નોર્ધન આયર્લેન્ડ

Northern Ireland
Northern Ireland; Tuaisceart Éireann; Norlin Airlann
	નોર્ધન આયર્લેન્ડ નું સ્થાન (orange) – in the European continent (caramel & white); – in the United Kingdom (caramel)
રાજધાની; and largest city	Belfast
અધિકૃત ભાષાઓ	English; Irish; Ulster Scots1
વંશીય જૂથો	99.15% White (91.0% Northern Ireland born, 8.15% other white), 0.41% Asian, 0.10% Irish Traveller, 0.34% others.
સરકાર	Constitutional monarchy; Consociationalism
• Monarch	Elizabeth II
• Prime Minister of the United Kingdom	David Cameron MP
• First Minister	Peter Robinson MLA
• deputy First Minister	Martin McGuinness MLA MP
• Secretary of State	Owen Paterson MP
Establishment
• Government of Ireland Act	3 May 1921
વિસ્તાર
• કુલ	13,843 km2 (5,345 sq mi)
વસ્તી
• 2009 અંદાજીત	1,789,000
• 2001 વસ્તી ગણતરી	1,685,267
• ગીચતા	122/km2 (316.0/sq mi)
GDP (PPP)	2002 અંદાજીત
• કુલ	£33.2 billion
• Per capita	£19,603
ચલણ	Pound sterling (GBP)
સમય વિસ્તાર	UTC+0 (GMT)
• ઉનાળુ (DST)	UTC+1 (BST)
વાહન દિશા	left
ટેલિફોન કોડ	+443
ISO 3166 કોડ	GB-NIR
ઇન્ટરનેટ ડોમેઇન (TLD)	.uk2
	Officially recognised languages: Northern Ireland has no official language. The use of English has been established through precedent. Irish and Ulster Scots are officially recognised minority languages; .ie, in common with the Republic of Ireland, and also .eu, as part of the European Union. ISO 3166-1 is GB, but .gb is unused; +44 is always followed by 28 when calling landlines. The code is 028 within the UK and 048 from the Republic of Ireland;

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ (Irish: Tuaisceart Éireann, અલ્સ્ટર સ્કૉટ્સ: નોર્લિન એર્લૅન ) એ યુનાઈટેડ કિંગડ્મના ચાર દેશો માંહેનો એક છે.^[૩]^[૪] તે આયર્લૅન્ડ ટાપુની ઉત્તર-પૂર્વે આવેલો છે, તેની સરહદ પ્રજાસત્તાક આયર્લૅન્ડની દક્ષિણ અને પશ્ચિમ સરહદ સાથે મળે છે. 2001ની યુકે(UK) જનગણના વખતે તેની જનસંખ્યા 1,685,000 હતી, જેમાં ટાપુની કુલ જનસંખ્યાના લગભગ 30% અને યુનાઈટેડ કિંગડ્મની જનસંખ્યાના લગભગ 3%નો સમાવેશ થતો હતો.

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં અલ્સ્ટરના આયરિશ પ્રાંતની નવ કાઉન્ટી(પરગણા)માંથી છ કાઉન્ટીનો સમાવેશ થાય છે. તેની રચના આયર્લૅન્ડ સરકારના અધિનિયમ 1920 અંતર્ગત 3 મે 1921ના યુનાઈટેડ કિંગડ્મના અલગ વિભાગ તરીકે કરવામાં આવી હતી,^[૫] જો કે તેનાં બંધારણીય મૂળ ગ્રેટ બ્રિટન અને આયર્લૅન્ડ વચ્ચે 1800માં થયેલા યુનિયનના અધિનિયમમાં પડેલાં હતાં. 50થી વધુ વર્ષો સુધી તેને પોતાની જ વિકસિત સરકાર અને સંસદ હતી. આ સંસ્થાઓને 1972માં સ્થગિત કરવામાં આવી અને 1973માં સમાપ્ત કરવામાં આવી. સ્થાનિક સ્વરાજ્યની સંસ્થાઓની સ્થાપના માટે ફરી ફરીથી પ્રયત્નો કરવામાં આવ્યા અને અંતે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની વહીવટી અને ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની ઍસેમ્બલીની વર્તમાન વ્યવસ્થા અસ્તિત્વમાં આવી. વિધાનસભા સર્વ-સમાજ-ઉત્કર્ષના સિદ્ધાન્તો આધારિત લોકશાહી અનુસાર કાર્ય કરે છે, જેમાં બધી કોમોના સમર્થનની જરૂર રહે છે.

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ ઘણાં વર્ષો સુધી હિંસા અને કટુ જાતિ-રાજકીય સંઘર્ષ-ટ્રબ્લ્સ(Troubles)નો પ્રદેશ રહ્યો, જેનું કારણ મુખ્યરૂપે રોમન કૅથલિક બહુમતિ ધરાવતા રાષ્ટ્રવાદીઓ અને મુખ્યરૂપે પ્રોટેસ્ટન્ટ બહુમતિ ધરાવતા સંઘવાદીઓ વચ્ચેના ભાગલા રહ્યા. સંઘવાદીઓ ઇચ્છે છે કે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ યુનાઈટેડ કિંગડ્મના ભાગ રૂપે રહે,^[૬] જ્યારે રાષ્ટ્રવાદીઓ ઇચ્છે છે કે તે રાજકીય રીતે, બ્રિટિશ શાસનથી સ્વતંત્ર, બાકીના આયર્લૅન્ડ સાથે ફરીથી ભળી જાય.^[૭]^[૮]^[૯]^[૧૦] 1998ના "ગુડ ફ્રાઈડે કરાર" ઉપર સહી થઈ ત્યારથી, ટ્રબ્લ્સ(Troubles)માં સામેલ મોટા ભાગના સંસદીય જૂથોએ પોતાનાં શસ્ત્ર અભિયાનો બંધ કરી દીધાં છે.

આવા અનોખા ઇતિહાસને કારણે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના પ્રતીકવાદ, નામ અને વિવરણનો પ્રશ્ન જટિલ રહ્યો છે, તથા એ જ રીતે નાગરિકતા અને ઓળખનો પ્રશ્ન પણ ગૂંચવાડાભર્યો છે. ટૂંકમાં, સંઘવાદીઓ પોતાને બ્રિટિશ લેખે છે અને રાષ્ટ્રવાદીઓ પોતાને આયરિશ તરીકે સમજે છે, તેમ છતાં તેમની આ ઓળખ પરસ્પરની દૃષ્ટિએ એકાંગી કે અનન્ય નથી.

ઇતિહાસ

પૃષ્ઠભૂમિ

ચિત્ર:Carson signing Solemn League and Covenant.jpg

હોમ રૂલના વિરોધમાં 1912માં અલ્સ્ટર કરાર પર હસ્તાક્ષર

આજે જે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ છે એ પ્રદેશ 16મી સદીના ઉત્તરાર્ધથી ઈંગ્લિશ વસાહતવાદના કાર્યક્રમો સામેના આયરિશ પ્રતિકાર યુદ્ધની સંઘર્ષભૂમિ રહ્યો છે. અંગ્રેજો દ્વારા નિયંત્રિત આયર્લૅન્ડનું રાજ્ય અંગ્રેજી રાજા, હેન્રી સાતમા દ્વારા, 1542માં ઘોષિત થયું હતું, પરંતુ આયરિશ પ્રતિકારે આયર્લૅન્ડમાં અંગ્રેજ શાસનને અસંભવ બનાવી દીધું હતું. વસાહતવાદી કાર્યક્રમોનો ઇરાદો હતો આયર્લૅન્ડમાં અંગ્રેજી શાસનના વિસ્તારનો. કિનસેલની લડાઈમાં આયરિશ હાર પછી, પ્રદેશના ગેલિક (તથા રોમન કૅથલિક) ઉચ્ચ વર્ગના વૈભવશાળી લોકો 1607માં યુરોપીય મહાદ્વીપમાં જઈ વસ્યા અને એ પ્રદેશ પ્રોટેસ્ટન્ટ ઈંગ્લિશ (મુખ્યત્વે ઍંગ્લિકન) અને સ્કોટિશ (મુખ્યત્વે પ્રેસ્બીટેરિયન) આવીને વસેલા લોકો દ્વારા વસાહતવાદના કાર્યક્રમો માટેનો વિષય થઈ પડ્યો. 1610 અને 1717 વચ્ચેના સો વર્ષોમાં કદાચ 100,000 જેટલા નીચલી જમીનવાળા લોકો સમગ્ર સ્કૉટલૅન્ડમાંથી આવીને વસ્યા અને ત્યાર પછીના દિવસોમાં અલ્સ્ટરમાં દર ત્રણ આયરિશ અને એક અંગ્રેજ માણસે પાંચ સ્કૉટ્સ હતા.^[૧૧] આયરિશ શિષ્ટ, કુલીન લોકોનો અંગ્રેજી શાસન સામેનો 1641નો વિદ્રોહ અલ્સ્ટરમાં આવીને વસેલા લોકોના જનસંહારમાં ઊતરી પડ્યો અને પરિણામે ઈંગ્લૅન્ડ, સ્કૉટલૅન્ડ તથા આયર્લૅન્ડ વચ્ચે યુદ્ધ ફાટી નીકળ્યું, જેમાં સરકારની ધાર્મિક અસહિષ્ણુતાએ ઇંધણ પૂરું પાડ્યું. એ લડાઈમાં ઈંગ્લિશ દળો દ્વારા વિજય અને 16મી શતાબ્દી પૂરઈ થતાંમાં બીજા એક યુદ્ધમાં આગળ ઉપર સમાન વાતે પ્રોટેસ્ટન્ટ વિજયને લીધે આયર્લૅન્ડમાં ઍંગ્લિકન શાસન મજબૂત બન્યું. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં, ડેરી(Derry)ના ઘેરાબંધીના અપ્રતીમ વિજયો (1698) અને બૉયનની લડાઈ (1690) આ પછીની લડાઈ તો હજુ આજે પણ સંઘવાદી બિરાદરી (ઍંગ્લિકન અને પ્રેસ્બીટેરિયન બન્ને) દ્વારા ઉજવાય છે.

1691મા વિજય પછી, મુખ્યત્વે કૅથલિક સમૂહને રાજકીય અને ભૌતિકરૂપે વંચિત કરવાના ઇરાદે કાયદાઓની શૃંખલાઓ પારિત કરવામાં આવી, પરંતુ તેમાં આયર્લૅન્ડના ઍંગ્લિકન શાસકવર્ગ દ્વારા પ્રેસ્બીટેરિયન સમુદાયને પણ શક્તિસંપન્ન કરવામાં આવ્યો. ખુલ્લા સંસ્થાકીય ભેદભાવના સંદર્ભમાં, 18મી સદીમાં આ પ્રદેશમાં અને સમુદાયોમાં ખાનગી, લડાયકવૃત્તિ-વાળાં જૂથો અને સમાજનો વિકાસ જોવા મળ્યો, અને એ સાંપ્રદાયિક દબાણો હિંસક હુમલાઓમાં પરિવર્તિત થતા રહ્યા. આ ઘટનાઓ શતાબ્દીના અંત સુધી વધતી ચાલી અને ત્યારપછી જે ઘટનાઓ ઘટી એ બૅટલ ઓફ ડાયમંડ તરીકે જાણીતી છે, જેણે કૅથલિક હિમાયતીઓ ઉપર ઍંગ્લિકન અને પ્રેસ્બીટેરિયન પીપ ઓ'ડે બોય્ઝનું પ્રભુત્વ સાબિત કર્યું તથા (ઍંગ્લિકન) ઑરેન્જ ઑર્ડરની રચના તરફ દોરી ગયું. ફ્રેન્ચ ક્રાંતિ દ્વારા પ્રોત્સાહિત અને યુનાઈટેડ આઈરિશમૅન સોસાયટી દ્વારા કરવામાં આવેલા સમગ્ર-સમુદાયના બેલફાસ્ટ આધારિત 1798ના વિદ્રોહે બ્રિટન અને આયર્લૅન્ડ વચ્ચેના બંધારણીય જોડાણનો ભંગ કર્યો અને તમામ સમુદાયના આયરિશ પુરુષો તથા સ્ત્રીઓ સંગઠિત થઈ ગયાં. તેના અનુસંધાનમાં, સાંપ્રદાયિકવાદને દબાવી દેવા તથા ભેદભાવ કરનારા કાયદાઓને હટાવી દેવાનો પ્રયત્ન કરવામાં આવ્યો (અને આયર્લૅન્ડને ફ્રેન્ચ શૈલીના પ્રજાસત્તાકવાદના વિસ્તરણથી બચાવવા માટે), બ્રિટન રાજ્યની સરકારે બે રાજ્યોના જોડાણ માટે ભાર દીધો. 1801માં નવું રાજ્ય, ધ યુનાઈટેડ કિંગડ્મ ઓફ ગ્રેટ બ્રિટન એન્ડ આયર્લૅન્ડ બન્યું, જેનું શાસન લંડનમાં એકલ સરકાર અને સંસદ દ્વારા ચલાવવામાં આવતું હતું.

1717 અને 1775 વચ્ચે 250,000 જેટલા લોકો અલ્સ્ટરમાંથી અમેરિકન વસાહતો તરફ કાયમી વસવાટ કરવા ચાલ્યા ગયા.^[૧૨] એવો અંદાજ છે કે 27 મિલિયન કરતાં વધારે સ્કૉટ-આયરિશ મૂળના લોકો પોતાનો દેશ છોડીને આજે યુ.એસ.(U.S.)માં વસે છે.^[૧૩]

આયર્લૅન્ડનું વિભાજન

ત્યારબાદ, જે લોકોએ આયર્લૅન્ડ અને ગ્રેટબ્રિટનના જોડાણને ચાલુ રાખવા માટે ટેકો આપ્યો હતો તેઓ સંઘવાદીઓ તરીકે ઓળખાયા. હવે જે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ છે તેમાં, ત્યારે તેઓ મુખ્યત્વે પ્રોટેસ્ટન્ટ (ઍંગ્લિકન અને પ્રેસ્બીટેરિયન બન્ને) હતા. 19મી શતાબ્દી દરમ્યાન, ખરેખર તો 18મી સદીના અંતે ભાગમાં શરૂ થયેલા કાનૂની સુધારા થકી, કૅથલિકો સામેના કાનૂની ભેદભાવ દૂર કરવામાં આવ્યા હતા અને પ્રગતિવાદી કાર્યક્રમોને સક્ષમ બનાવ્યા હતા, જેમાં ખેડૂતો તેમની જમીનો જમીનદારો પાસેથી પાછી ખરીદી શકે. સદી પૂરી થવાને આરે યુનાઈટેડ કિંગડ્મમાં આયર્લૅન્ડ માટે સ્વાયત્તતાની સંભાવના, જે હોમરૂલ તરીકે જાણીતી છે, તે નજીકમાં હતી. 1912માં તે સાકાર થઈ. હાઉસ ઓફ કૉમન્સ અને હાઉસ ઓફ લોર્ડ્સ વચ્ચે વિરોધાભાસી બજેટ અંગેના સંઘર્ષે સંસદનો 1911નો અધિનિયમ આપ્યો, જેણે લોર્ડ્ઝના વિટોને ઉલટાવી નાખવાને સક્ષમ બનાવ્યા. હાઉસ ઓફ લોર્ડ્ઝનો વિટો સંઘવાદીઓની મુખ્ય ખાતરી હતી કે હોમરૂલ લાગુ ન થાય, કારણ કે હાઉસ ઓફ લોર્ડ્ઝના સભ્યોમાં સંઘવાદીઓની બહુમતિ હતી. તેના પ્રતિભાવમાં, હોમરૂલના વિરોધી, ઍન્ડ્ર્યૂ બોનર લૉ જેવા કૉન્ઝર્વેટિવ પાર્ટીના નેતાઓ અને ડબ્લિન સ્થિત બૅરિસ્ટર સર એડવર્ડ કાર્સન જેવા આયર્લૅન્ડમાં લડાયક સંઘવાદી તરફે હતા, તેમણે આયર્લૅન્ડમાં હિંસાનો ઉપયોગ કરવાની ધમકી આપી. 1914માં તેમણે અલ્સ્ટરના સ્વયંસેવકો દ્વારા ઉપયોગમાં લેવા માટે સામ્રાજ્યવાદી જર્મનીમાંથી હજારો રાઈફલો અને કારતૂસોની દાણચોરી કરી, અર્ધ લશ્કરી દળોએ હોમરૂલ લાગુ કરવા સામે વિરોધ કર્યો.

આયર્લૅન્ડના ટાપુ પર સંઘવાદીઓ એકંદરે લઘુમતિમાં હતા, પરંતુ અલ્સ્ટરના ઉત્તરી પ્રાંતમાં તેઓ બહુમતિમાં હતા અને કાઉન્ટી ઍન્ટ્રિમ તથા કાઉન્ટી ડાઉનમાં ભારે બહુમતિમાં હતા, કાઉન્ટી અર્માઘ અને કાઉન્ટી લંડનડેરીમાં પાતળી બહુમતિમાં હતા. કાઉન્ટી ફેર્માનાઘ અને કાઉન્ટી ટાયરોનમાં પણ મોટી સંખ્યામાં લોકોની ગીચતા હતી.^[૧૪] આ છ કાઉન્ટી ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં મોડેથી ગઠિત થઈ.

સોમ્મીની લડાઈ દરમ્યાન રોયલ આયરિશ રાયફલ્સનું પાયદળ

1914માં, ત્રીજો હોમરૂલ કાયદો, જેમાં આ છ કાઉન્ટીઓને બાકીના આયર્લૅન્ડથી અલગ કરવાની "કામચલાઉ" જોગવાઈ હતી તેને શાહી અનુમતિ મળી. જો કે, તે અમલમાં આવે તે પહેલાં જ તેને રદ કરી દેવામાં આવી, કારણ કે ત્યારે પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ ફાટી નીકળ્યું હતું. આ યુદ્ધ ફક્ત થોડા સપ્તાહોમાં જ સમાપ્ત થઈ જશે એવી અપેક્ષા હતી, પરંતુ વાસ્તવમાં તે ચાર વર્ષ ચાલ્યું. વિશ્વયુદ્ધને અંતે કાયદો લાગુ ન કરી શકાય તેવો જણાયો. જનતાના મતમાં બહુમતિ "રાષ્ટ્રવાદી" સમુદાય (જે બ્રિટનથી વધુ સ્વતંત્રતા માગતો હતો) દ્વારા યુદ્ધ દરમ્યાન પોતાની માંગ હોમરૂલને બદલે પૂર્ણ સ્વાતંત્ર્યમાં બદલી નાખી. 1919માં, ડેવિડ લૉઈડ જ્યોર્જે નવા ખરડાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો જે આયર્લૅન્ડને બે હોમરૂલ વિસ્તારોમાં વહેંચી નાખતો હતોઃ છવ્વીસ કાઉન્ટીઓનું શાસન ડબ્લિનથી થાય અને છનું શાસન બેલફાસ્ટથી થાય. આ બે વિસ્તારો વચ્ચે વિસ્તરણ કરતાં, આયર્લૅન્ડના લોર્ડ લેફ્ટનન્ટ આ બંને સરકારો અને આયર્લૅન્ડની કાઉન્સિલની નિયુક્તિ કરશે, જે લૉઈડ જ્યોર્જની માન્યતાનુસાર સમગ્ર આયર્લૅન્ડ સંસદના રૂપમાં વિકસિત થઈ શકશે.^[૧૫] ગમે તેમ પણ, ઘટનાઓને સરકાર દ્વારા સંભાળી લેવામાં આવી. 1918ની સામાન્ય ચૂંટણીમાં, સ્વાતંત્ર્યપૂર્વ આયર્લૅન્ડમાં સિન ફેઈને(Sinn Féin) એક સોની તોંતેર અને પાંચ સંસદીય બેઠકો જીતી અને આયર્લૅન્ડમાં અધિક ન્યાયિક સંસદની સ્થાપના કરી.

આયર્લૅન્ડ અને બ્રિટન વચ્ચેના સ્વાતંત્ર્ય યુદ્ધ દરમ્યાન, લૉઈડ જ્યોર્જના આયર્લૅન્ડ સરકારના 1920ના અધિનિયમ^[૧૬]ની શરતો હેઠળ 1921માં આયર્લૅન્ડના ભાગલા પડ્યા- ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ અને દક્ષિણી આયર્લૅન્ડ. એ યુદ્ધના નિષ્કર્ષ રૂપે 6 ડિસેમ્બર 1922ના, પરિણામી સંધિની શરતો અંતર્ગત, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ, નવા સ્વતંત્ર થયેલા આયરિશ મુક્ત રાજ્યનો કામચલાઉ સ્વાયત્ત ભાગ બન્યો.

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ

અલબત્ત, અપેક્ષા પ્રમાણે, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ સંસદે પછી તરત જ^[૧૭] વહેલામાં વહેલી શક્ય તકે (એક મહિના પછી) પોતાની અજમાયેશ કરવાનું ઠેરવ્યું. ત્યારપછી ટૂંકમાં જ, આયરિશ મુક્ત રાજ્ય અને ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ વચ્ચે પ્રાદેશિક સરહદોની આંકણી કરવા માટે એક કમિશન સ્થાપિત કરવામાં આવ્યું. મુક્ત રાજ્યમાં ગૃહયુદ્ધ ફાટી નીકળવાને કારણે, કમિશનનું કામ 1925 સુધી લંબાયું. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના પ્રદેશમાં મહત્ત્વપૂર્ણ ઘટાડો કરવાની અને તે સાથે રાષ્ટ્રવાદી વિસ્તારોને મુક્ત રાજ્યમાં ભેળવી દેવાની ડબ્લિનના નેતાઓની અપેક્ષા હતી. તેમ છતાં, કમિશને તેનાથી વિરુદ્ધ નિર્ણય લીધો અને પોતાના અહેવાલમાં મુક્ત રાજ્યમાંથી જમીનનો થોડો ભાગ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડને અર્પણ કરી દેવાની ભલામણ કરી. દલીલોથી બચવા માટે, આ અહેવાલને દબાવી દેવામાં આવ્યો હતો અને, બદલામાં યુકે(UK)ના જાહેર કરજ તથા (ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની સરકારની ઇચ્છાનુસાર) આયર્લૅન્ડની કાઉન્સિલના વિલય માટેના મુક્ત રાજ્યના ઉપકારો બદલ જતું કરીને, શરૂઆતમાં છ-કાઉન્ટીઓની સરહદ થોડા ફેરફારો સહિત જાળવી રાખવામાં આવી હતી.

એંગ્લો-આયરિશ સમજૂતીનું હસ્તાક્ષરનું પાનું

જૂન 1940માં આયરિશ રાજ્યને મિત્રરાષ્ટ્રો સાથે જોડાવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા, બ્રિટિશ વડાપ્રધાન વિન્સ્ટન ચર્ચિલે તાઓસીશ(Taoiseach) ઈમોન દે વૅલેરાને સૂચિત કર્યું હતું કે યુનાઈટેડ કિંગડ્મ આયરિશ એકતા માટે ભાર દેશે, પરંતુ ચર્ચિલ એવું નહીં કરી શકે એમ માનીને દે વૅલેરાએ ચર્ચિલનો પ્રસ્તાવ ઠુકરાવી દીધો હતો.^[૧૮] (બ્રિટિને ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની સરકારને એ વાતની જાણ કરી ન હતી કે તેણે ડબ્લિન સરકારને આવી ઑફર કરી હતી, અને દે વૅલેરાની અસ્વીકૃતિ પણ 1970 સુધી પ્રસિદ્ધ કરવામાં આવી ન હતી).

આયર્લૅન્ડ એક્ટ 1949 થી સર્વપ્રથમ કાનૂની ખાતરી આપવામાં આવી કે યુનાઈટેડ કિંગડ્મનો ભાગ બનવા માટે તેના નાગરિકોની બહુમતિની મંજૂરી સિવાય ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની સંસદ અને સરકારને સમાપ્ત કરવામાં નહીં આવે.

ધ ટ્રબ્લ્સનો ગાળો શરૂ થાય છે 1960ના દશકના છેલ્લાં વર્ષોમાં, લગભગ ત્રીસ વર્ષો સુધી ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના રાષ્ટ્રવાદી સમુદાય (મુખ્યત્વે રોમન કૅથલિક) અને સંઘવાદી સમુદાય (મુખ્યત્વે પ્રોટેસ્ટન્ટ) વચ્ચે ભીષણ અને હિંસક ઘટનાઓ ફરીથી થતી રહી, તે દરમ્યાન 3,254 લોકોને મારી નાખવામાં આવ્યા.^[૧૯] સંઘર્ષ જન્મ્યો હતો યુનાઈટેડ કિંગડ્મમાં ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના સ્થાનના વિવાદમાંથી અને પ્રભાવશાળી સંઘવાદી બહુમતિ દ્વારા રાષ્ટ્રવાદી લઘુમતિ સામેના ભેદભાવથી.^[૨૦] હિંસાનું ચરિત્ર અર્ધ-લશ્કરી દળોના સશસ્ત્ર અભિયાનો દ્વારા વિલક્ષણરૂપે પ્રગટ થયું હતું, તેમાં 1969-1997ની હંગામી આઈઆરએ (IRA) ઝુંબેશનો સમાવેશ થાય છે, જેનું લક્ષ્ય હતું ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં બ્રિટિશ શાસનનો અંત અને નવા "ઑલ-આયર્લૅન્ડ"ની રચના, "બત્રીસ કાઉન્ટી" આયરિશ પ્રજાસત્તાક, તથા બ્રિટિશ ચારિત્ર્ય તેમ જ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ પર સંઘવાદી પ્રભાવ, એ બંનેના વિનાશકારી ઘસારાના અનુભવની પ્રતિક્રિયામાં 1966માં અલ્સ્ટર વૉલન્ટીઅર ફોર્સની રચના કરવામાં આવી. રાજ્ય સુરક્ષા દળો – બ્રિટિશ લશ્કર અને પોલીસ (રોયલ અલ્સ્ટર કૉન્સ્ટેબ્યુલરી) – પણ આ હિંસામાં સંકળાયેલા હતા. બ્રિટિશ સરકારનો દૃષ્ટિકોણ એ છે કે દળો સંઘર્ષમાં તટસ્થ હતાં, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં કાયદો અને વ્યવસ્થા જાળવી રાખવામાં અને ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના લોકોના લોકશાહી સ્વ-નિર્ણયના હકની જાળવણીમાં પ્રયત્નરત હતાં. આયરિશ પ્રજાસત્તાકવાદીઓના કહેવા પ્રમાણે આ સંઘર્ષમાં રાજ્યનાં દળો "લડાકુ" તરીકે હતા, રાજ્યનાં દળો તથા વફાદાર અર્ધલશ્કરી દળો વચ્ચેની અથડામણો માટેના આરોપો આ વાતની સાબિતી છે. પોલીસ ઍમ્બુડ્સ્મૅન (લોકપાલ) દ્વારા "બૅલાસ્ટ" તપાસમાં એ સિદ્ધ થયું છે કે બ્રિટિશ દળો, ખાસ કરીને આરયુસી()એ વફાદાર અર્ધલશ્કરી દળો સાથે છળકપટ કર્યું હતું અને તેમાં ખૂન કરવાનું પણ સામેલ હતું, અને જ્યારે આવા દાવાઓની પહેલાં તપાસ થઈ હતી ત્યારે તેની ન્યાયિક પ્રક્રિયામાં અડચણો નાખવામાં આવી હતી,^[૨૧] જો કે ત્યાં સુધી કે આવી સાંઠગાંઠો જે થઈ તે હજુ પણ તીવ્રરૂપે વિવાદાસ્પદ છે.

