરંતુ તેનાથી જુની શિકારની લાકડીઓ યુરોપમાં શોધાઇ છે જ્યાં તેઓ પત્થર યુગના શસ્ત્રોના જથ્થાનો ભાગ બની હોય તેમ લાગે છે. એક બૂમરેંગ જે પોલેન્ડમાં કાર્પાથિયન પહાડોમાં શોધાયું હતું તે મેમોથના દાંતમાંથી બનેલું હતું અને એવું માનવામાં આવે છે કે વસ્તુ સાથે મળતા તેના એએમએસ (AMS) ડેટિંગ આધારિત, તે 30,000 વર્ષ જૂનું છે. કિંગ તુતનખામેન, પ્રાચિન ઇજિપ્તના પ્રખ્યાત ફારો જે 3,000 વર્ષ પહેલાં મૃત્યુ પામ્યા, તેઓની પાસે બંને, સીધા ઉડતા (શિકાર)ના અને પરત આવતા પ્રકારના બૂમરેંગ્સનો સંગ્રહ હતો.

કોઇને ચોક્ક્સપણે ખાતરી નથી કે પરત આવતા બૂમરેંગ પ્રથમ કેવી રીતે શોધાયું હતું, પરંતુ કેટલાંક નવા બૂમરેંગ ઉત્પાદકો શંકા કરે છે કે તે ઓસ્ટ્રેલિયન એબોરિજિન્સ અને અમેરિકાની નવાજો ઇન્ડિયન્સ સહિત કેટલાંક અન્ય ટ્રાઇબલ લોકો દ્વારા હજી પણ વપરાતી સપાટ ફેંકવાની લાકડીમાંથી વિકસિત થયું હતું. શિકાર કરવાનું બૂમરેંગ ખૂબ બારિકાઇથી બેલેન્સ કરેલું હોય છે અને પરત આવતા પ્રકાર કરતા વધુ સખત હોય છે. કદાચ, પરત આવતા બૂમરેંગ્સની વળવાની ઉડતી લાક્ષણિકતા પત્થર યુગના શિકારીઓ દ્વારા નોંધમાં લેવાઇ હશે જ્યારે તેઓ પોતાની ફેંકવાની લાકડીને સીધી ઊડાડવા માટે "ટ્યુન" કરતા હશે. 1909 માં નારિનજેરી શોધક ડેવિડ ઉનાઇપોનએ પોતાના બૂમરેંગ એરોડાયનેમિક્સના અભ્યાસ પરથી રોટરી વિંગ એરક્રાફટના શોધની પેટન્ટ કરાવી હતી.

અદ્યતન ઉપયોગ

નવા જમાનાના રમત ગમતના બૂમરેંગ્સ

આજે, બૂમરેંગ્સ મોટા ભાગે રમત ગમતના સાધનો તરીકે ઉપયોગમાં લેવાય છે. વિવિધ પ્રકારની ફેંકવાની સ્પર્ધાઓ હોય છે: પરત આવવાની ચોક્કસતા; ઓસિ રાઊન્ડ; ટ્રીક કેચ; મહત્તમ સમય હવામાં; ઝડપી કેચ; અને સહનશક્તિ (નીચે જુઓ). અદ્યતન રમત ગમતનું બૂમરેંગ (મોટા ભાગે જેનો સંદર્ભ ’બૂમ’ અથવા ’રેંગ’ તરીકે કરવામાં આવે છે)મ તે ફિનિશ બર્ચ પ્લાયવુડ, હાર્ડવુડ, પ્લાસ્ટિક અથવા મિશ્રિત સામગ્રીઓથી બનેલું હોય છે અને વિવિધ આકારો અને રંગોમાં મળે છે. મોટાભાગના રમત ગમતના બૂમરેંગ્સ વિશિષ્ટપણે 100 grams (3.5 oz) કરતા ઓછું વજન ધરાવે છે, જેમાં એમટીએ બૂમરેંગ્સ (એ બૂમરેંગ્સ જે મહત્તમ સમય હવામાં સ્પર્ધા માટે ઉપયોગમાં લેવાય છે) ઘણીવાર 25 grams (0.9 oz)થી ઓછું વજન ધરાવે છે.

અદ્યતન બૂમરેંગ ઘણીવાર સીએડી (CAD)થી ડિઝાઇન કરવામાં આવે છે જેની એરફોઇલ્સ ચોક્ક્સ હોય છે. "પાંખો" ની સંખ્યા મોટેભાગે 2 કરતા વધારે હોય છે કારણે કે લીફ્ટ ઘણીવાર 2 કરતા 3 અથવા 4 પાંખોથી પ્રદાન કરવામાં આવે છે.

2008 માં, જાપાનીસ અવકાશયાત્રી તકાઓ ડોઇએ સમર્થન આપ્યું કે બૂમરેંગ્સ શૂન્ય ગુરુત્વાકર્ષણમાં પણ કાર્ય કરે છે જેમ તે પૃથ્વી પર કાર્ય કરે છે. તેઓએ ફરીથી એ જ પ્રયોગ કર્યો જે જર્મન અવકાશયાત્રી ઉલ્ફ મિરબોલ્ડે 1992 માં સ્પેસલેબમાં કર્યો હતો અને પછીથી ફ્રેન્ચ અવકાશયાત્રી જિન-ફ્રેન્કોઇસ ક્લરવોયે એમઆઇઆર પર 1997 માં કર્યો હતો.

