વિકિપીડિયા

ઉત્તરાખંડ: આવૃત્તિઓ વચ્ચેનો તફાવત

Browse history interactively
← પહેલાનો ફેરફારનવા ફેરફાર →
Content deleted Content added
Visualવિકિલખાણ
નાનું Multiple_spellcheck
સુધારો - ૧. કામ બાકી.
ટેગ: ૨૦૧૭ સ્ત્રોત ફેરફાર
લીટી ૧:
{{Infobox state
[[ચિત્ર:Uttarakhand in India (disputed hatched).svg|200px|right|]]
| official_name = ઉત્તરાખંડ <br> {{small|{{native name|hin|उत्तराखण्ड राज्य}}}}
'''ઉત્તરાખંડ''' (પૂર્વે '''ઉત્તરાંચલ''' તરિકે જાણીતું) [[નવેમ્બર ૯]], [[૨૦૦૦]] ના રોજ [[ભારત]] નું ૨૭મું રાજ્ય બન્યું. ૧૯૯૦ના દાયકામાં તેને કઇંક અંશે શાંતિમય ચળવળ બાદ [[ઉત્તર પ્રદેશ]] રાજ્યમાંથી છુટા પડી નવા રાજ્યનો દરજ્જો મળ્યો. તેનું પાટનગર [[દેહરાદૂન]] શહેરમાં આવેલું છે.
| native_name = {{small|{{native name|san|उत्तराखण्डराज्यम्}}}}
| type = રાજ્ય
| image_caption =
| image_blank_emblem = Seal of Uttarakhand.svg
| blank_emblem_size = 100px
| blank_emblem_type = ઉત્તરાખંડની મુદ્રા
| nickname = દેવભૂમિ <br>{{small|देवभूमि ([[હિંદી]]/[[સંસ્કૃત]])}}
| image_map = IN-UT.svg
| map_caption = ભારતમાં ઉત્તરાખંડનું સ્થાન
| image_map1 = Uttarakhand locator map.svg
| map_caption1 = ઉત્તરાખંડનો નકશો
| coordinates = {{coord|30.33|78.06|region:IN_type:city|name=Dehradun|display=inline,title}}
| coor_pinpoint = [[દેહરાદૂન]]
| coordinates_display = inline,title
| coordinates_region = IN-UT
| subdivision_type = દેશ
| subdivision_name = {{flag|ભારત}}
| established_title = રાજ્યનો દરજ્જો
| established_date = ૯ નવેમ્બર ૨૦૦૦ {{ref|cap|[a]}}
| seat_type = પાટનગર
| seat = [[દેહરાદૂન]] {{ref|cap|[b]}}
| seat1_type = સૌથી મોટું શહેર
| seat1 = દેહરાદૂન
| parts_type = જિલ્લાઓ
| parts_style = para
| p1 = ૧૩
| governing_body = ઉત્તરાખંડ સરકાર
| leader_title = ગવર્નર
| leader_name = કૃષ્ણ કાંત પોલ
| leader_title1 = મુખ્ય મંત્રી
| leader_name1 = ત્રિવેન્દ્ર સિંહ રાવત ([[ભારતીય જનતા પાર્ટી|ભાજપ]])
| leader_title2 = [[List of Chief Justices of the Uttarakhand High Court|Chief Justice]]
| leader_name2 = [[K. M. Joseph]]
| leader_title3 = [[List of Speakers of the Uttarakhand Legislative Assembly|Speaker of the House]]
| leader_name3 = [[Premchand Aggarwal]] ([[Bharatiya Janata Party|BJP]])
| leader_title4 = [[Electoral districts|Electoral constituencies]]
| leader_name4 = *[[Legislature of Uttarakhand|State Legislature]]<br>''[[Unicameral]]'' <br>([[List of constituencies of the Uttarakhand Legislative Assembly|71 seats]]) {{ref|cap|[c]}}<br>
*[[Rajya Sabha]] <br>([[List of Uttarakhand Parliamentary constituencies|3 seats]])
*[[Lok Sabha]] <br>([[List of Uttarakhand Parliamentary constituencies|5 seats]])
| unit_pref = Metric<!-- or US or UK -->
| area_total_km2 = 53,483
| area_rank = [[List of states and union territories of India by area|19th]]
| elevation_footnotes =
| elevation_m =
| population_footnotes =
| population_total = 10086292
| population_blank1_title = Male
| population_blank1 = 5,137,773
| population_blank2_title = Female
| population_blank2 = 4,948,519
| population_as_of = [[2011 Census of India|2011]]
| population_rank = [[List of states and union territories of India by population|21st]]
| population_density_km2 = 189
| population_density_rank = 21st
| population_demonym = [[Uttarakhandi people|Uttarakhandi]]
| demographics_type1 = [[Languages of India|Languages]]
| demographics1_title1 = [[List of official languages of India|Official]]
| demographics1_info1 = [[Hindi]]<ref name="2011lang"/>
| demographics1_title2 = [[Eighth Schedule to the Constitution of India|Additional official]]
| demographics1_info2 = [[Sanskrit]]<ref name="sanskrit"/>
| timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]]
| utc_offset1 = +05:30
| iso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-UT]]
| registration_plate = UK 01—XX
| blank_name_sec1 = [[Human Development Index|HDI]] (2011)
| blank_info_sec1 = {{increase}} 0.515<ref>{{cite web|title=Inequality-adjusted Human Development Index for Indian States-2011|url=http://in.undp.org/content/dam/india/docs/inequality_adjusted_human_development_index_for_indias_state1.pdf|publisher=United Nations Development Programme|accessdate=17 July 2012}}</ref> ({{color|#fc0|medium}})
| blank1_name_sec1 = &bull; Rank
| blank1_info_sec1 = 7th
| blank_name_sec2 = [[Literacy in India|Literacy]] (2011)
| blank_info_sec2 = 79.63%
| blank1_name_sec2 = &bull; Male
| blank1_info_sec2 = 88.33%
| blank2_name_sec2 = &bull; Female
| blank2_info_sec2 = 70.70%
| blank3_name_sec2 = &bull; Rank
| blank3_info_sec2 = [[Indian states ranking by literacy rate|17th]]
|blank4_name_sec2 = [[Indian states and territories ranking by sex ratio|Sex ratio]] (2011)
| blank4_info_sec2 = 963 [[female|♀]] / 1000 [[male|♂]]
| blank5_name_sec2 = &bull; Rank
| blank5_info_sec2 = [[Indian states ranking by sex ratio|13th]]
| website = {{URL|http://uk.gov.in/}}
| footnotes = {{note|cap|a}} The State of Uttarakhand was formed by the [[Uttar Pradesh Reorganisation Act, 2000]] with the bifurcation of erstwhile [[Uttar Pradesh]] on November 9, 2000. <br> {{note|cap|b}} Dehradun is the interim capital of Uttarakhand. The town of [[Gairsain]] is envisaged as the state's new capital. <br> {{note|cap|c}} 70 seats are open for the direct election while 1 seat is reserved for the member of [[Anglo Indian]] community.
}}
'''ઉત્તરાખંડ''' (પૂર્વે '''ઉત્તરાંચલ''' તરીકે જાણીતું) [[નવેમ્બર ૯]], [[૨૦૦૦]] ના રોજ [[ભારત]] નું ૨૭મું રાજ્ય બન્યું. ૧૯૯૦ના દાયકામાં તેને કઇંક અંશે શાંતિમય ચળવળ બાદ [[ઉત્તર પ્રદેશ]] રાજ્યમાંથી છુટા પડી નવા રાજ્યનો દરજ્જો મળ્યો. તેનું પાટનગર [[દેહરાદૂન]] શહેરમાં આવેલું છે.
 