સુરક્ષાની સ્થિતિ ખૂબ જ બગડી જવાને કારણે, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની સ્વાયત્ત પ્રાદેશિક સરકારને 1972માં બરખાસ્ત કરી દેવામાં આવી હતી. હિંસાની સાથે સાથે ત્યાં ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં મોટા રાજકીય પક્ષો વચ્ચે ગતિરોધ હતો, જેમણે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના ભાવિ સ્થાન બાબતે હિંસાની નિંદા કરી હતી અને સરકારના સ્વરૂપ વિશે જેઓ એમ માનતા હતા કે તે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની અંદર જ હોવું જોઈએ તેઓ પણ તેમાં સામેલ હતા. 1973માં, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડે જનમત લીધો હતો એ નિર્ધારિત કરવા કે તેણે યુનાઈટેડ કિંગડ્મમાં રહેવું જોઈએ કે યુનાઈટેડ આયર્લૅન્ડનો ભાગ બની રહેવું જોઈએ. વર્તમાન સ્થિતિ જાળવી રાખવાની તરફેણમાં બહુ ભારે મત (98.9%) પડ્યા તે સાથે સમર્થનમાં કુલ ચૂંટણી મતદાનના લગભગ 57.5% મત પડ્યા, પરંતુ ફક્ત 1% કૅથલિક મત એસડીએલપી (SDLP) દ્વારા આયોજિત બહિષ્કારમાં પડ્યા.^[૨૨]

તાજેતરનો ઇતિહાસ

ટ્રબલ્સ ગાળાનો મુશ્કેલ અંત શાંતિ પ્રક્રિયા દ્વારા લાવવામાં આવ્યો જેમાં સામેલ છે મોટા ભાગના અર્ધ લશ્કરી દળોનાં સંગઠનોએ યુદ્ધવિરામ ઘોષિત કર્યો અને પોતાનાં શસ્ત્રો સંપૂર્ણપણે હેઠાં મૂકી દીધાં. પોલીસતંત્રની સુધારણા કરવામાં આવી અને તેને પગલે લશ્કરની ટુકડીઓને શેરીઓમાંથી તથા દક્ષિણ અર્માઘ તેમ જ ફર્મનાઘ જેવી સંવેદનશીલ સરહદો પરથી પાછી ખેંચી લેવામાં આવી, જે પ્રમાણે બેલફાસ્ટ કરાર (સામાન્ય રીતે "ગુડ ફ્રાઈડે એગ્રીમેન્ટ" તરીકે ઓળખાય છે) પર સહી કરનારાઓ સંમત થયા હતા. આ કરારે લાંબા સમયથી જળવાઈ રહેલી બ્રિટિશ સ્થિતિની પુનરાવૃત્તિ કરી, જે આ પહેલાં ક્યારેય ઉત્તરાધિકારી આયરિશ સરકારે પૂર્ણરૂપે સ્વીકારી ન હતી, કે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ બહુમતિ મતથી ન સ્વીકારે ત્યાં સુધી યુનાઈટેડ કિંગડ્મમાં રહેશે. Bunreacht na hÉireann, આયરિશ રાજ્યના બંધારણમાં 1999માં ઉમેરો કરવાથી સંપૂર્ણ આયર્લૅન્ડ પર પ્રભુસત્તા માટેનો "આયરિશ નૅશન"નો દાવો (આર્ટિકલ 2માં) દૂર કરવામાં આવ્યો, એક દાવો સ્વીકૃતિ દ્વારા યોગ્ય લેખવામાં આવ્યો કે આયર્લૅન્ડ એ પ્રદેશ પર ફક્ત કાનૂની નિયંત્રણ રાખી શકશે, જે પહેલાં આયરિશ મુક્ત રાજ્ય તરીકે ઓળખાતો હતો. પહેલાના આર્ટિકલ્સના સ્થાને બંધારણમાં નવા આર્ટિકલ્સ 2 અને 3 ઉમેરવામાં આવ્યા, નિર્વિવાદરૂપે સ્વીકારવામાં આવ્યું કે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનો મોભો અને તેના શેષ યુનાઈટેડ કિંગડ્મ તથા આયર્લૅન્ડ સાથેના સંબંધો ફક્ત બંને ન્યાયાધિકાર ક્ષેત્રોમાં બહુમતિ મતદાતાઓના કરારની જ બદલી શકાશે (આયર્લૅન્ડ અલગથી મતદાન કરે છે). આ પાસું બેલફાસ્ટ એગ્રીમેન્ટમાં પણ કેન્દ્રસ્થાને હતું, જેના પર 1998માં સહીઓ કરવામાં આવી હતી અને ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ તથા પ્રજાસત્તાક બન્ને દ્વારા એકસાથે લેવામાં આવેલા પ્રજામત દ્વારા તેનું સમર્થન કરવામાં આવ્યું હતું. એ જ વખતે, બ્રિટિશ સરકારે પહેલી વખત તેને પ્રત્યાશિત ભાગ તરીકે માન્યતા આપી હતી, તથાકથિત "આયરિશ ડાયમેન્શન": સૈદ્ધાન્તિક રૂપે કે આયર્લૅન્ડના ટાપુના લોકોને કોઈ પ્રકારના બાહ્ય હસ્તક્ષેપ વગર ઉત્તર અને દક્ષિણ વચ્ચેના પ્રશ્નોના ઉકેલ માટે પારસ્પરિક અનુમતિથી સંપૂર્ણ અધિકાર છે.^[૨૩] પાછળનું વિધાન રાષ્ટ્રવાદીઓ અને પ્રજાસત્તાકવાદીઓ તરફથી કરારનું સમર્થન મેળવવા માટેનું મહત્ત્વપૂર્ણ વિવરણ હતું. તેને લીધે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં સરકારમાં સત્તા-વિતરણ હસ્તાંતરણ પણ સ્થાપિત થયું જ્યાં સરકારમાં સંઘવાદી અને રાષ્ટ્રવાદી પક્ષો બંનેનો સમાવેશ થવો જોઈએ.

આ સંસ્થાઓને, પોલીસ સર્વિસ ઓફ નોર્ધન આયર્લૅન્ડ(PSNI)ની સંસદ (સ્ટોર્મોન્ટગેટ) ખાતે સિન ફેઈન માટે કામ કરતા લોકો દ્વારા જાસૂસી કરવાના આરોપો પછી 2002માં બ્રિટિશ સરકાર દ્વારા સમાપ્ત કરી દેવામાં આવી હતી. પરિણામે આરોપી સિન ફેઈન સભ્ય સામેનો ખટલો પડી ભાંગ્યો.

28 જુલાઈ 2005, કામચલાઉ આઈઆરએ (IRA) દ્વારા પોતાની ઝુંબેશનો અંત કરવાની જાહેરાત કરવામાં આવી અને તેની સમાપ્તિ સાથે શું વિચારવામાં આવ્યું કે સંપૂર્ણ શસ્ત્રાગાર પણ સમાપ્ત કરી દેવામાં આવે. આ સમાપ્ત કરવાનું અંતિમ કાર્ય 1998ના બેલફાસ્ટ કરાર અનુસાર કરવામાં આવ્યું અને તે પણ આ બરખાસ્તીકરણ પરના સ્વતંત્ર આંતરરાષ્ટ્રીય આયોગની દેખરેખ અંતર્ગત અને બે બાહ્ય ચર્ચની સાક્ષીમાં કરવામાં આવ્યું. જો કે, ઘણા સંઘવાદીઓ સંદેહવાદી રહ્યા. આ આઈઆરએ (IRA) શસ્ત્ર-સમર્પણ વફાદાર અર્ધ લશ્કરીદળો માટે વિરોધપૂર્ણ હતું જેમણે ઘણાં હથિયારો સમર્પિત કરવાનો ઈનકાર કર્યો છે. એ ન વિચારવામાં આવ્યું કે આ સ્થિતિ આગળની રાજકીય પ્રગતિ પર ઘેરી અસર કરશે કારણ કે રાજકીય પક્ષો વફાદાર અર્ધ લશ્કરીદળો સાથે જોડાયેલાં છે તે તેમનું મહત્ત્વનું સમર્થન નહીં આકર્ષી શકે અને એવી સ્થિતિમાં નહીં રહી શકે જેથી નિકટ ભવિષ્યમાં સરકારનો ભાગ બની શકે. બીજી બાજુ, સિન ફેઈન અને તેમની યુદ્ધપ્રિય પ્રજાસત્તાકવાદી (વાસ્તવિક અને ધારવામાં આવતી) કડીઓ એ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં સૌથી મોટો રાષ્ટ્રવાદી પક્ષ છે.

2003ની વિધાનસભા ચૂંટણીમાં ચુંટાયેલા રાજકારણીઓને ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના અધિનિયમ 2006^[૨૪] અંતર્ગત 15 મે 2006ના સાથે મળીને ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના પ્રથમ પ્રધાન અને ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના પ્રથમ ઉપપ્રધાનને ચૂંટવા માટે તથા એક્ઝિક્યુટિવના સભ્યોની પસંદગી (25 નવેમ્બર 2006 પહેલાં) કરવા માટે એકઠા કરવામાં આવ્યા, જે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં સરકાર હસ્તાંતરણના પ્રથમ તબક્કામાં ફરીથી મૂકવાની દિશામાં પ્રાથમિક કદમ હતું.

7 માર્ચ 2007ના યોજાયેલી ચૂંટણી બાદ, હસ્તાંતરિત સરકારે 8 મે 2007ના ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની સરકાર રૂપે પુનઃ સ્થાપિત થઈ. તે સાથે ડેમોક્રેટિક યુનિયનિસ્ટ પાર્ટી(DUP)ના નેતા ઈયાન પેઈસ્લે તથા સિન ફેઈન ઉપનેતા માર્ટિન મૅકગિનેસે ક્રમશઃ પ્રથમ પ્રધાન અને પ્રથમ ઉપપ્રધાનનાં પદ સંભાળ્યા.^[૨૫] વર્તમાનમાં પ્રથમ પ્રધાન પિટર રોબિન્સન છે, જેમણે ડેમોક્રેટિક યુનિયનિસ્ટ પાર્ટીના નેતા તરીકે આ પદભાર સંભાળ્યો છે.

સરકાર અને રાજકારણ

સ્ટોર્મોન્ટ, બૅલફાસ્ટમાં સંસદ ભવનો, વિધાનસભાની બેઠક

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની સરકાર એ યુનાઈટેડ કિંગડ્મની અંદર હસ્તાંતરિત સરકાર છે. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના એક્ઝિક્યુટીવ બધા મળીને 108 સભ્યો છે, જેઓ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની વિધાનસભા વતી યુકે(UK) સરકાર અને યુકે(UK) સંસદ સાથે હસ્તાંતરિત બાબતો અંગે વિચાર-વિમર્શ અને લેણદેણ કરે છે અને તેઓ આરક્ષિત બાબતો માટે જવાબદાર છે. વિધાનસભામાં ચૂંટણી એકલ પરિવર્તનીય મત દ્વારા, તે સાથે 18 વેસ્ટમિન્સ્ટર મતદાન વિભાગોના પ્રત્યેક માટે 6 ચુંટાયેલા પ્રતિનિધિઓ હોય છે. તે યુરોપિયન યુનિયનનો પણ મતદાન પ્રદેશ છે.

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ હાઉસ ઓફ કોમન્સ માટે 18 મેમ્બર્સ ઓફ પાર્લિયામેન્ટ (સંસદસભ્ય) ચૂંટે છે; તેઓ બધા બેઠકો ધારણ કરતા નથી, જેમ કે સિન ફેઈનના સંસદસભ્યો(વર્તમાનમાં પાંચ)એ, જેને તમામ સંસદસભ્યો માટે જરૂરી લેખવામાં આવે છે તે રાણીની સેવામાં સોગંદ લેવાનો ઇનકાર કર્યો છે. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ કાર્યાલય યુકે(UK) સરકારમાં આરક્ષિત બાબતો અંગે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે તથા યુ કે સરકારમાં ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનાં હિતોની રજૂઆત કરે છે. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનું કાર્યાલય ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ માટેના રાજ્ય સચિવ દ્વારા દોરવણી પામે છે, જે યુનાઈટેડ કિંગડ્મની મંત્રી પરિષદમાં બેસે છે.

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ એ ઈંગ્લૅન્ડ, વેલ્સ અને સ્કૉટલૅન્ડથી અલગ, નિરાળું કાનૂની ન્યાયાધિકાર ક્ષેત્ર છે.^[૨૬]

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં મુખ્ય રાજકીય વિભાજન સંઘવાદીઓ અથવા વફાદારો, જેઓ ઇચ્છે છે કે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ યુનાઈટેડ કિંગડ્મના ભાગ તરીકે રહેવાનું ચાલુ રાખે અને રાષ્ટ્રવાદીઓ અથવા પ્રજાસત્તાકવાદીઓ વચ્ચે છે, જેઓ ઇચ્છે છે કે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ શેષ આયર્લૅન્ડ સાથે જોડાય, યુનાઈટેડ કિંગડ્મથી સ્વતંત્ર રહે. આ બંને વિરોધી દૃષ્ટિકોણો વધુ ઊંડા સાંસ્કૃતિક વિભાગો સાથે જોડાયેલા છે. સંઘવાદીઓ વધારે પડતી સરસાઈ ધરાવતા પ્રોટેસ્ટન્ટ છે, જેઓ મુખ્યત્વ સ્કૉટિશ, ઈંગ્લિશ, વેલ્સ અને હ્યુજનોટ અપ્રવાસી તરીકે ઊતરી આવેલા છે, તે જ રીતે જૂના ગેલિક આયરિશમૅન જેઓ પ્રોટેસ્ટન્ટ પંથમાં ધર્માંતરિત થયેલા છે. રાષ્ટ્રવાદીઓ મુખ્યત્વે કૅથલિક અને પૂર્વે સ્થિર થયેલી જનસંખ્યામાંથી ઊતરી આવેલા છે, જેઓ સ્કૉટિશ જમીનદાર તેમ જ કેટલાક પ્રોટેસ્ટન્ટવાદમાંથી ધર્માંતરિત થયેલા લોકો કરતાં લઘુમતિમાં છે. સ્ટૉર્મોન્ટ સરકાર (1921-1972) અંતર્ગત રાષ્ટ્રવાદીઓ સામેના ભેદભાવે 1960ના દાયકામાં રાષ્ટ્રવાદી નાગરિક અધિકાર ચળવળને ઉપર ઉઠાવી.^[૨૭] કેટલાક સંઘવાદીઓએ દલીલ કરી કે કોઈ પણ ભેદભાવ ફક્ત ધાર્મિક અથવા રાજકીય હઠધર્મીને કારણે ન હતા, પરંતુ સામાજિક-આર્થિક, સામાજિક-રાજકીય તથા ભૌગોલિક કારણોની વધુ સંકુલતાને પરિણામે હતા.^[૨૮] કારણ જે હોય તે, ભેદભાવનું અસ્તિત્વ અને જે રીતે રાષ્ટ્રવાદીઓના ગુસ્સાએ તેને હાથ ધર્યો એ તથ્યે મહત્ત્વનું યોગદાન આપ્યું જેને લીધે લાંબા સમય સુધી સંઘર્ષ ચાલ્યો, તે ધ ટ્રબલ્સના નામે ઓળખાયો. રાજકીય અજંપો અને બેચેની 1968 અને 1994 વચ્ચે મોટા ભાગે તીવ્ર હિંસક તબક્કામાંથી પસાર થયા.^[૨૯]

2007 પ્રમાણે, જનસંખ્યાના 36% લોકોએ પોતાને સંઘવાદી, 24% લોકોએ પોતાને રાષ્ટ્રવાદી અને 40% લોકોએ પોતાને ઉપરના બન્નેમાંથી એકેય નહીં એ રીતે ઓળખાવ્યા. ^[૩૦] 2009ના અભિપ્રાય મત અનુસાર 69% લોકોએ લાંબા સમય સુધીની પ્રાથમિકતા વ્યક્ત કરી કે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડે યુનાઈટેડ કિંગડ્મનું સભ્યપદ જાળવી રાખવું જોઈએ (સીધા શાસન તળે અથવા હસ્તાંતરિક સરકાર સહિત), જ્યારે 21% લોકોએ યુનાઈટેડ આયર્લૅન્ડના સભ્યપદ માટે પ્રાથમિકતા વ્યક્ત કરી.^[૩૧] આ વિસંગતિને એ રીતે સ્પષ્ટ કરી શકાય કે પ્રોટેસ્ટન્ટો માંહેની સરસાઈથી માત કરવાની પસંદગી યુકેના ભાગરૂપે રહેવાની (21%) છે, જ્યારે કૅથલિકોની પહેલી પસંદગી સંખ્યાબંધ બંધારણીય ઉકેલોમાં દેશભરમાં વિસ્તરેલી છે, જેમાં યુકેના ભાગરૂપે રહેવાની પસંદગી (47%) પણ સામેલ છે, યુનાઈટેડ આયર્લૅન્ડ માટેની પસંદગી (40%), અને જેઓ "નથી જાણતા" એવા (5%) છે.^[૩૨] આ સત્તાવાર મતદાનના આંકડા, જે "રાષ્ટ્રીય પ્રશ્નો" પર લોકોના અભિપ્રાયો પ્રતિબિંબિત કરે છે તે સાથે ઉમેદવાર, ભૂગોળ, વ્યક્તિગત વફાદારી અને ઐતિહાસિક મતદાનની આદર્શ ભાત દાખવે છે કે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના 54% મતદાતાઓએ સંઘવાદી પક્ષો તરફી, 42% લોકોએ રાષ્ટ્રવાદી પક્ષો તરફી અને 4% લોકોએ "અન્યો" તરફી મતદાન કર્યું છે. અભિપ્રાય મત સતત દર્શાવે છે કે ચૂંટણીનાં પરિણામો ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની બંધારણીય સ્થિતિ સંબંધી અનિવાર્યરૂપે મતદારમંડળના દૃષ્ટિકોણ સૂચવતા હોય એવું નથી.

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની મોટા ભાગની જનસંખ્યા છેવટે નામમાત્રની દૃષ્ટિએ ખ્રિસ્તી છે. જાતિ-રાજકીય વફાદારીઓ સંકળાયેલી છે, તેમ છતાં તે સંપૂર્ણપણે નથી, રોમન કૅથલિક અને પ્રોટેસ્ટન્ટ પ્રત્યે લાક્ષણિક નથી અને આવાં બધાં લેબલો વિરોધ કરતાં અભિપ્રાયોને શ્રેણીબદ્ધ કરવા માટે વપરાય છે. આ વસ્તુ ગમે તેમ કરીને આયરિશ પ્રશ્ન ખૂબ ગૂંચવાયેલો છે એવું ઠરાવવા માટે વધુ ને વધુ અસંબદ્ધ બનતો જાય છે. ઘણા મતદાતાઓ (ધાર્મિક જોડાણ સિવાય પણ) સંઘવાદીઓની રૂઢિવાદી નીતિઓ તરફ આકર્ષાયા છે, જ્યારે બીજા મતદાતાઓ તેને બદલે પરંપરાગત ડાબેરી, રાષ્ટ્રવાદી સિન ફેઈન અને સોશિયલ ડેમોક્રેટિક એન્ડ લેબર પાર્ટી (SDLP) તથા તેમના લોકતાંત્રિક સમાજવાદ અને સામાજિક લોકશાહી માટેના અનુક્રમિક પક્ષોના મંચો પ્રત્યે આકર્ષિત છે. સૌથી મોટા ભાગ માટે પ્રોટેસ્ટન્ટો ગ્રેટ બ્રિટન સાથે મજબૂત જોડાણ અનુભવે છે અને ઇચ્છે છે કે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ યુનાઈટેડ કિંગડ્મનો ભાગ રહે. ઘણા કૅથલિકો જો કે, સામાન્ય રીતે યુનાઈટેડ(સંગઠિત) આયર્લૅન્ડની અભિલાષા ધરાવે છે અથવા બંધારણીય સમસ્યાઓ કઈ રીતે ઉકેલવી તે વિશે ઓછા નિશ્ચિત છે. 2009માં ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ લાઈફ એન્ડ ટાઈમ્સ દ્વારા કરવામાં આવેલા સર્વેક્ષણમાં ઉત્તરી આયરિશ કૅથલિકોના 47% લોકોએ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ યુનાઈટેડ કિંગડ્મનો ભાગ રહે તેને સમર્થન આપ્યું હતું, સીધા શાસન દ્વારા (8%) અથવા હસ્તાંતરિત સરકાર દ્વારા (39%).^[૩૩]

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની છેલ્લી જનગણના અનુસાર ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં પ્રોટેસ્ટન્ટોની થોડી બહુમતિ છે. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની વિધાનસભાનું ગઠન જનસંખ્યામાં રહેલા વિવિધ પક્ષોની અંદરના અનુરોધોનું પ્રતિબિંબ પાડે છે. 108 ધારાસભ્યોમાં 55 સંઘવાદીઓ અને 44 રાષ્ટ્રવાદીઓ છે. (બાકીના નવનું વર્ગીકરણ "અન્ય" તરીકે થાય છે).

નાગરિકતા અને ઓળખ

યુનાઈટેડ કિંગડ્મના ભાગ તરીકે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના લોકો બ્રિટિશ નાગરિકો છે. તેઓ જન્મથી આયરિશ નાગરિકતા ધરાવવાને પણ અધિકારી છે, જે 1998ના બ્રિટિશ અને આયરિશ સરકારો વચ્ચેના બેલફાસ્ટ કરારમાં આવરી લેવામાં આવ્યું છે, જે અધિકાર આપે છે કેઃ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના બધા લોકોનો એ જન્મસિદ્ધ અધિકાર છે કે તેઓ પોતાને આયરિશ અથવા બ્રિટિશ અથવા બન્નેના નાગરિક તરીકે ઓળખાવે અને તે સ્વીકૃત છે કે તેઓ તેવી પસંદગી કરી શકે છે, તથા તદનુસાર (બે સરકારો) માન્ય રાખે છે કે તેઓના બ્રિટિશ અને આયરિશ નાગરિકત્વના બન્ને અધિકારો બન્ને સરકારો દ્વારા સ્વીકૃત છે અને તેમાં ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની સ્થિતિમાં કોઈ પણ ભાવિ પરિવર્તન દ્વારા અસર થશે નહીં.

કરારના પરિણામ સ્વરૂપ, આયર્લૅન્ડ બંધારણ^[૩૪]માં ઉમેરો કરવામાં આવ્યો જેથી ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં જન્મેલા લોકો આયરિશ નાગરિકો બનવા અધિકૃત છે એ જ ધોરણે આયર્લૅન્ડ ટાપુના બીજા કોઈ પણ ભાગમાંથી આવતા લોકો પણ અધિકારી છે.

બેમાંથી કોઈ પણ સરકાર નહીં, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં જન્મેલા તમામ લોકોને પોતાનું નાગરિકત્વ આગળ ધરે છે. તેમ છતાં બન્ને સરકારો ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં જન્મેલા કેટલાક લોકોને બાદ કરે છે (દા.ત. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં એવા કેટલાક લોકો જન્મે છે, જેમનાં માતાપિતા યુકે અથવા આયરિશ રાષ્ટ્રીયતા ન ધરાવતા હોય). આ આયરિશ પ્રતિબંધને 2004માં આયરિશ બંધારણમાં સત્યાવીસમા સુધારા દ્વારા અમલી બનાવવામાં આવ્યો હતો.

1971 અને 2006 વચ્ચે કેટલાક અભ્યાસો અને સર્વેક્ષણો હાથ ધરવામાં આવ્યા હતા તે સૂચવે છે કે, સામાન્ય રીતે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં પ્રોટેસ્ટન્ટો પોતાને પ્રાથમિક રૂપે 'બ્રિટિશ' તરીકે જુએ છે, જ્યારે રોમન કૅથલિકો પોતાને પ્રાથમિક રૂપે 'આયરિશ' માને છે.^[૩૫]^[૩૬]^[૩૭]^[૩૮]^[૩૯]^[૪૦]^[૪૧]^[૪૨]

જો કે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની અંદર રહેલી જટિલ વિશિષ્ટતાઓનું આ સ્પષ્ટીકરણ નથી, જનસંખ્યાના ઘણા લોકો પોતાને "અલ્સ્ટર" અથવા "ઉત્તરી આયરિશ" તરીકે લેખાવે છે, પ્રાથમિક રૂપે અથવા દ્વિતીય વ્યક્તિત્વ-ઓળખ રૂપે. 2008ના સર્વેક્ષણમાં માલૂમ પડ્યું છે કે પ્રોટેસ્ટન્ટોના 57% પોતાને બ્રિટિશ તરીકે લેખાવે છે, જ્યારે 32% પોતાને ઉત્તરી આયરિશ, 6% અલ્સ્ટર અને 4% આયરિશ ગણાવે છે. આ જ સર્વેક્ષણને 1998માં કરેલા સર્વેક્ષણ સાથે સરખાવીએ તો તે પ્રોટેસ્ટન્ટો પોતાને બ્રિટિશ અને અલ્સ્ટર તરીકે ઓળખાવતા તેની ટકાવારી નીચી જાય છે અને ઉત્તરી આયરિશ તરીકે પોતાને ઓળખાવનારાઓની ટકાવારી ઊંચી જાય છે. 2008ના સર્વેક્ષણમાં જાણવા મળ્યું છે કે 61% કૅથલિકો પોતાને આયરિશ લેખાવે છે, તે સાથે 25% ઉત્તરી આયરિશ, 8% બ્રિટિશ અને 1% અલ્સ્ટર તરીકે ગણાવે છે. આ આંકડા મોટા ભાગે 1998નાં પરિણામોથી મહદ્ અંશે અપરિવર્તિત છે.^[૪૩]^[૪૪]

જનસંખ્યાની દૃષ્ટિએ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ

1978થી ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની જનસંખ્યા દર વર્ષે વધી છે.