શિકાર

એવું માનવામાં આવે છે કે પરત આવતા બૂમરેંગનો આકાર અને અંડાકાર ઉડાણ તેને શિકાર માટે ઉપયોગી બનાવે છે. એક અનુભવી ફેંકનાર દ્વારા અને હવામાં બૂમરેંગની હલન ચલનના કારણે પેદા થતો અવાજ, જે ઝાડના પાંદડાઓને સહેજ અડીને જતા હોય જેની ડાળીઓમાં પંખીઓ રહેતા હોય તે પંખીઓને ફેંકનાર તરફ બિવડાવવામાં મદદ કરે છે. આનો પંખીઓના સમૂહો કે જૂથોને જાળ તરફ બિવડાવવા માટે ઉપયોગ થતો હતો જે સામાન્ય રીતે છૂપાયેલાં શિકારીઓ દ્વારા ઝાડો વચ્ચે લટકાવવામાં આવતી અથવા નીચે નાખવામાં આવતી.

બૂમરેંગ્સ (જેને "થ્રોસ્ટિક્સ કહેવાય છે") જે મોટા શિકાર જેમ કે, કાંગારુ માટે ઉપયોગમાં લેવાતા, તે નાના શિકાર માટે પણ ઉપયોગમાં લેવાતા. આ થ્રોસ્ટિક્સ લગભગ સીધા માર્ગ પર ઉડે છે જ્યારે તેને આડી ફેંકવામાં આવે છે અને જો તે કાંગારુના પગ અથવા ઘૂંટણ પર વાગે તો તેને પાડી દેવા જેટલી મજબૂત હોય છે. એમુના શિકાર માટે, થ્રોસ્ટિકને શિકારના ગળા તરફ તેને તોડી નાખવાના હેતુથી ચિંધવામાં આવે છે.

પ્રત્યાયન (સંદેશાવ્યવહાર)

એવો દસ્તાવેજી પુરાવો છે કે વેસ્ટર્ન વિકટોરિયન ઓસ્ટ્રેલિયન એબોરિજિન્સ પરત આવતા બૂમરેંગનો શિકાર ઉપરાંત લાંબા અંતરના સંદેશાવ્યવહાર તરીકે પણ ઉપયોગ કરતા હતા . આ દેખિતો સંદેશાવ્યવહાર ત્યારે ઉપયોગી થાય છે ખાસ કરીને જ્યારે હવા અથવા અંતર અન્ય પ્રખ્યાત સંદેશાવ્યવહારની રીતે જેમ કે કુઇઇ ને અશક્ય બનાવે.

રચના (ડિઝાઇન)

2005 ના મેલબોર્ન શો ખાતે વેચાણ માટેના બૂમરેંગ્સ

બૂમરેંગ એક ફરતી પાંખ છે. જો કે એવી જરૂરિયાત નથી કે બૂમરેંગ તેના પરંપરાગત આકારમાં જ હોય, પરંતુ તે સામાન્ય રીતે સપાટ હોય છે. પડતું બૂમરેંગ ફરવા લાગે છે, અને તે મોટેભાગે ગોળ ફરતું જ પડે છે. જ્યારે બૂમરેંગ ને વધારે સ્પીન સાથે ફેંકવામાં આવે ત્યારે પાંખ લીફ્ટ પેદા કરે છે. મોટા બૂમરેંગ્સ શિકાર માટે ઉપયોગમાં લેવાય છે, તેથી તે લક્ષ્યને અઠડાઈને જમીન પર પડી જાય છે. નાના રમત ગમતમાં ઉપયોગમાં લેવાય છે, અને સામાન્ય રીતે તે ફેંકનાર પાસે પરત આવે તેવા એકમાત્ર બૂમરેંગ્સ છે. તેના ઝડપી સ્પીનિંગના કારણે, બૂમરેંગ સીધી લીટીના સ્થાને વળાંકમાં ઉડે છે. જ્યારે તેને સાચી રીતે ફેંકવામાં આવે ત્યારે બૂમરેંગ તેના શરુ થવાના બિંદુ પર પરત આવે છે. પરત આવતા બૂમરેંગ્સમાં બે અથવા વધારે હાથ હોય છે, અથવા ખૂણાએ સંકળાયેલપાંખો હોય છે. દરેક પાંખનો આકાર એરફોઇલ જેવો હોય છે, જેથી પાંખની એક બાજુ પર હવા બીજી બાજુ કરતા વધારે ઝડપી પસાર થાય છે. આ હવાની ઝડપમાં તફાવત, લગભગ એક સમતલ, જે પાંખના લાંબા અક્ષની સાથે સાથે લગભગ કાટખૂણે એરોફોઇલને છેદે છે તેના પર ખેંચાણ અથવા લીફ્ટ પેદા કરે છે.

