અરુણ જેટલી સ્ટેડિયમ

અરુણ જેટલી સ્ટેડિયમ એ બહાદુર શાહ ઝફર માર્ગ, નવી દિલ્હી ખાતે આવેલું ક્રિકેટ સ્ટેડિયમ છે. તેની સ્થાપના 1883 માં ફિરોઝ શાહ કોટલા સ્ટેડિયમ તરીકે કરવામાં આવી હતી, જે કોટલા કિલ્લાની નજીક છે, તે કોલકાતાના ઈડન ગાર્ડન્સ પછી ભારતમાં હજુ પણ કાર્યરત બીજું સૌથી જૂનું આંતરરાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ સ્ટેડિયમ છે.

અરુણ જેટલી સ્ટેડિયમ

ફિરોજશાહ કોટલા સ્ટેડિયમ
પૂર્ણ નામ	ફિરોજશાહ કોટલા સ્ટેડિયમ
જૂનાં નામો	ફિરોજશાહ કોટલા સ્ટેડિયમ
સ્થાન	બહાદુરશાહ ઝફર માર્ગ, દિલ્હી
માલિક	દિલ્હી એન્ડ ડિસ્ટ્રિક્ટ ક્રિકેટ એસોસિયેશન (ડીડીસીએ)
સંચાલક	દિલ્હી એન્ડ ડિસ્ટ્રિક્ટ ક્રિકેટ એસોસિયેશન (ડીડીસીએ)
બેઠક ક્ષમતા	41,842
સપાટી વિસ્તાર	ઘાસ (અંડાકાર)
બાંધકામ
શરૂઆત	1883
બાંધકામ ખર્ચ	₹114.5 crore
Ground information
Location	બહાદુરશાહ ઝફર માર્ગ, દિલ્હી
Coordinates	28°42′11″N 77°7′56″E
Establishment	1882
Tenants	ભારતીય રાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ ટીમ દિલ્હી ક્રિકેટ ટીમ દિલ્હી કેપિટલ્સ
End names
સ્ટેડિયમ એન્ડ પેવેલિયન એન્ડ
International information
First Test	10–14 November 1948: ભારત v વેસ્ટ ઇન્ડિઝ
Last Test	2–6 December 2017: ભારત v શ્રીલંકા
First ODI	15 September 1982: ભારત v શ્રીલંકા
Last ODI	13 March 2019: ભારત v ઑસ્ટ્રેલિયા
First T20I	23 March 2016: અફઘાનિસ્તાન v ઇંગ્લેન્ડ
Last T20I	3 November 2019: ભારત v Bangladesh
First women's Test	12–14 November 1976: ભારત v વેસ્ટ ઇન્ડિઝ
Last women's Test	21–24 January 1984: ભારત v ઑસ્ટ્રેલિયા
First WODI	19 February 1985: ભારત v ન્યૂઝીલેન્ડ
Last WODI	9 December 1997: ભારત v શ્રીલંકા
First WT20I	15 March 2016: ન્યૂઝીલેન્ડ v શ્રીલંકા
Last WT20I	30 March 2016: ન્યૂઝીલેન્ડ v ઇંગ્લેન્ડ
As of 9 December 2019 Source: CricInfo

સન્માનની બાબત તરીકે, DDCA એ સ્ટેડિયમના ચાર સ્ટેન્ડને ભારતના ભૂતપૂર્વ કેપ્ટન બિશન સિંહ બેદી, ભૂતપૂર્વ ભારતના ઓલરાઉન્ડર મોહિન્દર અમરનાથ, ભૂતપૂર્વ ભારતીય ઓપનર અને દિલ્હીના રણજી ખેલાડી ગૌતમ ગંભીર અને ભૂતપૂર્વ ભારતીય ટીમના કેપ્ટન વિરાટ કોહલીના નામ પરથી નામ આપ્યું છે. હોમ ટીમના ડ્રેસિંગ રૂમનું નામ રમણ લાંબા અને વિપક્ષના ડ્રેસિંગ રૂમનું નામ પ્રકાશ ભંડારીના નામ પર રાખવાનો પણ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો હતો.

2016 સુધીમાં, ભારતની રાષ્ટ્રીય ક્રિકેટ ટીમ આ મેદાન પર ટેસ્ટ મેચોમાં 28 વર્ષથી વધુ અને ODI મેચોમાં 10 વર્ષથી વધુ સમયથી અપરાજિત રહી છે.