માનવ જાતિ વિષયક

ગોરા (શ્વેત): 1,670,988 (99.15%)
- ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં જન્મેલા: 91.0%
- અન્ય યુકે(UK) અથવા પ્રજાસત્તાક આયર્લૅન્ડમાં જન્મેલા: 7.2%
- આયરિશ પ્રવાસીઓ: 1,710 (0.10%)
એશિયન: 6,824
- ચીની: 4,145 (0.25%)
- ભારતીય: 1,567 (0.09%)
- પાકિસ્તાની: 666 (0.04%)
- બાંગ્લાદેશી: 252 (0.01%)
- અન્ય એશિયન: 194 (0.01%)
કાળા (અશ્વેત): 1,136
- આફ્રિકન અશ્વેત: 494 (0.03%)
- કૅરિબિયન અશ્વેત: 255 (0.02%)
- અન્ય અશ્વેત: 387 (0.02%)
અન્ય જાતિ જૂથો: 1,290 (0.08%)
મિશ્ર: 3,319 (0.20%)

ધર્મ

Religious background in Northern Ireland
Religion			Percent
Protestant			53%
Roman Catholic			44%
Non-religion/Other			3%

10 ડિસેમ્બર 2008ના ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની જનસંખ્યા અંદાજિત 1,759,000 હતી.^[૪૫] 2001ની જનગણનામાં વસ્તીના 45.57% લોકો પ્રોટેસ્ટન્ટ અથવા અન્ય બિન-કૅથલિક સંપ્રદાયોના હતા (20.69% પ્રેસ્બીટેરિયન, 15.30% ચર્ચ ઓફ આયર્લૅન્ડ, 3.51% મેથોડિસ્ટ, 6.07% અન્ય ખ્રિસ્તી/ખ્રિસ્તી સંબંધિત), 40.26% કૅથલિક તરીકે ઓળખાયેલા, 0.30% બિનખ્રિસ્તી ધર્મો પાળતા લોકો અને 13.88% લોકો બિન-ધાર્મિક અથવા ધર્મ વગરના જણાયા હતા.^[૪૬] સમુદાય પાર્શ્વભૂમિની દૃષ્ટિએ, 53.1% ઉત્તરી આયરિશ જનસંખ્યા પ્રોટેસ્ટન્ટ પાર્શ્વભૂમિમાંથી આવેલી, 43.8% કૅથલિક પાર્શ્વભૂમિમાંથી આવેલી, 0.4% બિનખ્રિસ્તી પાર્શ્વભૂમિમાંથી અને 2.7% બિન-ધાર્મિક પાર્શ્વભૂમિમાંથી આવેલી જણાઈ હતી.^[૪૭]^[૪૮] 2011 સુધીમાં જનસંખ્યા 1.8 મિલિયનનો આંક વટાવી જશે એવી આગાહી છે.^[૪૯]

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં વપરાતાં પ્રતીકો

ફ્લેક્સ એ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનું પુષ્પ પ્રતીક છે^[૫૦]

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં જનસમુદાયો ખંડમય રીતે વિસ્તરેલાં છે, જેમની રાષ્ટ્રીય વફાદારીનું પ્રતિનિધિત્વ કેટલાક વિસ્તારોમાં તેમના દીવા-સ્તંભો પર લહેરાતા ધ્વજો કરતા હોય છે. યુનિયન ધ્વજ અને પહેલાંનો ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનો ધ્વજ કેટલાક વફાદાર ક્ષેત્રોમાં લહેરાતો હોય છે અને તિરંગો, 1848માં આયર્લૅન્ડના ધ્વજ તરીકે પ્રજાસત્તાકવાદીઓ દ્વારા અપનાવવામાં આવ્યો હતો, તે કેટલાક પ્રજાસત્તાક વિસ્તારોમાં લહેરાતો જોવા મળે છે. કેટલાક વિસ્તારોમાં ફૂટપાથની કિનારીના પથ્થરો સુદ્ધાં લાલ-સફેદ-ભૂરા અથવા લીલા-સફેદ-નારંગી (અથવા સોનેરી) રંગે રંગાયેલા જોવા મળે છે, તેનો આધાર કાં તો સ્થાનિક લોકોની સંઘવાદી/વફાદારો અથવા રાષ્ટ્રવાદી/પ્રજાસત્તાકવાદીઓ પ્રત્યેની સહાનુભૂતિ વ્યક્ત કરવા ઉપર રહેતો હોય છે.^[૫૧]

અહીંનો અધિકૃત ધ્વજ યુનિયન ધ્વજ છે.^[૫૨] ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનો ધ્વજ પહેલાં અગાઉનો સરકારી ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ બૅનર હતો (તે "અલ્સ્ટર બૅનર" અથવા "રેડ હૅન્ડ ફ્લેગ" તરીકે પણ ઓળખાતો). એ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની પહેલાંની સંસદના આયુધો પર આધારિત હતો, અને ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની સરકાર તથા તેમની એજન્સીઓ દ્વારા 1953 અને 1972 વચ્ચે અધિકૃતરૂપે વપરાતો હતો. 1972થી, તેનો કોઈ અધિકૃત મોભો ન હતો. યુકે(UK) ધ્વજનીતિ જણાવે છે કે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં: અલ્સ્ટર ધ્વજ અને સંત પૅટ્રિકના ક્રોસનું અધિકૃત સ્થાન નથી અને, ધ્વજ નિયંત્રણો અંતર્ગત તેને સરકારી ઈમારતો પર લહેરાવવાની પરવાનગી નથી. ^[૫૩]

યુનિયન ધ્વજ અને અલ્સ્ટર બૅનર મુખ્યત્વે સંઘવાદીઓ દ્વારા વાપરવામાં આવે છે.^[૫૪]

આયરિશ રગ્બી ફુટબૉલ યુનિયન અને આયર્લૅન્ડના ચર્ચ દ્વારા સંત પૅટ્રિકના ધ્વજનો ઉપયોગ થયો છે. એ જ્યારે સમગ્ર ટાપુ યુકે(UK)નો ભાગ હતો ત્યારે આયર્લૅન્ડનું પ્રતિનિધિત્વ કરવા વપરાતો અને કેટલાંક બ્રિટિશ લશ્કરી દળો દ્વારા પણ વાપરવામાં આવતો. વિદેશી ધ્વજો પણ જોવા મળ્યા છે, જેવા કે કેટલાંક રાષ્ટ્રવાદી ક્ષેત્રોમાં પૅલેસ્ટેનિયન ધ્વજો અને કેટલાક સંઘવાદી વિસ્તારોમાં ઈઝરાયેલી ધ્વજો. સ્કૉટિશ ટીમો સાથેની મૅચો દરમ્યાન પણ એ જ સત્ય હતું.

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં રાજકીય પ્રસંગોએ ઘણી વખત યુનાઈટેડ કિંગડ્મનું રાષ્ટ્રગીત "ગોડ સેવ ધ ક્વીન" વગાડવામાં આવે છે. કૉમનવેલ્થ રમતો વખતે, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની ટીમ ધ્વજ તરીકે અલ્સ્ટર બૅનરનો અને લંડનડેરી એર (સામાન્ય રીતે ડૅની બૉય ની તર્જમાં બેસાડેલ ગીત)નો રાષ્ટ્રગીત તરીકે ઉપયોગ કરે છે.^[૫૫]^[૫૬] ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની ફુટબૉલ ટીમ પણ પોતાના ધ્વજ તરીકે અલ્સ્ટર બૅનરનો, પરંતુ રાષ્ટ્રગીત તરીકે "ગોડ સેવ ધ ક્વીન"નો ઉપયોગ કરે છે.^[૫૭] મહત્ત્વના ગેલિક ઍથ્લેટિક અસોસિએશન (ગેલિક રમતવીર મંડળ)ની મૅચો આયર્લૅન્ડ પ્રજાસત્તાકના રાષ્ટ્રગીત, "Amhrán na bhFiann (સૈનિકનું ગીત)" સાથે ઉદ્ઘાટિત થતી હતી, જેનો ઉપયોગ સમગ્ર આયર્લૅન્ડની રમત-ગમતની કેટલીક અન્ય સંસ્થાઓ દ્વારા પણ થાય છે.^[૫૮] 1995થી, આયર્લૅન્ડ રગ્બી યુનિયન ટીમે પોતાની ટીમના ગીત તરીકે એક ખાસ તૈયાર કરેલા ગીત "આયર્લૅન્ડની પુકાર"નો ઉપયોગ કર્યો છે. ડબ્લિનની ઘરઆંગણાની મૅચોમાં યજમાન દેશ પ્રત્યેના શિષ્ટાચાર સ્વરૂપ પ્રજાસત્તાક આયર્લૅન્ડનું રાષ્ટ્રગીત પણ વગાડવામાં આવ્યું હતું.^[૫૯]

ઉત્તરી આયરિશનાં ભીંતચિત્રો ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના પ્રખ્યાત વિશિષ્ટ કથાચિત્રો બની ગયા છે, તેમાં ચિત્રિત ભૂતકાલીન અને વર્તમાન વિભાગો, બન્ને શાંતિ અને સાંસ્કૃતિક વિવિધતાનું દસ્તાવેજીકરણ કરે છે. 1970ના દાયકાથી ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં લગભગ 2,000 ભીંતચિત્રોનું દસ્તાવેજીકરણ થઈ ચૂક્યું છે. (ઈન્ટરનેટ/મ્યૂરલ્સ પર કૉન્ફ્લિક્ટ આર્કાઈવ્સ સંગ્રહિત ૨૦૦૭-૦૫-૩૦ ના રોજ વેબેક મશિન જુઓ)

ભૂગોળ અને આબોહવા

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનો નકશો

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ છેલ્લા હિમયુગ પછી અને પાછલા ઘણા પ્રસંગોએ બરફની ચાદરથી ઢંકાયેલો હતો, તેનું પરિણામ જોઈ શકાય છે કે ફેર્માનાઘ, અર્માઘ અને ખાસ કરીને ડાઉન કાઉન્ટીઓમાં ઘનિષ્ઠ બરફનાં આવરણોની પાતળી ચાદરો બિછાયેલી રહે છે. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની ભૂગોળના મધ્યભાગમાં, 151 square miles (391 km²) પર છે લોઘ નીઘ(Lough Neagh), ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ અને બ્રિટિશ આઈલ્સ બંને પર તાજા પાણીનું સૌથી મોટું સરોવર. બીજી વિશાળ સરોવર પ્રણાલી ફેર્માનાઘમાં નીચલા અને ઉપલા લોઘ ઈર્ન (Lough Erne) પર આવેલી છે. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનો સૌથી મોટો ટાપુ, ઉત્તર ઍન્ટ્રિમ સમુદ્રકિનારાથી દૂર આવેલો રાથલિન છે. સ્ટ્રૅન્ગફોર્ડ લોઘ એ બ્રિટિશ આઈલ્સમાં પ્રવેશવાનું સૌથી મોટું દ્વાર છે, જે આવૃત્ત કરે છે 150 km² (58 sq mi).

ત્યાં સ્પેરિન પર્વતો(કૅલેડોનિયન પર્વતમાળાના વિસ્તરણ)માં ઘણી બધી ઊંચી જગ્યાઓ છે, જેમાં સોનાના વ્યાપક ભંડારો, ગ્રેનાઈટ મૌર્ન પહાડો અને બેસાલ્ટ ઍન્ટ્રિમ પ્લેટુ, તેમ જ દક્ષિણ અર્માઘ અને તે સાથે ફેર્માનાઘ-ટાયરોન સરહદમાં વધુ નાની પર્વતમાળાઓ આવેલી છે. કોઈ પણ ટેકરી ખાસ ઊંચાઈ ધરાવતી નથી, તેમાં નાટકીય મૌર્નસમાં સ્લાઈવ ડોનાર્ડ 849 metres (2,785 ft) સુધી પહોંચે છે, જે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનો સૌથી ઊંચો ભાગ છે. બેલફાસ્ટનું સૌથી મહત્ત્વનું શિખર કૅવહિલ છે. ઍન્ટ્રિમ પ્લેટુ સર્જનારી જ્વાળામુખીની પ્રવૃત્તિએ જ ઉત્તર ઍન્ટ્રિમ સમુદ્રના કિનારા પર જાયન્ટ્સ કોઝ્વેના અદ્ભૂત ભૌમિતિક સ્તંભોનું પણ નિર્માણ કર્યું છે. ઉત્તર ઍન્ટ્રિમમાં પણ કૅરિક-અ-રેડે રોપ બ્રિજ, મ્યુસ્સેન્ડેન ટેમ્પલ અને ગ્લેન્સ ઑફ ઍન્ટ્રિમ (ઍન્ટ્રિમની સાંકડી ખીણો) આવેલાં છે.

જાયન્ટ્સ કૉઝ્વે, એન્ટ્રિમ કાઉન્ટી

નીચલી અને ઉપલી બૅન નદી, ફોયલ નદી અને બ્લૅકવૉટર નદી નીચાણવાળી જમીનોને અત્યંત ફળદ્રુપ બનાવે છે, તે સાથે ઉત્તર અને પૂર્વ ડાઉનમાં ઉત્કૃષ્ટ ખેતીયોગ્ય જમીન પણ મળી આવી છે, તેમ છતાં મોટા ભાગનો ટેકરીઓવાળો વિસ્તાર ઓછો ફળદ્રુપ અને મોટા ભાગે પશુપાલન માટે યોગ્ય છે.

લાગન નદીની ખીણ બેલફાસ્ટથી પ્રભાવિત છે, જેના મહાનગર ક્ષેત્રમાં ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનની ત્રીજા ભાગની વસ્તી કરતાં વધુ જનસંખ્યાનો સમાવેશ થાય છે, તે સાથે લાગન ખીણ અને બેલફાસ્ટ લોઘના બન્ને સમુદ્ર કિનારા પર ભારે શહેરીકરણ અને ઔદ્યોગીકરણ થયેલું છે.

કૅરિક-અ-રીડી રોપ બ્રિજ

સમગ્ર ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં સમશીતોષ્ણ સામુદ્રિક આબોહવા રહે છે, જે પૂર્વ કરતાં પશ્ચિમમાં થોડી વધુ ભેજવાળી હોય છે, તેમ છતાં, બધો વિસ્તાર હંમેશાં વાદળાંથી ઢંકાયેલો રહે છે. હવામાન આખા વર્ષમાં દરેક વખતે એવું વિચિત્ર રહે છે, જેનું ક્યારેય પૂર્વાનુમાન ન થઈ શકે, અને તેમ છતાં ઋતુઓ સ્પષ્ટરૂપે ભિન્ન હોય છે. તેની ઘોષણા અંદરના યુરોપ અથવા ઉત્તર અમેરિકાના સમુદ્ર કિનારાના પ્રદેશો કરતાં ઓછી ચોક્કસ હોય છે. બેલફાસ્ટમાં દિવસના વખતમાં વધુમાં વધુ ઉષ્ણતામાન જાન્યુઆરીમાં 6.5 °C (43.7 °F) અને જુલાઈમાં 17.5 °C (63.5 °F) રહે છે. ભેજવાળી આબોહવા અને 16^મી તથા 17^મી શતાબ્દીમાં ઘનિષ્ઠ વનવિનાશને પરિણામે મોટા ભાગનો વિસ્તાર સમૃદ્ધ લીલા ઘાસથી છવાયેલો છે.

સૌથી ઊંચું ઉષ્ણતામાન : 30.8 °C (87.4 °F) નોકરેવન ખાતે, ગૅરિસન, કાઉન્ટી ફેર્માનાઘ પાસે, 30 જૂન 1976ના અને 12 જુલાઈ 1983ના બૅલફાસ્ટ ખાતે નોંધાયું હતું.

સૌથી નીચું, લઘુત્તમ ઉષ્ણતામાન : −17.5 °C (0.5 °F) મૅઘરેલી ખાતે, બૅનબ્રિજ પાસે, કાઉન્ટી ડાઉન ખાતે 1 જાન્યુઆરી 1979ના નોંધાયું હતું.^[૬૦]

હવામાન માહિતી Belfast
મહિનો	જાન	ફેબ	માર્ચ	એપ્રિલ	મે	જૂન	જુલાઇ	ઓગ	સપ્ટે	ઓક્ટ	નવે	ડિસે	વર્ષ
મહત્તમ નોંધાયેલ °C (°F)	13 (55)	14 (57)	19 (66)	21 (70)	26 (79)	28 (82)	29 (84)	28 (82)	26 (79)	21 (70)	16 (61)	14 (57)	29 (84)
સરેરાશ મહત્તમ °C (°F)	6 (43)	7 (45)	9 (48)	12 (54)	15 (59)	18 (64)	18 (64)	18 (64)	16 (61)	13 (55)	9 (48)	7 (45)	12 (54)
સરેરાશ ન્યૂનતમ °C (°F)	2 (36)	2 (36)	3 (37)	4 (39)	6 (43)	9 (48)	11 (52)	11 (52)	9 (48)	7 (45)	4 (39)	3 (37)	6 (43)
નોંધાયેલ ન્યૂનતમ °C (°F)	−13 (9)	−12 (10)	−12 (10)	−4 (25)	−3 (27)	−1 (30)	4 (39)	1 (34)	−2 (28)	−4 (25)	−6 (21)	−11 (12)	−13 (9)
સરેરાશ precipitation મીમી (ઈંચ)	80 (3.1)	52 (2.0)	50 (2.0)	48 (1.9)	52 (2.0)	68 (2.7)	94 (3.7)	77 (3.0)	80 (3.1)	83 (3.3)	72 (2.8)	90 (3.5)	846 (33.3)
સ્ત્રોત: ^[૬૧]

કાઉન્ટીઓ (પરગણાં)

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં છ ઐતિહાસિક કાઉન્ટીઓ આવેલી છેઃ કાઉન્ટી ઍન્ટ્રિમ, કાઉન્ટી અર્માઘ, કાઉન્ટી ડાઉન, કાઉન્ટી ફેર્મનાઘ, કાઉન્ટી લંડનડેરી,^[૬૨] કાઉન્ટી ટાયરોન.

સાયલન્ટ વૅલી જલાશય, ડાઉન કાઉન્ટી

આ કાઉન્ટીઓ હવે સ્થાનિક સ્વરાજ શાસનના ઉદ્દેશ માટે વપરાતી નથી; તેને બદલે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના છવ્વીસ જિલ્લાઓ છે, જેને વિભિન્ન ભૌગોલિક સીમા વિસ્તાર છે, ત્યાં સુધી કે એ કાઉન્ટીઓ પાછળ આવનારાં નામના કિસ્સામાં પણ, જેમાંથી તે લોકોએ એ નામ તારવ્યાં છે. ફેર્માનાઘ ડિસ્ટ્રિક્ટ કાઉન્સિલ જેમાંથી તેનું નામ લેવામાં આવ્યું છે તે કાઉન્ટીની સરહદોને અત્યંત નિકટતાથી અનુસરે છે. બીજી બાજુ, કૉલૅરાઈન બરો કાઉન્સિલ, કાઉન્ટી લંડનડેરીમાં આવેલા કૉલેરાઈનના શહેરમાંથી પોતાનું નામ તારવે છે.

લોવર લોઘ અર્ન, ફેર્માનાઘ કાઉન્ટી

જો કે કાઉન્ટીઓ સરકારી ઉદ્દેશ માટે વધુ સમય સુધી ઉપયોગમાં ન રહી, એ જ્યાં જગ્યા છે તેના વર્ણનના પ્રખ્યાત સાધનો રૂપે રહી ગઈ છે. જ્યારે આયરિશ પાસપોર્ટ માટે અરજી કરવામાં આવે ત્યારે તેમનો આધિકારિક ઉપયોગ થાય છે, તેમાં અરજદારે રાજ્યને એ જણાવવું જરૂરી બને છે કે તેનો જન્મ કઈ કાઉન્ટીમાં થયો હતો. પછી કાઉન્ટીનું નામ આયરિશ અને ઈંગ્લિશ બન્ને પાસપોર્ટના માહિતી પૃષ્ઠ પર દેખાય છે. તેથી વિરુદ્ધ યુનાઈટેડ કિંગડ્મના પાસપોર્ટ પર જન્મના કસબા અથવા શહેરનું નામ લખવામાં આવે છે. ગેલિક ઍથ્લેટિક અસોસિએશન હજુ સુધી પોતાના સંગઠનનાં પ્રાથમિક સાધનો તથા ક્ષેત્ર પ્રતિનિધિ ટીમો પાછળ તેની જીએએ (GAA) કાઉન્ટીનાં નામ વાપરવાનું ચાલુ રાખે છે.

કાઉન્ટી સરહદો હજુ પણ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના નકશાના ઑર્ડનન્સ સર્વે પર તથા અન્યો વચ્ચે ફિલિપ્સ સ્ટ્રીટ ઍટલાસીસ ઉપર જોવા મળે છે. તેના કાર્યાલયના નિર્ધારિત ઉપયોગમાં, આસપાસનાં કસબા અને શહેરો વિશે ઘણી વાર ગૂંચવાડો થાય છે, જે કાઉન્ટીની સરહદો નજીક આવેલાં હોય છે, જેવાં કે બૅલફાસ્ટ અને લિસ્બર્ન, જે ડાઉન અને ઍન્ટ્રિમ કાઉન્ટીઓ વચ્ચે વહેંચાયેલા છે (જો કે, બન્ને શહેરોના મોટા ભાગો ઍન્ટ્રિમમાં છે).

બૅલફાસ્ટ સિટી હૉલ

શહેરો

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં શહેરનો દરજ્જો ધરાવતી પાંચ મુખ્ય વસાહતો છેઃ

અર્માઘ
બૅલફાસ્ટ
ડેરી
લિસ્બર્ન
ન્યૂરી

કૅરિકફેર્ગસ કિલ્લો – 1177માં બંધાયેલો એક નોર્મન કિલ્લો

કસબાઓ અને ગામડાઓ

ડોનાઘડી બંદર અને દીવાદાંડી

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં આવેલા કસબાઓ(કમસે કમ 4,500 રહેવાસીઓની વસાહતો)ની સૂચિ નીચે પ્રમાણે છે.

એન્ટ્રિમ
બૅલીકૅસલ, બૅલીક્લેર, બૅલીમેના, બૅલીમની, બૅલીનાહિંચ, બૅનબ્રિજ, બૅન્ગોર
કૅરિકફેરગસ, કૅરીડફ, કોલઆઈલૅન્ડ, કોલેરાઈન, કોમ્બર, કૂકસ્ટોવન, ક્રૅઈગાવોન
ડોનાઘાડી, ડાઉનપૅટ્રિક, ડ્રોમોર, દુનડોનાલ્ડ, દુંગાંનોન
એનીસ્કિલીન
હૉલીવુડ
કિલકીલ
લાર્ન, લિમાવાદ્ય, લુર્ગાન
માઘેરાફેલ્ટ
ન્યૂકૅસલ, ન્યૂટાઉનએબી, ન્યૂટાઉનાર્ડ્સ
ઓમેઘ
પોર્ટાડાઉન, પોર્ટરશ, પોર્ટસ્ટીવાર્ટ
રાન્ડલ્સટાઉન
સ્ટ્રાબૅન
વૅરેનપોઈન્ટ

કાયદો

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની કાનૂની અને વહીવટી પદ્ધતિઓ યુનાઈટેડ કિંગડ્મમાંથી ભાગલા પૂર્વે ત્યાં અમલમાં હતી તેમાંથી વિકસિત થઈ છે અને 1921થી 1972 સુધીમાં હસ્તાંતરિત સરકાર દ્વારા તેને વિકસિત કરવામાં આવી હતી. 1972થી 1999 સુધી (સિવાય કે 1974માં ટૂંકા સમય માટે), ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ સંબંધિત કાયદો અને વહીવટી બાબતો વેસ્ટમિન્સ્ટરથી સીધી હાથ ધરવામાં આવતી હતી. વર્ષ 1999 અને 2002 વચ્ચે (સિવાય કે ટૂંક સમય દરમ્યાન બંધ રાખવામાં આવેલી), અને મે 2007થી, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં હસ્તાંતરણ પાછું ફર્યું છે.

અર્થતંત્ર

હૅરલૅન્ડ અને વૂલ્ફ ગોદી ખાતે ક્રૅન, હવે તે પુનઃઉત્પાદનક્ષમ ઊર્જા ઉદ્યોગ માટે ભારે નિર્માણકાર્યમાં બહુશાખા ધરાવે છે

યુનાઈટેડ કિંગડ્મની ચાર આર્થિક પાંખોમાં ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનું અર્થકારણ સૌથી નાનું છે. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનું અર્થકારણ પરંપરાગત રીતે ઔદ્યોગિક હતું, તેમાં વિશેષ ઉલ્લેખનીય બાબતોમાં વહાણો બાંધવાનો ઉદ્યોગ, દોરડાં નિર્માણ અને વસ્ત્રોદ્યોગ હતો, પરંતુ અત્યંત ભારે ઉદ્યોગોનું સ્થાન હવે સેવાઓએ લઈ લીધું છે, પ્રાથમિક રૂપે જાહેર ક્ષેત્ર. પ્રવાસન પણ સ્થાનિક અર્થકારણમાં મોટો ભાગ ભજવે છે. તાજેતરમાં હાઈ-ટેક ઉદ્યોગમાં ઘણા મોટા બહુરાષ્ટ્રીય કોર્પોરેશનો દ્વારા કરવામાં આવેલા રોકાણથી અર્થકારણને લાભ થયો છે. આ મોટાં સંગઠનો સરકારનાં અનુદાન તથા ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં ઉપલબ્ધ કુશળ કામદારોને લીધે આકર્ષાયાં છે.