આ પાંખો એવી રીતે સેટ કરેલી હોય છે કે દરેક પાંખની લીફ્ટ બીજીની લીફ્ટનો વિરોધ કરે, પરંતુ એક ખૂણે એવી રીતે કે ઉડવાની ઢબ હંમેશા બદલતી રહે કારણકે લીફ્ટ, ખેંચાણ, રોટેશનલ ઇનર્શિયા (વગેરે.) બળો સમતુલા પર પહોચવાનો ’પ્રયત્ન’ કરતા હોય છે. સરળ શબ્દોમાં, બૂમરેંગની એક બાજુ બીજી બાજુ કરતા અલગ હોય છે. જો બંને પાંખો સમાન હોય તો, બૂમરેંગ સ્પીન તો કરે પરંતુ એક સીધી લીટીમાં જ ઉડે. ગાયરોસ્કોપિક પ્રિસિશન એ છે જે જ્યારે બૂમરેંગને સાચી રીતે ફેંકવામાં આવે ત્યારે ફેંકનાર પાસે તે પરત આવે છે. આ તે જ છે જેનાથી જ્યારે બૂમરેંગને ખોટી રીતે ફેંકવામાં આવે ત્યારે તે સીધું હવામાં ઉપર ઉડે છે. લાંબા-અંતરના બૂમરેંગ્સના અપવાદ સિવાય, તેને બાજુ પરથી અથવા ફ્રિસ્બી તરીકે ફેંકવામાં આવવા ના જોઇએ, પરંતુ પાંખનો લાંબો અક્ષ, લગભગ ઉભા સમતલમાં ફરે તે રીતે ફેંકવું જોઇએ. જ્યારે પરત આવતા બૂમરેંગને સાચી રીતે ફેંકવામાં આવે છે ત્યારે, પરત આવવાનું સફળ થાય તે માટે સાચી સૂચનાઓ અનુસરવામાં આવે તે અગત્યનું છે. કેટલાંક બૂમરેંગ્સમાં ટોચની સપાટી પર ટર્બ્યુલેટર્સ—બમ્પસ અથવા પીટ્સ હોય છે જે બાઉન્ડ્રી લેયર એકટિવેટર તરીકે લીફ્ટ વધારવાનું કાર્ય કરે છે (લેમિનાર સેપરેશનના બદલે સંલગ્ન ફ્લો રાખવા માટે).

ઝડપી કેચ કરવાના બૂમરેંગ્સમાં સામાન્ય રીતે ત્રણ અથવા વધારે સમાન માપની પાંખો હોય છે (પ્લેનફોર્મ વ્યુમાં), જ્યારે લાંબા અંતરનું બૂમરેંગ મોટા ભાગે પ્રશ્ન ચિહ્ન આકારનું હોય છે. મહત્તમ સમય હવામાં રહે તેવા બૂમરેંગ્સમાં મોટેભાગે એક પાંખ બીજી કરતા સારી એવી લાંબી હોય છે. આ લાક્ષણિકતાની સાથોસાથ પાંખોમાં કરવામાં આવેલાં કાળજીપૂર્વકના વળાંકો અને વળો, ’સ્વ રોટેશન’ ની અસર સેટ કરવામાં મદદ કરે છે જે બૂમરેંગનો તેની ઉડાણના સૌથી ઉંચા બિંદુ પરથી નીચે આવવામાં હવામાં રહેવાનો સમય વધારે છે.

ફેંકવાની ટેકનિક

ડાબા-હાથના બૂમરેંગ ફેંકવાની આકૄતિ

જમણા હાથનું બૂમરેંગ ઘડિયાળની ઉંધી દિશામાં સ્પીન સાથે ફેંકવામાં આવે છે જે ઘડિયાળની ઉંધી દિશાની ઉડાણ કરે છે (ઉપરથી જોતા). એથી ઉલટું, ડાબા હાથનું બૂમરેંગ તેની અરિસાની પ્રતિકૃતિ તરીકે બનાવવામાં આવે છે જેમાં એરોફોઇલ્સના બહારના છેડા પાંખની ડાબી બાજુ પર હોય છે, ઉપરથી જોતા, જેનાથી તે જ્યારે ઘડિયાળની દિશામાં ફરે છે ત્યારે લીફ્ટ પેદા થાય છે. પ્લાન વ્યૂમાં સમાન દેખાતું હોવા છતાં, બહારના છેડા પાંખની વિરુદ્ધ છેડે હોય છે (બહારના અને પાછળના) જેથી જ્યારે તે સ્પીન થાય ત્યારે એરોફોઇલના બહારના છેડા હવા સમક્ષ હોય.

મોટાભાગના રમત ગમતના બૂમરેંગ્સ લગભગ 70 to 110 grams (2.5 to 3.9 oz) શ્રેણીના હોય છે. મોટાભાગની શ્રેણી 20 and 40 metres (22 and 44 yd)ની વચ્ચે હોય છે. બૂમરેંગ્સ સામાન્ય રીતે ઝાડ વગરની, મોટી ખુલ્લી જગ્યાઓમાં ફેંકવામાં આવે છે જે બૂમરેંગના વ્યાપ કરતા બમણી હોય છે. જમણાં અથવા ડાબા હાથનું બૂમરેંગ બંનેમાંથી કોઇ પણ હાથથી ફેંકી શકાય છે, પરંતુ ઉડાણની દિશા બૂમરેંગ પર આધારિત હશે, ફેંકનાર પર નહીં. બૂમરેંગને ખોટા હાથથી ફેંકવા માટે ફેંકવાની એવી ગતિ જોઇ છે કે જે મોટા ભાગના ફેંકનારા માટે અગવડભરી હોય છે.

