યદુવંશ: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત

Content deleted Content added
No edit summary
ટેગ્સ: Reverted મોબાઈલ દ્વારા ફેરફાર મોબાઇલ વેબ સંપાદન
નાનું Jay mataji 74336 (talk) દ્વારા કરેલ ફેરફારોને KartikMistry દ્વારા કરેલા છેલ્લા સુધારા સુધી ઉલટાવાયા.
ટેગ: Rollback
લીટી ૧:
[[ચિત્ર:Painting of Jahal, sonbai and Devat Bodar who is killing his own son Uga to save Ranavghan.jpg|thumb|જાહલ અને સોનલ બાઇ ના સાથે દેવાયત બોદર નામના [[આહીર]] સામંતનું [[ચુડાસમા]] રાજકુંવર નવઘણની રક્ષા હેતુ પોતાના પુત્ર ઉગાનો વધ કરતા દર્શાવતું એક ઐતિહાસિક ચિત્ર.<ref name="Christian Mabel Duff Rickmers">{{cite book | url=https://books.google.co.in/books?id=Nuq1AAAAIAAJ&q=devat+bodar+ahir&dq=devat+bodar+ahir&hl=en&sa=X&ei=0QrmVK-zMNigugT0_oKQCg&ved=0CEgQ6AEwCA | title=The Chronology of Indian History, from the Earliest Times to the Beginning of the Sixteenth Century Issue 2 of Studies in Indian history | publisher=Cosmo Publications, Original from the University of California | author=Christian Mabel Duff Rickmers | year=1972 | pages=284}}</ref>]]
 
'''યદુવંશ''' અથવા '''યદુવંશી''' શબ્દ ભારતીય ઉપમહાદ્વીપના એ જનસમુદાય માટે પ્રયુક્ત કરવામાં આવે છે, જે ચંદ્રવંશી રાજા યદુના વંશજો મનાય છે. યદુવંશી ક્ષત્રિય મૂળ [[ક્ષત્રિયઆહીર]] હતા.<ref>{{cite book | url=https://books.google.com/books?redir_esc=y&id=wT-BAAAAMAAJ&focus=searchwithinvolume&q=Yadubansi+Kshatriyas+were+originally+Ahirs | title=The Cattle and the Stick: An Ethnographic Profile of the Raut of Chhattisgarh
 
Volume 102 of Memoir (Anthropological Survey of India) | publisher=Anthropological Survey of India, Government of India, Ministry of Tourism and Culture, Department of Culture, 2000 | access-date=8 Oct 2008| page=13}}</ref> ભારતીય માનવ વૈજ્ઞાનિક કુમાર સુરેશ સિંહના અનુસાર માધુરીપુત્ર, ઈશ્વરસેન અને શિવદત્ત નામક ઘણાય વિખ્યાત આહીર રાજાઓ કાલાંતરે રાજપૂતોમાં જોડાઈને યદુવંશી રાજપૂત કહેવાયા.<ref name="Singh1998">{{cite book|authorlink=Kumar Suresh Singh|first=K. S. |last=Singh|title=People of India: Rajasthan|url=http://books.google.com/books?id=nqvloPNdEZgC&pg=PA44|access-date=26 July 2011|date=1 January 1998|publisher=Popular Prakashan|isbn=978-81-7154-766-1|pages=44–}}</ref> [[ચુડાસમા]] સૌરાષ્ટ્ર નો એક યદુવંશી રાજપૂત વંશ છે જુનાગઢ રાજ્યના દિવાન અથવા વડા પ્રધાન રણછોડજી અમરજી એ 1825 માં પર્સિયનમાં તારિખ-એ-સોરથ નામનું પુસ્તક લખ્યું હતું. એમાં દિવાન રણછોડજી એ લખ્યું હતું કે ચુડાસમા ચંદ્રવંશી રાજપૂત છે અને તેઓ ભગવાન સદાશિવના વંશજ છે તથા તેઓ સિંધથી આવ્યા છે.