વિક્ટોરીયા પાર્ક આરક્ષિત શહેરી વન વિસ્તાર

વિક્ટોરીયા પાર્ક એ ભારતના ગુજરાતના ભાવનગર શહેરમાં આવેલ આરક્ષિત શહેરી વન વિસ્તાર છે. આ વન વિસ્તાર ૨૦૨ હેક્ટર જેટલા વિસ્તારમાં ફેલાયેલ છે.

વિક્ટોરીયા પાર્ક આરક્ષીત શહેરી વન વિસ્તાર
આઈ.યુ.સી.એન. શ્રેણી ૫ (આરક્ષીત ભૂમિ/ દરીયાઈ પ્રદેશ)
વિક્ટોરિયા પાર્ક સાથે દુરના છેડે ગૌરીશંકર તળાવ અને ભાવવિલાસ પેલેસ
સ્થળ	ભાવનગર, ગુજરાત, ભારત
નજીકનું શહેર	ભાવનગર
વિસ્તાર	૨૦૨ ha
સ્થાપના	મે ૨૪, ૧૮૮૮

વિગત

આ વન વિસ્તારની સ્થાપના ૨૪ મે ૧૮૮૮ના રોજ ભાવનગર રજવાડાંનાં તત્કાલીન મહારાજા તખ્તસિંહજી જસવંતસિંહજી(૧૮૫૮–૧૮૯૬) દ્વારા કરવામાં આવી હતી. આ વિસ્તારમાં એક વન ભોજનશાળા અને બાળકો માટેનું રમતગમતનું ઉદ્યાન પણ આવેલ છે. વન ભોજનશાળાનું નામ મિસ્ત્રી હરીલાલ વન ભોજનશાળા છે. આ પાર્કની અંદર કૃષ્ણકુંજ તળાવ આવેલું છે. જેમાં વચ્ચે એક ટાપુ પર અનેક પ્રકારના બગલા, ચમચા અને જળકાગડા પ્રકારના પક્ષીઓના માળાની વસાહત બને છે. કૃષ્ણકુંજ તળાવની પશ્ચિમ દિશામાં બકી હીલ તરીકે ઓળખાતી ટેકરી આવેલી છે, જેના ઉપરથી આખા વિક્ટોરીયા પાર્ક, કૃષ્ણકુંજ તળાવ અને ગૌરીશંકર તળાવનું અવલોકન શક્ય છે.

વૃક્ષો

આ આરક્ષીત શહેરી વન વિસ્તારમાં ૨૪૧ પ્રકારની વનૌષધિઓ અને ૬૯ પ્રકારનાં વૃક્ષો જોવા મળે છે. જેમાંથી મુખ્યત્વે નિચે પ્રમાણેની જાતીઓના વૃક્ષો જોવા મળે છે.

અરડૂસો, અરીઠા, અર્જુન, આપ્ટો, આમલી, આમળા, આસોપાલવ, આંબો, ઈંગોરીયો, ઉમરો, કણઝો, કરંજ, કાસીદ, કીગેલીયા પીનાટા, કોઠી, ખજૂરી, ખીજડો, ખેર, ગરમાળો, ગુલમહોર, ગુંદી, ગુંદો, ગોરસઆમલી, ચીકુ, ચંદન, ચંપો, જાકારાન્ડા મીમોસીફોલીઆ, જામફળ, જાંબુ, તામ્રસિંગી, દેવકંચન, ધાવડો, નગોડ, નીલગીરી, નેવરી, પારસપીપળો, પિલુડી તૂરી, પિલુડી મીઠી, પીપર, પીપળો, બકાન લીમડો, બદામ, બાવળ ગાંડો, બાવળ ગોરડ, બાવળ દેશી, બાવળ રામ, બાવળ લીસો, બાવળ હરમો, બીલી, બૂચ, બોરડી, બોરસલી, મહુડો, રગતરોહિડો, રાયણ, રૂખડો, લીંબડો, વડ, શરૂ, શિરીષ, શેવન, સફેદ શીમળો, સરગવો, સીસમ, સંઘસરો.