જમણા હાથના બૂમરેંગ્સ માટે, ફેંકનારાઓ પહેલાં હવા સમક્ષ ઉભા રહીને, ધીમેથી તેઓનું માથું ડાબીથી જમણી તરફ ફેરવીને હવા અને ફેંકવાની દિશા નક્કી કરે છે. પછી તેઓ ઘડિયાળની દિશામાં જમણી બાજુ ત્રીસથી સિત્તેર ડીગ્રી સુધી ફરે છે, હવાની ઝડપ પર આધાર રાખીને (વધારે ઝડપી હવા માટે વધારે ફરે છે). ફેંકનાર પગ ખુલ્લા રાખીને આડા ઉભા રહે છે, ડાબો પગ આગળ હોય છે, જે ઉડાણની દિશામાં નિર્દેશ કરતો હોય છે. જમણી (અથવા ડાબી) પંખાની ટોચ, બાજૂની તરફથી સપાટ પકડીને, અંગૂઠો ઉપર રાખીને અને એક થી ત્રણ આંગળીઓ નીચેની તરફ રાખીને, તેઓ બૂમરેંગને ઉભી દિશાથી દસથી ત્રીસ ડીગ્રી ઉભી દિશામાં વાળે છે. બૂમરેંગને એટલું પાછળની તરફ લાવે છે જેથી કેન્દ્રિય વળાંક તેઓના આગળના બાવડાને અડે જેથી પર્યાપ્ત સ્પીન પ્રાપ્ત થાય. તેઓ, પોતાના ડાબા બાવડાનો ઉપયોગ કરીને, હોરાઇઝન પર અથવા તેની બરાબર ઉપર નિશાન તાકે છે.

ડાબાપગથી મજબૂતાઇથી આગળ આવીને, ફેંકનારાઓ તેઓના જમણા બાવડા અને પગને તેઓ બૂમરેંગ છોડે ત્યારે આગળ લાવે છે એ જ રીતે જાણે કે ભાલો કે બોલ ફેંકતા હોય. ફેંકવાનું, ફેંકવાના અંત પર ચાબુક-જેવી ફ્લિકથી તેઓની તર્જની આંગળીથી બળપૂર્વક ફેંકવામાં આવે છે, જેથી ઘડિયાળની ઉંધી દિશામાં સ્પીન પેદા થાય (ઉપરથી જોતા). હવાની ઝડપ પર આધારિત ફેંકવાની અને સ્પીનની તાકાત બદલાવી જોઇએ - વધારે ઝડપી હવા હોય તો, પરત આવવા માટે પર્યાપ્ત લીફ્ટ માટે ઓછી તાકાતની જરૂર પડે છે. બીજા શબ્દોમાં, હવા જેટલી ઝડપી હોય, બૂમરેંગને તેટલી નરમાશથી ફેંકવામાં આવે છે. બૂમરેંગ પ્રારંભમાં ડાબી બાજુ વળવું જોઇએ, હળાવેથી ઉંચું જવું જોઇએ, અધવચ્ચે ઉડાણમાં સમતોલ થવું જોઇએ, વળાંક લેવો જોઇએ અને ધીમેથી ઉતરવું જોઇએ અને પછી જરાક ઉપર થઇ, ફરતું રહીને, ફેંકનારની નજીક ધીમું પડીને નીચે આવવું જોઇએ. આદર્શ રીતે, તે થોડો સમય ઉપર ઉડતું રહેવું જોઇએ જેથી કેચ કરનાર તેના હાથ મજબૂતાઇથી અને સખતીથી આડા બૂમરેંગ પર ઉપર અને નીચે બંને જગ્યાએથી પકડી શકે, જેમાં તેનું કેન્દ્ર પકડનારના હાથની વચ્ચે હોય. અનુ શબ્દોમાં, ઝડપી-ફરતા પંખાના રોટરની કિનારીઓ પર સીધી આંગળીઓ ના નાખીને દર્દનાક પંખાની ઇજાઓથી બચવું શક્ય છે.