<ref>{{Cite book|url=http://archive.org/details/trikhisorahahis00amargoog|title=Târikh-i-Soraṭh, a history of the provinces of Soraṭh and Hâlâr in Kâthiâwâd|last=Ranchodji Amarji|first=Divan of Junagadh|last2=Burgess|first2=James|date=1882|publisher=Bombay, Educ. Soc. Press, & Thacker|others=Harvard University|year=|isbn=|location=|pages=101}}</ref> જેમને વિભિન્ન ઐતિહાસિક સ્રોતોમાં મૂળ રૂપે સિંધ પ્રાંતના આભીર,<ref>{{cite web | url=https://books.google.co.in/books?id=gPAdAAAAMAAJ&dq=some+scholars%2C+however%2C+regard+the+jadejas+and+devgiri+yadavas+as+abhiras&focus=searchwithinvolume&q=Cudasamas+Jadejas+Abhiras | title=The Glory that was Gūrjaradeśa, Volume 2 | publisher=Bharatiya Vidya Bhavan, 1943| access-date=8 Nov 2006| page=136}}</ref><ref>http://books.google.co.in/books?id=bPNEAAAAIAAJ Book Junagadh-page-10</ref><ref>[http://books.google.co.in/books?id=5ntuAAAAMAAJ&q=abhira+king+chudasama&dq=abhira+king+chudasama&hl=en&ei=U2qATbe5OcO8rAeA2pGuBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CDgQ6AEwAw Power, profit, and poetry: traditional society in Kathiawar, western India - Harald Tambs-Lyche - Google Books<!-- Bot generated title -->]</ref> અથવા સિંધ ના યાદવ મનાય છે, જે 9મીં સદીમાં ગુજરાત આવ્યા હતા.<ref name="Virbhadra Singhji">{{cite book | url=http://books.google.com/?id=NYK7ZSpPzkUC | title=The Rajputs of Saurashtra | publisher=Popular Prakashan | first=Virbhadra |last=Singh | year=1994 | page=35 | isbn=978-8-17154-546-9}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.co.in/books?id=m5ItAAAAMAAJ&dq=%E0%AA%9C%E0%AA%BE%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%9C%E0%AA%BE+%E0%AA%AF%E0%AA%A6%E0%AB%81%E0%AA%B5%E0%AA%82%E0%AA%B6%E0%AB%80&focus=searchwithinvolume&q=%E0%AA%97%E0%AB%87%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0|title=Prabhāsa ane Somanātha|last=Desai|first=Shambhuprasad Harprasad|date=1965|publisher=Narendra Bhāīśaṅkara Trivedī|language=gu}}</ref>. [[મહાભારત]] કાળમાં પણ સૌરાષ્ટ્ર યાદવોનું રાજય હોવાનો ઉલ્લેખ છે. જાડેજા રાજપૂત પણ ગુજરાતનો એક યદુવંશી રાજપૂત વંશ છે.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.co.in/books?id=o60RAQAAIAAJ&q=%E0%AA%9C%E0%AA%BE%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%9C%E0%AA%BE+%E0%AA%AF%E0%AA%A6%E0%AB%81%E0%AA%B5%E0%AA%82%E0%AA%B6%E0%AB%80&dq=%E0%AA%9C%E0%AA%BE%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%9C%E0%AA%BE+%E0%AA%AF%E0%AA%A6%E0%AB%81%E0%AA%B5%E0%AA%82%E0%AA%B6%E0%AB%80&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjhpv-toefjAhXSfX0KHbweAWYQ6AEIMjAD|title=Kaccha kalāghara|last=Kārāṇī|first=Dulerāya|date=1968|language=gu}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.co.in/books?id=VqARAQAAIAAJ&q=%E0%AA%9C%E0%AA%BE%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%9C%E0%AA%BE+%E0%AA%AF%E0%AA%A6%E0%AB%81%E0%AA%B5%E0%AA%82%E0%AA%B6%E0%AB%80&dq=%E0%AA%9C%E0%AA%BE%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%9C%E0%AA%BE+%E0%AA%AF%E0%AA%A6%E0%AB%81%E0%AA%B5%E0%AA%82%E0%AA%B6%E0%AB%80&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjhpv-toefjAhXSfX0KHbweAWYQ6AEIKjAB|title=Okhāmaṇḍalanā