પરિવહન

લાર્ન બંદર

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ ત્રણ વિમાનમથકો – ઍન્ટ્રિમ નજીક બૅલફાસ્ટ આંતરરાષ્ટ્રીય, પૂર્વ બૅલફાસ્ટમાં જ્યૉર્જ બેસ્ટ બૅલફાસ્ટ સિટી તથા કાઉન્ટી લંડનડેરીમાં સિટી ઑફ ડેરી સેવા આપે છે.મોટાં દરિયાઈ બંદરો લાર્ન અને બૅલફાસ્ટથી મુસાફરો તથા માલનું પરિવહન ગ્રેટ બ્રિટન અને ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ વચ્ચે થાય છે. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ રેલ્વેઝ દ્વારા મુસાફર ગાડીઓ ચલાવવામાં આવે છે. આર્નરોડ એઈરીન(Iarnrod Éireann) (આયરિશ રેલ), ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ રેલ્વેઝ ડબ્લિન અને બેલફાસ્ટ વચ્ચે સંયુક્ત ઉદ્યોગ સેવા પૂરી પાડવામાં સહયોગ કરે છે.

મુખ્ય મોટર રસ્તા છેઃ

એમ1 (M1) બેલફાસ્ટને દક્ષિણ અને પશ્ચિમ સાથે જોડે છે, દુનગૅનનમાં અંત થાય છે.
એમ12(M12) એમ1(M1)ને પોર્ટડાઉન સાથે જોડે છે.
એમ2(M2) બેસફાસ્ટને ઉત્તર સાથે જોડે છે. એમ2(M2)નો ન જોડાયેલો વિભાગ પણ બૅલીમેના બાજુમાંથી પસાર થાય છે.
એમ22(M22) રૅન્ડલ્સટાઉન પાસે એમ2(M2)ને જોડે છે.
એમ3(M3) બેલફાસ્ટમાં એમ1(M1) અને એમ2(M2) તથા તે સાથે બૅન્ગોર સુધી એ2(A2) બેવડા કૉરિડોરને જોડે છે.
એમ5(M5) બેલફાસ્ટને ન્યૂટાઉનએબી સાથે જોડે છે.

સરહદ પાર કરતો રસ્તો ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં લૅર્નેના બંદરોને જોડે છે તથા પ્રજાસત્તાક આયર્લૅન્ડમાં રોસલૅર હાર્બર માર્ગ ઈયુ(EU)-ભંડોળ યોજનાના ભાગ રૂપે ઉન્નત બની રહ્યો છે. યુરોપીય માર્ગ E01 બૅર્નેથી આયર્લૅન્ડના ટાપુ, સ્પેન અને પોર્ટુગલમાં થઈને સેવિલે સુધી આવે છે.

સંસ્કૃતિ

બૅલફાસ્ટ, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં પીરસાતી અલ્સ્ટર ફ્રાઈ

ધ ટ્વેલ્ફ્થ એ બૅન્ક અને જાહેર રજાનો દિવસ છે અને એક વાર્ષિક પ્રોટેસ્ટ્ન્ટ ઉત્સવ છે, જેમાં ઓરેન્જ પરેડનો સમાવેશ થાય છે

પોતાની સુધરેલી આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિષ્ઠાને લીધે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં તાજેતરમાં વધુ પર્યટકો આવતા થયા છે. આકર્ષણોમાં સામેલ છે સાંસ્કૃતિક ઉત્સવો, ગીત-સંગીત અને કલાત્મક પરંપરાઓ, દેશમાં તથા ભૌગોલિક દિલચસ્પ સ્થળો, જાહેર ગૃહો, આતિથ્ય સત્કાર તથા રમતો (ખાસ કરીને ગોલ્ફ અને માછીમારી). થોડો વિરોધ હોવા છતાં, 1987થી રવિવારે પણ જાહેર ગૃહોને ખુલ્લાં રાખવાની મંજૂરી આપવામાં આવી છે.

અલ્સ્ટર સાયકલ એ યુલેઈડ(Ulaid)ના નાયકોની આસપાસ ગુંથાયેલી પરંપરાને કેન્દ્રમાં રાખીને ગદ્ય અને પદ્યની વિશાળ ભૂમિ છે, જે વર્તમાનમાં પૂર્વી અલ્સ્ટરમાં છે. આ આયરિશ પુરાણોનાં ચાર મોટાં વર્તુળો માંહેનું એક છે. વર્તુળ કૉન્કોબાર મૅક નેસ્સાની આસપાસ રચાયું છે, કહેવાય છે કે તે ખ્રિસ્તના સમયની આસપાસ અલ્સ્ટરનો રાજા હતો. તેણે એમેન માચા (વર્તમાનમાં અર્માઘ નજીક નૅવન કિલ્લો)થી શાસન કર્યું, અને તેની મેદ્બ રાણી તથા કૉનાટના રાજા ઍઈલિલ, તેમ જ તેમના વંશજો, અલ્સ્ટરના ભૂતપૂર્વ રાજા, ફેર્ગુસ મૅક રોઈચ સાથે ભયંકર દુશ્મનાવટ હતી. વર્તુળનો આગળ પડતો નાયક હતો કૉન્કોબારનો ભાણેજ કુચુલેઈન(Cúchulainn).

ભાષાઓ

અંગ્રેજી

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં બોલાતી અંગ્રેજીની બોલી સ્કૉટલૅન્ડનો પ્રભાવ દર્શાવે છે, તે સાથે સ્કૉટ્સ શબ્દોનો ઉપયોગ પણ થાય છે જેમ કે 'little' માટે wee અને 'yes' માટે aye . કેટલાક લોકો આ બોલીની નોર્ન આયર્ન (Norn ઈરોન) નામ દ્વારા જેમના તેમ ઉચ્ચારો માટે મશ્કરી કરે છે. તેમાં પ્રોટેસ્ટંટો અને કૅથલિકો વચ્ચે ઉચ્ચારણોમાં સ્વાભાવિક રીતે મામૂલી ફરક છે, તેમાં સૌથી વધુ જાણીતા અક્ષરનું નામ h છે, જેનો ઉચ્ચાર પ્રોટેસ્ટન્ટો બ્રિટિશ ઈંગ્લિશ પ્રમાણે "aitch" જેવો કરે છે અને કૅથલિકો "haitch" જેવો કરવાનું વલણ ધરાવે છે, હિબેર્નો-ઈંગ્લિશ જેવો. જો કે ધાર્મિક પાર્શ્વભૂમિ કરતાં ભૌગોલિક કારણો બોલીમાં ભેદ-નિર્ધારણ કરવામાં વધુ મહત્ત્વનો ભાગ ભજવે છે. અંગ્રેજી ભાષા બોલચાલની પ્રથમ ભાષા તરીકે ઉત્તરી આયરિશ જનસંખ્યાના 100% લોકો બોલે છે. તેમ છતાં ગુડ ફ્રાઈડે ઍગ્રીમેન્ટ અંતર્ગત, આયરિશ અને અલ્સ્ટર સ્કૉટ્સ (સ્કૉટ્સ ભાષાની એક બોલી) ક્યારેક અલ્લાન્સ (Ullans) તરીકે જાણીતી છે તે "ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ સાંસ્કૃતિક સંપત્તિના ભાગ" તરીકે માન્ય છે.^[૬૩]

અંગ્રેજી, આયરિશ, અને અલ્સ્ટર સ્કૉટ્સમાં લખાયેલું બહુભાષીય પાટિયું

2001ની જનગણના અનુસાર, જ્યાં વસતિનો એક તૃતીયાંશ કરતાં વધુ ભાગ આયરિશ બોલી શકે છે તે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના વિસ્તારો

આયરિશ

આયરિશ ભાષા (ગૅઈલ્જ) આયર્લૅન્ડના સમગ્ર ટાપુની દેશજ ભાષા છે.^[૬૪] એ ભાષા 17મી સદીના અલ્સ્ટર પ્લાન્ટેશન્સ પહેલાં આજનું જે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ છે તેમાં બધે જ સત્તાવાર રીતે બોલવામાં આવતી હતી. સમગ્ર ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ મોટા ભાગની જગ્યાઓનાં નામ મૂળ ગેલિકની ઍંગ્લિકરણ આવૃત્તિ છે. આ ગેલિક જગ્યાઓનાં નામોમાં હજારો લેનો, રસ્તા, કસબા, શહેરો, ગામડાં અને તેનાં બધાં જ આધુનિક શહેરોનો સમાવેશ થાય છે. દાખલા તરીકે બૅલફાસ્ટ શહેરનું નામ બિઅલ ફેઈરસ્તે માંથી અપભ્રંશ થયું છે, શાનકિલ એ સિઅન સિલ અને લોઘ નીઘ એ લોચ ન્ઈથાચ(Loch nEathach) ની ઍંગ્લિકરણ આવૃત્તિ છે.

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં આયરિશ ભાષા લાંબા સમય સુધી આયરિશ રાષ્ટ્રવાદ સાથે જોડાયેલી રહી. ભાષાને સમાન વારસારૂપે જોવામાં આવતી અને તે 19મી શતાબ્દીમાં અનેક મહત્ત્વના પ્રોટેસ્ટન્ટ પ્રજાસત્તાકવાદીઓ તથા પ્રોટેસ્ટન્ટ સંઘવાદીઓ માટે ખરેખર લાગણીનો વિષય બની રહી. આયર્લૅન્ડના ટાપુમાં ત્રણ મુખ્ય બોલીઓ છે – અલ્સ્ટર, મન્સ્ટર તથા કોન્નાશ્ટ. દરેક બોલીના બોલનારા બીજા માટે સમજવા મુશ્કેલ બની જાય છે. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં બોલનારા અલ્સ્ટર બોલી બોલે છે.

20મી સદીના શરૂઆતનાં વર્ષોમાં, આખા આયર્લૅન્ડમાં ભાષા રાજકીય ફુટબૉલ બની ગઈ, કારણ કે પ્રજાસત્તાકવાદી સક્રિય કાર્યકરો તેની સાથે વધુ ને વધુ સંકળાતા ગયા. 20મી સદીમાં ભાષા સંઘવાદીઓની આંખોમાં રાજકીય અંત લાવવા માટે વધુ ને વધુ ધ્રુવીકૃત થતી ગઈ અને એ સમુદાયમાં ઘણા બધા લોકો આ બાબતે સિન ફેઈનને દોષ દેવા લાગ્યા. આયર્લૅન્ડના વિભાજન પછી, નવા ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની શિક્ષણ પદ્ધતિમાં ભાષાને મોટા ભાગે બહિષ્કૃત કરવામાં આવી. તે માટે એવી દલીલ^[૬૫] દેવામાં આવી કે અંગ્રેજી ભાષાનો પ્રમુખતાથી ઉપયોગ ટ્રબ્લ્સમાં વધારો કરવામાં સહાયક બની શકે.^{[શંકાસ્પદ – ચર્ચા કરો]}

કેટલીક સ્થાનિક ડિસ્ટ્રિક્ટ કાઉન્સિલોએ શેરીઓનાં દ્વિભાષી નામો (ઈંગ્લિશ/આયરિશ)નો કાનૂની મુદ્દો ઉઠાવ્યો,^[૬૬] પ્રમુખતયા કૅથલિક/રાષ્ટ્રવાદી/પ્રજાસત્તાક જિલ્લાઓમાં એક તરફી, તે સંઘવાદીઓ દ્વારા 'ઠંડું કારણ' ઉત્પન્ન કરવા માટે સમજવામાં આવ્યું હોઈ શકે અને ખરેખર તે આંતર સમુદાયના સારા સંબંધો પ્રોત્સાહિત કરવામાં સહાયરૂપ ન બની શકે. જો કે યુનાઈટેડ કિંગડ્મની અંદરના બીજા દેશો જેવા કે વેલ્સ અને સ્કૉટલૅન્ડ ક્રમશઃ વેલ્શ અને સ્કૉટ ગેલિક જેવી ભાષાઓની દ્વિભાષી નિશાનીઓનો ઉપયોગ આનંદપૂર્વક કરે છે. તેને લીધે, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં રાષ્ટ્રવાદીઓ આ બાબતે સમાનતા માટે દલીલ કરે છે. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં 2001ની જનગણનાની પ્રતિક્રિયામાં જનસંખ્યાના 10% લોકોએ "આયરિશના થોડા જ્ઞાન"નો દાવો કર્યો છે,^[૬૭] 4.7% લોકો આયરિશ બોલી, વાંચી, લખી અને સમજી શકે છે.^[૬૭] જનગણનાના ભાગરૂપે એ પૂછવામાં આવ્યું ન હતું, ચૂંટણીમાં 1% ઉત્તર આપનારાઓએ કહ્યું કે તેઓ તેને ઘરમાં તેમની મુખ્ય ભાષા રૂપે બોલે છે.^[૬૮] જાહેર વિચાર-વિમર્શ પછી નિર્ણય લેવામાં આવ્યો કે આ વખતે આયરિશ ભાષા માટે કોઈ વિશિષ્ટ ખરડો દાખલ ન કરવો, તેમ છતાં (સ્વ-પસંદગીના) 75% પ્રતિક્રિયા આપનારાઓ જણાવે છે કે તેઓ આ પ્રકારનો કાયદો બનાવવાની તરફેણમાં છે.^[૬૯]

અલ્સ્ટર આયરિશ^[૭૦]^{[મૃત કડી]} અથવા ડોનેગલ આયરિશ,^[૭૦] એ બોલી છે જે સ્કૉટ ગેલિકની સૌથી વધુ નજીક છે. બોલીના કેટલાક શબ્દો અને વાક્યાંશો સ્કૉટ ગેલિક સાથે મળતા આવે છે. પૂર્વ અલ્સ્ટરની બોલીઓ- રાથલિન ટાપુની અને ઍન્ટ્રિમની ગ્લેન્સ- સ્કૉટિશ ગેલિક બોલી સાથે ખૂબ સમાનતા ધરાવતી હતી, જે રાથલિન ટાપુથી સૌથી નજીક સ્કૉટલૅન્ડના ભાગ, ઍર્ગાઈલમાં પહેલાં બોલવામાં આવતી હતી. અલ્સ્ટર ગેલિક એ ભૌગોલિક અને ભાષાકીય બન્ને દૃષ્ટિએ, ગેલિકની સૌથી કેન્દ્રીય બોલી છે, જે એક જમાનામાં છેક આયર્લૅન્ડના દક્ષિણ છેડાથી શરૂ કરીને સ્કૉટલૅન્ડના ઉત્તરી ભાગ સુધી ફેલાયેલા, ગેલિક બોલનારા વિશાળ વિશ્વની બોલી હતી. 20મી સદીના પ્રારંભમાં, અનેક પુનરુત્થાનવાદીઓએ તરફેણ પામતી હતી તે મન્સ્ટર આયરિશનું સ્થાન, 1960ના દાયકામાં કૉન્નાશ્ટ આયરિશે લીધું, જે હવે આયર્લૅન્ડમાં ઘણા લોકોની પસંદગીની બોલી છે. આયરિશના અનેક યુવાન બોલનારા હવે આયરિશ-લૅંગ્વેજ બ્રોડકાસ્ટિંગ(TG4)ના વિસ્તરણ અને બોલીઓની વિવિધતાના પરિચયને કારણે બોલીઓ સાથે ઓછી મૂંઝવણ અનુભવે છે. તેમાં લિખિત આયરિશ બાબતે થોડી સમસ્યાઓ છે, કારણ કે આયરિશ સરકાર દ્વારા જોડણી અને વ્યાકરણને પ્રમાણભૂત કરી દેવામાં આવ્યાં છે, જેમાં ધારણા હતી કે વિવિધ બોલીઓનાં સ્વરૂપો વચ્ચે સમાધાન પ્રતિબિંબિત થાય. તેમ છતાં, અલ્સ્ટર આયરિશ બોલનારાને લાગે છે કે અલ્સ્ટર સ્વરૂપો સામાન્યરૂપે માનદંડ દ્વારા સંમતિસૂચક નથી બનતા.

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં બધા જ આયરિશ શીખનારા ભાષાના આ સ્વરૂપનો ઉપયોગ કરે છે. અલ્સ્ટર આયરિશમાં સ્વ-સૂચના અભ્યાસક્રમોમાં હવે નાઉ યૂ આર ટોકિંગ(Now You’re Talking) અને તુસ મેઈથ(Tús maith) સામેલ છે. લેખક સીમસ ઓ સર્ચેઘે, એક વખત 1953માં આયર્લૅન્ડમાં આયરિશ ભાષા માટે કૅઈઘદીન(Caighdeán) અથવા માનદંડ નિર્ધારિત કરવા માટે આયરિશ સરકારના પ્રયત્નોને ચેતવણી આપી હતી, ત્યારે તેણે લખ્યું હતું કે જે ઊભું થશે તે "Gaedhilg nach mbéidh suim againn inntí mar nár fhás sí go nádúrtha as an teangaidh a thug Gaedhil go hÉirinn" (ગેલિક ભાષા શીખવામાં અમને કોઈ રસ નથી, કારણ કે ગૅઈલ્સ દ્વારા આયર્લૅન્ડમાં લાવવામાં આવેલી ભાષામાંથી તેનો વિકાસ કુદરતી રીતે થયો નથી.) અલ્સ્ટર આયરિશ બોલી સમગ્ર વિસ્તારમાં ઐતિહાસિક નવ અલ્સ્ટર કાઉન્ટીમાં બોલાય છે, ખાસ કરીને ડોનેગલ કાઉન્ટીના ગૅઈલટૅક્ટ પ્રદેશમાં અને વેસ્ટ બેલાસ્ટ કાઉન્ટીના "Gaeltacht Quarter". મૂળ સંગ્રહિત માંથી 7 ઑગસ્ટ 2007 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 9 ફેબ્રુઆરી 2011. Check date values in: |archive-date= (મદદ)માં. મેયો આયરિશનું ડોનેગલ આયરિશ સાથે મજબૂત બંધન છે.

અલ્સ્ટર સ્કૉટ્સ

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં બોલાતી અલ્સ્ટર સ્કૉટ્સમાં સ્કૉટ્સ ભાષાનું વૈવિધ્ય સમાયેલું છે. આઓદાન મૅક પોઈલિન^[૭૧] જણાવે છે કે "જ્યારે ખૂબ જ દલીલો આપવામાં આવે છે કે અલ્સ્ટર-સ્કૉટ્સ એ સ્કૉટ્સની બોલી અથવા જુદી છે ત્યારે કોઈએ દલીલ કરી છે અથવા સિદ્ધ કર્યું છે કે અલ્સ્ટર-સ્કૉટ્સ એ સ્કૉટ્સથી જુદી ભાષા છે. અલ્સ્ટર-સ્કૉટ્સ જુદી ભાષા છે એ માટેનો મુદ્દો ત્યારે એ વખતે ઊભો થયો જ્યારે સ્કૉટ્સનું પોતાનું સ્થાન અસુરક્ષિત હતું, એ એટલી તર્ક વગરની વાહિયાત વાત છે કે તે ભાષાકીય દલીલ તરીકે અનિચ્છનીય છે." જનસંખ્યાના લગભગ 2% લોકો અલ્સ્ટર સ્કૉટ્સ બોલે છે,^[૭૨] જો કે આ બોલીને તેમના ઘરોમાં મુખ્ય ભાષા તરીકે બોલતા લોકોની સંખ્યા તે નગણ્ય છે.^[૬૮] કૉલેજના વર્ગોમાં હવે તે લઈ શકાય છે^[૭૩] પરંતુ તે સ્થાનિક અંગ્રેજી બોલનારાઓ માટે "[ભાષા] પ્રમાણમાં સરળ છે, અને તેમાં આવતા ખૂબ જ અઘરા શબ્દો શબ્દકોશની મદદથી સારી રીતે સહેલાઈથી સમજી શકાય છે."^[૭૧] સેન્ટ ઍન્ડ્ર્યુઝ કરાર માન્યતા આપે છે કે "અલ્સ્ટર સ્કૉટ્સ ભાષા, વિરાસત અને સંસ્કૃતિને નિખારવા તથા વિકસાવવાની" જરૂર છે.^[૭૪]

અન્ય ભાષાઓ

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં નૃવંશીય લઘુમતીઓની સંખ્યા વધતી જાય છે. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનો એશિયાઈ સમુદાય ચીની અને ઉર્દૂ બોલે છે; આ ચીની સમુદાયનો ઉત્તર આયર્લૅન્ડમાં "ત્રીજા સૌથી મોટા" સમુદાય તરીકે ઘણી વાર ઉલ્લેખ કરવામાં આવે છે, અલબત્ત આંતરરાષ્ટ્રીય ધોરણો અનુસાર તે ઘણો નાનો છે. 2004માં યુરોપીય સંઘમાં નવા રાજ્ય સદસ્યોનો ઉમેરો થવાથી, મધ્ય અને પૂર્વી યુરોપી ભાષાઓ, ખાસ કરીને પૉલિશ, વધુ ને વધુ સામાન્ય બની રહી છે.

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં જે સંકેત ભાષા સૌથી વધુ પ્રચલિત છે એ બ્રિટિશ સાઈન લૅંગ્વેજ (BSL) છે, પરંતુ કૅથલિકો જે રીતે પોતાનાં બહેરાં બાળકોને ડબ્લિન (સેન્ટ જૉસેફની બહેરા છોકરા માટેની સંસ્થા તથા સેંટ મેરીની બહેરી છોકરીઓ માટેની સંસ્થા), આયરિશ સાઈન લૅંગ્વેજ(ISL)માં મોકલવાનું વલણ ધરાવે છે તેનો વપરાશ સામાન્ય રીતે રાષ્ટ્રવાદી સમુદાયમાં કરવામાં આવે છે. આ બન્ને ભાષાઓ પરસ્પર સંબંધિત નથીઃ બીએસએલ (BSL) બ્રિટિશ પરિવારની છે (જેમાં ઔસ્લાન પણ સામેલ છે), અને આઈએસએલ (ISL) ફ્રેન્ચ પરિવારની છે (જેમાં અમેરિકન સંકેત ભાષાનો પણ સમાવેશ છે).

ભૌગોલિક નામાવલીમાં પરિવર્તન

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ માટે વૈકલ્પિક નામો

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ માટે ઘણા લોકો ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની અંદર અને બહાર અન્ય નામોનો ઉપયોગ કરે છે, એ તેમના દૃષ્ટિકોણ ઉપર અવલંબે છે.

ચિત્ર:Derry mural.jpg

ફ્રી ડેરી ભીંતચિત્ર

દાલ રિઆતાના પ્રાચીન રાજ્ય, જે સ્કૉટલૅન્ડ સુધી વિસ્તૃત હતું તેનો વિરોધ ન કરતાં, નામો પરની અસહમતિ, અને શબ્દના વપરાશ અથવા બિનવપરાશમાં રાજકીય પ્રતીકાત્મકતા વાંચવી એ પણ કેટલાંક શહેરી કેન્દ્રોમાં પોતાની મેળે લાગુ પડી જાય છે. તેનું ઉજ્જવળ ઉદાહરણ છે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનું બીજું શહેર જેને "ડેરી" અથવા "લંડનડેરી" કહેવું જોઈએ.

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં ભાષાની પસંદગી અને નામકરણ ઘણી વખત બોલનારની સંસ્કૃતિ, જાતિ વિષયક અને ધાર્મિક ઓળખને ઉજાગર કરે છે. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના પ્રથમ ઉપપ્રધાન, સીમસ મૅલનની ટીકા સંઘવાદી રાજકારણીઓ દ્વારા તેમને "આયર્લૅન્ડના ઉત્તર" પછાતના નામે બોલાવવાથી કરવામાં આવતી હતી, જ્યારે સિન ફેઈનની ટીકા કેટલાંક આયરિશ વર્તમાનપત્રોમાં હજુ પણ "છ કાઉન્ટીઓ" તરીકે ઉલ્લેખ કરીને કરવામાં આવે છે.^[૭૫]

જે લોકો કોઈ જૂથના ન હોય, પરંતુ કોઈ એક બાજુ ઝુકાવ ધરાવતા હોય તેઓ ઘણીવાર એ જૂથની ભાષા વાપરવાનું વલણ ધરાવતા હોય છે. બ્રિટિશ સમાચાર માધ્યમ(ઉલ્લેખનીય રીતે ડેઈલી ટેલિગ્રાફ અને ડેઈલી ઍક્સપ્રેસ )માં સંઘવાદના સમર્થકો નિયમિત રૂપે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનો "અલ્સ્ટર" તરીકે ઉલ્લેખ કરે છે. ^[૭૬] આયર્લૅન્ડમાં કેટલાક રાષ્ટ્રવાદી અને પ્રજાસત્તાકવાદી-ઝુકાવ ધરાવતા સમાચારપત્રો મોટા ભાગે હંમેશાં "આયર્લૅન્ડનો ઉત્તર" અથવા "છ કાઉન્ટીઓ" શબ્દ વાપરે છે.

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં સરકાર અને સાંસ્કૃતિક સંસ્થાઓ, ખાસ કરીને એ લોકો જે 1980ના દાયકા^{[સંદર્ભ આપો]} પહેલાંના હોય, તેઓ પોતાના શીર્ષકમાં ઘણીવાર "અલ્સ્ટર" શબ્દનો ઉપયોગ કરે છે; દાખલા તરીકે યુનિવર્સિટી ઓફ અલ્સ્ટર, અલ્સ્ટર મ્યૂઝિયમ, અલ્સ્ટર ઑર્કેસ્ટ્રા, તથા બીબીસી(BBC) રેડિયો અલ્સ્ટર.