બૂમરેંગ્સને ઉડતી ડીસ્કની જેમ સમાંતર ના ફેંકવું જોઇએ, કારણકે તે તેના એરોફોઇલ્સની ટોચની દિશામાં અચાનક ઉપર જશે, જેથી જો તે દિશા બાજુની જગ્યાએ ઉપરની તરફ હોય તો તે ઉપર એટલું જશે અને તરત નીચે આવશે કે તે પછી તેનું જમીન પર આવવું નુકસાન કરી શકે. સફળ ફેંકવા માટે ઝડપ અને દિશા અગત્યના છે. જમણા હાથનું બૂમરેંગ, વ્યક્તિના ડાબા ગાલ પરની દિશામાં ફેંકવામાં આવે છે. હવા પ્રત્યેનો ખૂણો બૂમરેંગ પર આધારિત છે, પરંતુ 45 ડિગ્રીના ખૂણાથી શરુઆત કરવી સલાહભરી છે. બૂમરેંગ ક્યાં જમીન પર આવે છે તેના પર આધાર રાખીને આ ખૂણાને સુધારી શકાય છે જેથી પરત નજીક આવે. ઉદાહરણ તરીકે, જો બૂમરેંગ ડાબી બાજુ ખૂબ દૂર પડે, તો બીજી વખત હવાની વધુ જમણી તરફ ફેંકવા માટે વળો. જો પરત આવવાનું વ્યક્તિના માથા પરથી જાય, તો ધીમેથી ફેંકો. જો તે થોડું આગળ પડે તો જોરથી ફેંકો. હવાની ઝડપ અંગે, ત્રણ થી પાંચ માઇલ પ્રતિ કલાકની હળવી હવા આદર્શ છે. જો હવા પતંગ ઉડાડવા જેટલી પર્યાપ્ત હોય તો તે સામાન્ય રીતે બૂમરેંગ માટે ખૂબ વધારે હોય છે.

પરિસ્થિતિઓ પર આધાર રાખીને વધુ નજીક પરત લાવવા માટે ફેંકનારાઓ વિવિધ પદ્ધતિઓને સુધારી શકે છે; હવા પ્રત્યેનો ફેંકવાનો ખૂણો, નમન, શક્તિ, સ્પીન, અને ઢળાવને પરત આવવાના બિંદુને બદલવા માટે ગોઠવી શકાય છે જેથી કેચ કરવાનો બિંદુ ચોક્ક્સ નક્કી કરી શકાય. હવાની સમક્ષ ઉભા રહીને, પછી માથાને બંને બાજુ સહેજ વાળીને ઠંડકની અસર તપાસવાથી, વ્યક્તિને હવાની દિશાનું આંકલન કરવા મળે છે અને તેથી વધુ ચોક્ક્સ ફેંકવાની દિશા નક્કી કરી શકાય છે. સુસંગતતા માટે, તે જ ફેંકવાના બિંદુ પર પરત જાવ અને હોરાઇઝન પર દરેક વખતે હવાને સંદર્ભિત સમાન દિશામાં ફેંકવા માટે પશ્ચાદભૂ લક્ષ્ય નક્કી કરો.

સ્પર્ધાઓ અને વિક્રમો

આંતરરાષ્ટ્રિય સ્પર્ધામાં, વિશ્વ કપ દર બે વર્ષે યોજવામાં આવે છે, જેમાં જર્મની અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સની ટીમો આતંરરાષ્ટ્રિય સ્પર્ધામાં પ્રભુત્ત્વ ધરાવે છે. વ્યક્તિગત વિશ્વ ચેમ્પિયન ખિતાબ 2000, 2002 અને 2004 માં સ્વીસ ફેંકનાર મેન્યુઅલ સ્કુત્ઝ એ જીત્યો હતો. 2006 માં, જર્મનીના ફ્રિડોલિન ફ્રોસ્ટ ખિતાબ જીત્યા હતા જાયે મેન્યુઅલ સ્કુત્ઝ ત્રીજા ક્રમે આવ્યા હતા.

સ્પર્ધાની શાખાઓ

અદ્યતન બૂમરેંગ પ્રતિયોગીતાઓમાં સામાન્ય રીતે નીચે યાદીબદ્ધ કરેલ કેટલીક અથવા તમામ ઇવેન્ટ્સ સામેલ હોય છે તમામ શાખાઓમાં બૂમરેંગે ફેંકનારથી ઓછામાં ઓછું20 metres (66 ft) સુર જવું જોઇએ. ફેંકવાનું વ્યક્તિગત ધોરણે કરવામાં આવે છે. ફેંકનાર ખુલ્લી જમીનમાં વર્તુળોની રિંગોના કેન્દ્રમાં ઊભા રહે છે.

ઇવેન્ટ્સમાં સામેલ છે:

• ઓસિ રાઉન્ડ : ઘણા દ્વારા તેને બૂમરેંગિંગ કૌશલ્યોની અંતિમ પરિક્ષા માનવામાં આવે છે. બૂમરેંગે આદર્શ રીતે 50-metre (160 ft) વર્તુળને ઓળંગવું જોઇએ અને કેન્દ્રમાં પરત આવવું જોઇએ. દરેક ફેંકનારને પાંચ પ્રયત્ન મળે છે. અંતર, ચોક્કસતા અને કેચ માટે પોઇન્ટ્સ આપવામાં આવે છે.
• ચોક્કસતા : બૂમરેંગ રિંગોની કેન્દ્રમાં કેટલું નજીક પડે છે તેના પર પોઇન્ટસ આપવામાં આવે છે. ફેંકનારે બૂમરેંગને ફેંકી દીધા પછી તેને અડવાનું નથી હોતું. દરેક ફેંકનારને પાંચ પ્રયત્ન મળે છે. મુખ્ય સ્પર્ધાઓમાં બે ચોક્ક્સતા શાખાઓ હોય છે: ચોક્કસતા 100 અને ચોક્કસતા 50.
• સહનશક્તિ : 5 મિનિટમાં હાંસિલ કરેલાં કેચની સંખ્યા માટે પોઇન્ટ્સ આપવામાં આવે છે.
• ઝડપી કેચ : બૂમરેંગને પાંચ વખત ફેંકવામાં અને કેચ કરવામાં લાગતો સમય. વિજેતાએ સૌથી ઝડપી સમયમાં કેચ કરેલો હોય છે.
• ટ્રીક કેચ/ડબલિંગ : પીઠની પાછળ, પગની વચ્ચે, વગેરે કરવામાં આવતા ટ્રીક કેચો માટે પોઇન્ટ્સ આપવામાં આવે છે. ડબલિંગમાં ફેંકનારે બે બૂમરેંગ એક સાથે ફેંકવામાં હોય છે અને ખાસ રીતે બંનેને એક પછી એક પકડવાના હોય છે.
• સતત કેચ : બૂમરેંગ પડી જાય તે પહેલાં હાંસિલ કરેલ કેચોની સંખ્યા માટે પોઇન્ટ્સ આપવામાં આવે છે. આ ઇવેન્ટને ટાઇમ નથી કરવામાં આવતો.
• એમટીએ (MTA) 100 (મહત્તમ સમય હવામાં , 100 metres (330 ft)): બૂમરેંગ દ્બારા હવામાં કાઢવામાં આવતા સમયના ગાળા માટે પોઇન્ટ્સ આપવામાં આવે છે. જગ્યા સામાન્ય રીતે 100 મીટરના માપનું એક વર્તુળ હોય છે. આ શાખાના વિકલ્પરૂપે 100 મીટરની મર્યાદા વગરનાને ' એમટીએ અમર્યાદિત કહેવામાં આવે છે.
• લાંબુ અંતર : બૂમરેંગને 40-metre (130 ft) બેસલાઇનના મધ્યબિંદુથી ફેંકવામાં આવે છે. બૂમરેંગ દ્વારા બેસલાઇનથી સૌથી દુર કપાયેલું અંતર માપવામાં આવે છે. પરત આવવા પર બૂમરેંગે ફરીથી બેસલાઇનને ઓળંગવી પડશે પરંતુ તેને કેચ કરવાની જરૂર નથી. નીચે એલડીને એ ખાસ વિભાગ આપવામાં આવ્યો છે.
• જગલિંગ : સતત કેચની જેમ, પરંતુ બે બૂમરેંગ્સથી. કોઇ પણ નિશ્ચિત સમયે એક બૂમરેંગ હવામાં હોવું જોઇએ.

વિશ્વ વિક્મો

શિસ્ત	પરિણામ	નામ	વર્ષ	ટુર્નામેન્ટ
ચોક્કસ 100	99 પોઇન્ટ્સ	એલેક્ષ ઓપ્રિ (ડી (D))	2007	વિયારેજિયો (આઇટીએ (ITA))
ઓસિ રાઉન્ડ	99 પોઇન્ટ્સ	ફ્રિડોલિન ફ્રોસ્ટ (ડી (D))	2007	વિયારેજિયો (આઇટીએ (ITA))
સહનશક્તિ	81 કેચો	મેન્યુઅલ સ્કુત્ઝ (સીએચ (CH))	2005	મિલાનો (આઇ (I))
ઝડપી કેચ	14.60 એસ	એડમ રુફ (યુએસએ (USA))	1996	એમોસ (યુએસએ (USA))
ટ્રીક કેચ/ડબલિંગ	390 પોઇન્ટ્સ	મેન્યુઅલ સ્કુત્ઝ (સીએચ (CH))	2004	મિલાનો (આઇ (I))
સતત કેચ	2251 કેચો	આરુકી તાકેટોમી (જે (J))	2009	જાપાન
એમટીએ 100	139.10 એસ	નીક સિટોલી (યુએસએ (USA))	2010	રોમ (આઇ (I))
એમટીએ અમર્યાદિત	380.59 એસ	બીલી બ્રાઝેલટન (યુએસએ (USA))	2010	રોમ (આઇ (I))
લાંબું અંતર	200 મી	મેન્યુઅલ સ્કુત્ઝ (સીએચ (CH))	1999	ક્લોટેન (સીએચ (CH))

બિન-શાખાકીય વિક્રમ : નાનામાં નાનું બૂમરેંગ: 1997 માં ઓસ્ટ્રેલિયાના સદિર કત્તાન 48 millimetres (1.9 in) લાંબા અને 45 millimetres (1.8 in) પહોળા સાથે. ઓસ્ટ્રેલિયન રાષ્ટ્રિય ચેમ્પિયન્શીપમાં 22 માર્ચ 1997 ના રોજ નાના બૂમરેંગે જરૂરી 20 metres (22 yd) અંતર કાપ્યું, અને ચોક્કસતા વર્તુળો પર પરત આવ્યું.