Vāghera|last=Joshī|first=Kalyāṇarāya Nathubhāī|date=1970|publisher=Prācyavidyā Mandira, Mahārāja Sayājarāva Viśvavidyālaya|language=gu}}</ref> મૈસુર સામ્રાજ્યના હિન્દૂ રાજવંશને પણ યાદવકુળના વંશજો કહેવામાં આવ્યા છે.<ref>Interaction of cultures: Indian and western painting, 1780-1910 : the Ehrenfeld collection</ref><ref name="G. R. Josyer">{{cite book | url=https://books.google.co.in/books?id=3qo9AAAAMAAJ&q=Yadava+Dynasty&dq=mysore+yadava&source=gbs_word_cloud_r&cad=5 | title=History of Mysore and the Yadava dynasty | publisher=G.R. Josyer | author=G.R. Josyer | authorlink=Karnataka (India) | year=1950 | pages=98,311}}</ref> ટોડ અને કે. સી. યાદવ જેવા ઇતિહાસકારો મુજબ [[જાડેજા વંશ|જાડેજાઆહીર]] પુરુરવાના [[ચંદ્રવંશી]] [[ક્ષત્રિય]] કુળના યાદવો છે. તેમનો પ્રાચીન વસવાટ સતલજ અને [[યમુના]] નદીની વચ્ચેનો પ્રદેશ હતો જ્યાંથી તેઓ હિજરત કરી પૂર્વ દિશામાં [[મથુરા]]થી આગળ અને દક્ષિણ દિશામાં [[ગુજરાત]] અને [[મહારાષ્ટ્ર]] સુધી ગયાં. [[હરિયાણા]] રાજ્યનું નામ પણ અભિરાયણ (આ પ્રદેશનાં મૂળ વાસીઓ) પરથી ઉતરી આવ્યું હોય તેમ માનવામાં આવે છે. અભિરાયણ શબ્દનું મૂળ 'અભિર' એટલે કે નિડર શબ્દમાં રહ્યું હોય તેમ પણ શક્ય છે.
 
 
 
'''યદુવંશ''' અથવા '''યદુવંશી''' શબ્દ ભારતીય ઉપમહાદ્વીપના એ જનસમુદાય માટે પ્રયુક્ત કરવામાં આવે છે, જે ચંદ્રવંશી રાજા યદુના વંશજો મનાય છે. યદુવંશી મૂળ [[ક્ષત્રિય]] હતા.<ref>{{cite book | url=https://books.google.com/books?redir_esc=y&id=wT-BAAAAMAAJ&focus=searchwithinvolume&q=Yadubansi+Kshatriyas+were+originally+Ahirs | title=The Cattle and the Stick: An Ethnographic Profile of the Raut of Chhattisgarh
Volume 102 of Memoir (Anthropological Survey of India) | publisher=Anthropological Survey of India, Government of India, Ministry of Tourism and Culture, Department of Culture, 2000 | access-date=8 Oct 2008| page=13}}</ref> .<ref name="Singh1998">{{cite book|authorlink=Kumar Suresh Singh|first=K. S. |last=Singh|title=People of India: Rajasthan|url=http://books.google.com/books?id=nqvloPNdEZgC&pg=PA44|access-date=26 July 2011|date=1 January 1998|publisher=Popular Prakashan|isbn=978-81-7154-766-1|pages=44–}}</ref> [[ચુડાસમા]] સૌરાષ્ટ્ર નો એક યદુવંશી રાજપૂત વંશ છે જુનાગઢ રાજ્યના દિવાન અથવા વડા પ્રધાન રણછોડજી અમરજી એ 1825 માં પર્સિયનમાં તારિખ-એ-સોરથ નામનું પુસ્તક લખ્યું હતું. એમાં દિવાન રણછોડજી એ લખ્યું હતું કે ચુડાસમા ચંદ્રવંશી રાજપૂત છે અને તેઓ ભગવાન સદાશિવના વંશજ છે તથા તેઓ સિંધથી આવ્યા છે.