આ રાજ્ય હિમાલયના રમણિય પહાડી વિસ્તારમાં આવેલું હોવાથી આ પ્રદેશની સુંદરતા માણવા આવતા સહેલાણીઓનો ધસારો બારેમાસ જોવા મળે છે. વળી આ રાજ્યમાં [[હરદ્વાર]], [[ઋષિકેશ]], [[દેવપ્રયાગ]], [[ગંગોત્રી]], [[યમનોત્રી]], [[બદ્રીનાથ]], [[કેદારનાથ]] જેવાં ધાર્મિક સ્થળો આવેલાં હોવાથી યાત્રાળુઓ પણ અહીંની ખૂબ જ મોટી સંખ્યામાં મુલાકાત લે છે.
 
== ઉતરાખંડ રાજ્યના જિલ્લાઓ ==
[[File:Kumaon Garhwal.jpg|thumb|300px|right|alt=ઉત્તરાખંડનો નકશો|ઉત્તરાખંડના જિલ્લાઓ]]
 
ઉત્તરાખંડમાં કુલ ૧૩ જિલ્લાઓ આવેલા છે, જે બે પ્રાંતો - કુમાઉં અને ગઢવાલમાં વહેચાયેલા છે. ચાર નવાં જિલ્લાઓની ઘોષણા ૧૫ ઓગસ્ટ ૨૦૧૧ના રોજ કરવામાં આવી હતી પરંતુ તેની રચના હજુ સુધી થઇ નથી.<ref>{{cite web|title=Uttarakhand CM announces four new districts|url=http://zeenews.india.com/news/uttarakhand/uttarakhand-cm-announces-four-new-districts_726353.html|publisher=Zee News|accessdate=૧ જુલાઇ ૨૦૧૨}}</ref>
[[ભારત|ભારતના]] ઉત્તરાખંડ રાજ્યમાં કુલ ૧૩ જિલ્લાઓ છે. આ માહિતી પર એક નજર.
 