પશુ-પક્ષીઓ

પાર્કનો નક્શો

આ પાર્કમાં ૧૬૬ પ્રકારના પક્ષીઓ અને ૧૩ પ્રકારનાં સાપ પણ જોવા મળે છે.

અન્ય

આ ઉદ્યાનની પશ્ચિમ-દિશામાં ગૌરીશંકર તળાવને કિનારે એક ટેકરી પર સુંદરાવાસ બંગલો નામની રજવાડા સમયની ઈમારત આવેલી છે. ૨૦૦૫ સુધી વન ખાતાના કબ્જામાં રહેલી એ જગ્યા હાલમાં ખાનગી માલિકીની છે..

સમાચારમાં

• ૨૩ જૂન, ૨૦૧૩ના દિવસે છપાયેલા સમાચાર પ્રમાણે આગલી રાત્રે રાજ્યના મંત્રી પુરૂષોત્તમ સોલંકીના પુત્ર દિવ્યેશ સોલંકી અને જયેશ કોટકના જુથ વચ્ચે સુંદરાવાસ બંગલો અને એના આસપાસની જમીનની માલીકી અંગે મારામારી થઇ હતી.
• ૨૬ એપ્રિલ, ૨૦૧૫ના દિવસે આ પાર્કની ઉત્તર-દિશાની ૫ કિમીથી વધારે લાંબી દિવાલ પર ૧૭૦૦થી વધારે ચિત્રકારોએે દ્વારા ૧૭૦૦થી વધારે ચિત્રો દોરવામાં આવ્યા હતા.

છબીઓ

• વિક્ટોરીયા પાર્ક બહારથી જોતા
• 
  દ્વિતિય પ્રવેશદ્વાર તરફથી દેખાતો રસ્તો
• 
  ગૌશાળા પ્રવેશદ્વારની ડાબીબાજુ પર લગાડેલી તક્તી
• 
  ગૌશાળા પ્રવેશદ્વાર
• 
  ગૌશાળા પ્રવેશદ્વારની જમણીબાજુ પર લગાડેલી તક્તી
• 
  માહિતિ તક્તી ૧
• 
  મુલાકાતની સમયમર્યાદા દર્શાવતી તક્તિ
• 
  માહિતિ તક્તી ૨

• વિક્ટોરીયા પાર્ક અંદરના દૃષ્યો
• 
  ગૌશાળા દરવાજે થી અંદર ભોજનશાળા તરફ જતા આવતો પહેલો ત્રીભેટો
• 
  નિલગાયની આળખી (કાયમ જે એક સ્થળે લિંડીઓ કરે એ જગ્યાનું નામ)
• 
  ગૌશાળા દરવાજેથી ભોજનશાળા જતા ભોજનશાળા પહેલા આવતા ત્રીભેટે મુકેલી દિશાસુચક પટ્ટીઓ
• 
  બાંકડાવાળા ચોક તરફ જતો રસ્તો દર્શાવતી દિશા-દર્શક પટ્ટી
• 
  ભોજનશાળા તરફ જતો રસ્તો
• 
  ભોજનશાળા તરફ જતો રસ્તો
• 
  ભોજનશાળા પાસેના ત્રિભેટે લગાડેલી માર્ગદર્શક પટ્ટીઓ
• 
  ભોજનશાળા પાસેના ત્રિભેટે લગાડેલી માર્ગદર્શક પટ્ટીઓ અલગ અંદાજમાં
• 
  ભોજનશાળા પાસેના ત્રિભેટે - ડાબે ગૌશાળા તરફ જતો રસ્તો અને જમણે સામાન્ય વિભાગ રોપ-ઉછેર કેંદ્ર તરફ જતો રસ્તો
• 
  કૃષ્ણકુંજ તળાવનું એક દૃષ્ય
• 
  કૃષ્ણકુંજ તળાવનું બીજુ દૃષ્ય