જો કે કેટલાંક નવાં બુલેટિનોએ 1990થી તમામ વિવાદાસ્પદ શબ્દો તથા સત્તાવાર નામનો ઉપયોગ ટાળવાનું વલણ અપનાવ્યું છે, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ શબ્દને માટે "ધ નૉર્થ" શબ્દનો ઉપયોગ પ્રજાસત્તાકમાં સમાચાર માધ્યમ પ્રસારણમાં સામાન્ય રીતે થાય છે, કેટલાક સંઘવાદીઓને ચિડવવા માટે.^{[સંદર્ભ આપો]} બેર્ટી ઍહર્ન, પહેલાના તાઓઈસીચ, જે પહેલાં ફક્ત "ધ નૉર્થ" શબ્દ વાપરતા, તેઓ હવે જાહેરમાં લગભગ હંમેશાં "ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ" શબ્દ વાપરે છે. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના બીજા સૌથી મોટા શહેર માટે પ્રસારણ કેન્દ્રો, જે સમુદાય અને પ્રસારણ સેવા સાથે જોડાયેલા નથી તેઓ બન્ને નામોનો આંતર-પરિવર્તનીય રીતે ઉપયોગ કરે છે, ઘણીવાર અહેવાલની શરૂઆતમાં "લંડનડેરી" બોલે છે અને બાકીના અહેવાલમાં "ડેરી" શબ્દનો ઉપયોગ કરે છે. તેમ છતાં, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની અંદર પ્રકાશિત થતાં વર્તમાનપત્રો, જેઓ કોઈ એક સમુદાય સાથે જોડાયેલાં છે (ન્યૂઝ લેટર સંઘવાદી સમુદાય સાથે અને આયરિશ ન્યૂઝ રાષ્ટ્રવાદી સમુદાય સાથે જોડાયેલું છે) તેઓ સામાન્ય રીતે તેમના સમુદાયની પસંદગીના શબ્દો વાપરે છે. સંઘવાદીઓ સાથે ઝુકાવ ધરાવતાં બ્રિટિશ વર્તમાનપત્રો જેવાં કે ડેઈલી ટેલિગ્રાફ સામાન્ય રીતે સંઘવાદી સમુદાયની ભાષાનો ઉપયોગ કરે છે. જો કે વધુ ડાબેરી ગણાતું ગાર્જિયન પોતાની માર્ગદર્શક શૈલીનો ઉપયોગ કરતાં "ડેરી" અને "કો ડેરી" શબ્દોનો ઉપયોગ કરે છે, અને "લંડનડેરી"નો નહીં.^[૭૭]

નામકરણમાં ભાગલા જોવા મળે છે ખાસ કરીને રમત-ગમત અને ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓ સાથે જોડાયેલી સંસ્થાઓમાં એક સમુદાય સાથે. દાખલા તરીકે, ગેલિક ગેમ્સ "ડેરી" નામ વાપરે છે. તેમાં કોઈ સ્પષ્ટ કરાર નથી કે નામ માટે કઈ રીતે નિર્ણય કરવો. જ્યારે રાષ્ટ્રવાદી-નિયંત્રિત સ્થાનિક કાઉન્સિલે "ડેરી" શહેરને ફરીથી નામ આપવાનો મત આપ્યો ત્યારે સંઘવાદીઓએ વિરોધ કર્યો, એમ કહીને કે એ નામથી શહેરને શાહી અધિકારપત્રનો મોભો મળેલો છે, રાણી દ્વારા મળેલા અધિકારપત્રને કારણે ફક્ત તે જ નામ બદલી શકે. રાણીએ આ બાબતમાં હસ્તક્ષેપ ન કર્યો અને આ રીતે કાઉન્સિલ હવે ડેરી સિટી કાઉન્સિલના નામે ઓળખાય છે, જ્યારે શહેર હજુ સત્તાવાર લંડનડેરી છે. તેમ છતાં, કાઉન્સિલે પોતાની સ્ટેશનરીના બે સેટ છપાવ્યા છે- દરેક શબ્દ માટે એક- અને તેમની નીતિ એવી છે કે પત્ર વ્યવહારમાં મૂળ પત્ર લેખકે જે શબ્દ વાપર્યો હોય તે શબ્દનો ઉપયોગ કરીને ઉત્તર આપવો.ઉચ્ચ સામુદાયિક તાણ વખતે દરેક પક્ષ નિયમિતરૂપે નામકરણના ઉપયોગ સાથે સંકળાયેલ અન્ય સમુદાયની, ત્રીજા પક્ષ જેવા કે સમાચાર માધ્યમ સંસ્થા દ્વારા નિયમિતરૂપે ફરિયાદ કરે છે કે આવા શબ્દનો ઉપયોગ તેમના સમુદાય સામે "પૂર્વગ્રહ"ની ઘટનાનો સંકેત કરે છે.

સંઘવાદી/વફાદારવાદી

અલ્સ્ટર (ઉલૅઈધ(Ulaidh) ), સખત રીતે બોલતાં, અલ્સ્ટર પ્રાંતનો ઉલ્લેખ કરે છે, જેમાં ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની નવ ઐતિહાસિક કાઉન્ટીઓમાંથી છ આવેલી છે. "અલ્સ્ટર" શબ્દ સંઘવાદી સમુદાય અને બ્રિટિશ અખબારો દ્વારા ઉત્તરી આયર્લૅન્ડને બદલે લઘુલિપિ તરીકે બહોળે પાયે વપરાય છે.^[૭૮] ભૂતકાળમાં, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનું નામ બદલીને અલ્સ્ટર કરવા માટે પુકારો કરવામાં આવી હતી. આ પ્રસ્તાવ 1937માં અને ફરીથી 1949માં ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની સરકાર દ્વારા પહેલાં ધ્યાન પર લેવામાં આવ્યો હતો, પરંતુ કંઈ પરિવર્તન કરવામાં આવ્યું નહીં.^[૭૯]

પ્રાંત (The Province) (કુઈજ (An Cúige) ) સૂચવે છે અક્ષરશઃ અલ્સ્ટરનો ઐતિહાસિક આયરિશ પ્રાંત, પરંતુ આજે તે લઘુલિપિ તરીકે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ માટે વપરાય છે. બીબીસી (BBC) યુનાઈટેડ કિંગડ્મના અહેવાલ માં પોતાના સંપાદકીય માર્ગદર્શનમાં જણાવે છે કે "ધ પ્રોવિન્સ" શબ્દ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ માટે યોગ્ય બીજો પર્યાયવાચી શબ્દ છે, જ્યારે "અલ્સ્ટર" નથી. એવું પણ સૂચન કરવામાં આવ્યું છે કે "ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના લોકો"એ "બ્રિટિશ" શબ્દ પસંદ કરવો જોઈએ અને ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ સાથેના સંબંધમાં ગ્રેટ બ્રિટનના સંદર્ભમાં "મુખ્ય ભૂમિ" શબ્દ દૂર કરવો જોઈએ^[૮૦]

રાષ્ટ્રવાદી/પ્રજાસત્તાકવાદી

આયર્લૅન્ડનો ઉત્તર (Tuaisceart na hÉireann ) અથવા ઉત્તર-પૂર્વ આયર્લૅન્ડ (Oirthuaisceart Éireann )- એ ભારપૂર્વક દર્શાવે છે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના બાકીના ટાપુ સાથેની સાંકળ અને તેથી એ જ સંબંધને લાગુ કરવા જતાં ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની ગ્રેટ બ્રિટન સાથે સાંકળ બને છે.^[૮૧]

છ કાઉન્ટીઓ (na Sé Chontae ) – ભાષા પ્રજાસત્તાકવાદીઓ એટલે કે સિન ફેઈન દ્વારા વાપરવામાં આવી, તે બ્રિટિશ-અધિનિયમ દ્વારા બનેલી આયર્લૅન્ડની સરકારના 1920ના કાનૂન દ્વારા આપેલા નામનો વપરાશ ટાળે છે. (પ્રજાસત્તાકને એ જ રીતે છવ્વીસ કાઉન્ટીઓ તરીકે વર્ણિત કરવામાં આવે છે.)^[૮૨] આ શબ્દોનો ઉપયોગ કરનારા કેટલાક નિશ્ચયપૂર્વક દાવો કરે છે કે પ્રદેશના આ સત્તાવાર નામનો ઉપયોગ કરવા જતાં આયર્લૅન્ડની સરકારના એ કાયદા ની તર્કસંગતિનો સ્વીકાર કરવા જેવું થશે.

અધિકારમાં આવેલી છ કાઉન્ટીઓ . આયર્લૅન્ડનું રાજ્ય, જેની તર્કસંગતિ પ્રજાસત્તાકવાદીઓ દ્વારા બેલફાસ્ટ કરારનો વિરોધ કરવા સાથે માન્ય કરવામાં આવી નથી, તેને 1922માં (સ્વતંત્ર ઉપનિવેશ તરીકે) સ્વાતંત્ર્ય મેળવનાર આયરિશ ફ્રી સ્ટેટના સંદર્ભમાં, "મુક્ત રાજ્ય" તરીકે વર્ણિત કરવામાં આવ્યું છે.^[૮૩]

બ્રિટિશ-અધિકારમાં આવેલું આયર્લૅન્ડ . અધિકારમાં આવેલી છ કાઉન્ટીઓ જેવો જ સાંભળવામાં લાગે છે તેવો શબ્દપ્રયોગ વધુ હઠધર્મી ગુડ ફ્રાઈડે કરારના વિરોધી, પ્રજાસત્તાકવાદીઓ દ્વારા વાપરવામાં આવે છે, જે આજે પણ ફર્સ્ટ ડૅઈલ(First Dáil) એ આયર્લૅન્ડની છેલ્લી કાયદેસર સરકાર હતી અને ત્યારપછીની તમામ સરકારો એ આયરિશ રાષ્ટ્રીય સ્વ-નિર્ધારણ ઉપર વગર અધિકારે લાદવામાં આવેલી વિદેશી સરકારો છે, તેમ માને છે.^[૮૪]

ચોથું હરિયાળું ખેતર (An Cheathrú Gort Glas ).^{[સંદર્ભ આપો]} ટૉમી મૅકેમ દ્વારા રચિત ફોર ગ્રીન ફિલ્ડ્સ(ચાર હરિયાળાં ખેતરો) નું ગીત, જે આયર્લૅન્ડને ચાર હરિયાળાં ખેતરોમાંથી એક ખેતર રૂપે વિભાજિત કરવાનું વર્ણન કરે છે (આયર્લૅન્ડના પરંપરાગત પ્રાંતોમાંથી) તે અજાણ્યા હાથો વડે થયું છે, એ આયર્લૅન્ડના ભાગલા સૂચવે છે.

અન્ય

ધ નોર્થ (ઉત્તર)(An Tuaisceart ) – શબ્દ વપરાયો ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનું વર્ણન કરવા માટે બરાબર એ જ રીતે જે રીતે "દક્ષિણ" શબ્દ પ્રજાસત્તાક વર્ણિત કરવા માટે વપરાયો.^{[સંદર્ભ આપો]}
નોર્ન આયર્ન (પહેલાં અનુવાદ થયો "Norn Irn")^[૮૫]^[૮૬] – એ છે એક અનૌપચારિક અને લાગણીપૂર્ણ^{[સંદર્ભ આપો]} ઉપનામ જે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ માટે રાષ્ટ્રવાદીઓ અને સંઘવાદીઓ બંને દ્વારા વપરાતું હતું, એ "નૉર્ધન આયર્લૅન્ડ"ના ઉચ્ચારણમાંથી તારવવામાં આવ્યું હતું અતિશયોક્તિભર્યા અલ્સ્ટર સ્વરાઘાતમાં (ખાસ કરીને બૃહદ્ બેલફાસ્ટના એક વિસ્તારમાંથી). આ વાક્યાંશ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડને સૂચિત કરવા માટે હળવા હૃદયે ઉચ્ચારાયેલું હોય એવું દેખાય છે, જે પ્રાદેશિક ઉચ્ચારણ પર આધારિત છે. ઘણીવાર એ નોર્ધન આયર્લૅન્ડ નેશનલ ફુટબૉલ ટીમ(ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની રાષ્ટ્રીય ફુટબૉલ ટીમ)ને સૂચિત કરે છે.

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ માટેનાં વિવરણો

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ શું છે એ માટે સામાન્ય રીતે વર્ણન કરવા માટે કોઈ સ્વીકૃત શબ્દ નથીઃ પ્રાંત, પ્રદેશ, દેશ અથવા કંઈક બીજું.^[૮૭]^[૮૮]^[૮૯] શબ્દની પસંદગી વિરોધાભાસી હોઈ શકે છે અને તે લેખકની રાજકીય પસંદગીઓ ઉજાગર કરી શકે છે.^[૮૮] આ સ્થિતિ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ પર લખનારા કેટલાક લેખકો દ્વારા સમસ્યા રૂપે નોંધવામાં આવી છે, જેના સમાધાનની સામાન્ય રીતે કોઈ ભલામણ કરવામાં આવી નથી.^[૮૭]^[૮૮]^[૮૯]

યુનાઈટેડ કિંગડ્મ અને ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ જે રીતે ભાગમાં વહેંચાઈને અસ્તિત્વમાં આવ્યા, તેમાં કોઈ કાનૂની વ્યાખ્યા આપતા શબ્દનું વર્ણન નથી કે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ શું 'છે'. યુકે(UK) સરકારની ઍજન્સીઓ વચ્ચે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ સંબંધિત કોઈ સમાન અથવા માર્ગદર્શક રેખા પણ નથી. દાખલા તરીકે, યુનાઈટેડ કિંગડ્મના પ્રધાનમંત્રીના કાર્યાલયની વેબસાઈટ્સ^[૪] અને યુકે(UK) સ્ટૅટિસ્ટિક્સ ઑથોરિટી^[૩] વર્ણન કરે છે કે યુનાઈટેડ કિંગડ્મ ચાર દેશોનું બનાવવામાં આવેલું છે, તેમાં એક ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ છે. એ જ વેબસાઈટ્સનાં અન્ય પૃષ્ઠો પર^[૯૦] ઉત્તરી આયર્લૅન્ડને વિશિષ્ટ રૂપે "પ્રદેશ" તરીકે સૂચિત કરવામાં આવ્યો છે અને તેવો જ ઉલ્લેખ યુકે(UK) સ્ટૅટિસ્ટિક્સ ઑથોરિટીનાં પ્રકાશનોમાં જોવા મળે છે.^[૯૧] ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ સ્ટૅટિસ્ટક્સ એન્ડ રિસર્ચ એજન્સી પણ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડને એક પ્રદેશ^[૯૨] હોવાનું સૂચિત કરે છે અને જાહેર ક્ષેત્ર માહિતીના કાર્યાલય^[૯૩]ની વેબસાઈટ તથા ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની અન્ય એજન્સીઓ પણ એવો જ ઉલ્લેખ કરે છે.^[૯૪] એચએમ(HM) ટ્રેઝરીનાં પ્રકાશનો^[૯૫] અને બીજી બાજુ, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનું નાણાં ખાતું અને ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના કાર્યકારિણીના કર્મચારી^[૯૬] ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનું વિવરણ "યુકે(UK)ના પ્રદેશ" તરીકે આપે છે. 2007માં, ભૌગોલિક નામોના ધોરણસરના સ્વીકૃત સ્વરૂપ અંગે યુનાઈટેડ નેશન્સ કૉન્ફરન્સ ખાતે, યુકે(UK)ની રજૂઆત હતી કે તે બે દેશો(ઈંગ્લૅન્ડ અને સ્કૉટલૅન્ડ), એક રાજ્ય (વૅલ્સ) અને એક પ્રાંત(ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ)નો બનેલો દેશ છે.^[૯૭]

ઈંગ્લૅન્ડ, સ્કૉટલૅન્ડ અને વૅલ્સથી જુદી રીતે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ પાસે તે સ્વતંત્ર દેશ હોવાનો કોઈ ઇતિહાસ નથી અથવા રાષ્ટ્ર હોવાનો તેનો પોતાનો કોઈ અધિકાર નથી.^[૯૮] કેટલાક લેખકો વર્ણવે છે કે યુનાઈટેડ કિંગડ્મ એ ત્રણ દેશો અને એક પ્રાંતનો બનેલો દેશ છે^[૯૯] અથવા ઉત્તરી આયર્લૅન્ડને એક દેશ તરીકે ઓળખાવવામાં મુશ્કેલીઓ તરફ ધ્યાન દોરે છે.^[૧૦૦] લેખકોનાં લખાણો વિશિષ્ટરૂપે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના એક દેશ હોવાના વિચારને સામાન્ય અર્થમાં ખારીજ કરે છે,^[૮૭]^[૮૯]^[૧૦૧]^[૧૦૨] અને આ બાબતે ઈંગ્લૅન્ડ, સ્કૉટલૅન્ડ તથા વૅલ્સ સાથે તુલના કરતાં અંતર દર્શાવે છે.^[૧૦૩] ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના અસ્તિત્વના પ્રથમ 50 વર્ષોના સમયગાળા માટે પણ, દેશ શબ્દ કેટલાક રાજકીય વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા અયોગ્ય ગણાવવામાં આવ્યો છે અને તેનો આધાર એ છે કે ઘણા નિર્ણયો હજુ આજે પણ લંડનથી લેવામાં આવે છે.^[૯૮] ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની ભિન્ન રાષ્ટ્ર હોવાની ગેરહાજરી, આયર્લૅન્ડના ટાપુની અંદર અલગ હોવાની સ્થિતિ પણ દેશ શબ્દ વાપરવા માટે પ્રશ્ન હોવા તરફ ધ્યાન દોરે છે^[૮૯]^[૧૦૪]^[૧૦૫] અને તે ઈંગ્લૅન્ડ, સ્કૉટલૅન્ડ અને વૅલ્સ કરતાં તુલનામાં જુદો છે.^[૧૦૬]

ઘણા વિવરણકાર "પ્રાંત" અથવા "પ્રદેશ" શબ્દ વાપરવાનું પસંદ કરે છે, તેમ છતાં તે પણ સમસ્યા વગરનું નથી. તે ઉત્તેજના પેદા કરી શકે છે, ખાસ કરીને રાષ્ટ્રવાદીઓ વચ્ચે, જેમને માટે શીર્ષક પ્રાંત એ અલ્સ્ટરના પરંપરાગત પ્રદેશ માટે ઉચિત રીતે આરક્ષિત છે, જેમાંથી ઉત્તરી આયર્લૅન્ડે નવમાંથી છ કાઉન્ટીઓ ઉપર કબજો જમાવ્યો છે.^[૮૮]^[૧૦૦] બીબીસી(BBC) સ્ટાઈલ ગાઈડ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડને પ્રદેશ તરીકે જ સૂચવે છે, અને આ શબ્દ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ તથા યુનાઈટેડ કિંગડ્મના સામાન્ય સાહિત્ય તથા વર્તમાનપત્રોના અહેવાલો માટે ઉપયોગમાં લે છે. કેટલાક લેખકોએ આ શબ્દનો અર્થ આપતાં વિવરણ આપ્યું છે કે તે સમાનવાચિક છેઃ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનો ઉલ્લેખ કરતાં કે તે યુનાઈટેડ કિંગડ્મ અને આયર્લૅન્ડના પરંપરાગત દેશ બન્નેનો પ્રાંત (Province) છે.^[૧૦૪]

"રીજન(Region-મુલક)" શબ્દ યુકે(UK) સરકારની કેટલીક એજન્સીઓ તથા યુરોપીય સંઘ દ્વારા વાપરવામાં આવે છે. કેટલાક લેખકો આ શબ્દને પસંદ કરે છે પરંતુ નોંધે છે કે તે "અસંતોષકારક" છે.^[૮૮]^[૮૯] ઉત્તરી આયર્લૅન્ડને સાદી ભાષામાં "યુકે(UK)ના ભાગ" તરીકે પણ વર્ણવી શકાય, યુકે(UK) સરકારનાં કાર્યાલયો પણ તેનો એ જ રીતે ઉલ્લેખ કરી શકે.^[૪]

રમતગમત

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં, રમતગમત લોકપ્રિય છે અને તે અનેક લોકોના જીવનમાં મહત્ત્વનું સ્થાન ધરાવે છે. જેમ ગેલિક ફુટબૉલ, રગ્બી, હોકી, બાસ્કેટબૉલ, ક્રિકેટ અને હર્લિંગના કિસ્સામાં જોવા મળે છે તેમ, રમતો સમગ્ર-આયર્લૅન્ડ મુજબ, એટલે કે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ અને પ્રજાસત્તાક એમ બંને સહિત, આયોજિત થાય તેવું વલણ રહે છે.^[૧૦૭] તેમાં એક મુખ્ય અપવાદ તે અસોસિએશન ફુટબૉલ છે, જે દરેક અધિકારક્ષેત્ર માટે અલગ નિયામક મંડળ ધરાવે છે.^[૧૦૭]

અસોસિએશન ફુટબૉલ (સૉકર)

આયરિશ ફુટબૉલ એસોસિએશન (IFA) એ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં અસોસિએશન ફુટબૉલ માટેનું આયોજક મંડળ છે. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં સૌથી મોટી સ્પર્ધા એ આઈએફએ(IFA) પ્રિમિયરશિપ છે. આ ઉપરાંત સેતાન્તા કપ, તમામ-દ્વીપોની ટુર્નામેન્ટ પણ છે, જેમાં ચાર આઈએફએ(IFA) પ્રિમિયરશિપ ટીમો અને પ્રજાસત્તાકના લીગમાંથી ચાર ટીમોનો સમાવેશ કરવામાં આવે છે. જો કે, શ્રેષ્ઠ ઉત્તરી આયરિશ ખેલાડીઓ ગ્રેટ બ્રિટનમાં ઈંગ્લિશ કે સ્કૉટિશ લીગમાંથી રમવાનું વલણ દાખવતા હોય છે. ઉત્તર આયર્લૅન્ડની ઓછી વસતિ છતાં, તેની આંતરરાષ્ટ્રીય ટીમે સારી એવી નોંધપાત્ર સફળતાઓ મેળવી છે, જેમાં 1958 અને 1982માં વિશ્વ કપ ક્વાર્ટર-ફાયનલમાં પ્રવેશનો સમાવેશ થાય છે.

ક્રિકેટ

ક્રિકેટ એ દેશમાં સૌથી વધુ ઝડપે વિકસતો ખેલ છે.^{[સંદર્ભ આપો]} આયર્લૅન્ડ ક્રિકેટ ટીમ, જે પ્રજાસત્તાક અને ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ એમ બંનેનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, તે ઈન્ટરનેશનલ ક્રિકેટ કાઉન્સિલની અસોસિએટ સદસ્ય છે. તેણે 2007 ક્રિકેટ વર્લ્ડ કપમાં હિસ્સો લીધો હતો અને સુપર 8 માટે યોગ્યતા હાંસલ કરી હતી અને એવું જ પ્રદર્શન 2009 આઈસીસી(ICC) વર્લ્ડ ટવેન્ટી20માં કર્યું હતું. આયર્લૅન્ડ આઈસીસી(ICC) ઈન્ટરકોન્ટિનેન્ટલ કપનું વર્તમાન ચેમ્પિયન છે અને તેની 19-નીચેની ટીમ પણ ઘણું સારું પ્રદર્શન કરી રહી છે.^{[સંદર્ભ આપો]} બૅલફાસ્ટમાં આવેલું સ્ટોર્મોન્ટ એ એક નિયમિત આંતરરાષ્ટ્રીય રમત મેદાન છે.

ગેલિક રમતો

ગેલિક રમતોમાં ગેલિક ફુટબૉલ, હર્લિંગ, ગેલિક હૅન્ડબૉલ અને રાઉન્ડર્સનો સમાવેશ થાય છે. આ ચારમાંથી, ફુટબૉલ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં સૌથી લોકપ્રિય રમત છે. ખેલાડીઓ સ્થાનિક ક્લબો માટે રમે છે અને તેમાંના શ્રેષ્ઠ પોતાની કાઉન્ટી ટીમો માટે પસંદગી પાસે છેઃ ઍન્ટ્રિમ, અર્માઘ, ડેરી, ડાઉન, ફેર્માનાઘ અને ટાયરોન. અલ્સ્ટર જીએએ(GAA) એ ગેલિક ઍથ્લેટિક અસોસિએશનની શાખા છે જે અલ્સ્ટરની તમામ નવ કાઉન્ટીઓ માટે જવાબદાર છે, તેમાં ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની છ કાઉન્ટીઓ પણ સમાવિષ્ટ છે. અલ્સ્ટર સિનિયર ફુટબૉલ ચેમ્પિયનશિપ, અલ્સ્ટર સિનિયર હર્લિંગ ચેમ્પિયનશિપ, ઓલ-આયર્લૅન્ડ સિનિયર ફુટબૉલ ચેમ્પિયનશિપ અને ઓલ-આયર્લૅન્ડ સિનિયર હર્લિંગ ચેમ્પિયનશિપમાં તમામ નવ મેદાન ટીમો છે. ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની તાજેતરની સફળતાઓમાં 2002 ઓલ-આયર્લૅન્ડ સિનિયર ફુટબૉલ ચેમ્પિયનશિપમાં અર્માઘનો વિજય અને 2003, 2005 અને 2008માં ટાયરોનના વિજયનો સમાવેશ થાય છે.

ગોલ્ફ

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ અનેક ગોલ્ફ મેદાનો ધરાવે છે, જેમ કે રોયલ બૅલફાસ્ટ ગોલ્ફ ક્લબ (સૌથી પહેલી, 1881માં રચાયેલી), રોયલ પોર્ટરશ ગોલ્ફ ક્લબ (ધ ઓપન ચેમ્પિયનશિપ માટે યજમાન બનનાર ગ્રેટ બ્રિટનની બહાર હોય તેવું એક માત્ર મેદાન), અને રોયલ કાઉન્ટી ડાઉન ગોલ્ફ ક્લબ (યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સની બહાર હોય તેવું ગોલ્ફ ડાઈજેસ્ટ સામયિક દ્વારા ટોચ પર ક્રમાંકિત મેદાન).^[૧૦૮]^[૧૦૯]

ડૅરેન ક્લાર્ક, ફ્રેડ ડૅલી (1947માં ધ ઓપનના વિજેતા), ગ્રેમી મૅકડોવેલ (2010માં યુ.એસ.(U.S.) ઓપનના વિજેતા, 1970 પછી જીતનારા પ્રથમ યુરોપિયન) અને રોરી મૅકઈલરોય અહીંના નોંધપાત્ર ગોલ્ફરો છે.^[૧૧૦]

રગ્બી યુનિયન

તમામ-દ્વીપોના નિયામકતંત્રની અલ્સ્ટર શાખા, આયરિશ રગ્બી ફૂટબૉલ યુનિયન દ્વારા જે નવ કાઉન્ટીઓનું નિયમન થાય છે તેમાં ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની છ કાઉન્ટીઓ છે. આયર્લૅન્ડના દ્વીપમાં ચાર વ્યાવસાયિક પ્રાન્તિક ટીમોમાંથી એક અલ્સ્ટર છે અને તે કેલ્ટિક લીગ અને યુરોપિયન કપમાં સ્પર્ધામાં છે. 1999માં અલ્સ્ટરે યુરોપિયન કપ જીત્યો હતો. આંતરરાષ્ટ્રીય હરીફાઈમાં, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના ખેલાડીઓ આયર્લૅન્ડ નેશનલ રગ્બી ટીમમાં પ્રતિનિધિત્વ કરે છે, જેણે તાજેતરમાં જ 2004થી 2009 વચ્ચે ચાર ટ્રિપલ ક્રાઉન મેળવ્યા છે અને 2009માં ગ્રાન્ડ સ્લેમમાં જીત હાંસલ કરી છે.

