અડી કડી વાવ
અડી કડી વાવ ઉપરકોટ કિલ્લા, જુનાગઢ, ગુજરાત, ભારતમાં આવેલી એક વાવ છે. તેના બાંધકામની તારીખ અજ્ઞાત છે.
| અડી કડી વાવ | |
|---|---|
 Flight of steps leading to the well | |
 | |
| સામાન્ય માહિતી | |
| પ્રકાર | વાવ |
| સ્થાપત્ય શૈલી | ભારતીય સ્થાપત્ય |
| સ્થાન | ઉપરકોટ કિલ્લો |
| નગર અથવા શહેર | જુનાગઢ |
| દેશ | ભારત |
| અક્ષાંશ-રેખાંશ | 21°31′36″N 70°28′17″E / 21.526628°N 70.471289°E |
| પૂર્ણ | અજ્ઞાત |
| રચના અને બાંધકામ | |
| સ્થપતિ | સ્થાનિક |
| Designations | ASI રાજ્ય સંરક્ષિત સ્મારક ક્રમ S-GJ-114 |
ઇતિહાસ
ફેરફાર કરોજુનાગઢ જિલ્લા વહીવટીતંત્રની વેબસાઈટ મુજબ, આ વાવનું નિર્માણ ૧૫મી સદીમાં કરવામાં આવ્યું હતું.[૧][૨] અન્ય સ્ત્રોતો કહે છે કે તેનું નિર્માણ ૧૦મી સદીના ઉત્તરાર્ધમાં અથવા ૧૧મી સદીમાં ચુડાસમા વંશના શાસન દરમિયાન કરવામાં આવ્યું હતું.[૩][૨][૪] અન્ય સ્ત્રોત કહે છે કે તે ઇ.સ. પૂર્વે ૩૧૯માં બાંધવામાં આવી હતી અને ઇ.સ. ૯૭૬માં ફરીથી શોધાઇ હતી.[૨]
સ્થાનિક ઈતિહાસકાર પરિમલ રૂપાણીના મતે, આ બે અલગ-અલગ વાવ હતી. આ અડી વાવ છે અને કડી વાવ હજુ પણ જમીનની અંદર છે.[૪]
તે રાજ્ય સંરક્ષિત સ્મારક (S-GJ-114) છે.
સ્થાપત્ય
ફેરફાર કરોઆદિ કડી વાવ એ નંદા પ્રકારની વાવ છે.[૨] તે બાંધવામાં આવી નથી, પરંતુ કુદરતી ખડકોમાંથી કોતરવામાં આવી છે. કૂવાના તળિયા સુધી સુધી પહોંચવા માટે સાંકડી પરસાળમાં ૧૬૬ પગથિયાં આવેલા છે.[૪][૫] કૂવાની ઉપર પાતળી ખડકના પડમાં એક નાની બારી કોતરેલી છે.[૬] ખડકોનો ભાગ ધોવાઇ ગયેલી દિવાલોમાં દેખાય છે.[૭] આ કૂવો ૧૨૩ ફીટ ઊંડો છે.[૪] અન્ય વાવની જેમા તેમાં કોઈ સુશોભન કે થાંભલાઓ નથી.[૨]
લોકસંસ્કૃતિમાં
ફેરફાર કરોએક દંતકથા અનુસાર, જ્યારે વાવ બાંધવામાં આવી ત્યારે પાણી મળ્યું ન હતું. પરંતુ રાજપુરોહિતની સૂચનાથી અડી અને કડી નામની બે અપરિણીત કન્યાઓનું બલિદાન આપવામાં આવ્યું હતું અને પાણી મળી આવ્યું હતું. અન્ય એક દંતકથા કહે છે કે અડી અને કડી શાહી દાસીઓ હતી, જેઓ વાવમાંથી દરરોજ પાણી લાવતા હતા.[૧][૨][૪][૭] લોકો તેમની યાદમાં નજીકના ઝાડ પર કપડાં અને બંગડીઓ લટકાવે છે.[૪][૨]
ગુજરાતીમાં એક કહેવત છે: અડી કડીની વાવ ને નવઘણ કૂવો, જે ના જુએ તે જીવતો મુઓ.[૩][૪]
છબીઓ
ફેરફાર કરો-
કૂવા તરફ દોરી જતા પગથિયાં -
માહિતી તકતી -
બહારથી
સંદર્ભ
ફેરફાર કરો- ↑ ૧.૦ ૧.૧ "Adi Kadi Vav". District Junagadh, Government of Gujarat (અંગ્રેજીમાં). મેળવેલ 2021-09-24.
- ↑ ૨.૦ ૨.૧ ૨.૨ ૨.૩ ૨.૪ ૨.૫ ૨.૬ Chakrabarti, Ranjan (2020-06-08). Critical Themes in Environmental History of India (અંગ્રેજીમાં). SAGE Publishing India. ISBN 978-93-5388-316-4.
- ↑ ૩.૦ ૩.૧ Jain-Neubauer, Jutta (1981). The Stepwells of Gujarat: In Art-historical Perspective. Abhinav Publications. પૃષ્ઠ 19. ISBN 978-0-391-02284-3.
- ↑ ૪.૦ ૪.૧ ૪.૨ ૪.૩ ૪.૪ ૪.૫ ૪.૬ Bhatt, Purnima Mehta (2014-12-16). Her Space, Her Story: Exploring the Stepwells of Gujarat (અંગ્રેજીમાં). Zubaan. ISBN 978-93-84757-08-3.
- ↑ Juneja, Monica (2001). Architecture in Medieval India: Forms, Contexts, Histories (અંગ્રેજીમાં). Permanent Black. પૃષ્ઠ 499. ISBN 978-81-7824-010-7.
- ↑ Livingston, Morna; Beach, Milo (April 2002). Steps to Water: The Ancient Stepwells of India. Princeton Architectural Press. પૃષ્ઠ 21–22. ISBN 978-1-56898-324-0.
- ↑ ૭.૦ ૭.૧ Desai, Anjali H. (2007). India Guide Gujarat. India Guide Publications. પૃષ્ઠ 253. ISBN 978-0-9789517-0-2.
