પ્રેમચંદ : કલમ કા સિપાહી

પ્રેમચંદ: કલમ કા સિપાહી હિંદી સાહિત્યકાર પ્રેમચંદ (૧૮૭૬–૧૯૩૬)નું જીવનચરિત્ર છે, જે તેમના પુત્ર અને સાહિત્યકાર અમૃત રાય (જ. ૧૯૨૧) દ્વારા લખવામાં આવ્યું હતું. ૧૯૬૨માં પ્રકાશિત થયેલ આ પુસ્તકને ૧૯૬૩ના વર્ષનો સાહિત્ય અકાદમી એવોર્ડ એનાયત થયો હતો. હિંદીના અગ્રણી સર્જક પ્રેમચંદની સર્વપ્રથમ જીવનકથા હોવા ઉપરાંત આ પુસ્તક જીવનકથાની લેખનકળાનો હિંદી સાહિત્યમાં સર્વપ્રથમ સફળ પ્રયાસ લેખાય છે.

પ્રેમચંદ: કલમ કા સિપાહી

લેખક	અમૃત રાય
મૂળ શીર્ષક	प्रेमचंद: क़लम का सिपाही
અનુવાદક	હરિશ ત્રીવેદી
દેશ	ભારત
ભાષા	હિંદી
વિષય	જીવનચરિત્ર
પ્રકાશક	હંસ પ્રકાશન
પ્રકાશન તારીખ	૧૯૬૨

પ્રકાશન

આ પુસ્તક ૧૯૬૨માં હંસ પ્રકાશન, અલાહાબાદ ખાતેથી પ્રકાશિત થયું હતું.

સામગ્રી

આ પુસ્તક તેની દસ્તાવેજી સામગ્રી, ક્ષોભરહિત સચ્ચાઈ, સરળ, સ્વાભાવિક રજૂઆત શૈલીના કારણે હિન્દી સાહિત્યમાં અનન્ય પ્રદાનરૂપે લેખાય છે. જીવનકથા પ્રેમચંદના પુત્ર દ્વારા લખાઈ હોવાના કારણે તેમાં અધિકૃતતાની સાથે સાથે આત્મીયતાનું પણ પ્રતિબિંબ ઝિલાયું છે.

પુસ્તકના અંતે પ્રેમચંદની દરેક નવલકથાની વિસ્તૃત વિગત, પ્રકાશનનાં સ્થળ-સમય, જે સંજોગો હેઠળ નવલકથા લખાઈ-છપાઈ હોય તેની વિગત તેમજ પ્રેમચંદની તમામ ટૂંકી વાર્તાઓની યાદી તેમજ પ્રત્યેકની પ્રકાશનની તારીખ તથા તેનું સર્વપ્રથમ જેમાં પ્રકાશન થયું હોય તે સામયિકનું નામ - આવી અનેક ઉપયોગી અને ઝીણવટભરી વિગતો પુસ્તકમાં આપવામાં આવી છે.

સન્માન

આ પુસ્તકને વર્ષ ૧૯૬૩નો સાહિત્ય અકાદમી એવોર્ડ એનાયત કરવામાં આવ્યો હતો.

બાહ્ય કડીઓ

• પ્રેમચંદ : કલમ કા સિપાહી ઇન્ટરનેટ અર્કાઇવ પર (હિન્દીમાં)
• પ્રેમચંદ : કલમ કા સિપાહી ગુગલ બુક્સ પર. (અંગ્રેજી અનુવાદ)