ગિનિસ વિશ્વ અંતર વિક્રમ

માર્ચ 15, 2005 ના રોજ મુરારી રિક્રિએશન ગ્રાઉન્ડ, ઓસ્ટ્રેલિયા ખાતે ડેવિડ સ્કુમી દ્વારા 1,401.5 ફીટ (427.2 મીટર) ના થ્રો સાથે ગીનિસ વિશ્વ વિક્રમ સ્થાપવા માટે બૂમરેંગનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. આને જુલાઈ 14, 2003 ના રોજ ફોર્ટ ફન્સ્ટન, સાન ફ્રાન્સિસ્કો ખાતે એરિન હેમિંગ્સના 1,333 ફીટ (406.3 મીટર) એરોબી ફેંકવાના રેકોર્ડને તોડયો હતો.

લાંબા અંતરના બૂમરેંગ્સ

ઢાંચો:Original research લાંબા અંતરના બૂમરેંગ ફેંકનારાઓનો હેતું એવું હોય છે કે બૂમરેંગ બને એટલું દુર જાય અને પરત આવતા ફેંકવાના બિંદુની નજીક આવે. સ્પર્ધામાં બૂમરેંગે એક કાલ્પનિક સપાટી જેની વ્યાખ્યા ફેંકનાર પર કેન્દ્રિત એક 40-metre (44 yd) લાંબી લાઈનના અનંત ઉભા બહાર નીકળેલા ભાગ તરીકે કરવામાં આવે છે, તેને છેદવી જોઇએ. સ્પર્ધાઓની બહાર, વ્યાખ્યા એટલી સખત નથી હોતી, અને ફેંકનાર ફેંકયા પછી બૂમરેંગને પાછા લેવા માટે 50 metres (55 yd)ના ચાલવાનું હોવાના કારણે ખુશ હોય છે.

સામાન્ય ગુણધર્મો

લાંબા અંતરના બૂમરેંગ્સ ઓછામાં ઓછું ખેચાણ હોય એવી રીતે તૈયાર કરાય છે તો પણ તેઓમાં પર્યાપ્ત ઉડવા અને પરત થવા માટેની લિફ્ટ હોય છે. આ કારણથી, તેઓનો ફેંકવાનો અવકાશ ખૂબ નાનો હોય છે, જેથી આ શાખા ચાલુ રાખવા માટે તે ઘણાં શરુ કરનારાઓને ઉદાસ કરે છે. તે જ કારણસર, લાંબા-અંતરના બૂમરેંગ્સની ઉત્પાદનની ગુણવત્તા ઘણીવાર અચોક્ક્સ હોય છે.

આજના લાંબા-અંતરના બૂમરેંગ્સ પર લગભગ બધા પર એસ અથવા ? - પ્રશ્ન ચિહ્ન આકાર હોય છે અને બંને બાજુ બિવેલ કરેલ ધારો હોય છે (નીચેની બાજૂના બિવેલને કેટલીકવાર અન્ડરકટ કહેવામાં આવે છે). આ ખેંચાણ ઓછું કરવા માટે છે અને લીફ્ટ ઘટાડવા માટે છે. લીફ્ટ ઓછી હોવી જોઇએ કારણ કે બૂમરેંગ લગભગ કુલ લેઓવર (સપાટ) સાથે ફેંકવામાં આવે છે. લાંબા અંતરના બૂમરેંગ્સ મોટેભાગે સંયોજન સામગ્રી, મુખ્યત્ત્વે ગ્લાસ ફાઇબરએપોક્ષી સંયોજનોના બનેલાં હોય છે.

ઉડવાનો માર્ગ

લાંબા અંતરના બૂમરેંગના ઉડવાના માર્ગનું જમીન પર ચિત્રાંકન એક પાણીના ટીપાં જેવું લાગે છે. જૂના પ્રકારના લાંબા અંતરના બૂમરેંગ્સ (બિગ હુક્સ કહેવાતા તમામ પ્રકારના) માટે, ઉડવાના માર્ગનું પ્રથમ અને છેલ્લું ત્રુતિયાંશ ખૂબ નીચા હોય છે જ્યારે વચ્ચેનું ત્રુતિયાંશ ઝડપી ઉપર જવાનું અને ઝડપી નીચે આવવાનું હોય છે. આજકાલ બૂમરેંગ્સ એવી રીતે બનાવવામાં આવે છે કે તેઓનો આખો ઉડવાનો માર્ગ તેની ટ્રેજેકટરીના પ્રથમ અર્ધમાં સતત ચઢાણ સાથે સમતલ હોય છે અને પછી બીજા અર્ધમાં સતત નીચે આવવાનું હોય છે.

સૈદ્ધાંતિક ધોરણે, લાંબા અંતરના બૂમરેંગ્સ નીચેના કારણોસર રસપ્રદ પણ હોય છે: વિવિધ ઉડાણના તબક્કાઓ દરમિયાન વિવિધ વર્તણૂકો હાંસિલ કરવા માટે, રોટેશન વેલોસિટીનો ફોરવર્ડ વેલોસિટી સાથેનો ગુણોત્તરનો યુ (U)-આકારનું કાર્ય હોય છે, એટલે કે, તેનું વ્યુત્પન્ન 0 ને ઓળંગે છે. વ્યવહારું રીતે, તેનો અર્થ એ છે કે બૂમરેંગ તેના સૌથી દુરના બિંદુ પર ખૂબ ઓછી ફોરવર્ડ વેલોસિટી ધરાવે છે. ફોરવર્ડ ઘટકની ક્રિયાત્મક શક્તિ પછીથી અંતર્હિત શક્તિમાં સંગ્રહિત થાય છે. આ અન્ય પ્રકારના બૂમરેંગ્સમાં સાચું નથી, જ્યા ક્રિયાત્મક શક્તિનું નુકસાન પરત નથી મેળવી શકાતું (એમટીએ (MTA)) પણ તેઓની ઉડાણના પ્રથમ અર્ધમાં ક્રિયાત્મક શક્તિને અંતર્હિત શક્તિમાં સંગ્રહિત કરે છે પરંતુ પછી અંતર્હિત શક્તિ ખેંચાણ દ્વારા સમાપ્ત થઇ જાય છે).