શિક્ષણ

ક્વિન્સ યુનિવર્સિટી બૅલફાસ્ટ

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની શિક્ષણ પ્રણાલી યુનાઈટેડ કિંગડ્મમાં બીજી તમામ જગ્યાઓ કરતાં સહેજ જુદી પડે છે. યુનાઈટેડ કિંગડ્મના મોટા ભાગના વિસ્તારોથી વિપરીત, અહીં પ્રાથમિક શાળાના છેલ્લા વર્ષનાં બાળકોએ અગિયાર પછીની તબદીલ કસોટી આપવાની રહે છે, અને તેનાં પરિણામો પરથી નિશ્ચિત થાય છે કે તેઓ વ્યાકરણ શાળાઓમાં પ્રવેશ પામશે કે માધ્યમિક શાળાઓમાં. કેટલાક વિવાદો વચ્ચે આ પ્રણાલી 2008માં બદલાવાની હતી, પરંતુ ઉત્તર અર્માઘ જ્યાં ડિક્સન પ્લાન અમલમાં છે, તે તેમાંથી અપવાદ રહેવાનું છે. હવે મોટા ભાગની ગ્રામર (વ્યાકરણ) શાળાઓ પોતાની આગવી પ્રવેશ કસોટી ધરાવતી થઈ હોવાથી, માધ્યમિક વિદ્યાર્થીઓએ પ્રવેશ માટે આ પ્રકારની કસોટી આપવી આવશ્યક રહેતી નથી, અને આમ ત્યારથી અગિયાર પછીની કસોટી દૂર થઈ રહી છે.

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની રાજ્ય (નિયંત્રિત) શાળાઓ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનાં તમામ બાળકો માટે ખુલ્લી છે, અલબત્ત તેમાં મુખ્યત્વે પ્રોટેસ્ટન્ટ અથવા બિન-ધાર્મિક પૃષ્ઠભૂમિ ધરાવનારા જ વાસ્તવિક રીતે તેમાં અભ્યાસ કરે છે. અહીં રોમન કૅથલિકો માટે એક અલગ જાહેર ભંડોળથી ચાલતી શાળા વ્યવસ્થા છે, જો કે રોમન કૅથલિકો રાજ્યની શાળાઓમાં ભણવા માટે મુક્ત જ છે (અને કેટલાક બિન-રોમન કૅથલિકો રોમન કૅથલિક શાળાઓમાં ભણે છે). ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં હજુ પણ પ્રમુખતયા દે ફેક્ટો ધાર્મિક રીતે વિભાજિત શિક્ષણ પ્રણાલી હોવા છતાં, હવે પ્રોટેસ્ટન્ટ, રોમન કૅથલિક અને અન્ય ધર્મો(અથવા કોઈ પણ નહીં)નાં વિદ્યાર્થીને પ્રવેશ આપવાની બાબતે સંતુલન જાળવવાનો પ્રયાસ કરતી સમન્વિત શાળાઓ વધુ ને વધુ લોકપ્રિય બની રહી છે. પ્રાથમિક શાળા ક્ષેત્રમાં, 40 શાળાઓ (કુલ સંખ્યાના 8.9%) સમન્વિત શાળાઓ છે અને બત્રીસ (કુલ સંખ્યાના 7.2%) શાળાઓ ગેલ્સ્કોઈલેન્ના(Gaelscoileanna) છે.

જુઓઃ

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં ગેલિક માધ્યમની પ્રાથમિક શાળાઓની સૂચિ
ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં પ્રાથમિક શાળાઓની સૂચિ
ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં વ્યાકરણ શાળાઓની સૂચિ
ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં માધ્યમિક શાળાઓની સૂચિ
ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં સમન્વિત શાળાઓની સૂચિ

ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં બે મુખ્ય યુનિવર્સિટીઓ છે – ધ ક્વિન્સ યુનિવર્સિટી ઓફ બૅલફાસ્ટ, અને યુનિવર્સિટી ઓફ અલ્સ્ટર.

સંદર્ભો

↑ "Northern Ireland Census 2001 Commissioned Output". NISRA. 2001. મૂળ માંથી 25 ડિસેમ્બર 2018 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 8 December 2009.
↑ "Population and Migration Estimates Northern Ireland (2009) – Statistical Report" (PDF). Northern Ireland Statistics and Research Agency. 2010-06-24. મૂળ (PDF) માંથી 2010-12-14 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-11-11.
↑ ^૩.૦ ^૩.૧ "The Countries of the UK". www.statistics.gov.uk - geography - beginners' guide to UK geography. UK Statistics Authority. 11 November 2005. મૂળ સંગ્રહિત માંથી 11 નવેમ્બર 2009 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 11 November 2009. The top-level division of administrative geography in the UK is the 4 countries - England, Scotland, Wales and Northern Ireland.
↑ ^૪.૦ ^૪.૧ ^૪.૨ "countries within a country". Number10.gov.uk. The Office of the Prime Minister of the United Kingdom. 10 January 2003. મૂળ સંગ્રહિત માંથી 11 નવેમ્બર 2009 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 11 November 2009. The United Kingdom is made up of four countries: England, Scotland, Wales and Northern Ireland. Its full name is the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland...Northern Ireland is a part of the United Kingdom with a devolved legislative Assembly and a power sharing Executive made up of ministers from four political parties representing different traditions.
↑ સત્તા દ્વારા પ્રકાશિત સ્ટેચ્યુટરિ રૂલ્સ એન્ડ ઓર્ડર્સ, 1921 (નં. 533); 3 મે 1921 માટે વધારાનો સ્રોત તારીખઃ એલ્વિન જૅકસન, હોમ રૂલ – એન આયરિશ હિસ્ટ્રી , ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટી પ્રેસ, 2004, પૃ.198.
↑ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ માટે ઊભા થવું સંગ્રહિત ૨૦૦૯-૦૫-૦૪ ના રોજ વેબેક મશિન www.uup.org. 2 ઑગસ્ટ 2008ના મેળવેલ.
↑ રિચાર્ડ જેનકિન, 1997, રિથિન્કિંગ એથ્નિસિટીઃ આર્ગ્યુમેન્ટ્સ એન્ડ એક્સપ્લોરેશન્સ , સેજ (SAGE) પબ્લિકેશન્સઃ લંડનઃ "ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં સાંપ્રત રાષ્ટ્રવાદીઓના ઉદ્દેશ્યો આયર્લૅન્ડનું પુનઃએકીકરણ અને બ્રિટિશ સરકારની નાબૂદી છે."
↑ પીટર ડોરેય, 1995, બ્રિટિશ પોલિટિક્સ સિન્સ 1945 , બ્લેકવેલ પબ્લિશર્સઃ ઓક્સફર્ડઃ "જેમ આયરિશ પુનઃએકીકરણ માટે કેટલાક રાષ્ટ્રવાદીઓ હિંસાનો ઉપયોગ કરવા તૈયાર છે, તો એમ જ કેટલાક સંઘવાદીઓ તેનો વિરોધ કરવા માટે હિંસાનો ઉપયોગ કરવા માટે તૈયાર છે."
↑ "Strategy Framework Document: Reunification through Planned Integration: Sinn Féin's All Ireland Agenda". મૂળ માંથી 16 જુલાઈ 2006 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 9 ફેબ્રુઆરી 2011. Check date values in: |archive-date= (મદદ) સિન ફેઈન. 2 ઑગસ્ટ 2008ના મેળવેલ.
↑ નીતિ સારાંશોઃ બંધારણીય મુદ્દાઓ સંગ્રહિત ૨૦૦૯-૦૬-૧૮ ના રોજ વેબેક મશિન એસડીએલપી(SDLP). 2 ઑગસ્ટ 2008ના મેળવેલ.
↑ "ધ સ્કૉટ્ચ-આયરિશ સંગ્રહિત ૨૦૧૦-૧૦-૨૦ ના રોજ વેબેક મશિન". અમેરિકન હેરિટેજ મૅગેઝિન. ડિસેમ્બર 1970. વૉલ્યુમ 22, અંક 1.
↑ Thernstrom, Stephan (1980). Harvard encyclopedia of American ethnic groups. Harvard University Press. પૃષ્ઠ 896. ISBN 0674375122. External link in |title= (મદદ)
↑ "Born Fighting: How the Scots-Irish Shaped America". Powells.com. 12 August 2009. મેળવેલ 30 April 2010.
↑ Gwynn. The birth of the Irish Free State. The History of Ireland. મેળવેલ 14 July 2010. Unknown parameter |fist= ignored (મદદ)
↑ Pilkington, Colin (2002). Devolution in Britain Today. Manchester University Press. પૃષ્ઠ 75. ISBN 0719060761. CS1 maint: discouraged parameter (link)
↑ 3 મે 1921ના કાઉન્સિલમાં આદેશ દ્વારા, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ યુનાઈટેડ કિંગડ્મનો એક અલગ પ્રદેશ બન્યો (સત્તા દ્વારા પ્રકાશિત સ્ટેચ્યુટરિ રૂલ્સ એન્ડ ઓર્ડર્સ (SR&O) 1921, નં. 533). તેના બંધારણીય મૂળિયાં સંઘના અધિનિયમ (એક્ટ ઓફ યુનિયન)માં રહે છે, બે પૂરક અધિનિયમો, એકને ગ્રેટ બ્રિટનની સંસદ દ્વારા અને બીજાને આયર્લૅન્ડની સંસદ દ્વારા પસાર કરવામાં આવ્યો.
↑ 7 ડિસેમ્બર 1922ના (આયરિશ મુક્ત રાજ્યની સ્થાપના પછીના દિવસે) સંસદે આયરિશ મુક્ત રાજ્યમાંથી છૂટા પડવા માટે રાજાને નીચેનું સંબોધન કરવાનું ઠરાવ્યું: "સૌથી ભવ્ય સાર્વભૌમ શાસક, અમે, આપ નામદારના સૌથી કર્તવ્યપરાયણ અને વફાદાર પરાધીનો, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની સંસદમાં એકઠા થયેલા સેનેટ-સભ્યો અને સામાન્યજનો, આયરિશ ફ્રી સ્ટેટ કન્સ્ટિટ્યૂશન એક્ટ 1922 પસાર થયાની જાણકારી ધરાવીએ છીએ, તે ગ્રેટબ્રિટન અને આયર્લૅન્ડ વચ્ચે સંધિ માટેના કરારની કલમોની બહાલી માટે સંસદનો અધિનિયમ છે, આ નમ્ર નિવેદનથી, અમે આપ નામદારને પ્રાર્થીએ છીએ કે આયરિશ ફ્રી સ્ટેટની સંસદ અને સરકારની સત્તાઓ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડને હવેથી લાગુ પજતી નથી" . સ્રોતઃ નોર્ધન આયર્લૅન્ડ પાર્લામેન્ટરી રિપોર્ટ, 7 ડિસેમ્બર 1922 સંગ્રહિત ૨૦૧૬-૦૪-૧૫ ના રોજ વેબેક મશિન અને એંગ્લો-આયરિશ ટ્રિટી, સેક્શન્સ 11, 12
↑ "એંગ્લો-આયરિશ સંબંધો, 1939-41: બહુપાર્શ્વીય કૂટનીતિ અને લશ્કરી અંકુશ અંગે એક અભ્યાસ" ટ્વેન્ટીએથ સેન્ચુરી બ્રિટિશ હિસ્ટ્રી (ઓક્સફર્ડ જર્નલ્સ, 2005)માં, ISSN 1477-4674
↑ માલ્કોમ સુટોનનું પુસ્તક, "બેઅર ઈન માઈન્ડ ધિસ ડેડઃ એન ઈન્ડેક્સ ઓફ ડેથ્સ ફ્રોમ ધ કન્ફ્લિક્ટ ઈન આયર્લૅન્ડ 1969 -1993.
↑ "The Cameron Report - Disturbances in Northern Ireland (1969)". http://cain.ulst.ac.uk. મૂળ માંથી 2018-06-01 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2011-02-09. External link in |publisher= (મદદ)
↑ ધ બૅલાસ્ટ રિપોર્ટ સંગ્રહિત ૨૦૦૮-૦૬-૨૫ ના રોજ વેબેક મશિન: "...પોલીસ ઑમ્બડ્ઝ્મૅન (લોકપાલ) એ નિષ્કર્ષ પર પહોંચ્યા છે કે નિશ્ચિત યુવીએફ (UVF) ખબરીઓ સાથેની અમુક પોલીસ અધિકારીઓની આ સાંઠગાઠ છે."
↑ "1973: Northern Ireland votes for union". BBC News. 9 March 1973. મેળવેલ 20 May 2010.
↑ સંસદીય ચર્ચા: "બ્રિટિશ સરકાર સહમત થાય છે કે એ માત્ર આયર્લૅન્જ દ્વીપના લોકોના હાથમાં જ છે કે, તેઓ અનુક્રમે બે ભાગો વચ્ચેના કરાર થકી, સ્વ-નિર્ધારણના તેમના અધિકારને વાપરીને સંમતિના આધારે, મુક્તપણે અને સમવર્તી સત્તા આપવામાં આવતા, ઉત્તર અને દક્ષિણ, એક સંગઠિત આયર્લૅન્ડ તરીકે બહાર આવે, જો એ જ તેમની ઇચ્છા હોય તો."
↑ "Northern Ireland Act 2006 (c. 17)". Opsi.gov.uk. મેળવેલ 2010-06-16.
↑ (બીબીસી-BBC)
↑ pdf file PDF (64.6 KB) "ઈંગ્લિશ કાયદાના સંઘર્ષના હેતુઓ માટે, વિશ્વમાંનો દરેક દેશ કે જે ઈંગ્લૅન્ડ અને વેલ્સનો હિસ્સો ન હોય તે એક વિદેશી દેશ છે અને તેના કાયદાઓ વિદેશી છે. આનો અર્થ એમ થાય છે કે ફ્રાન્સ અથવા રશિયા જેવા માત્ર સંપૂર્ણ વિદેશી સ્વતંત્ર દેશો જ વિદેશી દેશો છે તેમ નહીં...પણ ફાલ્કલૅન્ડ દ્વીપો જેવી બ્રિટિશ વસાહતો પણ વિદેશી છે. વધુમાં, યુનાઈટેડ કિંગડ્મના અન્ય હિસ્સાઓ-સ્કૉટલૅન્ડ અને ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ-પણ વર્તમાન હેતુઓ માટે વિદેશી દેશો છે, જેમ અન્ય બ્રિટિશ દ્વીપો, આઇલ ઓફ મૅન, જર્સી અને ગુએર્ન્સી છે તેમ." કન્ફ્લિક્ટ ઓફ લૉઝ , જેજી કોલીયર, ટ્રિનિટી હૉલના સદસ્ય અને યુનિવર્સિટી ઓફ કેમ્બ્રિજમાં વ્યાખ્યાતા
↑ "Professor John H. Whyte paper on discrimination in Northern Ireland". Cain.ulst.ac.uk. મૂળ માંથી 2019-01-16 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.
↑ "CAIN website key issues discrimination summary". Cain.ulst.ac.uk. 1968-10-05. મૂળ માંથી 2010-07-29 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.
↑ લોર્ડ સ્કૅરમૅન, "વાયોલન્સ એન્ડ સિવિલ ડિસ્ટર્બન્સિસ ઈન નોર્ધન આયર્લૅન્ડ ઈન 1969: રિપોર્ટ ઓફ ટ્રિબ્યુનલ ઓફ ઈન્ક્વાયરી" બૅલફાસ્ટઃ એચએમએસઓ(HMSO), સીએમડી(Cmd) 566. (સ્કૅરમૅન રિપોર્ટ તરીકે જાણીતો)
↑ "Ark survey, 2007. Answer to the question "Generally speaking, do you think of yourself as a unionist, a nationalist or neither?"". Ark.ac.uk. 2007-05-17. મૂળ માંથી 2011-06-10 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.
↑ પ્રશ્નનો જવાબ આપો "તમારા માનવા પ્રમાણે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ માટે લાંબા ગાળાની નીતિ તેના માટે (નીચેનામાંથી એક) કરવાની હોવી જોઈએ સંગ્રહિત ૨૦૧૭-૦૧-૨૫ ના રોજ વેબેક મશિન"
↑ [https://web.archive.org/web/20171010085431/http://www.ark.ac.uk/nilt/2009/Political_Attitudes/NIRELND2.html સંગ્રહિત ૨૦૧૭-૧૦-૧૦ ના રોજ વેબેક મશિન અર્ક સર્વે, 2009. પ્રશ્નનો જવાબ આપો "તમારા માનવા પ્રમાણે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ માટે લાંબા ગાળાની નીતિ તેના માટે (નીચેનામાંથી એક) કરવાની હોવી જોઈએ"
↑ "NI Life and Times Survey - 2009: NIRELND2". Ark.ac.uk. 2009. મૂળ માંથી 2017-10-10 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-07-13.
↑ "Department Of the Taoiseach". Taoiseach.gov.ie. મેળવેલ 2010-06-16.
↑ બ્રીન, આર., ડેવિન, પી. અને ડોવ્દ્સ, એલ. (સંપાદકો), 1996: ISBN 0-86281-593-2. પ્રકરણ 2 'હૂ વોન્ટ્સ અ યુનાઈટેડ આયર્લૅન્ડ? સંગ્રહિત ૨૦૧૮-૧૨-૨૬ ના રોજ વેબેક મશિન કન્સ્ટિટ્યૂશનલ પ્રેફરન્સિસ અમોંગ કૅથલિક્સ એન્ડ પ્રોટેસ્ટન્ટ' રિચાર્ડ બ્રીન કૃત (1996), સોશિયલ એટિટ્યૂડ્સ ઈન નોર્ધન આયર્લૅન્ડઃ ધ ફિફ્થ રિપોર્ટ સંગ્રહિત ૨૦૧૮-૧૨-૨૬ ના રોજ વેબેક મશિન 24 ઑગસ્ટ 2006ના મેળવેલ; સારાંશઃ 1989-1994માં, 79% પ્રોટેસ્ટન્ટોએ "બ્રિટિશ" અથવા "અલ્સ્ટર" જવાબ આપ્યો, 60% કૅથલિકોએ "આયરિશ" જવાબ આપ્યો.
↑ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ લાઈફ(Life) અને ટાઈમ્સ(Times)નું સર્વેક્ષણ, 1999; મોડ્યૂલઃ કમ્યુનિટી રિલેશન્સ, ચલ બાબતઃ નીનાટીડ(NINATID) સંગ્રહિત ૨૦૧૧-૦૫-૧૦ ના રોજ વેબેક મશિન સારાંશઃ 72% પ્રોટેસ્ટન્ટોએ "બ્રિટિશ" જવાબ આપ્યો. 68% કૅથલિકોએ "આયરિશ" જવાબ આપ્યો.
↑ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ લાઈફ(Life) અને ટાઈમ્સ(Times)નું સર્વેક્ષણ સંગ્રહિત ૨૦૧૧-૦૬-૧૦ ના રોજ વેબેક મશિન મોડ્યૂલઃ કમ્યુનિટી રિલેશન્સ. સંગ્રહિત ૨૦૧૧-૦૬-૧૦ ના રોજ વેબેક મશિન ચલ બાબતઃ બ્રિટિશ. સંગ્રહિત ૨૦૧૧-૦૬-૧૦ ના રોજ વેબેક મશિન સારાંશઃ 78% પ્રોટેસ્ટન્ટોએ "આગ્રહપૂર્વક બ્રિટિશ" જવાબ આપ્યો.
↑ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ લાઈફ(Life) અને ટાઈમ્સ(Times)નું સર્વેક્ષણ, 1999; મોડ્યૂલઃ કમ્યુનિટી રિલેશન્સ, ચલ બાબતઃ આયરિશ સંગ્રહિત ૨૦૧૧-૦૬-૧૦ ના રોજ વેબેક મશિન સારાંશઃ 77% કૅથલિકોએ "આગ્રહપૂર્વક આયરિશ" જવાબ આપ્યો.
↑ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ગવર્નન્સ, 2006 "નેશનલ આઈડેન્ટિટીઝ ઈન યુકે(UK): ડુ ધે મેટર?" ઝીણવટભરી સમજ નં. 16, જાન્યુઆરી 2006; "IoG_Briefing" (PDF). મૂળ સંગ્રહિત (PDF) માંથી 22 ઑગસ્ટ 2006 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 9 ફેબ્રુઆરી 2011. Check date values in: |archive-date= (મદદ) PDF (211 KB) પરથી 24 ઑગસ્ટ 2006ના મેળવેલ. સારઃ "ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના ત્રણ ચતુર્થાંશ પ્રોટેસ્ટન્ટો તેમની જાતને બ્રિટિશ તરીકે ઓળખાવે છે, પણ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના માત્ર 12 ટકા કૅથલિકો એમ કરે છે. તેનાથી વિપરીત, કૅથલિકોની બહુમતિ (65%) પોતાની જાતને આયરિશ ગણાવે છે, જ્યારે માત્ર ખૂબ જૂજ પ્રોટેસ્ટન્ટો (5%) એ પ્રમાણે કરે છે. પ્રોટેસ્ટન્ટો (19%)ની સરખામણીમાં ખૂબ જૂજ કૅથલિકો (1%) અલ્સ્ટર ઓળખનો દાવો કરે છે પણ ઉત્તરી આયરિશ તરીકેની ઓળખ ધાર્મિક પરંપરાઓમાં જાડી ગણતરી મુજબ સરખા ભાગે વહેંચાયેલી છે."ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના જનસંખ્યાકીય અને રાજકારણમાંના વલણ સર્વેક્ષણમાંથી લેવામાં આવેલી વિગતો.
↑ L219252024 - ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં સત્તાસોંપણી અને રાષ્ટ્રીય ઓળખ બાબતે પ્રજાનાં વલણો સંગ્રહિત ૨૦૦૭-૦૯-૨૭ ના રોજ વેબેક મશિન યુનિવર્સિટી ઓફ યોર્ક રિસર્ચ પ્રોજેક્ટ 2002-2003
↑ જે. આર. આર્ચર કૃત નોર્ધન આયર્લૅન્ડઃ કન્સ્ટિટ્યૂશનલ પ્રપોઝલ્સ એન્ડ ધ પ્રોબ્લેમ ઓફ આઈડેન્ટીટી, ધ રિવ્યૂ ઓફ પોલિટિક્સ, 1978
↑ "Chapter 7 > A changed Irish nationalism? The significance of the Belfast Agreement of 1998" (PDF). મૂળ સંગ્રહિત (PDF) માંથી 10 મે 2007 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 9 ફેબ્રુઆરી 2011. PDF (131 KB) જૉસેફ રુની અને જેનીફર ટોડ કૃત, અ ચેન્જ્ડ આયરિશ નેશનાલિઝમ? ધ સિગ્નિફિકન્સ ઓફ ધ બૅલફાસ્ટ એગ્રીમેન્ટ ઓફ 1998
↑ "Northern Ireland Life and Times Survey, 2008; Module:Community Relations, Variable:IRISH". Ark.ac.uk. 2007-05-17. મૂળ માંથી 2011-06-10 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.
↑ "Northern Ireland Life and Times Survey, 1998; Module:Community Relations, Variable:IRISH". Ark.ac.uk. 2003-05-09. મૂળ માંથી 2011-06-10 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.
↑ "NI's population passes 1.75m mark". BBC News. 10 December 2008. મેળવેલ 20 May 2010.
↑ "Northern Ireland Census 2001, Table KS07a: Religion". મૂળ માંથી 2012-04-24 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.
↑ "Northern Ireland Census 2001, Table KS07b: Community background: religion or religion brought up in". મૂળ માંથી 2012-04-24 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.
↑ Prof Bob Osborne (2002-12-19). "Fascination of religion head count". BBC News. મેળવેલ 2010-06-16.
↑ "Statistics press notice; 2006-based population projections" (PDF). Northern Ireland Statistics and Research Agency. 2006. મૂળ (PDF) માંથી 2010-09-17 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-21.
↑ [90]
↑ વૅન્ડ્લ્સ કર્બ્ડ બાય પ્લાસ્ટિક એજિંગ બીબીસી(BBC) ન્યૂઝ, 25 નવેમ્બર 2008.
↑ સ્ટેચ્યૂટરિ રૂલ 2000 નં. 347.
↑ યુનિયન ધ્વજ અને યુનાઈટેડ કિંગડ્મના ધ્વજો સંગ્રહિત ૨૦૧૦-૦૪-૨૩ ના રોજ વેબેક મશિન હાઉસ ઓફ કોમન્સ લાયબ્રેરી, 3 જૂન 2008.
↑ વિશ્વ ધ્વજ માહિતીસંગ્રહમાંથી ઉત્તરી આયરિશ ધ્વજો.
↑ ઍલન બાઈર્નેર કૃત સ્પોર્ટ, નેશનાલિઝમ એન્ડ ગ્લોબલાઈઝેશનઃ યુરોપિયન એન્ડ નોર્થ અમેરિકન પ્રર્સ્પેક્ટિવ્સ , (ISBN 978-0-7914-4912-7), પૃ. 38
↑ જૉન સુગ્ડેન અને ઍલન બાઈર્નેર કૃત સ્પોર્ટ, સેક્ટેઅરિઅનિઝમ એન્ડ સોસાયટી ઈન અ ડિવાઈડેડ આયર્લૅન્ડ , (ISBN 978-0-7185-0018-4), પૃ. 60
↑ "FIFA.com: Northern Ireland, Latest News". મૂળ સંગ્રહિત માંથી 10 ડિસેમ્બર 2005 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 9 ફેબ્રુઆરી 2011.
↑ John Sugden and Scott Harvie (1995). "Sport and Community Relations in Northern Ireland 3.2 Flags and anthems". મૂળ માંથી 12 જાન્યુઆરી 2019 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 26 May 2008.
↑ Peter Berlin (29 December 2004). "Long unsung teams live up to anthems: Rugby Union". International Herald Tribune via HighBeam Research. મૂળ માંથી 12 જાન્યુઆરી 2019 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 26 May 2008. the band played Nkosi Sikelel' iAfrika and Die Stem for the Springboks and Soldier's Song, the national anthem that is otherwise known as Amhran na bhFiann, and Ireland's Call, the team's official rugby anthem.
↑ "British Meteorological Office figures". મૂળ માંથી 19 મે 2005 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 9 ફેબ્રુઆરી 2011.
↑ "Belfast, Northern Ireland - Average Conditions". BBC Weather Centre. BBC. મૂળ માંથી 6 ડિસેમ્બર 2003 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 8 October 2009.
↑ ઘણા રાષ્ટ્રવાદીઓ કાઉન્ટી ડેરી નામ વાપરે છે.
↑ The Agreement PDF (204 KB)
↑ Ryan, James G. (1997). Irish Records: Sources for Family and Local History. Flyleaf Press. પૃષ્ઠ 40. ISBN 978-0916489762. CS1 maint: discouraged parameter (link)
↑ પ્રોટેસ્ટન્ટો અને આયરિશ ભાષાઃ ઐતિહાસિક વારસો અને વર્તમાન વલણો ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં રોસાલિંડ એમ. ઓ. પ્રીટ્ચાર્ડ કોલેરાઈન, યુકે(UK) ખાતે યુનિવર્સિટી ઓફ અલ્સ્ટર
↑ સ્થાનિક સરકાર (પરચુરણ જોગવાઈઓ) (ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ) આદેશ 1995 (નં. 759 (N.I. 5))[૧]
↑ ^૬૭.૦ ^૬૭.૧ નોર્ધન આયર્લૅન્ડ સ્ટેટિસ્ટિક એન્ડ રિસર્ચ એજન્સી જનગણના 2001નું પરિણામ સંગ્રહિત ૨૦૧૦-૧૨-૧૪ ના રોજ વેબેક મશિન
↑ ^૬૮.૦ ^૬૮.૧ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ લાઈફ(LIFE) અને ટાઈમ્સ(TIMES)નું સર્વેક્ષણઃ તમારા પોતાના ઘરમાં બોલાતી મુખ્ય ભાષા કઈ છે?
↑ "A Statement by Edwin Poots MLA, Minister of Culture, Arts and Leisure, to the Northern Ireland Assembly on the proposal to introduce Irish Language legislation" (PDF). મૂળ (PDF) માંથી 2009-03-25 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.
↑ ^૭૦.૦ ^૭૦.૧ "આર્કાઇવ ક .પિ". મૂળ માંથી 2009-04-16 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2011-02-09.
↑ ^૭૧.૦ ^૭૧.૧ ઓદાન મૅક પોઈલિન, 1999, "ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં ભાષા, ઓળખ અને રાજકારણ" અલ્સ્ટર ફ્લોક લાઈફ ખંડ 45, 1999માં
↑ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ લાઈફ(LIFE) અને ટાઈમ્સ(TIMES)નું સર્વેક્ષણઃ શું તમે જાતે અલ્સ્ટર-સ્કૉટ્સ બોલો છો?
↑ "Stranmillis University College - Ulster Scots Project". Stranmillis University College. મેળવેલ 16 July 2008.
↑ "St Andrews Agreement" (PDF). મૂળ (PDF) માંથી 4 નવેમ્બર 2006 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 9 ફેબ્રુઆરી 2011. PDF (131 KB)
↑ Independent.ie (1998-07-02). "Sunday Independent article on Mallon and the use of "Six Counties"". Independent.ie. મેળવેલ 2010-06-16.
↑ Peterkin, Tom (2006-01-31). "Example of Daily Telegraph use of "Ulster" in text of an article, having used "Northern Ireland" in the opening paragraph". Telegraph.co.uk. મેળવેલ 2010-06-16.
↑ "The Guardian style guide". Guardian. 2008-12-14. મેળવેલ 2010-06-16.
↑ આ શબ્દપ્રયોગના વપરાશનાં ઉદાહરણોમાં સામેલ છે રેડિયો અલ્સ્ટર, અલ્સ્ટર ઓર્કેસ્ટ્રા અને આરયુસી(RUC); અલ્સ્ટર યુનિયનિસ્ટ પાર્ટી જેવાં રાજકીય પક્ષો; અલ્સ્ટર ડિફેન્સ અસોસિએશન અને અલ્સ્ટર વૉલન્ટિઅર ફોર્સ જેવી અર્ધલશ્કરી સંસ્થાઓ. રાજકીય અભિયાનો જેવા કે "અલ્સ્ટર સેય્ઝ નો(Ulster Says No)" અને સેવ અલ્સ્ટર ફ્રોમ સૉડોમિ માં અલ્સ્ટર શબ્દ પ્રયોજાયો હતો.
↑ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની સંસદના સંસદીય અહેવાલો, ખંડ 20 (1937) અને ધ ટાઈમ્સ , 6 જાન્યુઆરી 1949 – ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનાં વૈકલ્પિક નામો પણ જોશો
↑ "Editorial Policy, Guidance Note" (PDF). BBC. undated. મૂળ (PDF) માંથી 9 સપ્ટેમ્બર 2008 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 16 July 2008. Check date values in: |date= (મદદ)"ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ માટે સમાનાર્થી તરીકે ઘણી વાર " પ્રોવિન્સ(પ્રાંત)" શબ્દ વપરાય છે અને સામાન્ય રીતે ગૌણ સંદર્ભો આપતી વખતે "ઘ પ્રોવિન્સ" શબ્દપ્રયોગને યોગ્ય લેખવામાં આવે છે"
↑ "Example of "North of Ireland"". મૂળ માંથી 18 મે 2006 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 9 ફેબ્રુઆરી 2011.
↑ "Sinn Féin usage of "Six Counties"". Sinnfein.ie. 1969-08-14. મેળવેલ 2010-06-16.
↑ "Examples of usage by the United States-based extreme republican "Irish Freedom Committee"". Irishfreedomcommittee.net. 2007-05-06. મૂળ માંથી 2005-12-22 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.
↑ "Usage on "Gaelmail.com", a republican website". Webcitation.org. મૂળ માંથી 2009-10-22 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-11-13.
↑ "New Norn Irn manager named…". Slugger O'Toole. 31 May 2007. મેળવેલ 26 September 2008.
↑ "norn irn v denmark". Belfast Forum. 17 November 2007. મેળવેલ 26 September 2008. સ્થાનિક વપરાશનાં વિવરણો
↑ ^૮૭.૦ ^૮૭.૧ ^૮૭.૨ S. Dunn and H. Dawson (2000), An Alphabetical Listing of Word, Name and Place in Northern Ireland and the Living Language of Conflict, Lampeter: Edwin Mellen Press
↑ ^૮૮.૦ ^૮૮.૧ ^૮૮.૨ ^૮૮.૩ ^૮૮.૪ J. Whyte and G. FitzGerald (1991), Interpreting Northern Ireland, Oxford: Oxford University Press
↑ ^૮૯.૦ ^૮૯.૧ ^૮૯.૨ ^૮૯.૩ ^૮૯.૪ D. Murphy (1979), A Place Apart, London: Penguin Books
↑ ઉદાહરણઃ "'Normalisation' plans for Northern Ireland unveiled". Office of the Prime Minister of the United Kingdom. 1 August 2005. મૂળ માંથી 11 જાન્યુઆરી 2012 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 11 November 2009. અથવા "26 January 2006". Office of the Prime Minister of the United Kingdom. 1 August 2005. મૂળ માંથી 11 જાન્યુઆરી 2012 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 11 November 2009.
↑ ઉદાહરણઃ Office for National Statistics (1999), Britain 2000: the Official Yearbook of the United Kingdom, London: The Stationary Office અથવા Office for National Statistics (1999), UK electoral statistics 1999, London: Office for National Statistics
↑ "The Population of Northern Ireland". Northern Ireland Statistical Research Agency. મૂળ માંથી 13 જુલાઈ 2018 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 11 November 2009. Check date values in: |archive-date= (મદદ)
↑ ઉદાહરણઃ "Background - Northern Ireland)". Office of Public Sector Information. મેળવેલ 11 November 2009. અથવા "Acts of the Northern Ireland Assembly (and other primary legislation for Northern Ireland)". Office of Public Sector Information. મૂળ માંથી 13 જુલાઈ 2018 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 11 November 2009. Check date values in: |archive-date= (મદદ)
↑ Fortnight, 1992
↑ Sir David Varney December (2007), Review of Tax Policy in Northern Ireland, London: Her Majesty's Stationary Office
↑ Department of Finance and Personnel (2007), The European Sustainable Competitiveness Programme for Northern Ireland, Belfast: Northern Ireland Executive
↑ United Kingdom (2007), "Report of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland", Report by Governments on the Situation in their Countries on the Progress Made in the Standardization of Geographical Names Since the Eight Conferences (New York: United Nations), archived from the original on 2018-12-26, https://web.archive.org/web/20181226072746/https://unstats.un.org/unsd/geoinfo/9th-UNCSGN-Docs/E-CONF-98-48-Add1.pdf, retrieved 2011-02-09
↑ ^૯૮.૦ ^૯૮.૧ A Aughey and D Morrow (1996), Northern Ireland Politics, London: Longman
↑ P Close, D Askew, Xin X (2007), The Beijing Olympiad: the political economy of a sporting mega-event, Oxon: Routledge
↑ ^{૧૦૦.૦} ^{૧૦૦.૧} Global Encyclopedia of Political Geography, 2009
↑ M Crenshaw (1985), "An Organizational Approach to the Analysis of Political Terrorism", Orbis 29 (3)
↑ P Kurzer (2001), Markets and moral regulation: cultural change in the European Union, Cambridge: Cambridge University Press
↑ J Morrill, ed. (2004), The promotion of knowledge: lectures to mark the Centenary of the British Academy 1992-2002, Oxford: Oxford University Press
↑ ^{૧૦૪.૦} ^{૧૦૪.૧} F. Cochrane (2001), Unionist politics and the politics of Unionism since the Anglo-Irish Agreement, Cork: Cork University Press
↑ W V Shannon (1984), K M. Cahill, ed., The American Irish revival: a decade of the Recorder, Associated Faculty Press
↑ R Beiner (1999), Theorizing Nationalism, Albany: State University of New York Press
↑ ^{૧૦૭.૦} ^{૧૦૭.૧} હાઉ ડૂ અધર સ્પોર્ટ્સ ઈન ધ આઈલૅન્ડ કોપ વિથ ધ સિચ્યુએશન? (દ્વીપમાંની અન્ય રમતગમતો કઈ રીતે પરિસ્થિતિ સાથે કામ પાર પાડે છે?) ધ હેરાલ્ડ, 3 એપ્રિલ 2008
↑ Redmond, John (1997). The Book of Irish Golf. Pelican Publishing Company. પૃષ્ઠ 10.
↑ "The Best Of The Rest: A World Of Great Golf". Golf Digest. 2009. પૃષ્ઠ 2. મેળવેલ 21 June 2010.
↑ Gagne, Matt (20 June 2010). "Northern Ireland's Graeme McDowell wins U.S. Open at Pebble Beach, ends European losing streak". NYDailyNews.com. મૂળ માંથી 24 ઑગસ્ટ 2010 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 29 June 2010. Check date values in: |archive-date= (મદદ)

