લખપત ગુરુદ્વારા

લખપત ગુરુદ્વારા સાહિબ અથવા ગુરુદ્વારા પહેલી પતશાહી એ એક ગુરુદ્વારા છે. આ શીખોનું એક ધર્મસ્થળ છે જે ગુજરાતના કચ્છ જિલ્લાના લખપતમાં આવેલું છે. ગુરુ નાનક મક્કા જતી વખતે તેમની બીજી (1506-1513) અને ચોથી (1519-1521) પ્રચાર યાત્રા જેને ઉદાસી કહેવાય છે, તે દરમિયાન નગરમાં રોકાયા હતા. એવું માનવામાં આવે છે કે તેમણે તેમની ચોથી યાત્રા દરમિયાન સ્થળની મુલાકાત લીધી હતી. આ યાત્રાનાં યજમાનના વંશજોએ 19મી સદીની શરૂઆતમાં અહીં ગુરુદ્વારાની સ્થાપના કરી હતી. આ ગુરુદ્વારામાં લાકડાના પગરખા અને પાલખી જેવા તેમની વસ્તુઓ તેમજ ઉદાસી સંપ્રદાયના બે મહત્વપૂર્ણ વડાઓની હસ્તપ્રતો અને નિશાનો છે. આ સ્થળે પૂજા ઉદાસી સંપ્રદાય દ્વારા કરવામાં આવે છે અને શરૂઆતમાં તેની જાળવણી પણ તેમના દ્વારા જ કરવામાં આવતી હતી. હવે તેની જાળવણી સ્થાનિક શીખ સમુદાય અને ગાંધીધામના ગુરુદ્વારા શ્રી ગુરુ નાનક સિંઘ સભા દ્વારા કરવામાં આવે છે. ગુરુદ્વારા રાજ્ય પુરાતત્વ વિભાગ દ્વારા રાજ્ય સંરક્ષિત સ્મારક (S-GJ-65) છે. તેને 2001 માં ભૂકંપ પછી સંરક્ષણ માટે 2004 માં યુનેસ્કો એશિયા-પેસિફિક એવોર્ડ મળ્યો છે.

લખપત ગુરુદ્વારા સાહિબ