અગાઉ સુનીલ ગાવસ્કરે આ મેદાન પર તેની 29મી ટેસ્ટ સદી ફટકારી ડોન બ્રેડમેનની 29 સદીના રેકોર્ડની બરાબરી કરી હતી. આ મેદાન અનિલ કુંબલેની પાકિસ્તાન સામેની ઇનિંગમાં 10 વિકેટ માટે પણ જાણીતું છે અને સચિન તેંડુલકરની 35મી ટેસ્ટ સદી માટે ગાવસ્કરને પછાડીને સૌથી વધુ આંતરરાષ્ટ્રીય ટેસ્ટ સદીઓ ધરાવનાર બેટ્સમેન બનવા માટે પણ આ મેદાન જાણીતું છે. 25 ઓક્ટોબર 2019 સુધીમાં, આ સ્ટેડિયમમાં 34 ટેસ્ટ, 25 ODI અને 6 T20Iનું આયોજન થયું છે.

12 સપ્ટેમ્બર 2019 ના રોજ, ભારતના ભૂતપૂર્વ નાણા પ્રધાન અને ભૂતપૂર્વ DDCA પ્રમુખ અરુણ જેટલીની યાદમાં સ્ટેડિયમનું નામ બદલવામાં આવ્યું હતું. સ્ટેડિયમનું નામ રાજકારણીના નામ પર રાખવાનો નિર્ણય, જેઓ એક સમયે DDCAના પ્રમુખ હતા અને BCCIના ઉપાધ્યક્ષ પણ હતા, તેમનું 24 ઓગસ્ટ 2019ના રોજ અવસાન થયા પછી આવ્યું હતું. નામ બદલાવ અંગે બોલતા, DDCA ના વર્તમાન પ્રમુખ રજત શર્માએ કહ્યું: "તે અરુણ જેટલીના સમર્થન અને પ્રોત્સાહનથી જ વિરાટ કોહલી, વીરેન્દ્ર સેહવાગ, ગૌતમ ગંભીર, આશિષ નેહરા, ઋષભ પંત અને અન્ય ઘણા ખેલાડીઓ ભારતને ગૌરવ અપાવી શક્યા." ભૂતપૂર્વ ભારતીય કેપ્ટન બિશન સિંહ બેદી દ્વારા નામ બદલવાની ટીકા કરવામાં આવી છે.

નામ બદલવાની ઘોષણા કર્યા પછી, DDCA એ સ્પષ્ટતા કરી કે સ્ટેડિયમનું માત્ર નામ બદલવામાં આવી રહ્યું છે પરંતુ મેદાન હજુ પણ ફિરોઝ શાહ કોટલા ગ્રાઉન્ડ તરીકે ઓળખાશે.

ઇતિહાસ

અહીં પ્રથમ મેચ ભારત અને વેસ્ટ ઇન્ડીઝ વચ્ચે ૧૦ નવેમ્બર ૧૯૪૮ના રોજ રમવામાં આવી હતી.

રેકોર્ડસ

1952માં, પાકિસ્તાન સામે રમતા હેમુ અધિકારી અને ગુલામ અહેમદ વિક્રમી દસમી વિકેટ માટે 111 રનની ભાગીદારી નોંધાવેલ જે આજે પણ એક રેકોર્ડ તરીકે અડીખમ છે.

1965માં, એસ. વેંકટરાઘવન, તેમની પ્રથમ શ્રેણીમાં, પ્રથમ ઇનિંગમાં 72 રનમાં 8 અને બીજી ઈંનિંગમાં 80 રનમાં 4 વિકેટ લઈ ન્યુઝીલેન્ડની લાઇન અપને તોડી પાડી.

1969-70માં, બિશન સિંઘ બેદી અને એરાપલ્લી પ્રસન્નાએ સંયુક્ત રીતે ભારતને ઓસ્ટ્રેલિયા સામે સાત વિકેટે જીત અપાવી, આ જોડીએ પોતાની વચ્ચે 18 વિકેટ લીધી.

1981માં, [[[જ્યોફ બોયકોટ]] ગેરી સોબર્સના વર્લ્ડ રેકોર્ડ ટેસ્ટ એગ્રીગેટને વટાવી દીધો.

વિશેષ સિદ્ધિઓ

1983-84માં, સુનીલ ગાવસ્કર તેની 29મી સદી ફટકારીને ટેસ્ટ ક્રિકેટમાં સૌથી વધુ સદી ફટકારવાના ડોન બ્રેડમેનના લાંબા સમયથી ચાલતા રેકોર્ડની બરાબરી કરી હતી.