સંબંધિત શબ્દો

કાઈલી એ યુદ્ધ અને પ્રાણીઓના શિકારમાં શિકારની લાકડી માટે વપરાતો એબોરિજિનલ શબ્દ છે. વળેલાં ઉડાણ માર્ગો અનુસરવાના બદલે, કાઇલીઓ ફેંકનારાઓની સીધી દિશામાં ઉડે છે. તેઓ બૂમરેંગ્સ કરતા સામાન્યપણે ખૂબ મોટા હોય છે, અને તેઓ ઘણા અંતર સુધી ઉડી શકે છે; તેઓના કદ અને હુકના આકારને કારણે, તેઓ વિરોધી પ્રાણી અથવા માનવને અશક્ત અથવા મારી નાખી શકે છે. આ શબ્દ કદાચ એક શબ્દ જેનો ખરાબ અંગ્રેજી અર્થ બૂમરેંગ થાય તેના પરથી આવ્યો હશે, જે પશ્ચિમી રણની ભાષાઓમાંથી એકમાંથી લેવામાં આવી હોઇ શકે, જેમ કે વર્લપીરી શબ્દ કારલી .

મીડિયામાં ઉપયોગ

• ધ મેજિક બૂમરેંગ , 1960 ની ઓસ્ટ્રેલિયન બાળકો માટેની નાટકની શ્રેણી, જ્યાં જે બૂમરેંગના માલિક હોય તે બાળક તેને ફેંકે ત્યારે તેના ઉડવાના ગાળા દરમિયાન સમય સ્થિર થઇ જાય છે.
• મેડ મેક્ષ 2 માં એક ફેરલ બાળક બૂમરેંગનો શસ્ત્ર તરીકે ઉપયોગ કરે છે.
• ધ લેજન્ડ ઓફ ઝેલ્ડા શ્રેણીમાં, મુખ્ય પાત્ર, લીન્ક, બૂમરેંગનો શસ્ત્ર તરીકે ઉપયોગ કરે છે.
• બેટમેન બેટારેન્ગનો ઉપયોગ કરે છે જે એક બૂમરેંગ જેવું શસ્ત્ર છે.
• સ્કાઈસ ઓફ અર્કાડિયામાં, આઇકા પાત્ર મોટા બૂમરેંગ્સનો બંને, રેન્જ્ડ અને મેલી શસ્ત્ર તરીકે ઉપયોગ કરે છે.
• Avatar: The Last Airbender નું પાત્ર સોકા મોટાભાગની શ્રેણીમાં બ્લેડેડ બૂમરેંગનો ઉપયોગ કરે છે.
• સ્કાયલેન્ડમાં પાત્ર મહાડ મોટાભાગની શ્રેણીમાં બૂમરેંગનો ઉપયોગ કરે છે.
• ટાઇ, ધ ટાશ્મેનિયન ટાઇગર, મલ્ટીપ્લેટફોર્મ ગેમ શ્રેણીમાં ઉપયોગમાં લેવાયેલ, મુખ્ય પાત્ર ફાયર-ફેન્ગ, અથવા કા-બૂમરેંગ જેવા કાલ્પનિક રેન્ગ્સની વિવિધ જાતોનો ઉપયોગ કરે છે.

વધુ વાંચન

બૂમરેંગ Ask.com ડિઝાઇન, ફેંકવું, ઊડવાનો માર્ગ.

બાહ્ય લિંક્સ

• બૂમરેંગ્સનો ઇતિહાસ સંગ્રહિત ૨૦૧૦-૦૨-૧૪ ના રોજ વેબેક મશિન
• બૂમરેંગને ફરતું બંધ કરવું, બૂમરેંગનું ગણિત અને ભૌતિકશાસ્ત્ર
• બૂમરેંગ એરોડાયનેમિક્સ એન ઓનલાઇન ડિસરટેશન
• ’બૂમરેંગ’ શબ્દના મૂળની સમજણ સંગ્રહિત ૨૦૦૯-૦૨-૦૮ ના રોજ વેબેક મશિન
• બૂમરેંગ્સને કેવી રીતે ફેંકવા, બૂમરેંગ્સ ફેંકવાની શરુઆતથી વિસ્તૃત માર્ગદર્શિકા સંગ્રહિત ૨૦૧૦-૦૨-૦૧ ના રોજ વેબેક મશિન
• ઢાંચો:Wikisource1911Enc Citation