વધુ વાંચન

જોનાથન બાર્ડોન, અ હિસ્ટ્રી ઓફ અલ્સ્ટર (બ્લેકસ્ટાફ પ્રેસ, બૅલફાસ્ટ, 1992), ISBN 0-85640-476-4
બ્રાયન ઈ. બાર્ટોન, ધ ગવર્નમેન્ટ ઓફ નોર્ધન આયર્લૅન્ડ, 1920-1923 (ઍથોલ બુક્સ, 1980)
પૌલ બીવ, પીટર ગિબોન અને હેન્રી પેટરસન ધ સ્ટેટ ઈન નોર્ધન આયર્લૅન્ડ, 1921-72: પોલિટિકલ ફોર્સિસ એન્ડ સોશિયલ ક્લાસિસ, માન્ચેસ્ટર (માન્ચેસ્ટર યુનિવર્સિટી પ્રેસ, 1979)
Tony Geraghty (2000). The Irish War. Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-7117-4.
રોબર્ટ કી, ધ ગ્રીન ફ્લેગઃ અ હિસ્ટ્રી ઓફ આયરિશ નેશનાલિઝમ (પૅંગ્વિન, 1972-2000), ISBN 0-14-029165-2
ઓસ્બોર્ન મોર્ટોન, 1994, મરીન ઍલ્ગા ઓફ નોર્ધન આયર્લૅન્ડ. અલ્સ્ટર મ્યૂઝિયમ, બૅલ્ફાસ્ટ. ISBN 0-900761-28-8
હેન્રી પેટરસન, "આયર્લૅન્ડ સિન્સ 1939: ધ પર્સિસ્ટન્સ ઓફ કન્ફ્લિક્ટ" (પૅંગ્વિન, 2006), ISBN 978-1-84488-104-8
હૅકની, પી. (સંપા.) 1992, સ્ટીવાર્ટઝ એન્ડ કોરીઝ ફ્લોરા ઓફ ધ નોર્થ-ઈસ્ટ ઓફ આયર્લૅન્ડ ત્રીજી આવૃત્તિ. ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ આયરિશ સ્ટડીઝ, ધ ક્વિન્સ યુનિવર્સિટી ઓફ બૅલફાસ્ટ, ISBN 0-85389-446-9(પાકું પૂઠું)
હૅકની, પી. (સંપા.) 1992, સ્ટીવાર્ટઝ એન્ડ કોરીઝ ફ્લોરા ઓફ ધ નોર્થ-ઈસ્ટ ઓફ આયર્લૅન્ડ માં બેટ્ટ્સ, એન. એલ. ત્રીજી આવૃત્તિ. ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ આયરિશ સ્ટડીઝ, ધ ક્વિન્સ યુનિવર્સિટી ઓફ બૅલફાસ્ટ, ISBN 0-85389-446-9 (પાકું પૂઠું)

બાહ્ય લિંક્સ

નોર્ધન આયર્લૅન્ડ એક્સિક્યુટીવ (ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની હસ્તાંતરિત સરકાર)
નોર્ધન આયર્લૅન્ડ ઑફિસ (યુકે(UK)ની કેન્દ્રીય સરકાર)
ડિસ્કવર નોર્ધન આયર્લૅન્ડ (ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ પ્રવાસન સમિતિ)

[1] "Northern Ireland Census 2001 Commissioned Output". NISRA. 2001. મૂળ માંથી 25 ડિસેમ્બર 2018 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 8 December 2009.

[nisra2010-06-24-2] "Population and Migration Estimates Northern Ireland (2009) – Statistical Report" (PDF). Northern Ireland Statistics and Research Agency. 2010-06-24. મૂળ (PDF) માંથી 2010-12-14 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-11-11.

[UKStatisticsAuthorityGeographyOfTheUK-3] ૩.૦ ^૩.૧ "The Countries of the UK". www.statistics.gov.uk - geography - beginners' guide to UK geography. UK Statistics Authority. 11 November 2005. મૂળ સંગ્રહિત માંથી 11 નવેમ્બર 2009 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 11 November 2009. The top-level division of administrative geography in the UK is the 4 countries - England, Scotland, Wales and Northern Ireland.

[Number10CountriesWithinACountry-4] ૪.૦ ^૪.૧ ^૪.૨ "countries within a country". Number10.gov.uk. The Office of the Prime Minister of the United Kingdom. 10 January 2003. મૂળ સંગ્રહિત માંથી 11 નવેમ્બર 2009 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 11 November 2009. The United Kingdom is made up of four countries: England, Scotland, Wales and Northern Ireland. Its full name is the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland...Northern Ireland is a part of the United Kingdom with a devolved legislative Assembly and a power sharing Executive made up of ministers from four political parties representing different traditions.

[5] સત્તા દ્વારા પ્રકાશિત સ્ટેચ્યુટરિ રૂલ્સ એન્ડ ઓર્ડર્સ, 1921 (નં. 533); 3 મે 1921 માટે વધારાનો સ્રોત તારીખઃ એલ્વિન જૅકસન, હોમ રૂલ – એન આયરિશ હિસ્ટ્રી , ઓક્સફર્ડ યુનિવર્સિટી પ્રેસ, 2004, પૃ.198.

[6] ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ માટે ઊભા થવું સંગ્રહિત ૨૦૦૯-૦૫-૦૪ ના રોજ વેબેક મશિન www.uup.org. 2 ઑગસ્ટ 2008ના મેળવેલ.

[7] રિચાર્ડ જેનકિન, 1997, રિથિન્કિંગ એથ્નિસિટીઃ આર્ગ્યુમેન્ટ્સ એન્ડ એક્સપ્લોરેશન્સ , સેજ (SAGE) પબ્લિકેશન્સઃ લંડનઃ "ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં સાંપ્રત રાષ્ટ્રવાદીઓના ઉદ્દેશ્યો આયર્લૅન્ડનું પુનઃએકીકરણ અને બ્રિટિશ સરકારની નાબૂદી છે."

[8] પીટર ડોરેય, 1995, બ્રિટિશ પોલિટિક્સ સિન્સ 1945 , બ્લેકવેલ પબ્લિશર્સઃ ઓક્સફર્ડઃ "જેમ આયરિશ પુનઃએકીકરણ માટે કેટલાક રાષ્ટ્રવાદીઓ હિંસાનો ઉપયોગ કરવા તૈયાર છે, તો એમ જ કેટલાક સંઘવાદીઓ તેનો વિરોધ કરવા માટે હિંસાનો ઉપયોગ કરવા માટે તૈયાર છે."

[9] "Strategy Framework Document: Reunification through Planned Integration: Sinn Féin's All Ireland Agenda". મૂળ માંથી 16 જુલાઈ 2006 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 9 ફેબ્રુઆરી 2011. Check date values in: |archive-date= (મદદ) સિન ફેઈન. 2 ઑગસ્ટ 2008ના મેળવેલ.

[10] નીતિ સારાંશોઃ બંધારણીય મુદ્દાઓ સંગ્રહિત ૨૦૦૯-૦૬-૧૮ ના રોજ વેબેક મશિન એસડીએલપી(SDLP). 2 ઑગસ્ટ 2008ના મેળવેલ.

[11] "ધ સ્કૉટ્ચ-આયરિશ સંગ્રહિત ૨૦૧૦-૧૦-૨૦ ના રોજ વેબેક મશિન". અમેરિકન હેરિટેજ મૅગેઝિન. ડિસેમ્બર 1970. વૉલ્યુમ 22, અંક 1.

[12] Thernstrom, Stephan (1980). Harvard encyclopedia of American ethnic groups. Harvard University Press. પૃષ્ઠ 896. ISBN 0674375122. External link in |title= (મદદ)

[13] "Born Fighting: How the Scots-Irish Shaped America". Powells.com. 12 August 2009. મેળવેલ 30 April 2010.

[StephenGwynn-14] Gwynn. The birth of the Irish Free State. The History of Ireland. મેળવેલ 14 July 2010. Unknown parameter |fist= ignored (મદદ)

[15] Pilkington, Colin (2002). Devolution in Britain Today. Manchester University Press. પૃષ્ઠ 75. ISBN 0719060761. CS1 maint: discouraged parameter (link)

[16] 3 મે 1921ના કાઉન્સિલમાં આદેશ દ્વારા, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ યુનાઈટેડ કિંગડ્મનો એક અલગ પ્રદેશ બન્યો (સત્તા દ્વારા પ્રકાશિત સ્ટેચ્યુટરિ રૂલ્સ એન્ડ ઓર્ડર્સ (SR&O) 1921, નં. 533). તેના બંધારણીય મૂળિયાં સંઘના અધિનિયમ (એક્ટ ઓફ યુનિયન)માં રહે છે, બે પૂરક અધિનિયમો, એકને ગ્રેટ બ્રિટનની સંસદ દ્વારા અને બીજાને આયર્લૅન્ડની સંસદ દ્વારા પસાર કરવામાં આવ્યો.

[17] 7 ડિસેમ્બર 1922ના (આયરિશ મુક્ત રાજ્યની સ્થાપના પછીના દિવસે) સંસદે આયરિશ મુક્ત રાજ્યમાંથી છૂટા પડવા માટે રાજાને નીચેનું સંબોધન કરવાનું ઠરાવ્યું: "સૌથી ભવ્ય સાર્વભૌમ શાસક, અમે, આપ નામદારના સૌથી કર્તવ્યપરાયણ અને વફાદાર પરાધીનો, ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની સંસદમાં એકઠા થયેલા સેનેટ-સભ્યો અને સામાન્યજનો, આયરિશ ફ્રી સ્ટેટ કન્સ્ટિટ્યૂશન એક્ટ 1922 પસાર થયાની જાણકારી ધરાવીએ છીએ, તે ગ્રેટબ્રિટન અને આયર્લૅન્ડ વચ્ચે સંધિ માટેના કરારની કલમોની બહાલી માટે સંસદનો અધિનિયમ છે, આ નમ્ર નિવેદનથી, અમે આપ નામદારને પ્રાર્થીએ છીએ કે આયરિશ ફ્રી સ્ટેટની સંસદ અને સરકારની સત્તાઓ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડને હવેથી લાગુ પજતી નથી" . સ્રોતઃ નોર્ધન આયર્લૅન્ડ પાર્લામેન્ટરી રિપોર્ટ, 7 ડિસેમ્બર 1922 સંગ્રહિત ૨૦૧૬-૦૪-૧૫ ના રોજ વેબેક મશિન અને એંગ્લો-આયરિશ ટ્રિટી, સેક્શન્સ 11, 12

[18] "એંગ્લો-આયરિશ સંબંધો, 1939-41: બહુપાર્શ્વીય કૂટનીતિ અને લશ્કરી અંકુશ અંગે એક અભ્યાસ" ટ્વેન્ટીએથ સેન્ચુરી બ્રિટિશ હિસ્ટ્રી (ઓક્સફર્ડ જર્નલ્સ, 2005)માં, ISSN 1477-4674

[19] માલ્કોમ સુટોનનું પુસ્તક, "બેઅર ઈન માઈન્ડ ધિસ ડેડઃ એન ઈન્ડેક્સ ઓફ ડેથ્સ ફ્રોમ ધ કન્ફ્લિક્ટ ઈન આયર્લૅન્ડ 1969 -1993.

[20] "The Cameron Report - Disturbances in Northern Ireland (1969)". http://cain.ulst.ac.uk. મૂળ માંથી 2018-06-01 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2011-02-09. External link in |publisher= (મદદ)

[Ballast-21] ધ બૅલાસ્ટ રિપોર્ટ સંગ્રહિત ૨૦૦૮-૦૬-૨૫ ના રોજ વેબેક મશિન: "...પોલીસ ઑમ્બડ્ઝ્મૅન (લોકપાલ) એ નિષ્કર્ષ પર પહોંચ્યા છે કે નિશ્ચિત યુવીએફ (UVF) ખબરીઓ સાથેની અમુક પોલીસ અધિકારીઓની આ સાંઠગાઠ છે."

[22] "1973: Northern Ireland votes for union". BBC News. 9 March 1973. મેળવેલ 20 May 2010.

[Parliament-23] સંસદીય ચર્ચા: "બ્રિટિશ સરકાર સહમત થાય છે કે એ માત્ર આયર્લૅન્જ દ્વીપના લોકોના હાથમાં જ છે કે, તેઓ અનુક્રમે બે ભાગો વચ્ચેના કરાર થકી, સ્વ-નિર્ધારણના તેમના અધિકારને વાપરીને સંમતિના આધારે, મુક્તપણે અને સમવર્તી સત્તા આપવામાં આવતા, ઉત્તર અને દક્ષિણ, એક સંગઠિત આયર્લૅન્ડ તરીકે બહાર આવે, જો એ જ તેમની ઇચ્છા હોય તો."

[24] "Northern Ireland Act 2006 (c. 17)". Opsi.gov.uk. મેળવેલ 2010-06-16.

[25] (બીબીસી-BBC)

[26] PDF (64.6 KB) "ઈંગ્લિશ કાયદાના સંઘર્ષના હેતુઓ માટે, વિશ્વમાંનો દરેક દેશ કે જે ઈંગ્લૅન્ડ અને વેલ્સનો હિસ્સો ન હોય તે એક વિદેશી દેશ છે અને તેના કાયદાઓ વિદેશી છે. આનો અર્થ એમ થાય છે કે ફ્રાન્સ અથવા રશિયા જેવા માત્ર સંપૂર્ણ વિદેશી સ્વતંત્ર દેશો જ વિદેશી દેશો છે તેમ નહીં...પણ ફાલ્કલૅન્ડ દ્વીપો જેવી બ્રિટિશ વસાહતો પણ વિદેશી છે. વધુમાં, યુનાઈટેડ કિંગડ્મના અન્ય હિસ્સાઓ-સ્કૉટલૅન્ડ અને ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ-પણ વર્તમાન હેતુઓ માટે વિદેશી દેશો છે, જેમ અન્ય બ્રિટિશ દ્વીપો, આઇલ ઓફ મૅન, જર્સી અને ગુએર્ન્સી છે તેમ." કન્ફ્લિક્ટ ઓફ લૉઝ , જેજી કોલીયર, ટ્રિનિટી હૉલના સદસ્ય અને યુનિવર્સિટી ઓફ કેમ્બ્રિજમાં વ્યાખ્યાતા

[27] "Professor John H. Whyte paper on discrimination in Northern Ireland". Cain.ulst.ac.uk. મૂળ માંથી 2019-01-16 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.

[28] "CAIN website key issues discrimination summary". Cain.ulst.ac.uk. 1968-10-05. મૂળ માંથી 2010-07-29 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.