<ref>{{Cite book|url=http://archive.org/details/trikhisorahahis00amargoog|title=Târikh-i-Soraṭh, a history of the provinces of Soraṭh and Hâlâr in Kâthiâwâd|last=Ranchodji Amarji|first=Divan of Junagadh|last2=Burgess|first2=James|date=1882|publisher=Bombay, Educ. Soc. Press, & Thacker|others=Harvard University|year=|isbn=|location=|pages=101}}</ref>,<ref>{{cite web | url=https://books.google.co.in/books?id=gPAdAAAAMAAJ&dq=some+scholars%2C+however%2C+regard+the+jadejas+and+devgiri+yadavas+as+abhiras&focus=searchwithinvolume&q=Cudasamas+Jadejas+Abhiras | title=The Glory that was Gūrjaradeśa, Volume 2 | publisher=Bharatiya Vidya Bhavan, 1943| access-date=8 Nov 2006| page=136}}</ref><ref>http://books.google.co.in/books?id=bPNEAAAAIAAJ Book Junagadh-page-10</ref><ref>[http://books.google.co.in/books?id=5ntuAAAAMAAJ&q=abhira+king+chudasama&dq=abhira+king+chudasama&hl=en&ei=U2qATbe5OcO8rAeA2pGuBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CDgQ6AEwAw Power, profit, and poetry: traditional society in Kathiawar, western India - Harald Tambs-Lyche - Google Books<!-- Bot generated title -->]</ref> અથવા સિંધ ના યાદવ મનાય છે, જે 9મીં સદીમાં ગુજરાત આવ્યા હતા.<ref name="Virbhadra Singhji">{{cite book | url=http://books.google.com/?id=NYK7ZSpPzkUC | title=The Rajputs of Saurashtra | publisher=Popular Prakashan | first=Virbhadra |last=Singh | year=1994 | page=35 | isbn=978-8-17154-546-9}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.co.in/books?id=m5ItAAAAMAAJ&dq=%E0%AA%9C%E0%AA%BE%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%9C%E0%AA%BE+%E0%AA%AF%E0%AA%A6%E0%AB%81%E0%AA%B5%E0%AA%82%E0%AA%B6%E0%AB%80&focus=searchwithinvolume&q=%E0%AA%97%E0%AB%87%E0%AA%A4%E0%AB%8D%E0%AA%B0|title=Prabhāsa ane Somanātha|last=Desai|first=Shambhuprasad Harprasad|date=1965|publisher=Narendra Bhāīśaṅkara Trivedī|language=gu}}</ref>. [[મહાભારત]] કાળમાં પણ સૌરાષ્ટ્ર યાદવોનું રાજય હોવાનો ઉલ્લેખ છે. જાડેજા રાજપૂત પણ ગુજરાતનો એક યદુવંશી રાજપૂત વંશ છે.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.co.in/books?id=o60RAQAAIAAJ&q=%E0%AA%9C%E0%AA%BE%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%9C%E0%AA%BE+%E0%AA%AF%E0%AA%A6%E0%AB%81%E0%AA%B5%E0%AA%82%E0%AA%B6%E0%AB%80&dq=%E0%AA%9C%E0%AA%BE%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%9C%E0%AA%BE+%E0%AA%AF%E0%AA%A6%E0%AB%81%E0%AA%B5%E0%AA%82%E0%AA%B6%E0%AB%80&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjhpv-toefjAhXSfX0KHbweAWYQ6AEIMjAD|title=Kaccha kalāghara|last=Kārāṇī|first=Dulerāya|date=1968|language=gu}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.co.in/books?id=VqARAQAAIAAJ&q=%E0%AA%9C%E0%AA%BE%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%9C%E0%AA%BE+%E0%AA%AF%E0%AA%A6%E0%AB%81%E0%AA%B5%E0%AA%82%E0%AA%B6%E0%AB%80&dq=%E0%AA%9C%E0%AA%BE%E0%AA%A1%E0%AB%87%E0%AA%9C%E0%AA%BE+%E0%AA%AF%E0%AA%A6%E0%AB%81%E0%AA%B5%E0%AA%82%E0%AA%B6%E0%AB%80&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjhpv-toefjAhXSfX0KHbweAWYQ6AEIKjAB|title=Okhāmaṇḍalanā