કિરણસિંહ ચૌહાણ

કિરણસિંહ ચૌહાણ (જ. ૭ ઓક્ટોબર ૧૯૭૪) એ ગુજરાતી ભાષાના કવિ અને પટકથા લેખક છે.

કિરણસિંહ ચૌહાણ
જન્મનું નામ	કિરણસિંહ હિરાભાઈ ચૌહાણ
જન્મ	કિરણસિંહ હિરાભાઈ ચૌહાણ (1974-10-07) 7 October 1974 સુરત, ગુજરાત
વ્યવસાય	કવિ, પટકથા લેખક, ઉદ્‌ઘોષક
ભાષા	ગુજરાતી
રાષ્ટ્રીયતા	ભારતીય
શિક્ષણ	એમ.એ.
માતૃ શિક્ષણ સંસ્થા	વીર નર્મદ દક્ષિણ ગુજરાત યુનિવર્સિટી, સુરત
લેખન પ્રકારો	ગઝલ, હઝલ, મુક્તક, ગીત
નોંધપાત્ર સર્જનો	સ્મરણોત્સવ (૨૦૦૪) મિજાજ (૨૦૦૮)
નોંધપાત્ર પુરસ્કારો	શયદા પુરસ્કાર (૨૦૦૫)
સક્રિય વર્ષો	૧૯૮૮ - વર્તમાન
જીવનસાથી	સ્મિતા (૨૦૦૩)
સંતાનો	પલ્લવ, નમ્ર
સહી

તેમની કૃતિઓમાં સ્મરણોત્સવ (૨૦૦૪) અને મિજાજ (૨૦૦૮)નો સમાવેશ થાય છે. ૨૦૦૫માં તેમને શયદા પુરસ્કાર એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો.

પ્રારંભિક જીવન

ચૌહાણનો જન્મ ગુજરાતના સુરતમાં હિરાભાઇ અને રેવાબહેનને ત્યાં થયો હતો. વરિયાવ પ્રાથમિક શાળામાંથી પ્રાથમિક શિક્ષણ પૂરું કર્યા બાદ, તેમણે રાંદેરની લોકમાન્ય વિદ્યાલયથી માધ્યમિક અને ઉચ્ચતર માધ્યમિક શિક્ષણ પૂર્ણ કર્યું. તેમણે જે. ઝેડ. શાહ આર્ટસ એન્ડ એચ.પી. દેસાઈ કોમર્સ કોલેજ, અમરોલીથી ૧૯૯૭ માં બી.એ. અને એમ.ટી.બી. આર્ટસ કોલેજ, સુરતથી ગુજરાતી સાહિત્ય વિષય સાથે એમ.એ.ની પદવી મેળવી હતી. ૨૦૦૨માં તેમણે શારીરિક પ્રશિક્ષણ મહાવિદ્યાલય, તુમ્સાર, મહારાષ્ટ્રથી બી.પી.એડ. તથા ૨૦૦૫માં બી.એડ.ની ડિગ્રી હાંસલ કરી.

કારકિર્દી

ચૌહાણે ૧૯૮૮માં કવિતા લખવાનું શરૂ કર્યું હતું અને ૧૯૯૦માં તેમના મેટ્રિક અભ્યાસ દરમિયાન તેમની કવિતા "હું મોટો થઈ ગયો" સુરતથી પ્રકાશિત નવનિર્માણ સામયિકમાં પ્રગટ થઈ હતી. તેમની કવિતા શબ્દસૃષ્ટિ, ગઝલવિશ્વ, ધબક, કવિતા, કુમાર, કવિલોક અને નવનીત સમર્પણ સહિત અન્ય ગુજરાતી સાહિત્યિક સામયિકોમાં પ્રકાશિત થઈ હતી. તેમણે પત્રકાર તરીકે પાંચ વર્ષ અને શિક્ષક તરીકે સાત વર્ષ કાર્ય કર્યું. ૧૯૯૭માં તેઓ પત્રકાર તરીકે નવગુજરાત ટાઇમ્સમાં જોડાયા હતા. ૧૯૯૯માં, તે પ્રતિનિધિ પત્ર સાથે અને ત્યારબાદ ૨૦૦૧ માં ચેનલ સુરત સાથે જોડાયા. ૨૦૦૨ થી ૨૦૦૬ સુધી, તેમણે જીવનભારતી વિદ્યાલય, સુરતમાં ગુજરાતી અને સંસ્કૃત ભાષા શીખવી. ૨૦૦૬ માં, તેઓ પી.આર. ખાટીવાલા વિદ્યાસંકુલ, સુરતમાં જોડાયા અને એક વર્ષ સુધી વાલ્મિકી અધ્યાપન મંદિર પીટીસી કોલેજમાં, પ્રવક્તા તરીકે ફરજ બજાવી. તેઓ હાલમાં પટકથા લેખક અને ઉદ્‌ઘોષક તરીકે કાર્યરત છે. તેઓ ૨૦૧૦થી પોતાનું પુસ્તક પ્રકાશન ગૃહ 'સાનિધ્ય પ્રકાશન' પણ ચલાવી રહ્યા છે.

સાહિત્યસર્જન

તેમનો પ્રથમ ગઝલસંગ્રહ સ્મરણોત્સવ ૨૦૦૪માં અને મિજાજ ૨૦૦૮માં પ્રકાશિત થયો હતો. ફાંફા ના માર (૨૦૦૫) એ તેમનો હઝલસંગ્રહ છે. તેમણે ગુજરાતી ચલચિત્ર ચાર (૨૦૧૧) માટે ગીતો અને આપડે તો ધીરુભાઈ માટે સંવાદો લખ્યા છે. તે દૂરદર્શન અને આકાશવાણી સહિતના અનેક ટેલિવિઝન શોમાં ભાગ લઈ ચૂક્યા છે.

સંકલન

• મત્લાનગર (પસંદ કરેલા ગુજરાતી ગઝલના મત્લા (પ્રથમ બે પંક્તિઓ)નો સંગ્રહ)
• ઊર્મિસભર અચ્છાંદસ કાવ્યો.
• મર્મભરી મટુકી
• મહેશ દાવડકરની મનમોહક ગઝલો

સન્માન

ઈન્ડિયન નેશનલ થિયેટર, મુંબઇ દ્વારા તેમને શયદા પુરસ્કારથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા. સુરતનાં રાષ્ટ્રીય કલા કેન્દ્ર દ્વારા ૨૦૦૭ માં તેમને 'શ્રેષ્ઠ યુવા સાહિત્યકાર પુરસ્કાર' એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો.

અંગત જીવન

ચૌહાણે ૧૮ ફેબ્રુઆરી ૨૦૦૩ના રોજ સ્મિતા સાથે લગ્ન કર્યા અને તેમને બે પુત્રો, પલ્લવ અને નમ્ર છે.

આ પણ જુઓ

• ગુજરાતી ભાષાના લેખકોની સૂચિ

બાહ્ય કડી

• કિરણસિંહ ચૌહાણ ગુજલિટ પર.