1999-2000માં, પાકિસ્તાન સામેની મેચમાં, અનિલ કુંબલેએ ટેસ્ટ મેચની ચોથી ઇનિંગમાં 74 રન આપીને 10 આપી અને જિમ લેકર પછી એક ઇનિંગમાં 10 વિકેટ લેનાર બીજા વ્યક્તિ બન્યા.

2005-06માં, આ જ મેદાન પર, સચિન તેંડુલકર તેની 35મી ટેસ્ટ સદી સાથે ગાવસ્કરનો સૌથી વધુ સદીનો રેકોર્ડ તોડ્યો હતો.

પ્રતિબંધિત મુદ્દાઓ

મેચ રેફરી ના એહવાલના આધારે 27 ડિસેમ્બર 2009ના રોજ, ભારત અને શ્રીલંકા વચ્ચેની ODI મેચ રદ કરવામાં આવી હતી કારણ કે પિચની સ્થિતિ મેચની યજમાની કરવા માટે અયોગ્ય તરીકે વર્ગીકૃત કરવામાં આવી હતી. ત્યાર બાદ આ ગ્રાઉન્ડ પર ICC દ્વારા 12 મહિના માટે પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો અને 2011 ક્રિકેટ વર્લ્ડ કપના એક સ્થળ તરીકે પરત ફર્યું હતું.

ભારતીય પ્રીમિયર લીગ / આઈ.પી.એલ.

2008 થી આ સ્ટેડિયમ ઇન્ડિયન પ્રીમિયર લીગના દિલ્હી કેપિટલ્સ (અગાઉનું દિલ્હી ડેરડેવિલ્સ)નું હોમ વેન્યુ રહ્યું છે.

ધૂમમ્સ ની ઘટના

દિલ્હી ખાતે 2017-18માં ભારતમાં શ્રીલંકાની ક્રિકેટ ટીમની ત્રીજી ટેસ્ટના બીજા દિવસ દરમિયાન, ધુમ્મસના કારણે શ્રીલંકાના ક્રિકેટરોને રમવાનું બંધ કરવા અને પ્રદૂષણ વિરોધી માસ્ક પહેરવાની ફરજ પડી હતી, જેથી રમતમાં વિક્ષેપ ઉભો થયો હતો. ક્રિકેટર લાહિરુ ગમાગને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ હોવાના અહેવાલ હતા.[12] શ્રીલંકન ક્રિકેટ ટીમના કોચ નિક પોથાસ અહેવાલ આપ્યો કે દિલ્હીના મેદાન પર ગંભીર પ્રદૂષણની અસરને કારણે ક્રિકેટર સુરંગા લકમલ ને નિયમિતપણે ઉલટી થતી હતી.

બપોરે 12:32 થી 12:49 વાગ્યાની વચ્ચે રમત અટકાવવામાં આવી હતી, જેના કારણે ભારતીય કોચ રવિ શાસ્ત્રી મેદાન પરના અમ્પાયરો સાથે સલાહ લેવા બહાર આવ્યા હતા.

બીસીસીઆઈના પ્રમુખ સી.કે. ખન્નાએ શ્રીલંકાની ટીમ પર હોબાળો કરવાનો આરોપ મૂક્યો હતો જ્યારે ભારતીય દર્શકોએ ટીમને "મેલોડ્રામેટિક" ગણાવી હતી. ચોથા દિવસે, ભારતીય બોલર મોહમ્મદ શમી પણ મેદાન પર ઉલ્ટી કરતો જોવા મળ્યો હતો.

મેચ બાદ, બંને ભાગ લેનારા દેશોએ પ્રદૂષણના ઉચ્ચ સ્તર ને કારણે દિલ્હીમાં ટેસ્ટ રમવાની પસંદગીની ટીકા કરી હતી.

શ્રીલંકાના મેનેજર અસાન્કા ગુરુસિન્હા એ જણાવ્યું હતું કે શ્વાસ લેવામાં તકલીફ હોવાને કારણે બંને ટીમો તેમના ડ્રેસિંગ રૂમમાં ઓક્સિજન સિલિન્ડરનો ઉપયોગ કરી રહી હતી, અને ભવિષ્યના ફિક્સરમાં એર-ક્વોલિટી મીટરનો ઉપયોગ કરવાનું સૂચન કર્યું હતું.