Vāghera|last=Joshī|first=Kalyāṇarāya Nathubhāī|date=1970|publisher=Prācyavidyā Mandira, Mahārāja Sayājarāva Viśvavidyālaya|language=gu}}</ref> મૈસુર સામ્રાજ્યના હિન્દૂ રાજવંશને પણ યાદવકુળના વંશજો કહેવામાં આવ્યા છે.<ref>Interaction of cultures: Indian and western painting, 1780-1910 : the Ehrenfeld collection</ref><ref name="G. R. Josyer">{{cite book | url=https://books.google.co.in/books?id=3qo9AAAAMAAJ&q=Yadava+Dynasty&dq=mysore+yadava&source=gbs_word_cloud_r&cad=5 | title=History of Mysore and the Yadava dynasty | publisher=G.R. Josyer | author=G.R. Josyer | authorlink=Karnataka (India) | year=1950 | pages=98,311}}</ref> ટોડ અને કે. સી. યાદવ જેવા ઇતિહાસકારો મુજબ [[જાડેજા વંશ|જાડેજા]] પુરુરવાના [[ચંદ્રવંશી]] [[ક્ષત્રિય]] કુળના યાદવો છે. તેમનો પ્રાચીન વસવાટ સતલજ અને [[યમુના]] નદીની વચ્ચેનો પ્રદેશ હતો જ્યાંથી તેઓ હિજરત કરી પૂર્વ દિશામાં [[મથુરા]]થી આગળ અને દક્ષિણ દિશામાં [[ગુજરાત]] અને [[મહારાષ્ટ્ર]] સુધી ગયાં. [[હરિયાણા]] રાજ્યનું નામ પણ અભિરાયણ (આ પ્રદેશનાં મૂળ વાસીઓ) પરથી ઉતરી આવ્યું હોય તેમ માનવામાં આવે છે. અભિરાયણ શબ્દનું મૂળ 'અભિર' એટલે કે નિડર શબ્દમાં રહ્યું હોય તેમ પણ શક્ય છે.
 
તેજ પ્રમાણે, ગુજરાતમાં મળી આવેલા શિલા લેખ અનુસાર મધ્ય ભારતના ઉચ્ચ પ્રદેશના ભિલ્સા (વિદીશા) અને ઝાંસી વચ્ચેનું ક્ષેત્ર આહીરવાડના નામે ઓળખાતું હતું. હિંદુ લેખકોના મતાનુસાર આહીરોને વાયવ્ય દિશાના રહેવાસી જણાવ્યાં છે.<ref name="Earthquakes in ancient India">{{Cite web|url=http://www.ias.ac.in/currsci/sep25/articles32.htm|title=articles32.htm {{!}} sep25 {{!}} currsci {{!}} Indian Academy of Sciences|last=|first=|date=|website=www.ias.ac.in|publisher=|language=en|access-date=૩ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૭}}</ref><ref name="bartleby.com">{{Cite web|url=http://www.bartleby.com/67/133.html|title=Bartleby.com: Great Books Online -- Quotes, Poems, Novels, Classics and hundreds more|last=|first=|date=|website=www.bartleby.com|publisher=|language=en|access-date=૩ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૭}}</ref><ref name="Genealogies">{{Cite web|url=http://www.theology.edu/geneal.htm|title=Genealogies|last=|first=|date=|website=www.theology.edu|publisher=|access-date=૩ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૭}}</ref><ref name="tribuneindia.com">{{Cite web|url=http://www.tribuneindia.com/2001/20010211/spectrum/art.htm|title=The Sunday Tribune - Spectrum - 'Art and Soul|last=|first=|date=|website=www.tribuneindia.com|publisher=|access-date=૩ સપ્ટેમ્બર ૨૦૧૭}}</ref>