ઉપગ્રહ પ્રક્ષેપણ યાન

ભારતીય ઉપગ્રહ પ્રક્ષેપણ યાન (Satellite Launch Vehicle) અથવા (SLV)નો કાર્યક્રમ ઇ.સ. ૧૯૭૦ની શરૂઆતમાં ઇસરો દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલો, તેનો ઉદ્દેશ ઉપગ્રહનાં પ્રક્ષેપણ માટે તકનિકી વિકાસ કરવાનો હતો. આ કાર્યક્રમનાં વડા અબ્દુલ કલામ હતા. એસ.એલ.વી. યાન ૪૦ કિ.ગ્રા. વજન લઈ અને ૪૦૦ કિ.મી.ની ઉંચાઇ સુધી જઇ શકતું હતુ. આ યાન ચાર તબક્કાના, તમામ ઘન બળતણ-ચાલીત રોકેટ ધરાવે છે. આ યાનનું પ્રથમ પ્રક્ષેપણ ૧૦ ઓગસ્ટ ૧૯૭૯નાં રોજ શ્રીહરિકોટાથી કરવામાં આવ્યું હતું અને છેલ્લું પ્રક્ષેપણ ૧૭ એપ્રિલ ૧૯૮૩નાં રોજ થયેલું. આ યાન એ.એસ.એલ.વી. (ASLV) યાન માટે પાયારુપ બન્યું હતું.

ઉપગ્રહ પ્રક્ષેપણ યાન

ઉપગ્રહ પ્રક્ષેપણ યાન (SLV)
કાર્ય	નાનું વાહતુક યાન
ઉત્પાદક	ઇસરો
મૂળ દેશ	ભારત
Size
ઊંચાઇ	૨૨ મી.
વ્યાસ	૧ મી.
દળ	૧૭૦૦૦ કિ.ગ્રા.
ક્ષમતા |ભાર {{{ભાર-શ્થાન}}} |40 kg (88 lb) |-
Associated rockets
Derivatives	એ.એસ.એલ.વી.યાન(ASLV),પી.એસ.એલ.વી.યાન(PSLV)
Launch history
સ્થિતિ	નિવૃત
ઉડાન સ્થાનો	સતિષ ધવન અવકાશ કેન્દ્ર
કુલ ઉડાનો	૪
સફળતાઓ	૨
નિષ્ફળતાઓ	૧
Partial failure(s)	૧
First flight	૧૦ ઓગસ્ટ,૧૯૭૯
Last flight	૧૭ એપ્રિલ,૧૯૮૩
Notable payloads	રોહિણી
! colspan="2" style="text-align: center; font-size: 100%" | તબક્કો |- ! એન્જીન | {{{એન્જીન}}} |- ! થ્રસ્ટ (ધક્કો) | {{{થ્રસ્ટ}}} |- ! પ્રજ્જવલન સમય | {{{પ્રજ્જવલન સમય}}} |- ! બળતણ | {{{બળતણ}}} |- ! colspan="2" style="text-align: center; font-size: 100%" | તબક્કો |- ! એન્જીન | {{{એન્જીન}}} |- ! થ્રસ્ટ (ધક્કો) | {{{થ્રસ્ટ}}} |- ! પ્રજ્જવલન સમય | {{{પ્રજ્જવલન સમય}}} |- ! બળતણ | {{{બળતણ}}} |- ! colspan="2" style="text-align: center; font-size: 100%" | તબક્કો |- ! એન્જીન | {{{એન્જીન}}} |- ! થ્રસ્ટ (ધક્કો) | {{{થ્રસ્ટ}}} |- ! પ્રજ્જવલન સમય | {{{પ્રજ્જવલન સમય}}} |- ! બળતણ | {{{બળતણ}}} |- ! colspan="2" style="text-align: center; font-size: 100%" | તબક્કો |- ! એન્જીન | {{{એન્જીન}}} |- ! થ્રસ્ટ (ધક્કો) | {{{થ્રસ્ટ}}} |- ! પ્રજ્જવલન સમય | {{{પ્રજ્જવલન સમય}}} |- ! બળતણ | {{{બળતણ}}} |-

પ્રક્ષેપણ નોંધ

આવૃતિ	પ્રક્ષેપણ તારીખ	પ્રક્ષેપણ શ્થળ	સામાન	નોંધ
૩ ઇ૧ (3 E1)	૧૦ ઓગસ્ટ,૧૯૭૯	સતિષ ધવન અવકાશ કેન્દ્ર,શ્રી હરીકોટા	રોહિણી-૧ એ પ્રાયોગિક તકનિકી મિશન,૩૦ કિ.ગ્રા.	નિષ્ફળ,ખરાબ વાલ્વ અને ખોટા તારણોને કારણે યાન બંગાળના ઉપસાગરમાં તુટી પડ્યું (ઉડાનની ૩૧૭ સે.બાદ), વિકાસશીલ ઉડાન.
૩ ઇ૨ (3 E2)	૧૮ જુલાઇ,૧૯૮૦	સતિષ ધવન અવકાશ કેન્દ્ર,શ્રી હરીકોટા	રોહિણી-૧ બી આર.એસ.-૧ પ્રાયોગિક તકનિકી મિશન,૩૫ કિ.ગ્રા.	સફળ, વિકાસશીલ ઉડાન.
3 ડી ૩ (D3)	૩૧ મે,૧૯૮૧	સતિષ ધવન અવકાશ કેન્દ્ર,શ્રી હરીકોટા	રોહિણી-ડી ૧ આર.એસ.-૧ પ્રાયોગિક તકનિકી મિશન,૩૮ કિ.ગ્રા.	આંશિક સફળ, જરૂરી ઉંચાઇ પ્રાપ્ત કરેલ નહીં.ઉપગ્રહ ૯ દીવસ ભ્રમણકક્ષામાં રહ્યો. વિકાસશીલ ઉડાન.
3 ડી ૪ (D4)	૧૭ એપ્રિલ,૧૯૮૩	સતિષ ધવન અવકાશ કેન્દ્ર,શ્રી હરીકોટા	રોહિણી-ડી ૨ આર.એસ.-૧ પ્રાયોગિક તકનિકી મિશન,૪૧.૫ કિ.ગ્રા.	સફળ, વિકાસશીલ ઉડાન.

સંદર્ભ

• http://www.bharat-rakshak.com/SPACE/space-launchers-slv.html સંગ્રહિત ૨૦૦૭-૧૦-૦૯ ના રોજ વેબેક મશિન