[29] લોર્ડ સ્કૅરમૅન, "વાયોલન્સ એન્ડ સિવિલ ડિસ્ટર્બન્સિસ ઈન નોર્ધન આયર્લૅન્ડ ઈન 1969: રિપોર્ટ ઓફ ટ્રિબ્યુનલ ઓફ ઈન્ક્વાયરી" બૅલફાસ્ટઃ એચએમએસઓ(HMSO), સીએમડી(Cmd) 566. (સ્કૅરમૅન રિપોર્ટ તરીકે જાણીતો)

[30] "Ark survey, 2007. Answer to the question "Generally speaking, do you think of yourself as a unionist, a nationalist or neither?"". Ark.ac.uk. 2007-05-17. મૂળ માંથી 2011-06-10 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.

[31] પ્રશ્નનો જવાબ આપો "તમારા માનવા પ્રમાણે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ માટે લાંબા ગાળાની નીતિ તેના માટે (નીચેનામાંથી એક) કરવાની હોવી જોઈએ સંગ્રહિત ૨૦૧૭-૦૧-૨૫ ના રોજ વેબેક મશિન"

[32] [https://web.archive.org/web/20171010085431/http://www.ark.ac.uk/nilt/2009/Political_Attitudes/NIRELND2.html સંગ્રહિત ૨૦૧૭-૧૦-૧૦ ના રોજ વેબેક મશિન અર્ક સર્વે, 2009. પ્રશ્નનો જવાબ આપો "તમારા માનવા પ્રમાણે ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ માટે લાંબા ગાળાની નીતિ તેના માટે (નીચેનામાંથી એક) કરવાની હોવી જોઈએ"

[33] "NI Life and Times Survey - 2009: NIRELND2". Ark.ac.uk. 2009. મૂળ માંથી 2017-10-10 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-07-13.

[34] "Department Of the Taoiseach". Taoiseach.gov.ie. મેળવેલ 2010-06-16.

[35] બ્રીન, આર., ડેવિન, પી. અને ડોવ્દ્સ, એલ. (સંપાદકો), 1996: ISBN 0-86281-593-2. પ્રકરણ 2 'હૂ વોન્ટ્સ અ યુનાઈટેડ આયર્લૅન્ડ? સંગ્રહિત ૨૦૧૮-૧૨-૨૬ ના રોજ વેબેક મશિન કન્સ્ટિટ્યૂશનલ પ્રેફરન્સિસ અમોંગ કૅથલિક્સ એન્ડ પ્રોટેસ્ટન્ટ' રિચાર્ડ બ્રીન કૃત (1996), સોશિયલ એટિટ્યૂડ્સ ઈન નોર્ધન આયર્લૅન્ડઃ ધ ફિફ્થ રિપોર્ટ સંગ્રહિત ૨૦૧૮-૧૨-૨૬ ના રોજ વેબેક મશિન 24 ઑગસ્ટ 2006ના મેળવેલ; સારાંશઃ 1989-1994માં, 79% પ્રોટેસ્ટન્ટોએ "બ્રિટિશ" અથવા "અલ્સ્ટર" જવાબ આપ્યો, 60% કૅથલિકોએ "આયરિશ" જવાબ આપ્યો.

[36] ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ લાઈફ(Life) અને ટાઈમ્સ(Times)નું સર્વેક્ષણ, 1999; મોડ્યૂલઃ કમ્યુનિટી રિલેશન્સ, ચલ બાબતઃ નીનાટીડ(NINATID) સંગ્રહિત ૨૦૧૧-૦૫-૧૦ ના રોજ વેબેક મશિન સારાંશઃ 72% પ્રોટેસ્ટન્ટોએ "બ્રિટિશ" જવાબ આપ્યો. 68% કૅથલિકોએ "આયરિશ" જવાબ આપ્યો.

[37] ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ લાઈફ(Life) અને ટાઈમ્સ(Times)નું સર્વેક્ષણ સંગ્રહિત ૨૦૧૧-૦૬-૧૦ ના રોજ વેબેક મશિન મોડ્યૂલઃ કમ્યુનિટી રિલેશન્સ. સંગ્રહિત ૨૦૧૧-૦૬-૧૦ ના રોજ વેબેક મશિન ચલ બાબતઃ બ્રિટિશ. સંગ્રહિત ૨૦૧૧-૦૬-૧૦ ના રોજ વેબેક મશિન સારાંશઃ 78% પ્રોટેસ્ટન્ટોએ "આગ્રહપૂર્વક બ્રિટિશ" જવાબ આપ્યો.

[38] ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ લાઈફ(Life) અને ટાઈમ્સ(Times)નું સર્વેક્ષણ, 1999; મોડ્યૂલઃ કમ્યુનિટી રિલેશન્સ, ચલ બાબતઃ આયરિશ સંગ્રહિત ૨૦૧૧-૦૬-૧૦ ના રોજ વેબેક મશિન સારાંશઃ 77% કૅથલિકોએ "આગ્રહપૂર્વક આયરિશ" જવાબ આપ્યો.

[39] ઈન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ગવર્નન્સ, 2006 "નેશનલ આઈડેન્ટિટીઝ ઈન યુકે(UK): ડુ ધે મેટર?" ઝીણવટભરી સમજ નં. 16, જાન્યુઆરી 2006; "IoG_Briefing" (PDF). મૂળ સંગ્રહિત (PDF) માંથી 22 ઑગસ્ટ 2006 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 9 ફેબ્રુઆરી 2011. Check date values in: |archive-date= (મદદ) PDF (211 KB) પરથી 24 ઑગસ્ટ 2006ના મેળવેલ. સારઃ "ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના ત્રણ ચતુર્થાંશ પ્રોટેસ્ટન્ટો તેમની જાતને બ્રિટિશ તરીકે ઓળખાવે છે, પણ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના માત્ર 12 ટકા કૅથલિકો એમ કરે છે. તેનાથી વિપરીત, કૅથલિકોની બહુમતિ (65%) પોતાની જાતને આયરિશ ગણાવે છે, જ્યારે માત્ર ખૂબ જૂજ પ્રોટેસ્ટન્ટો (5%) એ પ્રમાણે કરે છે. પ્રોટેસ્ટન્ટો (19%)ની સરખામણીમાં ખૂબ જૂજ કૅથલિકો (1%) અલ્સ્ટર ઓળખનો દાવો કરે છે પણ ઉત્તરી આયરિશ તરીકેની ઓળખ ધાર્મિક પરંપરાઓમાં જાડી ગણતરી મુજબ સરખા ભાગે વહેંચાયેલી છે."ઉત્તરી આયર્લૅન્ડના જનસંખ્યાકીય અને રાજકારણમાંના વલણ સર્વેક્ષણમાંથી લેવામાં આવેલી વિગતો.

[40] L219252024 - ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં સત્તાસોંપણી અને રાષ્ટ્રીય ઓળખ બાબતે પ્રજાનાં વલણો સંગ્રહિત ૨૦૦૭-૦૯-૨૭ ના રોજ વેબેક મશિન યુનિવર્સિટી ઓફ યોર્ક રિસર્ચ પ્રોજેક્ટ 2002-2003

[41] જે. આર. આર્ચર કૃત નોર્ધન આયર્લૅન્ડઃ કન્સ્ટિટ્યૂશનલ પ્રપોઝલ્સ એન્ડ ધ પ્રોબ્લેમ ઓફ આઈડેન્ટીટી, ધ રિવ્યૂ ઓફ પોલિટિક્સ, 1978

[42] "Chapter 7 > A changed Irish nationalism? The significance of the Belfast Agreement of 1998" (PDF). મૂળ સંગ્રહિત (PDF) માંથી 10 મે 2007 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 9 ફેબ્રુઆરી 2011. PDF (131 KB) જૉસેફ રુની અને જેનીફર ટોડ કૃત, અ ચેન્જ્ડ આયરિશ નેશનાલિઝમ? ધ સિગ્નિફિકન્સ ઓફ ધ બૅલફાસ્ટ એગ્રીમેન્ટ ઓફ 1998

[43] "Northern Ireland Life and Times Survey, 2008; Module:Community Relations, Variable:IRISH". Ark.ac.uk. 2007-05-17. મૂળ માંથી 2011-06-10 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.

[44] "Northern Ireland Life and Times Survey, 1998; Module:Community Relations, Variable:IRISH". Ark.ac.uk. 2003-05-09. મૂળ માંથી 2011-06-10 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.

[news.bbc.co.uk-45] "NI's population passes 1.75m mark". BBC News. 10 December 2008. મેળવેલ 20 May 2010.

[46] "Northern Ireland Census 2001, Table KS07a: Religion". મૂળ માંથી 2012-04-24 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.

[47] "Northern Ireland Census 2001, Table KS07b: Community background: religion or religion brought up in". મૂળ માંથી 2012-04-24 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.

[48] Prof Bob Osborne (2002-12-19). "Fascination of religion head count". BBC News. મેળવેલ 2010-06-16.

[49] "Statistics press notice; 2006-based population projections" (PDF). Northern Ireland Statistics and Research Agency. 2006. મૂળ (PDF) માંથી 2010-09-17 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-21.

[NI_logo-50] [90]

[51] વૅન્ડ્લ્સ કર્બ્ડ બાય પ્લાસ્ટિક એજિંગ બીબીસી(BBC) ન્યૂઝ, 25 નવેમ્બર 2008.

[52] સ્ટેચ્યૂટરિ રૂલ 2000 નં. 347.

[53] યુનિયન ધ્વજ અને યુનાઈટેડ કિંગડ્મના ધ્વજો સંગ્રહિત ૨૦૧૦-૦૪-૨૩ ના રોજ વેબેક મશિન હાઉસ ઓફ કોમન્સ લાયબ્રેરી, 3 જૂન 2008.

[54] વિશ્વ ધ્વજ માહિતીસંગ્રહમાંથી ઉત્તરી આયરિશ ધ્વજો.

[55] ઍલન બાઈર્નેર કૃત સ્પોર્ટ, નેશનાલિઝમ એન્ડ ગ્લોબલાઈઝેશનઃ યુરોપિયન એન્ડ નોર્થ અમેરિકન પ્રર્સ્પેક્ટિવ્સ , (ISBN 978-0-7914-4912-7), પૃ. 38

[56] જૉન સુગ્ડેન અને ઍલન બાઈર્નેર કૃત સ્પોર્ટ, સેક્ટેઅરિઅનિઝમ એન્ડ સોસાયટી ઈન અ ડિવાઈડેડ આયર્લૅન્ડ , (ISBN 978-0-7185-0018-4), પૃ. 60

[57] "FIFA.com: Northern Ireland, Latest News". મૂળ સંગ્રહિત માંથી 10 ડિસેમ્બર 2005 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 9 ફેબ્રુઆરી 2011.

[58] John Sugden and Scott Harvie (1995). "Sport and Community Relations in Northern Ireland 3.2 Flags and anthems". મૂળ માંથી 12 જાન્યુઆરી 2019 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 26 May 2008.

[59] Peter Berlin (29 December 2004). "Long unsung teams live up to anthems: Rugby Union". International Herald Tribune via HighBeam Research. મૂળ માંથી 12 જાન્યુઆરી 2019 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 26 May 2008. the band played Nkosi Sikelel' iAfrika and Die Stem for the Springboks and Soldier's Song, the national anthem that is otherwise known as Amhran na bhFiann, and Ireland's Call, the team's official rugby anthem.

[60] "British Meteorological Office figures". મૂળ માંથી 19 મે 2005 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 9 ફેબ્રુઆરી 2011.

[Belfast_Weather-61] "Belfast, Northern Ireland - Average Conditions". BBC Weather Centre. BBC. મૂળ માંથી 6 ડિસેમ્બર 2003 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 8 October 2009.

[62] ઘણા રાષ્ટ્રવાદીઓ કાઉન્ટી ડેરી નામ વાપરે છે.
Wikipedia policy is to use Londonderry for the county and Derry for the city. The name usage does not indicate an endorsement for either community's opinions.

[63] The Agreement PDF (204 KB)

[64] Ryan, James G. (1997). Irish Records: Sources for Family and Local History. Flyleaf Press. પૃષ્ઠ 40. ISBN 978-0916489762. CS1 maint: discouraged parameter (link)

[65] પ્રોટેસ્ટન્ટો અને આયરિશ ભાષાઃ ઐતિહાસિક વારસો અને વર્તમાન વલણો ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં રોસાલિંડ એમ. ઓ. પ્રીટ્ચાર્ડ કોલેરાઈન, યુકે(UK) ખાતે યુનિવર્સિટી ઓફ અલ્સ્ટર

[66] સ્થાનિક સરકાર (પરચુરણ જોગવાઈઓ) (ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ) આદેશ 1995 (નં. 759 (N.I. 5))[૧]

[nisra.gov.uk-Census2001-67] ૬૭.૦ ^૬૭.૧ નોર્ધન આયર્લૅન્ડ સ્ટેટિસ્ટિક એન્ડ રિસર્ચ એજન્સી જનગણના 2001નું પરિણામ સંગ્રહિત ૨૦૧૦-૧૨-૧૪ ના રોજ વેબેક મશિન

[Survey-NorthernIreland-68] ૬૮.૦ ^૬૮.૧ ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ લાઈફ(LIFE) અને ટાઈમ્સ(TIMES)નું સર્વેક્ષણઃ તમારા પોતાના ઘરમાં બોલાતી મુખ્ય ભાષા કઈ છે?

[69] "A Statement by Edwin Poots MLA, Minister of Culture, Arts and Leisure, to the Northern Ireland Assembly on the proposal to introduce Irish Language legislation" (PDF). મૂળ (PDF) માંથી 2009-03-25 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.

[pipex1-70] ૭૦.૦ ^૭૦.૧ "આર્કાઇવ ક .પિ". મૂળ માંથી 2009-04-16 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2011-02-09.

[Poilin-BBC-71] ૭૧.૦ ^૭૧.૧ ઓદાન મૅક પોઈલિન, 1999, "ઉત્તરી આયર્લૅન્ડમાં ભાષા, ઓળખ અને રાજકારણ" અલ્સ્ટર ફ્લોક લાઈફ ખંડ 45, 1999માં

[72] ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ લાઈફ(LIFE) અને ટાઈમ્સ(TIMES)નું સર્વેક્ષણઃ શું તમે જાતે અલ્સ્ટર-સ્કૉટ્સ બોલો છો?

[73] "Stranmillis University College - Ulster Scots Project". Stranmillis University College. મેળવેલ 16 July 2008.

[74] "St Andrews Agreement" (PDF). મૂળ (PDF) માંથી 4 નવેમ્બર 2006 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 9 ફેબ્રુઆરી 2011. PDF (131 KB)

[75] Independent.ie (1998-07-02). "Sunday Independent article on Mallon and the use of "Six Counties"". Independent.ie. મેળવેલ 2010-06-16.

[76] Peterkin, Tom (2006-01-31). "Example of Daily Telegraph use of "Ulster" in text of an article, having used "Northern Ireland" in the opening paragraph". Telegraph.co.uk. મેળવેલ 2010-06-16.

[77] "The Guardian style guide". Guardian. 2008-12-14. મેળવેલ 2010-06-16.

[78] આ શબ્દપ્રયોગના વપરાશનાં ઉદાહરણોમાં સામેલ છે રેડિયો અલ્સ્ટર, અલ્સ્ટર ઓર્કેસ્ટ્રા અને આરયુસી(RUC); અલ્સ્ટર યુનિયનિસ્ટ પાર્ટી જેવાં રાજકીય પક્ષો; અલ્સ્ટર ડિફેન્સ અસોસિએશન અને અલ્સ્ટર વૉલન્ટિઅર ફોર્સ જેવી અર્ધલશ્કરી સંસ્થાઓ. રાજકીય અભિયાનો જેવા કે "અલ્સ્ટર સેય્ઝ નો(Ulster Says No)" અને સેવ અલ્સ્ટર ફ્રોમ સૉડોમિ માં અલ્સ્ટર શબ્દ પ્રયોજાયો હતો.

[79] ઉત્તરી આયર્લૅન્ડની સંસદના સંસદીય અહેવાલો, ખંડ 20 (1937) અને ધ ટાઈમ્સ , 6 જાન્યુઆરી 1949 – ઉત્તરી આયર્લૅન્ડનાં વૈકલ્પિક નામો પણ જોશો

[80] "Editorial Policy, Guidance Note" (PDF). BBC. undated. મૂળ (PDF) માંથી 9 સપ્ટેમ્બર 2008 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 16 July 2008. Check date values in: |date= (મદદ)"ઉત્તરી આયર્લૅન્ડ માટે સમાનાર્થી તરીકે ઘણી વાર " પ્રોવિન્સ(પ્રાંત)" શબ્દ વપરાય છે અને સામાન્ય રીતે ગૌણ સંદર્ભો આપતી વખતે "ઘ પ્રોવિન્સ" શબ્દપ્રયોગને યોગ્ય લેખવામાં આવે છે"

[81] "Example of "North of Ireland"". મૂળ માંથી 18 મે 2006 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 9 ફેબ્રુઆરી 2011.

[82] "Sinn Féin usage of "Six Counties"". Sinnfein.ie. 1969-08-14. મેળવેલ 2010-06-16.

[83] "Examples of usage by the United States-based extreme republican "Irish Freedom Committee"". Irishfreedomcommittee.net. 2007-05-06. મૂળ માંથી 2005-12-22 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-06-16.

[84] "Usage on "Gaelmail.com", a republican website". Webcitation.org. મૂળ માંથી 2009-10-22 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2010-11-13.

[85] "New Norn Irn manager named…". Slugger O'Toole. 31 May 2007. મેળવેલ 26 September 2008.

[86] "norn irn v denmark". Belfast Forum. 17 November 2007. મેળવેલ 26 September 2008. સ્થાનિક વપરાશનાં વિવરણો

[alphabeticalNI-87] ૮૭.૦ ^૮૭.૧ ^૮૭.૨ S. Dunn and H. Dawson (2000), An Alphabetical Listing of Word, Name and Place in Northern Ireland and the Living Language of Conflict, Lampeter: Edwin Mellen Press

[interpretingNI-88] ૮૮.૦ ^૮૮.૧ ^૮૮.૨ ^૮૮.૩ ^૮૮.૪ J. Whyte and G. FitzGerald (1991), Interpreting Northern Ireland, Oxford: Oxford University Press

[placeApart-89] ૮૯.૦ ^૮૯.૧ ^૮૯.૨ ^૮૯.૩ ^૮૯.૪ D. Murphy (1979), A Place Apart, London: Penguin Books

[90] ઉદાહરણઃ "'Normalisation' plans for Northern Ireland unveiled". Office of the Prime Minister of the United Kingdom. 1 August 2005. મૂળ માંથી 11 જાન્યુઆરી 2012 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 11 November 2009. અથવા "26 January 2006". Office of the Prime Minister of the United Kingdom. 1 August 2005. મૂળ માંથી 11 જાન્યુઆરી 2012 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 11 November 2009.

[91] ઉદાહરણઃ Office for National Statistics (1999), Britain 2000: the Official Yearbook of the United Kingdom, London: The Stationary Office અથવા Office for National Statistics (1999), UK electoral statistics 1999, London: Office for National Statistics

[92] "The Population of Northern Ireland". Northern Ireland Statistical Research Agency. મૂળ માંથી 13 જુલાઈ 2018 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 11 November 2009. Check date values in: |archive-date= (મદદ)

[93] ઉદાહરણઃ "Background - Northern Ireland)". Office of Public Sector Information. મેળવેલ 11 November 2009. અથવા "Acts of the Northern Ireland Assembly (and other primary legislation for Northern Ireland)". Office of Public Sector Information. મૂળ માંથી 13 જુલાઈ 2018 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 11 November 2009. Check date values in: |archive-date= (મદદ)

[fortnight-94] Fortnight, 1992

[95] Sir David Varney December (2007), Review of Tax Policy in Northern Ireland, London: Her Majesty's Stationary Office

[96] Department of Finance and Personnel (2007), The European Sustainable Competitiveness Programme for Northern Ireland, Belfast: Northern Ireland Executive

[97] United Kingdom (2007), "Report of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland", Report by Governments on the Situation in their Countries on the Progress Made in the Standardization of Geographical Names Since the Eight Conferences (New York: United Nations), archived from the original on 2018-12-26, https://web.archive.org/web/20181226072746/https://unstats.un.org/unsd/geoinfo/9th-UNCSGN-Docs/E-CONF-98-48-Add1.pdf, retrieved 2011-02-09

[niPolitics-98] ૯૮.૦ ^૯૮.૧ A Aughey and D Morrow (1996), Northern Ireland Politics, London: Longman

[economyOfMega-99] P Close, D Askew, Xin X (2007), The Beijing Olympiad: the political economy of a sporting mega-event, Oxon: Routledge

[dictPolSci-100] {૧૦૦.૦} ^{૧૦૦.૧} Global Encyclopedia of Political Geography, 2009

[organisationalApproach-101] M Crenshaw (1985), "An Organizational Approach to the Analysis of Political Terrorism", Orbis 29 (3)

[marketsAndMoral-102] P Kurzer (2001), Markets and moral regulation: cultural change in the European Union, Cambridge: Cambridge University Press

[promoKnowledge-103] J Morrill, ed. (2004), The promotion of knowledge: lectures to mark the Centenary of the British Academy 1992-2002, Oxford: Oxford University Press

[unionistPolitics-104] {૧૦૪.૦} ^{૧૦૪.૧} F. Cochrane (2001), Unionist politics and the politics of Unionism since the Anglo-Irish Agreement, Cork: Cork University Press

[americanRevival-105] W V Shannon (1984), K M. Cahill, ed., The American Irish revival: a decade of the Recorder, Associated Faculty Press

[theorizingNat-106] R Beiner (1999), Theorizing Nationalism, Albany: State University of New York Press

[theherald1-107] {૧૦૭.૦} ^{૧૦૭.૧} હાઉ ડૂ અધર સ્પોર્ટ્સ ઈન ધ આઈલૅન્ડ કોપ વિથ ધ સિચ્યુએશન? (દ્વીપમાંની અન્ય રમતગમતો કઈ રીતે પરિસ્થિતિ સાથે કામ પાર પાડે છે?) ધ હેરાલ્ડ, 3 એપ્રિલ 2008

[108] Redmond, John (1997). The Book of Irish Golf. Pelican Publishing Company. પૃષ્ઠ 10.

[109] "The Best Of The Rest: A World Of Great Golf". Golf Digest. 2009. પૃષ્ઠ 2. મેળવેલ 21 June 2010.

[110] Gagne, Matt (20 June 2010). "Northern Ireland's Graeme McDowell wins U.S. Open at Pebble Beach, ends European losing streak". NYDailyNews.com. મૂળ માંથી 24 ઑગસ્ટ 2010 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 29 June 2010. Check date values in: |archive-date= (મદદ)

[૩]

[૪]

[૧]

[૨]

[૫]

[૬]

[૭]

[૮]

[૯]

[૧૦]

[૧૧]

[૧૨]

[૧૩]

[૧૪]

[૧૫]

[૧૬]

[૧૭]

[૧૮]

[૧૯]

[૨૦]

[૨૧]

[૨૨]

[૨૩]

[૨૪]

[૨૫]

[૨૬]

[૨૭]

[૨૮]

[૨૯]

[૩૦]

[૩૧]

[૩૨]

[૩૩]

[૩૪]

[૩૫]

[૩૬]

[૩૭]

[૩૮]

[૩૯]

[૪૦]

[૪૧]

[૪૨]

[૪૩]

[૪૪]

[૪૫]

[૪૬]

[૪૭]

[૪૮]

[૪૯]

[૫૦]

[૫૧]

[૫૨]

[૫૩]

[૫૪]

[૫૫]

[૫૬]

[૫૭]

[૫૮]

[૫૯]

[૬૦]

[૬૧]

[૬૨]

[૬૩]

[૬૪]

[૬૫]

[૬૬]

[૬૭]

[૬૮]

[૬૯]

[૭૦]

[૭૧]

[૭૨]

[૭૩]

[૭૪]

[૭૫]

[૭૬]

[૭૭]

[૭૮]

[૭૯]

[૮૦]

[૮૧]

[૮૨]

[૮૩]

[૮૪]

[૮૫]

[૮૬]

[૮૭]

[૮૮]

[૮૯]

[૯૦]

[૯૧]

[૯૨]

[૯૩]

[૯૪]

[૯૫]

[૯૬]

[૯૭]

[૯૮]

[૯૯]

[૧૦૦]

Northern Ireland Tuaisceart Éireann Norlin Airlann
નોર્ધન આયર્લેન્ડ નું સ્થાન (orange) – in the European continent (caramel & white) – in the United Kingdom (caramel)
રાજધાની and largest city	Belfast
અધિકૃત ભાષાઓ	English Irish Ulster Scots¹
વંશીય જૂથો	99.15% White (91.0% Northern Ireland born, 8.15% other white), 0.41% Asian, 0.10% Irish Traveller, 0.34% others.^[૧]
સરકાર	Constitutional monarchy Consociationalism

• Monarch	Elizabeth II
• Prime Minister of the United Kingdom	David Cameron MP
• First Minister	Peter Robinson MLA
• deputy First Minister	Martin McGuinness MLA MP
• Secretary of State	Owen Paterson MP

Establishment

• Government of Ireland Act	3 May 1921

વિસ્તાર
• કુલ	13,843 km² (5,345 sq mi)
વસ્તી
• 2009 અંદાજીત	1,789,000^[૨]
• 2001 વસ્તી ગણતરી	1,685,267
• ગીચતા	122/km² (316.0/sq mi)
GDP (PPP)	2002 અંદાજીત
• કુલ	£33.2 billion
• Per capita	£19,603
ચલણ	Pound sterling (GBP)
સમય વિસ્તાર	UTC+0 (GMT)
• ઉનાળુ (DST)	UTC+1 (BST)
વાહન દિશા	left
ટેલિફોન કોડ	+44³
ISO 3166 કોડ	GB-NIR
ઇન્ટરનેટ ડોમેઇન (TLD)	.uk²
Officially recognised languages: Northern Ireland has no official language. The use of English has been established through precedent. Irish and Ulster Scots are officially recognised minority languages .ie, in common with the Republic of Ireland, and also .eu, as part of the European Union. ISO 3166-1 is GB, but .gb is unused +44 is always followed by 28 when calling landlines. The code is 028 within the UK and 048 from the Republic of Ireland