બે પ્રાંતો અને જિલ્લાઓ નીચે મુજબ છે:
{| border=0 cellpadding=1 cellspacing=1 width=98% style="border:1px solid black"
{{columns|width=auto
|- bgcolor=#f8dc17
| col1 =
! width="10%" | સંકેત
'''કુમાઉં પ્રાંત'''
! width="30%" | જિલ્લો
* [[અલમોડા જિલ્લો|અલમોડા]]
! width="30%" | વહીવટી મથક
* [[બાગેશ્વર જિલ્લો|બાગેશ્વર]]
! width="10%" | વસ્તી (૨૦૦૧ની ગણત્રી)
* [[ચંપાવત જિલ્લો|ચંપાવત]]
! width="10%" | ક્ષેત્રફળ (કિમી&sup2;)
* [[નૈનિતાલ જિલ્લો|નૈનિતાલ]]
! width="10%" | ઘનતા (પ્રતિ કિમી &sup2;)
* [[પિથોરગઢ જિલ્લો|પિથોરગઢ]]
|- bgcolor=#F4F9FF
* [[ઉધમસિંગ નગર જિલ્લો|ઉધમસિંગ નગર]]
| AL|| [[અલમોડા જિલ્લા|અલમોડા]]|| [[અલમોડા]]|| ૬૩૦,૪૪૬|| ૩,૦૯૦|| ૨૦૪
| col2 =
|- bgcolor=#F4F9FF
'''ગઢવાલ પ્રાંત'''
| BA|| [[બાગેશ્વર જિલ્લો|બાગેશ્વર]]|| [[બાગેશ્વર]]|| ૨૪૯,૪૫૩|| ૨,૩૧૦|| ૧૦૮
* [[દહેરાદૂન જિલ્લો|દહેરાદૂન]]
|- bgcolor=#F4F9FF
* [[હરદ્વાર જિલ્લો|હરદ્વાર]]
| CL|| [[ચમોલી જિલ્લો|ચમોલી]]|| [[ગોપેશ્વર]]|| ૩૬૯,૧૯૮|| ૭,૬૯૨|| ૪૮
* [[તેહરી ગઢવાલ જિલ્લો|તેહરી ગઢવાલ]]
|- bgcolor=#F4F9FF
* [[ઉત્તરકાશી જિલ્લો|ઉત્તરકાશી]]
| CP|| [[ચંપાવત જિલ્લો|ચંપાવત]]|| [[ચંપાવત]]|| ૨૨૪,૪૬૧|| ૧,૭૮૧|| ૧૨૬
* [[ચમોલી જિલ્લો|ચમોલી]]
|- bgcolor=#F4F9FF
* [[પૌડી ગઢવાલ જિલ્લો|પૌડી ગઢવાલ]]
| DD|| [[દહેરાદૂન જિલ્લો|દહેરાદૂન]]|| [[દેહરાદૂન]]|| ૧,૨૭૯,૦૮૩|| ૩,૦૮૮|| ૪૧૪
* [[રુદ્રપ્રયાગ જિલ્લો|રુદ્રપ્રયાગ]]
|- bgcolor=#F4F9FF
}}
| HA|| [[હરદ્વાર જિલ્લો|હરદ્વાર]]|| [[હરદ્વાર]]|| ૧,૪૪૪,૨૧૩|| ૨,૩૬૦|| ૬૧૨
|- bgcolor=#F4F9FF
F
| NA|| [[નૈનિતાલ જિલ્લો|નૈનિતાલ]]|| [[નૈનિતાલ]]|| ૭૬૨,૯૧૨|| ૩,૮૫૩|| ૧૯૮
|- bgcolor=#F4F9FF
| PG|| [[પૌડી ગઢવાલ જિલ્લો|પૌડી ગઢવાલ]]|| [[પૌડી]]|| ૬૯૬,૮૫૧|| ૫,૪૩૮|| ૧૨૮
|- bgcolor=#F4F9FF
| PI|| [[પિથોરગઢ જિલ્લો|પિથોરગઢ]]|| [[પિથોરગઢ]]|| ૪૬૨,૧૪૯|| ૭,૧૧૦|| ૬૫
|- bgcolor=#F4F9FF
| RP|| [[રુદ્રપ્રયાગ જિલ્લો|રુદ્રપ્રયાગ]]|| [[રુદ્રપ્રયાગ]]|| ૨૨૭,૪૬૧|| ૧,૮૯૬|| ૧૨૦
|- bgcolor=#F4F9FF
| TG|| [[તેહરી ગઢવાલ જિલ્લો|તેહરી ગઢવાલ]]|| [[નવી તેહરી]]|| ૬૦૪,૬૦૮|| ૪,૦૮૫|| ૧૪૮
|- bgcolor=#F4F9FF
| US|| [[ઉધમસિંગ નગર જિલ્લો|ઉધમસિંગ નગર]]|| [[રુદ્રપુર]]|| ૧,૨૩૪,૫૪૮|| ૨,૯૧૨|| ૪૨૪
|- bgcolor=#F4F9FF
| UT|| [[ઉત્તરકાશી જિલ્લો|ઉત્તરકાશી]]|| [[ઉત્તરકાશી]]|| ૨૯૪,૧૭૯|| ૭,૯૫૧|| ૩૭
|}
 
== ભૌગોલિક પરિસ્થિતિ ==
{{geo-stub}}
 
"https://gu.wikipedia.org/wiki/ઉત્તરાખંડ" થી મેળવેલ